Vẻ đẹp Nhà Thờ Gỗ và Chủng Viện KonTum

**hongbinh** · 18-11-2010, 02:05 PM

Giáo Phận Kom Tum đang chuẩn bị gấp rút cho ngày đại lễ kỷ niệm 75 năm hình thành và phát triển Chủng Viện Thừa Sai Kon Tum mà anh em chủng sinh thường gọi tắt là CVK, trong tâm tình hiệp thông với ngày đại lễ, cựu chủng sinh từ trong cũng như ngoài nước đang lên kế hoạch tập trung về Giáo Phận ngày 02/12/2010 để được tạ ơn Thiên Chúa và gặp gỡ nhau sau gần nửa thế kỷ xa cách, để nhìn xem cho rõ mặt mày xem mất còn những ai, riêng người posts bài nầy vì điều kiện không thể có mặt, nên xin được hiệp thông cầu nguyện và giới thiệu một số hình ảnh thân thương mà chắc không có một chủng sinh nào quên được.

Nằm trên đường Nguyễn Huệ, Nhà thờ Gỗ Kon Tum đã tồn tại gần trăm năm, nhà thờ này còn được gọi là Nhà thờ chánh tòa Kon Tum. Với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, là điểm dừng chân lý thú của khách du lịch đến vùng đất Kon Tum.
Được xem là di tích cổ và đẹp nhất, Nhà thờ Chánh tòa Kon Tum với tên gọi gần gũi là Nhà thờ Gỗ luôn là niềm tự hào của người dân Tây Nguyên.

[LEFT][INDENT]Nhà thờ gỗ Kon Tum do một linh mục người Pháp khởi công xây dựng năm 1913, hoàn thành vào năm 1918, tọa lạc trên một diện tích rộng giữa trung tâm thị xã, có kiến trúc kết hợp giữa phong cách Roman với kiểu nhà sàn của người Ba Na. Công trình này hoàn toàn bằng gỗ, được những bàn tay tài hoa của nghệ nhân Bình Định, Quảng Nam xây dựng.

Cung thánh được trang trí theo hoa văn của các dân tộc ở Tây Nguyên, gần gũi với đời sống hàng ngày mà vẫn gợi cảm giác thiêng liêng, trang trọng. Khu hoa viên của nhà thờ có nhà rông mái thật cao, các bức tượng tạc từ rễ cây làm không gian mang đậm màu sắc đại ngàn. Ngoài thánh đường chính, nhiều công trình khác cũng được xây dựng rất tinh tế và mỹ thuật như nhà thờ, nhà tiếp khách, nhà trưng bày các sản phẩm dân tộc và tôn giáo.

Trong khuôn viên nhà thờ còn có cô nhi viện, cơ sở may, dệt thổ cẩm, cơ sở mộc để giáo dục, đào tạo và tạo việc làm cho nhiều mảnh đời không may. Khuôn viên nhà thờ luôn mở rộng cửa cho khách tham quan. Vào uống rượu trái cây do các nữ tu chưng cất và nhìn ngắm những em gái người dân tộc ngồi dệt thổ cẩm cũng là kỷ niệm khó quên về thị xã êm đềm này.

Không xa nhà thờ Chánh Tòa là chủng viện Kon Tum do vị giám mục đầu tiên của giáo phận Kon Tum xây dựng từ năm 1935 đến năm 1938, cũng có kiến trúc tương tự như nhà thờ nhưng quy mô lớn hơn. Bước qua cổng, du khách cảm thấy thư thái với hai hàng cây sứ lâu năm tỏa bóng mát, thoảng hương thơm dìu dịu trên đường vào trong chủng viện. Trên tầng hai của chủng viện có một phòng truyền thống trưng bày chi tiết về lịch sử truyền giáo tại Kon Tum từ giữa thế kỷ XIX, gồm nhiều hiện vật, các bút tích... của những vị linh mục trên đường truyền đạo, các hình ảnh, tài liệu liên quan đến lịch sử hình thành và phát triển của giáo phận Kon Tum. Cũng có thể coi đây là một bảo tàng nhỏ về vật dụng sinh hoạt, nông cụ, vật thể văn hóa các dân tộc thiểu số đang sinh sống trên địa bàn tỉnh này.

Ngôi nhà thờ gỗ Kon Tum chinh phục lòng bao người không chỉ vì bố cục của nó được sắp xếp hài hòa, kiến trúc của nó lộng lẫy. Cái Đẹp nơi đây được tôn thêm nhiều bởi nhà thờ luôn biết nâng niu, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Đến với nhà thờ, du khách được chiêm ngưỡng bề dày của nền văn hóa Tây Nguyên được tái hiện, từ khu hoa viên với nhà rông cao vút, hay các bức tượng làm bằng rễ cây, từ các hoa văn nghệ thuật độc đáo vừa trang nghiêm, huyền bí vừa hết sức gần gũi pha lẫn đường nét phóng khoáng trên cung thánh nhà thờ, trên hệ thống gỗ và rui mè...Tất cả đều mang đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên.

Và điều kỳ diệu hơn là nhà thờ này được dựng lên hoàn toàn bằng phương pháp thủ công, bàn tay tài hoa của các nghệ nhân từ Bình Định, Quảng Nam và cả từ miền Bắc vào đã làm nên điều diệu kỳ đó.

[INDENT]Không bê tông cốt thép, không một chút vôi vữa, chất liệu để xây cất nhà thờ hoàn toàn bằng gỗ tốt nhất thời bấy giờ, trong đó gỗ cà chít chiếm số lượng nhiều nhất. Ngoài ra, các bức tường của nhà thờ đều được xây bằng đất trộn rơm, một kiểu làm nhà truyền thống của người miền Trung. Thế nhưng, dù hơn một thế kỷ trôi qua ngôi thánh đường vẫn vững vàng, bền đẹp với thời gian.

Du khách có thể đến thăm nhà thờ gỗ Kon Tum vào bất cứ thời điểm nào nơi miền đất cao nguyên có độ cao so với mặt nước biển gần 600 mét này. Nếu vào mùa hoa đậu nở, trên đường tới nhà thờ bạn sẽ gặp sắc hồng, sắc trắng của những con đường hoa làm lộng lẫy thêm nhan sắc Kon Tum. Nếu bạn đến vào dịp lễ Giáng Sinh, bạn sẽ gặp tại đây cả nghìn giáo dân đủ tộc người tìm đến nhà thờ, họ ở lại ngay bãi đất trống bên phải có khi cả tuần để tham dự lễ. Đó là những ngày nhà thờ náo nhiệt, đầy sức sống với cảnh mua bán tấp nập. Tất nhiên, trong phiên chợ này có rất nhiều sản phẩm thủ công từ các buôn làng đem theo bày bán. Còn nếu đến nhà thờ vào một ngày bình thường nào đó, sẽ gặp sự thầm lặng của một giáo đường. Hàng ghế hai bên hông nhà thờ vào lúc làm lễ là chỗ để giáo dân cầu nguyện, lúc này thành chỗ cho các em học sinh dùng để ôn bài học tập. Và bạn cũng có thể ra dãy nhà phía sau nhà thờ, đó là dãy nhà mới xây dựng sau năm 1975 nhưng vẫn không phá vỡ kiến trúc tổng thể. Tại đây có một nơi sản xuất đồ thủ công mĩ nghệ đậm chất dân tộc Bana, và tại đây có một cô nhi viện nuôi dưỡng trẻ mồ côi.

Giữa miền Tây Nguyên nắng gió, giữa tiếng vang vọng của núi rừng, bỗng đâu đó vang lên tiếng chuông nhà thờ, tiếng chuông gợi trong lòng khách lãng du bao nỗi nhớ, nỗi nhớ về mảnh đất Kon Tum, về một thế giới trầm lắng, thánh thiện của ngôi Nhà thờ Gỗ yên bình.

nguồn: tổng hợp internet

Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:

**hongbinh** · 18-11-2010, 02:11 PM

TỔNG KẾT:

“ Gọi thì nhiều mà chọn thì ít” (Mt 20, 16; 22,14; Lc 10,2)

(Messis quidem multa, operarii autem pauci)

Như lời Đức Cha Paul Léo Seitz, Kim, Giám mục Chánh tòa Kontum,
“… Kontum, một Giáo phận đau khổ nhiều vì chiến tranh …
Kontum không vì thế mà ngưng trệ công cuộc Truyền bá Phúc Âm.
Kontum lúc ban đầu là điểm Truyền giáo cho đồng bào người Thượng của các Vị Thừa Sai.
Kontum hôm nay là một Giáo phận đang vươn lên trong đau khổ, lớn mạnh trong Thánh Thần”.
(x. Sacerdos số 143-144, tháng 11-12/ 1973, tr. 767-769, Cha Giacôbê Đỗ minh Lý).

1. Chủng viện Thừa sai Kontum: 1935 - 2010: 75 năm Thành lập và Phát triển.
a/. Từ năm 1935 - 1974 : 34 lớp tại Kontum.
b/. Từ năm 1992 - 2010 : 19 lớp tại Sàigòn.
Tổng cọng : từ 1935 - 2010 : 53 lớp tại Kontum và Sàigòn.

2. Số Chủng sinh từ năm: 1935 - 1974: ???? (không cọng được, vì còn thiếu rất nhiều ở các lớp).
1992 - 2010: # 253 chủng sinh.

3. Số Linh mục từ ngày: 27.12.1949 - 03.12.2010: 91 linh mục + 01 Phó tế + 01 tu sĩ Xitô.
Lớp CVK35: 80 chủng sinh đầu tiên.
- 02 Linh mục đầu tiên: - JB Trần khánh Lê35 : 27.12.1949.
- Anrê Phan thanh Văn35 : 27.12.1949.
- Có tất cả 08 Linh mục:
- 06 Linh mục qua đời.
- 02 Linh mục đang nghỉ hưu tại TGM Kontum: - Giacôbê Nguyễn tấn Đường35.
- Gioakim Nguyễn thúc Nên35.
4. Tống số Linh mục : 91 Lm CVK + 01 Phó tế CVK = 92.
01 Tu sĩ Xitô (OC) khấn trọn đời.
Theo ý của Cha Pet. Nguyễn vân Đông :
- Chủng sinh tu học và sinh sống tại mái nhà gỗ CVK Kontum, từ 1935 - 1974 : 22 lớp,
được 68 Linh mục.
- Chủng sinh hệ 1992 - 1997 + 2002 (học tại Sàigòn) : 07 lớp, được : 23 Linh mục,
01 Pho tế,
01 tu sĩ Xitô.

a/ . Trong đó: - 48 Linh mục trong Giáo phận Kontum.
- 12 Linh mục ngoài Giáo phận Kontum.
- 19 Linh mục ở Hải ngoại (01 hồi tục).
- 12 Linh mục qua đời.

b/ Trong đó: - 01 Giám mục: Phêrô Trần thanh Chung37: 22.11.1981.
- 01 Đức Ông: Giuse Hoàng minh Thắng58: 31.05.2007.
- 01 Tổng Đại diện: Giuse Nguyễn thanh Liên56: 18.11.2003, công bố : 12.01.2004.
- 01 Đại diện Giám mục: Phêrô Nguyễn vân Đông55: 01.01.2008.
-04 Linh mục hạt trưởng.
- 04 Linh mục nguyên Giám đốc CVK:
- Phaolô Lê quang Trinh41: Giám đốc 1966.
- Phêrô Trần thanh Chung37: Giám đốc 1966 - 1974.
- Giuse Đỗ viết Đại59: Giám đốc 1992 - 1993.
- Luy Nguyễn hùng Vị63: Giám đốc 1993 - 2006.
- 02 Linh mục Giáo sư ĐCV: - Phaolô Đậu văn Hồng61.
- Luy Nguyễn quang Vinh61.
- 78 Linh mục.
- 01 Phó tế.

c/ . Trong đó: - 78 Linh mục Giáo phận (triều).
- 01 Phó tế (triều).
- 13 Linh mục tu hội, các dòng:
MEP (Hội Thừa Sai Ba Lê) : 04.
OP (Dòng Đa Minh ) : 01.
OMI (Hiến sĩ Đức Mẹ) : 01.
SDB (Don Bosco) : 01.
SVD (Ngôi Lời) : 01.
CSsR (DCCThế) : 01.
CM (Vinh Sơn) : 01.
OC (Xitô) : 01 Lm + 01 tu sĩ.
MSC : 01.
PSS (Xuân Bích) : 01.

d/ . Trong đó: - 79 Linh mục còn sống (04 nghỉ hưu: 01 Giám mục + 03 Linh mục;
75 Linh mục đang làm việc).
- 01 Phó tế.
- 12 Linh mục qua đời.

5. A. Các Linh mục chịu chức trong Giáo phận:
a/ . Từ 27.12.1949 - 09.09.1958 : 11 Linh mục.
b/ . 1958 - 1967 : Không có Linh mục CVK chịu chức.
c/ . 06.06.1967 - 03.06.1975 : 11 Linh mục.
d/ . 1975 - 1991 : Không có Linh mục CVK chịu chức.
e/ . 06.11.1991 : 01 Linh mục.
f/ . 1992 - 1998 : Không có Linh mục CVK chịu chức.
g/ . 25.08.1998 : 01 Linh mục.
h/ . 14.04.1999 : 02 Linh mục.
i/ . 04.08.2002 - 03.12.2010 : 28 Linh mục + 01 Phó tế + 01 tu sĩ Xitô khấn trọn.

B. Các Linh mục chịu chức ngoài Giáo phận và Hải ngoại: 37 linh mục (01 Đức Ông).

A + B = 91 Linh mục + 01 Phó tế + 01 Tu sĩ Xitô.

“LÚA CHÍN ĐẦY ĐỒNG, MÀ THỢ GẶT THÌ ÍT”
“La moisson est mure, mais combien peu d’ouvriers” (Mt 9,37).

Cho đến ngày nay, lớp CVK35, còn 02 Linh mục nghỉ hưu tại TGM Kontum:
Cha Giacôbê Nguyễn tấn Đường và Cha Gioakim Nguyễn thúc Nên,
kỷ niệm: 75 sống đời tu trì -> đến khi làm Linh mục, nghỉ hưu.
Một Giám mục, CVK37: Đức Cha Phêrô Trần thanh Chung, nghỉ hưu tại TGM Kontum.
Một Đức Ông, CVK58: Đức Ông Giuse Hoàng minh Thắng, Rôma.
Tổng Đại diện, CVK56: Linh mục Giuse Nguyễn thanh Liên, TGM Kontum.
Đại diện Giám mục, CVK55: Linh mục Phêrô Nguyễn vân Đông, Pleiku.
Nhiều Linh mục: Tiến sĩ Triết học, Tiến sĩ Giáo luật, ...
Anh em Cựu CVK: Tiến sĩ, Kỹ sư, Giám đốc, và mọi ngành nghề khác...

Tiểu Chủng viện Thừa sai Kontum & Đại Chủng viện Kontum:
Thu nhận chủng sinh , đóng cửa qua các giai đoạn:

1. 1935 - 1941: TCV thu nhận chủng sinh.
2. 1942 -1943: Không nhận chủng sinh mới.
3. 1943 - 1944: Thu nhận chủng sinh.
4. 1944 - 1945: Không nhận chủng sinh mới.
5. 1945 - 1947: Đóng cửa.
6. 1946 - 1950: Mở ĐCVKontum lần 1.
7. 1947 - 1949: Thu nhận chủng sinh.
8. 1949 -1950: Không nhận chủng sinh mới.
9. 1950 -1951: Thu nhận chủng sinh.
10. 1951 - 1952: Không nhận chủng sinh mới.
11. 1952 - 1953: Thu nhận chủng sinh.
12. 1953 - 1954: Đóng cửa.
13. 1954 - 1975: Thu nhận chủng sinh mỗi năm.
14. 1975 - 1976: Mở ĐCV Kontum lần 2. – Đóng cửa.
15. 1975 - 1992: TCV đóng cửa.
16. 1992 -2010: Thu nhận chủng sinh.
MUSICA68

**hongbinh** · 19-11-2010, 10:25 AM

Kính gởi các Đại diện CVK Vùng
- Gialai - Đak Lak - Saigon- Nha Trang
và quý anh chị em CVK & KMF.

Chương trình ngày Hội “Về nguồn” mùng 75 Năm
(lễ Ngọc ) Chủng viện Thừa sai Kontum (1935 – 2010).
( Nội bộ CVK –Đã bổ sung chi tiết)[/COLOR]

--- -------------------
-Ngày 2/12/2010 : Đón tiếp và hướng dẫn anh em ở xa đến.
(Thứ Năm) 17:30: Cơm chiều tự túc (Cantine )
18,30 : Tập trung tai sân CV chuẩn bị dự giờ canh thức.
(Tham dự chương trình chung của GP )
19 -20:30 : Giờ cầu nguyện, chia sẻ .( 1, 2 Đại diện CVK
chia sẻ, trong giờ canh thức.
Y phục đề nghị : Y phục tự do , nhớ mang theo áo ấm
(tháng 12 trời đã lạnh lắm).

-Ngày 3/12/10 - 5h30 : Thánh lễ tạ ơn và phong chức LM (ngoài trời)
(Thứ Sáu) tại sân Chủng viện KT.
(Ca đoàn Dòng APL phụ trách hát lễ)
Y phục yêu cầu : Áo chemise trắng, cravate, veston (hoặc áo khoác) và quần
màu sậm (nếu có) . Tập trung lúc 5h tại trước nhà nguyện, chuẩn bị rước đoàn chủ tế.
Các chị CVK : Áo dài trắng nếu có hoặc áo dài màu nhạt, có thể mặc thêm
áo ấm.
CVK CON : Áo chemise trắng, quần màu sậm (có thể mặc thêm áo
ấm)
Bài đọc I ou 2 (?) : 1 đại diện CVK
Dâng lễ 1 đại diện CVK cùng với các đại biểu khác dâng lễ
Cuối thánh lễ : Sẽ có 3 đại diện: các tân chức . ban Tổ chức và đại diện CVK/VN đọc lời cám ơn trước khi kết thúc thánh lễ.
(Xin lưu ý : Lời cám ơn phải được viết ra giấy để lưu hồ sơ TGM)

Buổi Sáng : Khoảng 9h, Sau thánh lễ, Ăn sáng tại Cantine
(Mời tất cả ae CVK tham dự)
14h : ĐC gặp các LM và anh em CVK .
17 h : Đặt bia , dâng hương tưởng niệm Đức cố GM
Janin Phước.( Cha TĐD và 1 CVK) – Viếng hài cốt
các Đấng.
- Viếng MTC tai nhà nguyện Hát bài chầu MTC, đọc
1 đọan phúc âm. (1 đại diện CVK/SG, 1 Nha trang,
1 BMT, 1 Gialai Kontum chia sẻ)
- 18:30 : Cơm chiều (Cantine) Đặc sản Tây nguyên
(Anh em các vùng giao lưu)

Ngày 4/12/10 : ( Chương trình riêng nội bộ CVK )

(Thứ Bảy) -6h00 : Thánh lễ tạ ơn tai nhà nguyện CV/Kontum
Truớc lễ, sau khi đoàn chủ tế ra bàn thờ, Cha Đông sẽ nói vài lời khai mạc và Đại diện CVK phát biểu về ý nghĩa cuộc “Về nguồn” mừng 75 năm CVK)
( hát lễ Latinh, có sách riêng) Sẽ mời ĐC ,các LM/CVK tham dự.
-7:30 : Bữa ăn chính :(Mời cả TGM và các cha CVK)
Sinh Hoạt tại chỗ (cantine) : Giao lưu , Trao đổi
thông tin sinh hoạt CVK các vùng.
- 9:00 : Hành hương Đức Mẹ Mang Đen
-12.00: Thăm trạm xá CaoThượng–Ăn picnic tại
Hồ Mang Đen. (Mục hành hương Mang Đen ai (0 có xe riêng) đi,
xin đăng ký trước để đặt xe )
- 16h : Đi thăm ĐC Alexis
-18:00 : Về lại Chủng viện - ĂN TỐI tại Cantine

Ngày 5/12 Chúa Nhật (05.12):

-05,30 : Thánh Lễ Tưởng Niệm các Đức Cố GM,Các
LM Thừa sai, cầu cho các LM,tu sĩ nam nữ, và ân nhân.
Cầu bình an cho tất cả anh em CVK & KMF.
-07:00 : Ăn sáng. CHIA TAY
Tự do

Kontum, ngày 14/11/2010
Phó BTC, đặc trách CVK
---------------------------------------------
Địa chỉ liên lạc : - Anh Nho 47, Trưởng Nhóm - Dd so: 0903.161.134.
-Anh Huệ 73 -Dd số : 0905.428.720
- Anh Tri 68 : - 0938.171.620.
- “ Bính 67 - 0168.588.9946

**hongbinh** · 23-11-2010, 02:58 PM

MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

LỜI NÓI ĐẦU

Kính thưa Quí Đức Cha, Quí Cha cùng toàn thể anh em Cựu Chủng sinh Kontum thân mến.
CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM đã trọn 75 tuổi (1935 – 2010). Nhân dịp Giáo phận Mừng 75 năm thành lập và phát triển Chủng Viện Thừa Sai, tập sách nhỏ này xin ghi lại những biến cố và nói lên bao Hồng Phúc được Thiên Chúa đã thương cho Giáo phận Kontum chúng ta. Chúng tôi ghi lại trong tập tiểu sử Chủng Viện dựa vào một số tư liệu bằng bản văn rất hạn chế đã lưu lại tại Giáo Phận. Để ghi lại giai đoạn từ năm 1975 đến nay, chúng tôi dựa vào những chứng từ sống của những người trong cuộc, lúc đó
họ là linh mục, đại chủng sinh, hay những ứng sinh. Họ thuật lại cung cấp cho chúng tôi một số dữ kiện để biên soạn tập sách nhỏ này. Có nhiều đoạn trong tập sách viết trùng lập vì nhiều người kể hoặc viết dưới hình thức đối
thoại. Lối trình bày này cũng có thể mất tính trong sáng của bản văn. Nhưng nó cũng gợi cảm cho một số người trong cuộc đã trãi nghiệm vui buồn đắng cay khi theo đuổi Ơn Gọi linh mục, phải đối diện với thời thế; anh em cựu chủng sinh cũng cảm thấy có phần đồng hành với các Bề Trên tái lập việc “ĐÀO TẠO CHỦNG SINH THỪA SAI KONTUM” trong giai đoạn cực kỳ khó khăn.

Tiêu đề tập sơ lược tiểu sử Chủng Viện Thừa Sai Kontum:
MỪNG 75 NĂM HỒNG PHÚC CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM. (1935 – 2010) Chắc chắn tập sách còn nhiều bất cập, xin Quí Đức Cha và anh em bổ túc cho trọn vẹn hơn. Xin chân thành cảm ơn. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM

Một trăm sáu mươi hai năm (1848-2010), đó là thời gian
tính từ ngày khởi xướng chương trình truyền giáo vùng
dân tộc Tây Nguyên của Thánh Giám Mục CUENOT
THỂ và cũng là thời điểm Đức Cha muốn di chuyển toàn bộ việc đào tạo linh mục tương lai lên vùng đất này, tránh những cơn bắt bớ của Triều đình Huế đang truy kích giáo sĩ và giáo dân tại Trung Châu thuộc vùng Giám quản của Ngài. Ý hướng xây dựng một chủng viện dần dần được thực hiện trên vùng Truyền giáo Kontum. Đó là nội dung chúng tôi xin cố gắng trình bày khái quát trong những trang lược sử sau đây. Chúng tôi xin trình bày CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM bằng nổ lực phác họa lại hoàn cảnh, ý hướng, những cố gắng thực hiện dự án, các sinh hoạt, và những bước thăng trầm của công trình trọng yếu này, suốt bao năm tháng đã qua với tâm tình của những người con được đào tạo trong ngôi nhà Chủng viện đầy
thân thương này. Ngày nay chủng viện vẫn hiên ngang còn đó như lời mời gọi, như một chứng tích của bao nhiêu công sức, bao nhiêu tình yêu của các thừa sai, của các Bề Trên ..., hãy còn vang vọng nơi những con người đã đón nhận công ơn của các Ngài và cũng là một lời thúc giục cho hậu thế chu toàn trách nhiệm đối với tiền đồ của địa phận cần có nhiều linh mục nhiệt thành . Chủng viện Thừa sai tọa lạc trên một ngọn đồi cao, đối diện với trường Cuenot, nơi đào tạo các giảng viên giáo lý- giáo phu -
người dân tộc cho người dân tộc được thành lập cuối năm 1906, và MỪNG 75 NĂM (1935-2010)
khánh thành ngày 07/01/1908. Hai trường cách nhau 600 mét. Đây là một tòa nhà dài 100 mét, cao 2 tầng, không kể tầng trệt, làm bằng danh mộc với một thiết kế có tính cách miền núi độc đáo, như một kỳ công thế kỷ trên vùng Tây nguyên này. Chính giữa hai cánh chủng viện là nhà nguyện uy nghiêm, làm nền cho cây Thánh Giá vươn cao như rộng đôi tay ôm chặt cả vùng Truyền giáo, chứng kiến thời gian thay đổi như nước sông DAK-BLA chảy ngược về phía tây, hòa nhập vào sông Mê-Kông, xuôi dòng qua Campuchia
và đổ vào Miền Đồng Bằng sông Cửu Long Việt Nam phì nhiêu. Bên trong nhà nguyện là vòm cao, trang nhã như đưa con người vào cảnh tịch mịch, cõi vô biên, để gặp gỡ Đấng Vô Hình. Ánh sáng chiếu vào Cung Thánh làm nổi rõ Tượng THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU, trên có hàng chữ:
“EUNTES ERGO DOCETE OMNES GENTES”
(Vậy các con hãy ra đi giảng dạy muôn dân ) ( Mt. 28, 19).
Chính lệnh truyền này của Thầy Chí Thánh GIÊSU mà biết
bao hy sinh, nước mắt, mồ hôi của các Vị Thánh tử đạo, của các linh mục thừa sai ngoại quốc cũng như bản xứ đã đổ ra, cùng bao đóng góp của anh em tu sĩ nam nữ, giáo phu và giáo dân cho vùng Tây Nguyên. Ngôi nhà Chủng viện Thừa sai là nơi ươm trồng những linh mục tương lai cho cánh đồng truyền giáo Tây nguyên để tiếp nối những con người đi trước đã nằm xuống và cũng là chứng từ của lòng mơ ước thực hiện trọn vẹn lệnh truyền ra đi rao giảng
TIN MỪNG cho anh em dân tộc của Thầy Chí Thánh.
Nhân dịp Giáo phận Mừng 75 năm hình thành và phát triển
Chủng Viện Thừa Sai Kontum, chúng tôi xin trình bày khái quát một số vấn đề sau đây:
CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM

I - ĐƯỜNG HƯỚNG
CỦA ĐỨC CHA STÊPHANÔ CUENOT THỂ
Giám Mục Đại Diện Tông Tòa
Địa Phận Đông Đàng Trong

II- XÂY DỰNG CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM -
LÝ DO VÀ TIẾN TRÌNH

III- CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM,
NHỮNG THĂNG TRẦM THEO TỪNG GIAI ĐOẠN

A. GIAI ĐOẠN 1935 – 1955
B. GIAI ĐOẠN 1955 – 1975
C. GIAI ĐOẠN 1975 – 1995
D. GIAI ĐOẠN 1995 - 2010

IV- THỐNG KÊ - PHỤ CHƯƠNG
MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

I – ĐƯỜNG HƯỚNG
CỦA ĐỨC CHA STÊPHANÔ CUENOT THỂ

1- Quan tâm đào tạo linh mục bản xứ.
Ngay từ đầu của Giáo Hội tại Việt Nam, các Vị thừa sai đã
đặc biệt quan tâm đào tạo linh mục bản xứ. Suốt giòng lịch sử, sở dĩ Giáo Hội tại Việt nam dù trải qua các cơn bắt hại khủng khiếp mà vẫn giữ vững lòng tin, thậm chí phát triển mãnh mẽ là nhờ có hàng linh mục tu sĩ người bản xứ. Một vài dẫn chứng sau đây nói lên điều đó:
“Năm 1800 tình hình địa phận Tây Đàng Ngoài được diễn tả bằng những con số về nhân sự như sau : Đức Cha Longer GIA, Đức Cha Phó La Mothe, 5 thừa sai Pháp, 2 giáo sĩ Dòng Tên, 65 linh mục Việt, vài trăm thầy giảng và nhiều nữ tu Mến Thánh Giá, và khoảng 120.000 giáo dân”1
. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM

“Thật là may mắn cho địa phận, trong khi các thừa sai Pháp không thêm nữa, thì địa phận có một hàng giáo sĩ bản quốc với con số đáng kể: 65 linh mục. Đó là phần thưởng cho các Giám Mục địa phận đã có con mắt tinh đời và hành động theo truyền thống của Hội thừa sai

.Đứng trước tình trạng số linh mục thừa sai cũng như linh mục bản xứ không được bao nhiêu tại Địa phận Đàng Trong do những cuộc bắt đạo gay gắt dưới Triều đình Huế, đặc biệt Tự Đức và trước nhu cầu cấp thiết cần có hàng linh mục bản xứ, Vị Đại Diện Tông Tòa, Đức Cha CUENOT THỂ, dù phải trốn lánh nơi hầm trú, Ngài đào tạo hàng linh mục bản xứ bằng mọi giá. “Thời gian Giám mục của Ngài kéo dài từ 1835 đến 1861 thật phong phú. Trong thời gian này, Vị Giám Mục tăng cường hàng giáo sĩ bản xứ, vì Ngài đã phong chức được 65 linh mục”3
.
2- Nâng cao phẩm chất tu đức, khoa học thánh cho các linh mục trong địa phận.
Đức Cha Cuenot Thể hết sức quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và đời sống tâm linh cho các linh mục.
“Để thúc đẩy hàng linh mục của Ngài mến yêu đời sống tu đức và khoa học thánh, mỗi năm Vị Giám mục hăng say đưa ra cho mỗi cộng sự viên của Ngài một chương trình gồm các câu hỏi thần học và mục vụ mà họ phải trao lại cho Ngài bài giải đáp bằng văn bản trong dịp tĩnh tâm hằng năm. Chính Ngài xem xét mọi công việc, ghi chú cẩn thận và tạo nên trong suốt thời kỳ Đại Diện Tông Tòa của Ngài một sự duy nhất trong thức hành và luật sống”

. MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

3- Khao khát thiết lập Chủng Viện.
Thời kỳ Đại Diện Tông Tòa của Đức Cha CUENOT là thời kỳ bị bách hại, Ngài lo lắng cho đoàn chiên Chúa giao, đặc biệt bảo tồn và đào tạo thêm linh mục địa phận. Vì thế Ngài hướng về miền rừng núi Tây Nguyên trong ý nguyện thiết lập một chủng viện cho các bộ tộc vùng Tây nguyên và Lào, nói chung cho vùng Đông Dương nữa.
“Đã quan tâm một cách tích cực trong giáo phận Đàng Trong, Đức Cha CUENOT nghĩ đến việc rao giảng Tin Mừng cho các bộ tộc cư ngụ trên miền rừng núi phía tây của địa phận Ngài . Không kể những lợi tích đức tin Kitô giáo đem lại cho các dân tộc mà người ta tin đã thích hợp để được đón nhận. Ngài còn nhận thấy cần tạo cho linh mục, nhất là các linh mục thừa sai nơi trú ngụ an toàn bảo đảm trong thời kỳ bị cấm cách cực kỳ ác nghiệt; Ngài hy vọng có thể thiết lập ở đó chủng viện và các nhà cô nhi của Ngài để tránh cuộc lùng bắt của các quan lại”
5
.
Ý định của Đức Cha được thực hiện qua những lần mạo hiểm xuyên qua rừng núi, đầy thú dữ, tránh tất cả con buôn người kinh làm chỉ điểm để bắt đoàn thám hiểm đang tìm vùng an toàn cho đoàn chiên Chúa và tìm một địa điểm dễ bề đào tạo linh mục tương lại. Cha Dourisboure ghi trong tập hồi ký của cha về việc phân bổ công tác do Đức Cha CUENOT cho toán truyền giáo như sau:
“Cuối cùng, Đức Cha cũng chưa quên ý định thiết lập tiểu
chủng viện ở đó (vùng Tây nguyên) và cũng vì vậy mà ông bạn già của chúng tôi (Cha Desgouts) vẫn giữ nhiệm vụ linh hướng cho cơ sở RƠHAI, trong khi chờ đợi sự phát triển tương lai của cơ sở này thành một chủng viện, rồi Ngài sẽ hành xử tất cả phận vụ Bề trên”

CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM

Nhưng công việc học hành, sinh hoạt của chủng viện mơ ước này như thế nào?
“Phần Cha Desgouts từ lúc thầy Sáu DO trở về Trung Châu dọn mình chịu chức linh mục (1852), thì Ngài ở một mình trong ngôi nhà RƠHAI với số đông thanh niên trong cộng đoàn. Ngài cũng bỏ chúng tôi mà ra đi sau cha Fontaine ít lâu. Đức Cha biết rằng học sinh của cha Desgouts phúc hậu chăm chú nhiều thời giờ để chăm sóc bệnh ghẻ, sốt rét và nhiều bệnh hoạn khác hơn là để học tiếng Latinh; mặt khác, những tin tức liên quan đến
công cuộc truyền giáo của các linh mục bản xứ ở BƠNONG cho chúng ta tin tưởng rằng sẽ thiết lập được nay mai một giáo xứ phồn thịnh tại đó, một chủng viện sẽ có nhiều cơ may thành tựu hơn. Do đó, đã có chỉ thị cho cha Desgouts đi đến xứ BƠNONG và đem hết học sinh của Ngài theo...”

.Việc truyền giáo tại vùng BƠNONG (có lúc viết MNONG)
cũng thất bại và cha Hòa cùng các học sinh, người nhà và một số người BƠNONG thật tình theo đạo đã ra đi bỏ vùng này về vùng Bahnar năm 1856

. Cha Hòa làm phó cho cha DO và phụ trách tại nông trường KONTUM. Thế là : “Dự định kép này không thực hiện được. Dù những năm tháng gặp bao nhiêu cùng khổ, việc truyền giáo vùng dân tộc được thiết lập, nhưng khí hậu của miền này gây những bệnh tật và tình trạng đường giao thông quá xấu luôn luôn cản trở việc thiết lập các công trình mà cuộc bắt đạo đã hủy hoại trong địa phận Đàng Trong”

MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

II- XÂY DỰNG CHỦNG VIỆN,
NHỮNG LÝ DO VÀ TIẾN TRÌNH

Thời gian trôi qua, với nhiều thay đổi trong cục diện chính trị trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Hiện tình Địa phận Đông Đàng Trong (Qui nhơn) biến chuyển và phát
triển mọi mặt, đặc biệt sau 30 năm truyền giáo, một thành quả tốt đẹp được thu hoạch do bao công sức của các linh mục thừa sai cũng như bản xứ, và sự đóng góp của mọi
thành phần dân Chúa, đó là thành lập địa phận mới: ĐỊA PHẬN KONTUM với Sắc Chỉ của Tòa Thánh ký ngày 11 tháng 1 năm 1932 và Cha JANNIN được bổ nhiệm làm
Giám Mục GADARA vào ngày 23 tháng 1 năm 1933 và thụ phong Giám Mục vào Lễ THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU, ngày 23 tháng 6 năm 1933

**hongbinh** · 23-11-2010, 03:09 PM

. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM

1- Lý do thực hiện công trình xây dựng chủng viện thừa
sai. Mọi sự đều do Chúa an bài xếp đặt và Người có thời điểm riêng cho công việc truyền giáo. Sau biết bao thăng trầm, nhiều khi tưởng chừng lửa hỏa ngục sắp thiêu hủy Giáo Hội tại Việt-nam nói chung và Tây Nguyên nói riêng. Vậy mà việc Truyền giáo tại đây tuy không có những bước vĩ đại, nhưng nhờ ơn Chúa vẫn được phát triển và hướng về tương lai đầy lạc quan tin tưởng.
a- Tình hình Địa Phận
Qua thống kê, tình hình địa phận mới (năm 1933) từ nhân sự đến cơ sở, nhất là niềm tin, phần nào được bám rễ trong lòng người tín hữu kinh cũng như dân tộc.

Mối quan tâm bậc nhất của một địa phận còn non trẻ là cấp
bách thiết lập cơ sở đào tạo linh mục tương lai vì vùng truyền giáo này có những nhu cầu đặc biệt khác với những vùng truyền giáo khác, kể cả địa phận MẸ- QUINHƠN. “Từ ngày khai sinh vào năm 1933, vùng truyền giáo KONTUM chỉ có trường CUENOT để đào tạo các thầy giảng người dân tộc. Sự thành lập này, trong 25 năm qua đã thực hiện tốt mục đích cao cả của mình, vì nó không ngừng cung cấp các thầy giảng cho tất cả mọi làng công giáo chúng tôi, đã làm nhẹ bớt công việc đang đè bẹp các vị thừa sai trong rừng sâu. Dầu vậy, các giáo lý viên đông bao nhiêu đi nữa cũng không đủ để thiết lập một vùng truyền giáo; cần phải có linh mục, phải có chủng viện; để có chủng viện, phải có chủng sinh. Nói cách khác, trước nhất phải chắc chắn tìm ra ơn gọi làm linh mục. Đúng là điều chúng tôi sợ thiếu trong vùng mới như vùng chúng tôi. Cũng vậy, để hoàn thành chủng viện theo dự án, với hy vọng có những linh mục tốt sau này, chúng tôi phải tìm một phương thế khác. Chúng tôi muốn thiết lập một Hội các linh mục thừa sai Việt Nam để chiêu mộ ơn gọi từ các địa phận Việt Nam miền duyên hải, nhiều dân cư và người công giáo. Xin Thiên Chúa chúc lành (...)”

. MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

b- Sự cần thiết của trường thừa sai.
Số giáo dân gia tăng, các linh mục thừa sai thiếu hụt, già nua, bệnh tật. Đó là lý do phải cấp bách xây dựng chủng viện với hy sinh phấn đấu, kiên quyết. Chúng tôi xin tạm dịch lại bản tường trình của địa phận KONTUM cho Hội Thừa sai Paris năm 1934 như sau:
“ KONTUM
Giáo dân: 20.934.
Rửa tội cho người lớn: 933.
Rửa tội cho các em bên lương: 100.
“Miền truyền giáo non trẻ KONTUM, được thiết lập vừa đúng 2 năm với 14 linh mục thừa sai cũng ngần ấy linh mục bản xứ. Vào tháng 2 cha GUICHARD qua đời; tháng 4 cha IROS và tháng 7 cha BONNAL. Trong số những vị còn lại, cha IRIGOYEN đã 78 tuổi rồi; cha PRIOU bị tai nạn chiến tranh tàn phế hoàn toàn và 7 vị khác đã mừng LỄ BẠC linh mục. Mặt khác, các bệnh truyền nhiễm đã làm cho 1320 người chết (gần 7% tổng số giáo dân), trong khi số tử những năm vừa qua trung bình là 4% mà thôi. Đây là một điều ít an ủi nâng đỡ đối với địa phận mới!. Nhưng, Đức Cha JANNIN đáng kính nói đó có phải là một sự thử thách mà lòng Chúa an bài đã bỏ rơi chúng ta không!?. Không phải vậy. Điều mà Chúa lấy khỏi chúng ta ở tay này, Ngài lại ban cho chúng ta ở tay khác và sẽ thúc giục nhiều hơn ban Cố vấn tại Paris thay thế những vị đã rời xa chúng ta”. “Trong tháng 10 vừa qua, cha MARTY đầy sức khỏe. linh hoạt đã đến với chúng ta. Chỉ có 8 tháng mà cha đã rành tiếng Việt khó nói này và với một tinh thần hăng say, cha học tiếng Bahnar. Vào mùa thu năm 1934, chắc chắn chúng ta đón tiếp người anh em thứ hai. Ai có Chúa thì chẳng sợ gì !...” “Nếu trên hết toàn vùng thừa sai này, người ta đang và còn ở trong thời kỳ gieo vãi vất vả, dẫu vậy, nhờ ơn Chúa, ở một vài nơi cũng đã gặt hái được những thành quả. Thần khí Chúa thổi CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM đi đâu thì thổi (Spiritus ubi vult, spirat). Chúng tôi được an ủi thấy Gió Ơn thánh Chúa đã thổi rộng khắp trên vùng truyền giáo chúng tôi, nơi mà hầu hết các buôn làng ngoại giáo ao ước tòng giáo. Vả lại, không một làng nào trong các làng đó thương thảo đặt một điều kiện gì cả trước khi trở lại đạo. Không nghi ngờ gì nữa, đó chính là Thần Khí Ơn Chúa đã thổi qua. Than ôi!. Chính sự an ủi này cũng là điều làm cho chúng tôi lo ngại. Chúng tôi luôn bị bó buộc phải để Thần Khí trôi qua!. Có biết bao giờ trở lại nữa không?!. Làm sao tiến bước đi tới?. Chinh phục; rất tốt. Nhưng sau đó cần bảo tồn, đó mới là điều khó. Trong một xứ thượng rộng bao la, có ai muốn chiếm một vùng đất rộng để phát hoang - đối với họ điều đó tương đối dễ - nhưng làm như vậy để làm gì, nếu không tiến đến việc trồng tỉa ?! Mất thời giờ và tiền của! Đối với chúng tôi về mặt thiêng liêng cũng vậy, nếu chúng tôi tiến đến chinh phục truyền bá Phúc Âm mà không có một sự khôn ngoan nào đó. Đau lòng cho chúng tôi ! Những thừa sai khi thấy mùa gặt bao la đã chín vàng và khi thấy không có đủ thợ truyền giáo để thu góp chúng vào kho lẫm của Cha gia đình”

.Trong vùng truyền giáo địa phận KONTUM số dân tộc đa
dạng, khác biệt với các địa phận khác và nhu cầu số buôn làng người dân tộc xin tòng giáo gia tăng nhưng lại thiếu linh mục. Cần phải có giải pháp cụ thể, hay ngồi đó cam chịu tình trạng thiếu hụt linh mục, rồi nói rằng chẳng có gì để làm không? Kêu cứu Âu Châu, Mỹ châu để xin một số linh mục chí nguyện đến tiếp tay ?.
Vì là thời kỳ khủng hoảng ơn kêu gọi linh mục, do đó cầu cứu họ là điều vô ích!. “Khi đó thiết lập một chủng viện như các Hội thừa sai khác?. Đương nhiên, đó là một giải pháp, nhưng mong manh biết bao, trăm ngàn thiếu thốn như các kết quả thực tế đã cho thấy. Quả thật, chúng tôi có thể hy vọng có các chủng sinh MỪNG 75 NĂM (1935-2010) không ?. Chúng tôi có gần 23.000 tín hữu, dựa trên số này, chúng tôi có 18.000 tín hữu dân tộc, 5000 tín hữu kinh, nhưng lại mới định cư trong xứ này. Các tín hữu kinh chắc chắn cung cấp cho chúng tôi được một số tuyển sinh vào Bàn Thánh Chúa, nhưng quá ít so với nhu cầu của chúng ta. Đối với tín hữu dân tộc vẫn là ảo tưởng khi hy vọng giữa các trẻ em của họ có một số ơn gọi nghiêm túc, vì lẽ nền tảng tôn giáo chưa vững chắc.”
“Bằng mọi giá, chúng ta phải tìm cho ra một giải pháp khác”

MỪNG 75 NĂM (1935-2010)

“Rôma, ngày 17 tháng 1 năm 1934”.
“Kính thưa Đức Cha khả ái !
“Đức Thánh Cha PIÔ XI chúng ta, nhờ Ơn Chúa, hiển trị
Giáo Hội, sung sướng nhận được tin Đức Cha đang lo lập một Hội Thừa sai người Việt Nam theo khuôn mẫu Hội Thừa Sai Paris. Dự định này rất am hợp: vì không một ai thích hợp hơn để rao giảng Đạo cho các cư dân còn lạc hậu trong vùng Đông Dương hơn là người Việt Nam đã quen phong thổ, đã từng chịu khổ trong cuộc sống. Trong các thế kỷ qua, họ đã được thử thách lòng sốt sắng và
đức tin vững vàng. Bỡi đó, Đức Thánh Cha ban phép lành đặc biệt và dồi dào trên dự án của Đức Cha. Ngài khẩn nguyện xin Thiên Chúa lòng lành thương ban cho Đức Cha thiết lập Hội chóng trưởng thành sẵn sàng làm phong phú mùa gặt hái các linh hồn”. “Ước chi người Việt Nam đã dâng lên Thiên Quốc bao Đấng tử đạo hằng tỏ lòng ngoan ngùy sốt sắng hơn hết trên các dân tộc trong vùng Đông Dương, trở nên người rao giảng Đức Tin Kitô giáo và khai hóa các bộ lạc, các cư dân lân cận. Lúc đó, đất nước Việt Nam thật đáng được gọi là NỮ TỬ yêu dấu của Giáo Hội bên Viễn Đông. Vả lại, sứ vụ thánh hóa này khởi sự trong năm thánh và trong năm thánh này chúng ta đặc biệt kỷ niệm Chúa Cứu Thế thật là một điều rất tốt lành vậy”.
“Kính chúc Đức Cha những lời cầu chúc tốt đẹp nhất và
luôn dấn thân trong Chúa”
ký tên
FUMASOMI BIONDI
HỒNG Y VIỆN TRƯỞNG
CHARLES SALOTTI ,
TỔNG GIÁM MỤC THƠ KY

***dominico_dung*** · 10-12-2010, 11:13 PM

Lá thơ của Đức Hồng Y Viện Trưởng gởi cho Đức Cha JANNIN, chuyển lời cầu chúc của Đức Thánh Cha cho Đức Giám Mục địa phận Kontum cũng cho chúng ta thấy được đường lối mục vụ của Tòa Thánh nhấn mạnh đến sự cần thiết đào tạo linh mục bản xứ, và còn hơn thế nữa, cần có một Hội truyền giáo Việt Nam phụ trách truyền giáo cho các dân tộc trên vùng Tây Nguyên cũng như vùng lân cận, hầu tránh tinh thần thực dân đang trên đà thống trị thế giới và dù ý thức hay không, tinh thần quốc gia của một số vị thừa sai có thể gây nhiều đổ vỡ trong khi đem Lời Chúa cho một quốc gia khác. Quyết định của địa phận được Đức Thánh Cha PIÔ XI chúc lành, được Vị Hồng Y Viện Trưởng nhấn mạnh đi đúng phương hướng của Đức Giáo Hoàng BÊNÊDICTÔ XV trong Thông điệp Maximum Illud, ban hành tại La Mã ngày 30/11/1919. Chúng tôi xin ghi lại đây một số đoạn Thông Điệp này để dễ nhận định ý hướng và quyết tâm của Đức Giám Mục địa phận quyết định lập Chủng Viện truyền giáo trên vùng Tây nguyên này:

“Việc giáo dục và tổ chức hàng giáo sĩ người bản xứ phải là một trong những mối quan tâm hàng đầu của mỗi Vị Chủ chăn các địa phận. Người linh mục bản xứ gắn bó với đàn chiên mình bởi mọi thứ: dòng máu, tâm tính, quan điểm, lý tưởng, là người được trang bị thật tuyệt vời để hướng dẫn các linh hồn với sự thật. Hơn ai hết, Vị ấy biết phải mở cửa lòng trí của họ như thế nào, đó là vì Vị ấy có thể dễ dàng đến với nhiều linh hồn mà vị linh mục ngoại quốc không đến được”.

Sau đó, Thông điệp nói đến vấn đề giáo dục đầy đủ cho các linh mục bản xứ, giao phó trách nhiệm đúng mức và tham dự việc điều hành lãnh đạo trong Giáo hội địa phương. Thông Điệp hướng về các Vị thừa sai, ghi tiếp :

“Quí cha hãy nhớ rằng, quí cha đang xây dựng không phải một vương quốc của con người mà là của Chúa Kitô (...) Vị thừa sai đại diện cho lợi ích của Chúa Kitô, chứ không phải cho lợi ích của quốc gia mình (...). Thật đáng buồn khi thấy số thừa sai quên mất chức năng của mình và lo lắng đến lợi ích của quốc gia mình nhiều hơn là lợi ích của Nước Trời, đồng thời lại tỏ ra nhiệt thành quá đáng đối với việc mở mang quyền lực, sự bành trướng và vinh quang của nước mình trên mọi thứ khác” 15.

Sau đó Thông Điệp nói đến hệ lụy việc số thừa sai vì thái độ thực dân đó sẽ gây ra sự nghi ngờ trước mắt dân chúng về tôn giáo.
Ngoài ra, chính Đức Cha GUÉBRIANT, Bề Trên Hội Thừa Sai Hải ngoại Paris trong bài thuyết trình tại Viện Đại Học Công Giáo Paris, tháng 2 năm 1924 cũng khẳng định như sau:

“Hơn bất cứ ai hết, Vị thừa sai Pháp, do tính chất tế nhị về chủng tộc, không thể làm kẻ tiên phong cho bất cứ một quốc tịch nào. Ong chỉ có thể làm kẻ tiên phong cho Chúa ...” 16.

Chính tinh thần đó, Giáo Hội Việt Namđã thực hiện, khi phong chức Giám Mục cho hai vị linh mục Việt Nam đầu tiên vào thập niên 30 : Đức Cha NGUYỄN BÁ TÒNG (1933) và ĐỨC CHA HỒ NGỌC CẨN (1935)17. Và cũng chính đường hướng đó, dự án thiết lập Hội Thừa Sai KONTUM hình thành và bắt tay vào việc cách cương quyết.

2- Những công việc chuẩn bị và thực hiện dự án.

Theo phương hướng của Tòa Thánh vạch ra là đào tạo hàng giáo sĩ bản xứ, nhất là vùng Tây nguyên bao gồm nhiều dân tộc khác nhau, tuy cũng có một môi trường sinh thái, những yêu cầu khách quan vừa đa dạng vừa có một nền tảng chung, khác biệt với các địa phận vùng duyên hải khác, cho nên, chẳng những đào tạo số linh mục bản xứ như các địa phận khác mà còn huấn luyện tinh thần truyền giáo đặc thù. Do đó, dự án lập một Hội Thừa Sai Việt-Nam và cần một chủng viện thừa sai tương lai cho toàn vùng dính liền với nhau. Chúng tôi xin ghi lại một số tài liệu nói đến việc thực hiện dự án xây cất như thế nào. Đâu là những khó khăn đang và sẽ gặp phải khi thực hiện công trình này.

a - Đức Cha JANNIN với việc thực hiện công trình.

BẢNG THIẾT KẾ 18

Khi thụ phong Giám Mục, Đức Cha JANNIN đã 66 tuổi, 42 năm ở tại Vùng Truyền Giáo Bahnar. Ngài là một con người xuất chúng về mặt tài năng và ý chí. Ngài để ý mọi khía cạnh, vạch một hướng hành động khó tưởng tượng nổi và vững chắc trong việc điều động công trình. Ngài là mục tử thánh thiện, là giáo sư, nhà văn (trong những sách Ngài viết bằng tiếng Bahnar, có quyển viết về vũ trụ, thế giới), Ngài tài giỏi nghệ thuật trang trí (Bàn thờ Tiểu chủng viện Thừa sai Kontum được điêu khắc tuyệt hảo là tác phẩm của Ngài), là kỹ sư cơ khí (độ được chiếc xe FORT thời danh và bảo đảm chạy thông suốt đến Quinhơn an toàn trở về), là kỹ sư điện (Ngài làm nhà máy thủy điện cung cấp cho các cơ sở tôn giáo và phát minh cách đưa nước thủy lợi về thị xã Kontum), nhất là kiến trúc sư lỗi lạc, là đốc công khôn khéo cần mẫn (xây dựng Trường CUENOT và chủng viện Thừa sai thời danh đến ngày nay)...

Với tài năng lỗi lạc như thế, nên Đức Cha JANNIN đã bắt tay vào việc xây dựng ngôi nhà Chủng Viện đẹp đẽ hiếm có như ta thấy hôm nay:

“Trong lãnh vực sau này, Ngài lưu lại cho hậu thế một công trình tuyệt tác là : Tiểu Chủng viện Kontum, một tòa nhà gác hai tầng, 100 mét bề dài, hoàn toàn bằng danh mộc. Nói chung, Ngài có nhiều biệt tài trong nhiều lĩnh vực, với những phương tiện trong tầm tay nghèo nàn và ít ỏi. Cung cách của Ngài tóm gọn trong 3 cụm từ: CÁI-NHÌN-ĐỘC-ĐÁO ; KỲ-TÀI, KIÊN-NHẪN” 19.

***dominico_dung*** · 10-12-2010, 11:18 PM

Đức Cha điều động phương tiện trong tầm tay, thô sơ, hiếm hoi để đốn gỗ, dùng voi kéo về để đầy một khu đất, thuê thợ cưa, đục, đẽo.... Anh em dân tộc tham gia việc phát hoang, san bằng một đồi cao đồi diện với trường CUENOT20. Một công trường nhộn nhịp với những người thợ nung gạch, nung vôi, làm ngói, đục đẽo.... Chưa từng thấy trên vùng Kontum từ trước cho đến nay một số lượng công nhân và vật liệu ngổn ngang chồng chất, nhưng thi công trật tự với tình người và tinh thần cao độ như thế.

b- Chuyển biến:

Để theo dõi diễn biến theo thời gian thi công, chúng tôi xin ghi lại đây từng năm theo bản báo cáo năm 1934.

+ Năm 1934 :

Chính Đức Cha Jannin vừa thiết kế và thi công ngôi Trường Truyền Giáo. Người ta gọi Ngài vừa là kiến trúc sư vừa là đốc công của tòa nhà là không ngoa tí nào. Trước tiên vị trí được chọn nằm trên một ngọn đồi, đối diện và cách Trường Cuenot 600m về hướng Bắc. Đó là một tòa nhà dài 100m, hoàn toàn bằng gỗ cà chít, loại danh mộc có thể đương đầu với mối mọt mà người Pháp gọi là “Bois de fer” (= gỗ sắt), nhà gồm hai tầng lầu và một tầng trệt. Các cột nhà được đặt trên bệ xây xi-măng cao 2 mét. Theo thiết kế, chính giữa là Nhà nguyện, hai cánh hai bên là nhà ở và các lớp học. Năm 1933, tiến hành thi công dãy nhà cánh trái (phía Đông) và nhà nguyện. Chẳng may, khi khung nhà mới được dựng lên, thì một cơn lốc mạnh đã làm sụp đổ hoàn toàn. Thế là phải làm lại từ đầu. Với sự kiên nhẫn và quyết tâm của cả thầy lẫn thợ, cuối cùng cánh trái và nhà nguyện cũng được hoàn thành, sẵn sàng để khai giảng vào năm 1935. Dãy nhà bên phải nhà nguyện tiếp tục được thi công, và công việc xây dựng dãy nhà này đã hoàn thành cách an toàn vào năm 1937.

Trong bản báo cáo của giáo phận (Compte rendu) năm 1934 tr.172, có ghi như sau:

“Để bù đắp sự thiếu hụt nhân sự, chúng tôi không từ nan một hy sinh nào cả. Biết rằng tương lai của vùng truyền giáo chúng tôi lệ thuộc vào đó. Chúng tôi sẽ thực hiện dự án xây dựng mà chúng tôi đã đề cập trong bản báo cáo (Compte rendu) năm vừa qua. Nhờ Chúa quan phòng, các công việc xây dựng cơ bản đã tiến hành như tòa nhà làm trường dự bị sắp hoàn thành. Nó bao gồm một tòa nhà trung tâm, trước là dùng vào các lớp học và phòng ngủ cho trăm học sinh; cánh bên phải để làm nhà nguyện. Tất cả đều kiến trúc theo kiểu KONTUM, nghĩa là khung cột kèo bằng gỗ, sắt, được đặt trên một bệ cao 2 mét. Để chấm dứt báo cáo về việc cuối cùng công trình, tôi xin nói là chúng tôi chờ đón những khó khăn trong khi thi công; chúng tôi đoán đúng. Khởi đầu, mọi sự đều tốt đẹp và từ tháng 3, tòa nhà lớn và ngôi nhà nguyện đều dựng lên. Toà nhà bên cánh phía đông sắp dựng lên, thì một cơn lốc thổi mạnh ùa tới làm sụp đổ hoàn toàn!, thế là phải bắt đầu làm lại, điều làm cho chúng tôi hy vọng sẽ bắt đầu tiến hành vào đầu năm 1935, vì chúng tôi có kêu gọi và chúng tôi cũng nhận được lời đáp ứng ở vùng người kinh; việc điều động tòa nhà này sẽ giao lại cho cha HUTINET vừa từ bên Pháp mới qua” 21.

Chúng ta cũng có thể hình dung những cột gỗ to cao, các cây kèo vào mộng đủ hướng mà đổ xuống.. chồng chất lên nhau, kéo trì nhau, thì còn gì nữa, hư tất cả mộng âm dương, chưa nói một số lớn cây bị gãy hư hại nặng!. Phải đục đẽo lại từ đầu. Nhưng với lòng tin và ý chí sắt đá, con người ấy - Đức Cha JANNIN - mới đứng vững trên lộ trình đã tiến bước.

+ Năm 1935, lớp tuyển sinh đầu tiên gồm 80 em học sinh người Kinh, hầu hết từ các nơi ở miền xuôi lên. Cha HUTINET (Nhì), mới từ Pháp sang, đặc trách giai đoạn đầu của Trường Truyền Giáo, được gọi là trường Dự Bị (Probatorium). Tám mươi em học sinh này được phân thành 2 lớp: lớp nhất và nhì sinh hoạt cánh trường Dự Bị (phần nhà phía đông), khai giảng năm học vào trung tuần tháng 02 cùng năm22. Năm 1937, một lớp chiêu sinh mới trên 50 em vào trường Dự Bị. Thời gian trong 3 năm, các chú lớp nhất khoá năm 1935 theo học hết các lớp tiểu học. Sau đó, khi cánh phải (phần nhà phía tây) hoàn tất (1937), các chú mãn tiểu học vào Tiểu Chủng Viện ở dãy nhà này. Các học sinh khóa 1935 này không về nghỉ hè. Theo thông lệ, chủng viện nghỉ hè sau Thánh Tâm Chúa Giêsu và nhập học ngày Lễ Đức Mẹ Lên Trời (15/08) hằng năm. Sau đây là những điều cha Hutinet Nhì trình cho Đức Cha về các diễn tiến trong năm như sau:

“Con xin gởi đến Đức Cha bản báo cáo đầu tiên của Trường Dự Bị, nơi mà các em thỉnh sinh thừa sai bắt đầu học tập và giáo huấn. Từ lâu rồi, việc thành lập một Hội Thừa sai người Việt là một nguyện ước thâm sâu của chúng ta. Nhưng khi chia làm hai vùng truyền giáo: QUINHƠN và KONTUM, vì số linh mục người Việt của địa phận MẸ-QUINHƠN không còn hy vọng có đủ, nên việc thành lập này đối với chúng ta là một điều khẩn thiết. Sau bao nhiêu khó khăn và biết bao hy sinh to lớn, tháng hai năm vừa qua, một ngôi nhà hầu như đã sẵn sàng, người ta có thể nghĩ đến nuôi đàn chim non. Lời kêu gọi dựa vào tình yêu Chúa và các linh hồn đã vang vọng đến vùng người kinh, rơi vào mảnh đất tốt. Lần kêu gọi đầu tiên, 80 em Việt Namtừ khắp tỉnh miền xuôi đến với chúng tôi với quyết tâm tận hiến đời mình cho Chúa. Từ lúc đó, nhiều em khác từ mọi nơi xin đến với chúng tôi, nhưng tất cả những trẻ này là gánh nặng của chúng tôi; vả lại tài chánh của Hội Thừa sai lại thiếu hụt, chúng tôi hoãn lại và chờ Chúa quan phòng để thu nhận vào một lần khác. Những tháng đầu thật ra ít vất vả. Cần thích nghi các trẻ em này cho quen khí hậu trên vùng dân tộc và vào khuôn phép bản tính chưa có kỷ luật của chúng. Hơn nữa, một bệnh truyền nhiễm lắp ló thăm ngôi trường Dự-bị này; một số lớn học sinh bị liệt giường, nhiều chú làm cho chúng tôi lo lắng, nhưng Chúa tốt lành chỉ để có một em là nạn nhân, một trong những em tốt nhất của chúng tôi, chết trong sự quan phòng của Thiên Chúa. Đó đã là Thánh giá nền tảng của công trình, dấu hiệu chắc chắn được Chúa chấp nhận và ban phúc lành. Từ thời gian đó, tình trạng sức khỏe khá hơn, tất cả đều thích nghi, tỏ ra vững tiến trên đường học vấn, khôn ngoan và đầy tình thương của Chúa. Các em nghỉ hè đầu tiên ở đây vui vẻ. Các em tuy có nhớ nhà, nhưng dần dần các em cũng quen sống xa xứ sở, xa cha mẹ mà các em chỉ sẽ gặp sau 3 năm học tập” 23.

+ Tháng 8 năm 1936 :

Theo “petite notice” đã trích trên, viết vào tháng 8 năm 1936, chúng tôi xin ghi lại đây một biến cố trong năm. Cũng có điều đã được thông tri ở trên, tuy nhiên để chúng ta có một cái nhìn liên tục, chúng tôi xin ghi lại đây, thiết nghĩ cũng hữu ích để hiểu đươc những bất cập, môn học.

“Tháng 2 năm 1935, tất cả hầu như hoàn tất. Lời kêu mời ơn gọi được gởi xuống Việt nam, dựa trên tình yêu Chúa và các linh hồn, được rơi vào mảnh đất tốt, 80 em Việt Nam từ khắp tỉnh Việt Nam đến với chúng tôi quyết tâm theo Chúa, và vì yêu Người và sau này phục vụ Người. Từ đó có nhiều em khác từ mọi nơi xin đến với chúng tôi. Vì không đủ tài chánh, chúng tôi cần phải giới hạn và chỉ thu nhận hơn 50 tuyển sinh thiện nguyện mà thôi”

“ Vả lại, chúng tôi phải nghĩ đến còn cần xây dựng nữa, vậy là còn phải tốn phí rất nhiều. Theo sự gợi ý của Rôma, trường Truyền giáo của chúng tôi phải mở khóa đầu tiên, khóa dự bị, ở đó các học sinh sẽ theo các lớp tiểu học, học các tiếng dân tộc, Việt ngữ và Pháp ngữ trong 3, hoặc 4 năm. Sau đó, các em sẽ vào khóa khác, khóa trung cấp, học la-ngữ và các môn khoa học tự nhiên, 4 hoặc 5 năm. Sau đó, các em sẽ vào Chủng viện Truyền giáo cho người dân tộc học triết học và thần học”. “ Tòa nhà được trình bày trong ảnh là tòa nhà dùng cho các lớp trường Dự Bị. Bên trái nhà nguyện, cần xây dựng lên một tòa nhà giống như vậy để làm tiểu chủng viện. Đối với Đại chủng viện trường Truyền giáo sẽ trình bày sau (...)”.

“Vậy chúng tôi cần khẩn trương. Chúng tôi không nên ảo tưởng. Công việc chúng tôi đã bắt đầu thực hiện, thật nặng nề, gặp trăm ngàn khó khăn và hụt hơi. Cần nhiều năm, trước khi thấy các linh mục thừa sai đầu tiên Việt Namdấn thân vào công cuộc chinh phục tinh thần cho các xứ dân tộc”.

“Nhưng lời “Euntes ergo docete omnes gentes”(vậy các con hãy ra đi dạy dỗ muôn dân) đang vang vọng nơi tai chúng tôi, phải làm sao cho các bộ tộc được Đức Thánh Cha ủy thác cho chúng tôi lo lắng nghe được Tin Mừng. Do đó, bị thúc bách bởi những cấp thiết, không còn phương thế nào khác sử dụng hầu có đủ nhân sự rao giảng Tin Mừng, chúng tôi không lưỡng lự mà đặt trọn trái tim để bắt tay vào công trình, hoàn toàn đặt niềm tin vào sự an bài của Thiên Chúa và dưới sự bảo trợ của Mẹ Maria Nữ Vương các thánh Tông đồ”.

“Xác tín rằng không nhờ hồng ân tuôn đổ tràn đầy của Thiên Chúa, thì chúng tôi không thể nào làm gì được cả; cũng vậy chúng tôi khẩn khoản xin tất cả những vị nào đọc các dòng trên đây giúp đỡ chúng tôi thu được hồng ân dồi dào cần thiết này bằng cách lời cầu nguyện sốt sắng của mình”.

+ Năm 1937: Công việc tiến hành tốt đẹp đầy an ủi. Đức Cha JANNIN báo cáo về Hội Thừa sai Paris và được ghi trong Compte rendu của Hội M.E.P năm 1937 tr. 167-168 như sau:

“Công việc chính yếu trong vùng Truyền giáo (Đức Cha JANNIN viết trong báo cáo hằng năm của Ngài) đó là các chủng viện. Vả lại, từ 4 năm nay, khi chúng tôi được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Đại Diện Tông Tòa Giám quản KONTUM, chúng tôi không có một chủng viện nào cả. Các đọc giả của bản báo cáo hằng năm cũng đã biết rõ các dự án thiết lập một Chủng viện Thừa sai Việt-nam; nhắc lại vấn đề này thiết nghĩ không cần thiết. Việc thiết lập trên đà tiến tốt đẹp. Trường Truyền giáo chuẩn bị cho điều đó được thực hiện từ hai năm nay. Nó mang lại cho chúng tôi những an ủi to lớn và những hy vọng nghiêm túc vào tương lai. Sau đây là lời của cha HUTINET, Bề trên cơ sở này viết cho tôi:

“ Cảm ơn Thiên Chúa về mọi ơn lành mà Người đã đoái thương ban cho các con cái để chúng thăng tiến trong sự khôn ngoan, trong tinh thần tốt và nhất là đời sống đạo đức. Nhìn chung, tiến triển đáng khích lệ. Việc học hành trong năm nay đã mang lại những thành quả thỏa đáng : 20 học sinh dự thi tiểu học đều đạt kết quả tốt. Bây giờ, chúng tôi còn phải nghĩ đến việc dạy latinh, chúng tôi sẽ bắt đầu lớp 6è với 25 em học sinh”. “ Tiếp sau việc xây cất Trường Truyền giáo, cần phải xây dựng một tiểu chủng viện. Cơ sở mới này kế tiếp; tất cả được chuẩn bị và sẽ hoàn tất vào năm 1938”.

Qua những thông tin được ghi nhận trên đây, chúng tôi không nói thêm về ý chí của Đức Cha cũng như các vị hữu trách vượt qua những thử thách để xây dựng cơ sở Trường Thừa sai như thế nào. Giờ đây, chúng tôi xin chuyển qua phần những sinh hoạt và việc đào tạo các linh mục tương lai trong Trường Truyền giáo này.

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 12:56 AM

III- CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM,
THĂNG TRẦM THEO TỪNG GIAI ĐOẠN

A. GIAI ĐOẠN 1935 – 1955

Chúng tôi vừa trình bày dự án, những khó khăn trong việc thực hiện xây dựng cơ sở, khó khăn về mặt tài chánh... trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên để chúng ta có cái nhìn toàn bộ, trong giai đoạn này, chúng tôi xin trình bày rõ hơn việc đào tạo linh mục trong địa phận nói chung và tại Chủng viện thừa sai nói riêng trong giai đoạn 20 năm (1935-1955) qua những thành quả gặt hái được. Thật thế, các dự án thiết lập Hội Linh mục Thừa sai Việt Nam tại vùng Kontum đã được các vị Bề trên, nhất là Đức Cha JANNIN, Giám mục Đại Diện Tông Tòa, cố gắng hết sức thực hiện về mặt pháp lý cho Hội Linh mục Thừa sai Việt nam, cũng như dự án kiến thiết cơ sở, chương trình đào tạo. Những bước đầu dù có những khó khăn, nhưng cũng đạt được những thành quả đáng khích lệ.

1 - Địa phận đào tạo linh mục

Có một số chủng sinh địa phận MẸ - QUINHƠN được phân phối cho Hạt Đại Diện Tông Tòa KONTUM, số chủng sinh địa phương theo tiếng Chúa gọi vào chủng viện trước khi chia địa phận vẫn tiếp tục học tại tiểu chủng viện Làng Sông, hoặc các đại chủng sinh được gởi tu học tại Đại chủng viện Quinhơn hay Pinăng hay tại Hà-nội.

Trong khi đó, số tiểu chủng sinh được nhập học và được đào tạo tại trường Dự Bị (Probatorium) của địa phận nhà. Trong năm 1939, Tiểu chủng viện (lớp cinquième) Cha Gioan Baotixita Dérouille Bề Trên, cha Aloys Asseray: linh hướng có 30 chủng sinh. Cha Gustave HUTINET NHÌ làm Bề Trên trường Dự Bị, cha Aloys Asseray linh hướng và 3 Sư Huynh Dòng Thánh Giuse giáo sư , với 60 chủng sinh. Học xong trường Dự Bị, các chủng sinh tiếp tục lên Tiểu Chủng Viện địa phận theo chương trình đã đề ra. Bản tường trình của cha Bề trên HUTINET gởi cho Đức Cha về sinh hoạt của Chủng Viện Thừa Sai vẫn hưng thịnh qua hết năm 1939 24. Chính Đức Cha quan tâm đặc biệt về đời sống vật chất, tiện nghi, nhất là tinh thần liên quan đến đời tu.

Về nhân sự đào tạo, dù địa phận thiếu hụt linh mục, nhất là nhu cầu mục vụ mỗi ngày một gia tăng kể cả những vùng cực nam như vùng Ban-mê-thuột giáo dân cũng xin gởi đến đó linh mục chăn dẫn đoàn chiên Chúa, thì Đức Cha vẫn ưu tiên tìm những linh mục đạo đức và đầy đủ khả năng để đảm trách chủng viện. Ngoài ra, Đức Cha còn cắt đặt một số thầy Sư huynh Dòng thánh Giuse 25 và một số thầy giảng người kinh hay một số thầy Đại chủng sinh phụ trách dạy tiểu chủng viện này. Con số chủng sinh trước khi thành lập Trường Truyền giáo và những chủng sinh xuất thân từ Trường Truyền giáo này trong năm 1939 như sau:

CHỦNG VIỆN 26:

“Chủng sinh: 8 (3: Pinăng; 2: Xuân Bích Hànội, 3: Đại chủng viện Quinhơn). Tiểu chủng viện: 1; tiểu chủng sinh : 30 Trường Dự Bị : 1; với số học sinh : 60”.

Nhìn chung, công việc điều hành cũng như đào tạo chủng sinh ổn định trong thời gian 1935-1940.

2- Những thăng trầm

Cũng như bao công việc của Chúa, con đường đi của chủng viện thừa sai Kontum cũng có những Thập giá, các thử thách, những thăng trầm. Ý định của Thiên Chúa sâu thẳm khác với dự tính của loài người, để không ai tự cho rằng thành công là do tài năng của nhân loại.

Một số linh mục thừa sai bị đau ốm như Cha Bề trên HUTINET NHÌ lâm bệnh nặng phải qua Hồng-Kông điều trị cuối tháng 11 năm 1939. Một số linh mục thừa sai khác bị động viên quân dịch vì thế chiến thứ hai sắp bùng nổ : cha Renaud, cha Curien, cha Giffard và cha Romeuf bị gọi về Sàgòn; địa phận còn 13 linh mục mà đa số các linh mục lảo đảo vì mục vụ quá nặng trên vai 27.

Một thiệt thòi to lớn cho địa phận cũng như cho Chủng viện đó là cái chết của Đức Cha JANNIN vào tháng 7 năm 1940. Lúc đó các chủng sinh nghỉ hè không gặp được Vị Sáng lập Chủng Viện Thừa Sai đạo đức, lão luyện, người Cha Già tốt lành. Người đã ra đi vĩnh biệt trong một giai đoạn thời cuộc biến chuyển và khó khăn.

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 01:05 AM

GIÁM MỤC GIOAN SION (KHÂM),
ĐẠI DIỆN TÔNG TÒA KONTUM (1942- 1951)

1 – Tiểu sử:

- Tên thật : Jean Liévin Sion.
- Sinh :10.06.1890, tại Estaire (Pháp).
- 11.09.1908 : Gia nhập Hội Truyền giáo hải ngoại Paris.
- 20.03.1920 : Thụ phong linh mục.
- 04.08.1920 : Đến Địa phận Đông Đàng Trong .
- Năm 1920 : Học tiếng Việt tại Gò Dài, địa sở Gò Thị.
- 01.1921 : Phụ trách họ Phú Thượng (Đà Nẵng).
- 09.1923 : Giáo sư Đại chủng viện Đại An.
- 19.03.1924 : Chánh xứ địa sở Nhà Đá.
- 05.07.1926 : Phụ trách thành lập Dòng Thánh Giuse.
- 22.04.1942 : Tấn phong Giám mục tại Nhà Thờ Chính Tòa Qui Nhơn.
- Khẩu hiệu : “DELEXI TE” (Ta đã yêu thương con) (Gr 31,3).
- 28.04.1942 : Nhậm chức Giám Quản Địa Phận Kontum.
- 19.08.1951 : Tạ thế tại Monbeton (Pháp).

Đang giữ chức vụ Giám đốc Dòng "Các Sư Huynh Thánh Giuse" tại Kim Châu thuộc Hạt Tông Tòa Mẹ (Qui Nhơn), Cha Gioan SION (Khâm) được Toà Thánh bổ nhiệm vào ngày 23.12.1941 làm Giám mục Đại Diện Tông Toà, kế nhiệm Đức cha JANNIN (Phước). Sau 2 tháng do dự, ngài đã phúc đáp chấp nhận trách nhiệm được trao phó và ngày 24.4.1942, lễ tấn phong Giám mục được tổ chức tại Thánh Đường Chính Toà Qui Nhơn, với khẩu hiệu “Dilexi Te” (Ta đã yêu thương con) (Gr 31,3). Sau đó Đức Tân Giám mục lên Kontum chính thức nhận trách nhiệm Đại Diện Tông Toà Hạt Tông Toà Kontum. Ngài đã chuyển nơi cư trú Giám mục từ trường Cuenot về nhà xứ chính tòa Kontum.

Ngày 05.02.1943, Đức Giám mục đã dâng hiến toàn thể Giáo phận cho Trái Tim Vẹn Sạch Đức Trinh Nữ Maria. Nghi thức dâng hiến diễn ra trọng thể tại Nhà thờ Chính tòa.

2 - Tân Giám mục kinh nghiệm và đạo đức.

Tuy nhiên Chúa an bài xếp đặt cho địa phận được một Vị Giám mục: Đức Cha GIOAN SION KHÂM kinh nghiệm và đạo đức trong vấn đề đào tạo ơn gọi linh mục tu sĩ. Ngài tiếp tục công việc của Vị tiền nhiệm như : Trường thừa sai, trường thầy giảng dân tộc, các trường học tại các họ đạo hoặc tổ chức các dự án mà Đức JANNIN chưa hoàn thành như: Dòng nữ dân tộc ... Tất cả đều dồn vào việc huấn luyện nhân sự nhất là đào tạo linh mục tương lai, là những đối tượng quan trọng của Ngài.

“ Trường thừa sai phải trở nên vườn ươm các thừa sai Việt Nam trên xứ người Thượng và chương trình của Đức Cha JANNIN làm cho Ngài (Đức Cha SION) lưu ý. Ngài quan tâm nhiều các “thỉnh nhân” thừa sai này và mỗi tuần thường đi bằng ngựa, Ngài từ Tòa Giám Mục 28 đến trường để huấn đạo cho họ. Điều hành việc giáo huấn, Ngài khuyến khích việc học hành của họ; chính Ngài cũng dự các cuộc thi có các Vị trong Ban cố vấn của các chủng viện tham dự. Vào tháng 7 năm 1943, 14 chú rời ghế nhà trường ra đi : 7 chú đến chủng viện Quinhơn, 7 chú đi giúp xứ” 29.

3- Tình trạng chủng sinh trong thời kỳ thế chiến II.

Nhưng khi thế chiến thứ II bùng nổ, Đức Cha đặc biệt quan tâm chuẩn bị cho chủng sinh về đời sống tận hiến và luôn luôn hướng về đất dân tộc Tây Nguyên để nuôi dưỡng tinh thần truyền giáo. Năm 1945, quân phiệt Nhật tấn công Đông Dương và tiến lên vùng KONTUM, bắt tất cả các cha thừa sai và cả Đức Cha địa phận tạm giam tại Tiểu chủng viện vài ngày rồi sau đó quản thúc tại Nhatrang. Trong thời kỳ này, Cha Phêrô Dương ngọc Đáng phụ trách chủng viện và sau đó ngài cho giải tán chủng sinh về lại gia đình. Các chủng sinh bị phân tán và bị cách ly với địa phận trong những nơi mà không thể về lại địa phận theo ngày ấn định tựu trường vào tháng 8 năm 1946 được. Ngoại trừ số chủng sinh tại thị xã Kontum, Pleiku và vùng ven Kontum, còn tất cả đại chủng sinh hay tiểu chủng sinh bị kẹt ở Trung châu.

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 01:09 AM

4 - Đại Chủng Viện.

Thế chiến và nội chiến lại tiếp nối nhau. Trước tình hình mới của xã hội, Đức Cha Sion xúc tiến việc thiết lập Trường Lý Đoán (đại chủng viện) riêng cho Giáo phận Kontum, vì tình hình lúc bấy giờ không thể gửi các chủng sinh vào Sài Gòn hay ra Hà Nội được nữa. Trước đây, Đức Cha đã ban hành thiết lập các Phân khoa Đại Chủng Viện Kontum (Facultates Majoris Seminarii Kontumensis). Năm 1946, ngài ký ban hành Quy Chế của Đấng Bản Quyền cho Đại Chủng Sinh Kontum (Statuta Ordinarii pro Alumnis Majoris Kontumensis). Trường Lý Đoán đã bắt đầu hoạt động với con số khiêm tốn khoảng 10 chủng sinh. Chính ngài làm giám đốc, cha CRÉTIN (Xuân) làm giáo sư, cha THOMANN (Mẫn) làm quản lý.

Vào tháng 8 năm 1946, các chủng sinh tựu trường. Chúng tôi xin ghi lại đây những tâm tư và nỗi lo lắng của cả Giám Mục Giáo phận vì chiến sự ngăn trở:

“ Than ôi, chiến tranh trở lại, các chủng sinh phải phân tán, nhiều người mất ơn kêu gọi và mặc dù Đức Cha lo lắng chỉ bảo cho họ. Khi tựu trường vào tháng 8 năm 1946, chính Ngài phải giữ ghế giáo sư dạy giáo luật và luân lý tại chủng viện Kontum, chỉ có hai trên 14 người nay là linh mục của vùng thừa sai được Đức Cha phong chức linh mục, trước khi Ngài lên đường về Pháp” 30.

Những chủng sinh này dần dần tìm cách vượt qua hiểm nguy qui tụ về Kontum và trình diện Đức Cha vào những năm 1947, 1948. Lúc bấy giờ Cha Bề Trên J.B. Décrouille TÔN lo ổn định số chủng sinh cũ. Trường CUENOT cũng bắt đầu học lại 31. Chính Đức Cha lo lắng chỉ dẫn từng đại chủng sinh về các môn thần học cần thiết cũng như về đời sống tìm hiểu ơn thiên triệu của số đại chủng sinh này.

Theo Echos năm 1948, cha JB. DÉCROUILLE TÔN làm Bề Trên Chủng Viện Thừa sai, có 14 tiểu chủng sinh, 12 đại chủng sinh, trong số đó có 6 thầy theo ban triết và 6 thầy khác theo ban thần học. Số đại chủng sinh này được địa phận gởi vào Đại chủng viện Sài gòn tu học vào năm 1948. Riêng tiểu chủng sinh, mỗi năm đều thu nhận lớp mới, nhưng đa số ở trong địa phận nhà mà thôi. Chương trình đào tạo chủng sinh tại chủng viện thừa sai tương đối ổn định, dù gặp khó khăn thiếu giáo sư phụ trách. Bầu không khí chính trị có phần ảnh hưởng đến sinh hoạt nội bộ cho đến biến cố năm 1945.

5 – Canh tân đời sống gia đình, quan tâm thành lập các đoàn thể cầu nguyện cũng như công giáo tiến hành trong các họ đạo là nhân tố lâu bền, hầu xây dựng nền tảng vững chắc cho ơn gọi người bản xứ.

Tờ thông tin chính thức của Giáo phận 32 đã liệt kê hầu hết các Hiệp-Hội đào tạo nhân sự: Hội Thừa sai người Annam, Hiệp-Hội thánh Phanxicô Xavie (25.10.1936) để hỗ trợ tài chánh, Dòng Ảnh Phép Lạ cho thiếu nữ Dân tộc bản địa (06.4.1947) chuyên chăm giáo dục gia đình người dân tộc; các Hiệp-Hội đạo đức hay Công Giáo Tiến Hành, như Hội Mân Côi được Giáo Hội thiết lập năm 1905, Hiệp Hội Hiền Mẫu công giáo được Cha ALBERTY (Hiền) thành lập tại địa sở Tân Hương vào ngày 07.10.1948, Hiệp Hội Thánh Phanxicô Régis do Đức Giám mục SION thiết lập vào ngày 01.6.1944 tại địa sở Phương Nghĩa, Thiếu Nhi Thánh Thể được thành lập tại nhiều địa sở Kinh và từ ngày 01 tháng 8 năm 1949 với qui chế hướng dẫn của Đức Cha SION. Hội Thiếu Nhi Thánh Thể đã được thành lập hầu hết các địa sở Kinh cũng như Dân tộc, Hội Các Đẳng và nhiều Hiệp Hội khác cũng được thành lập.

Sau Lễ Mừng Đệ Nhất Bách Chu Niên kỷ niệm truyền giáo tại Tây Nguyên (1850-1950), Đức Cha SION bị bệnh nặng. Thứ hai sau Phục Sinh năm 1950, ngài đã phải rời Kontum về Pháp, một mặt dự Tổng Công Hội Hội Thừa sai Paris, mặt khác để điều trị với lời hứa 4 tháng sẽ mau trở về. Toàn thể tín hữu trong Hạt Tông Tòa Kontum cầu nguyện cho ngài được mau chóng khỏi bệnh, nhưng Ngài qua đời tại Montbeton, Pháp, vào ngày 19.08.1951. Một ngày sau, ngày 20.8 33, Kontum nhận được điện tín báo tin. Một nỗi buồn bao trùm trên tất cả 34. Hạt Tông tòa lại được đặt dưới quyền nhiếp chính của cha Bề Trên RENAUD (Ái) cho đến ngày 03.10.1952, là ngày Đức Tân Giám mục Phaolô SEITZ (Kim) được tấn phong Giám mục tại nhà thờ Chính Toà Hà Nội.

Khoá nhập học đầu tiên (năm 1935) vào trường Bự Bị (Probatorium) gồm 80 học sinh, ra trường được 8 linh mục, trong đó có 6 linh mục thuộc địa phận nhà và 02 thuộc địa phận khác. Sau đây là danh sách các cha:

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 10:44 PM

ĐỨC CHA PHAOLÔ SEITZ KIM (1952- 1975)

ĐẠI DIỆN TÔNG TOÀ HẠT TÔNG TOÀ KONTUM (1952-1961)

GIÁM MỤC CHÍNH TÒA (1962-1975)

Đức Cha Gioan SION (Khâm) qua đời, Cha Phaolô SEITZ (Kim), lúc bấy giờ đang coi cô nhi viện Kitô Vua ở Thái Hà Ấp, Hà Nội, được bổ nhiệm kế vị. Lễ tấn phong đã diễn ra tại Nhà thờ Lớn Hà Nội ngày 03.10.1952.

1- Tiểu sử.

- Sinh: 22.12.1906
- Tại: HAVRE, PHÁP
- 14.09.1929: Gia nhập Hội Thừa Sai PARIS
- 14.7.1937: Thụ phong linh mục
- 14. 07.1937: Được cử đi HÀNỘI.
- 1937-1952: Công tác ở HÀNỘI
- 03 - 10 – 1952: Thụ phong GIÁM MỤC tại HÀNỘI
- 1952 – 1975: Nhận nhiệm sở tại Giáo phận KONTUM.
- Ra khỏi VIỆT NAM: 15 -08-1975
- Tạ thế tại PARIS (VAl-DE-GRÂCE) ngày 24. 02.1984.

2 - Định hướng

Dưới sự dìu dắt của vị tân Giám mục, địa phận Kontum đã có những bước tiến vượt bậc. Là con người đầy nhiệt huyết, với tuổi đời 46, Đức Cha Paul Seitz đã hăng say bắt tay củng cố Hạt Tông Tòa Kontum sau nhiều năm chiến tranh. Ngài suy nghĩ về thực trạng xã hội và thời cuộc đang diễn biến trên hạt Tông Tòa Kontum và vạch ra một kế sách mục vụ tổng quát ngay từ giữa năm 1953.

Thật vậy, trong bức thư viết từ Rôma gửi cho các linh mục trong Giáo phận, đề ngày 15.5.1953, đăng trong báo Echos de la Mission, Organe officiel de la Mission de Kontum, số 61, Đức cha Phaolô SEITZ đưa ra một số điểm như là chương trình hành động của ngài. Trước hết cần có thêm các linh mục từ Hội Thừa sai Paris; tiếp đến, cần có thêm các linh mục người Việt Nam, do đó phải vận động trong các Hạt Tông Tòa khác để chiêu mộ các ơn gọi cho Chủng viện Thừa sai Kontum, đồng thời cũng tuyển lựa các ơn gọi nơi người dân tộc bản địa; mời các Hội Dòng tu sĩ đến hiện diện và cộng tác trong công việc mục vụ; và tạo nên những nguồn tài chánh để có thể tự túc phát triển, vì không thể sống chỉ bằng những trợ giúp từ bên ngoài.

3- Lo lắng đào tạo linh mục cho tương lai.

Đức Cha luôn muốn tuyển chọn một số thanh thiếu niên thuộc “Gia đình Têrêxa” vào Chủng Viện Thừa Sai Kontum, nên ngài xin các linh mục Dòng Don Boscô tuyển lựa một số học sinh có khả năng và ý hướng “đi tu”, và lo liệu cho các học sinh này vào giáo phận ngài đang đảm nhiệm. Đã có 2 đợt vào Kontum :

Đợt I : Sau khi Điện Biên Phủ thất thủ (7/5/1954), khoảng 30 em thuộc gia đình Têrêxa được gởi vào Kontum với ý hướng theo ơn gọi linh mục.

Đợt II : Sau Hiệp Định Genève (20/7/1954), khoảng 25 em vào Kontum cũng với ý hướng trên. Tại thị xã Kontum, từ năm 1951-1953, Cha Giám Đốc J.B. DÉCROUILLE (Tôn) tuyển mộ lớp chủng sinh mới, 18 em. Ngài bắt đầu ổn định nơi ăn chốn ở, nhưng thiếu hụt mọi thứ và việc học hành cũng chưa được như lòng mong ước. Số chủng sinh này và các chủng sinh thuộc “Gia đình Têrêxa” vừa đến, được gởi vào tiểu chủng viện Sàigòn tu học.

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 10:50 PM

HÌNH CÁC CHÚ KHÓA I NĂM 1935 (H. 1937)

***dominico_dung*** · 12-12-2010, 11:16 PM

B. GIAI ĐOẠN 1955 – 1975

1- Năm 1955.

Số chủng sinh trước kia còn lưu lại rất ít, nên đầu năm 1955, Đức Giám Mục Giáo phận Paul Seitz (Phaolô Kim) gởi thư đến các địa phận chung quanh xin chủng sinh. Ngài đặt cha THOMANN (Mẫn) làm giám đốc Chủng Viện Thừa Sai Kontum (1955-1957), cha Phêrô TRẦN THANH CHUNG làm quản lý kiêm dạy học. Ban giáo sư còn có các thầy KHẮC, thầy TRÍ…

Niên khóa 1955-1956, số Chủng sinh là 70, nhưng rất đa dạng, gồm cả 3 Miền : Nam, Bắc, Trung. Chẳng những học lực khác nhau, tâm lý khác nhau vì chênh lệch về tuổi tác, mà thời gian tựu trường cũng không đồng nhất, cứ lai rai trong suốt cả năm. Do đó, niên học này chủ yếu là thời gian xếp đặt, ổn định nơi ăn chốn ở và phân loại chia lớp cũng như bổ túc giáo sư cho thời gian sắp tới.

2- Phát triển.

Niên khóa 1957-1958 : Đức Giám Mục đặt Cha Alexis PHẠM VĂN LỘC làm Bề Trên chủng viện thay Cha THOMANN (Mẫn). Các sư huynh Lasan phụ trách dạy một số môn học tại chủng viện cho chủng sinh. Những niên khoá sau, các chủng sinh những lớp nhỏ ra học tại trường Lasan Kim Phước được xây dựng cạnh chủng viện, nay là “Trường tiểu học thực hành sư phạm Kontum”. Tuy nhiên, vì còn thiếu giáo sư cho các lớp cấp ba và cần ổn định lâu dài hơn, nên số chủng sinh dần dần được gởi tu học tại các Chủng Viện Piô XII của Hà Nội (tại Sài Gòn), Chủng Viện Chân Phước Tự (tại Thủ Đức), Chủng Viện Dòng Phanxicô (Thủ Đức), hay Chủng Viện Dòng Chúa Cứu Thế.

Song song với chương trình Việt, Đức Cha quyết định đào tạo tại chỗ một thế hệ chủng sinh có nền học vấn chắc chắn và có phẩm chất thích hợp hơn : Ngài cho áp dụng chương trình Pháp. Hầu hết các chủng sinh được tuyển chọn theo chương trình Pháp từ đó. Năm 1966, Giám Mục đã thành lập một chi nhánh Chủng Viện Thừa Sai Kontum tại thành phố Đà Lạt và đặt cha Phaolô LÊ QUANG TRINH làm Giám đốc kiêm quản lý, cùng với một số linh mục thừa sai Pháp làm giáo sư. Chi nhánh này gồm 4 lớp lớn, từ lớp Troisième đến lớp Terminale (chương trình Pháp). Các chủng sinh đi học tại trường Collège d’Adran của các Sư Huynh Dòng Lasan. Chủng viện và nhà trường hợp tác với nhau về vấn đề giáo dục. (Một năm sau, Chủng Viện Nha Trang cũng cùng tham gia vào chương trình này). Cũng ngay trong năm 1966 đó, Cha LÊ QUANG TRINH đột ngột qua đời vì tai nạn giao thông. Lập tức, Đức Cha cho linh mục Phêrô TRẦN THANH CHUNG lên thay thế và điều hành chủng viện cho đến năm 1974, kế đến là cha Giuse BÙI ĐỨC VƯỢNG làm giám đốc và cha Phêrô NGUYỄN VÂN ĐÔNG làm quản lý. Vì thời cuộc, chi nhánh tại Đà Lạt này chỉ tồn tại cho đến năm 1975 mà thôi.

Trở lại Chủng viện tại Kontum, năm 1969, Cha Alexis PHẠM VĂN LỘC thôi làm Giám đốc để đi tu nghiệp bên Pháp. Cha Giuse ĐOÀN ĐỨC THIỆP lên thay. Sau Mùa hè Đỏ lửa năm 1972 vì chiến tranh, Đức Cha PAUL SEITZ (Kim) cho di tản chủng viện lên Đà Lạt, vì mượn được Học Viện Dòng Chúa Cứu Thế đang để không. Tại đây, Cha Giuse THIỆP tiếp tục điều hành các lớp nhỏ (các lớp đệ nhất cấp chương trình Pháp) và trường cũng đóng cửa vì biến cố 1975.

***dominico_dung*** · 16-12-2010, 12:17 AM

C. GIAI ĐOẠN 3

1975 – 1995 Hạt Giống Ơn Gọi Gieo Vào Lòng Đất Mục Nát 35

1- Năm 1975 -1976:

Qui tụ và bị giải tán

* Ngày 27 tháng 3 năm 1975, Đức Cha ALEXIS PHẠM VĂN LỘC thụ phong Giám Mục tại nhà thờ PHƯƠNG NGHĨA; Giám mục phó với quyền kế vị với Khẩu hiệu ”OMNIUM SERVUM” (TÔI TỚ MỌI NGƯỜI) (1Cor 9, 19).

Ngày 12/08/1975, Ban Quân Quản tỉnh buộc Đức Cha Phaolô Kim (Paul Seitz) Giám mục Giáo Phận cùng tất cả các cha thừa sai ngoại quốc, trong đó có các cha giáo Chủng viện phải hồi hương. Một chỗ trống, làm chao đảo trong việc đào tạo chủng sinh.

ĐỨC CHA ALEXIS, VỊ GIÁM MỤC BẢN XỨ TIÊN KHỞI TẠI GIÁO PHẬN KONTUM phải giải quyết nhiều vấn đề trong giáo phận, nhất là Chủng viện Thừa sai Kontum trong chế độ mới.

Dù gặp bao khó khăn vì thời cuộc chuyển biến quá nhanh và phức tạp, Đức Giám Mục vẫn cho qui tụ các chủng sinh Kontum từ mọi nơi về Chủng Viện tại Kontum để tiếp tục học các môn triết và thần học. Cha Giuse BÙI ĐỨC VƯỢNG được đặt làm Bề trên và cha Phêrô NGUYỄN VĂN ĐÔNG làm quản lý, đồng thời một số linh mục có khả năng gấp rút dạy những môn cần thiết cho đời sống linh mục sau này. Nửa năm sau, vào ngày 06/08/1976 Tòa Giám Mục nhận quyết định của Ban Quân Quản bắt đóng cửa Chủng Viện và phải thi hành hạn chót vào ngày 25/08/1976. Chủng Viện Thừa Sai Kontum bị đóng cửa.

2- Năm 1976 –1991

Chủng viện Thừa sai Kontum bị đóng cửa.

Tòa nhà “Chủng Viện Thừa Sai Kontum” đóng cửa vào ngày 25/08/1976. Tuy nhiên, ơn gọi linh mục thừa sai vẫn còn được duy trì ở nhiều nơi và dưới nhiều thức khác nhau, tựa như những hạt giống tung bay khắp nơi và chôn vùi trong lòng đất. Nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần và lòng nhiệt thành khôn ngoan của Đức Cha Alexis, những hạt giống ơn gọi linh mục tu sĩ đã đâm chồi nảy lộc cho đến ngày nay.

Tiến trình phục hồi việc đào tạo ơn gọi linh mục rất nhiêu khê: chính quyền giải thể Chủng Viện và buộc các chủng sinh phải về quê quán học tập lao động, không được bén mảng đến Kontum. Các chủng sinh tự xoay xở, tự sinh sống và tìm lối cho ơn gọi của mình. Các nơi khác, một số Đại chủng sinh Kontum cũng tự khẳng định ơn gọi linh mục thừa sai Kontum, và dần dần được thụ phong linh mục trong các giáo phận khác sau đó, như cha Phaolô Đậu Văn Hồng tại Ban-mê-thuột (năm 1990), cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị tại Nhatrang (năm 1990), cha Nguyễn Việt Huy tại Phan-Thiết (năm 1990), cha Giuse Đỗ Viết Đại tại Xuân-Lộc (năm 1992), cha G. B. Trần Quang Truyền tại Đà-lạt (năm 1994), Eduardo Trần Ngọc Hoan (1997, Dòng Xitô), cha Giuse Nguyễn Xuân Tĩnh CM (1997, Đồng Nai), cha Đôminicô Mai Xuân Nam (1998 BMT), cha Giuse Nguyễn Văn Uy (1998, BMT) và một số chủng sinh tu học các chủng viện nước ngoài. Tại Hạt Pleiku, để nuôi dưỡng ơn gọi, từ mùa hè năm 1981 đến 1991, một vài chủng sinh lập «Tổ Hợp Gia Công Xe Đạp », tại số 3 Lê Lợi gần nhà thờ Thăng Thiên do thầy Phó Tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh làm Tổ trường, với vài tay thợ mới học nghề, như các chủng sinh: Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường và Phạm Thế Cường, Lâm Như Sơn.

3- Năm 1991 -1992 :

Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum

Trong những năm chuẩn bị mừng Đại Lễ Kỷ Niệm 60 năm thành lập Hạt Đại Diện Tông Tòa Kontum (1932-1992), sau khi cầu nguyện, bàn bạc với các linh mục trong giáo phận, ngoài phần chuẩn bị : ôn lại lịch sử giáo phận, chuẩn bị hình thức tổ chức, và cầu nguyện, Đức Cha Alexis bắt đầu một hoài bão âm thầm cưu mang từ lâu và đầy ý nghĩa: Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum.

Thật vậy, trong thời gian chữa bệnh hay có công việc của giáo phận tại Sài-Gòn, Đức Cha Alexis tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về cơ chế Đại học, điều kiện sinh sống của sinh viên theo học Đại Học. Ngài còn nghiên cứu kỹ môn học thích hợp cho ơn gọi linh mục, hoặc nơi cư trú thuận tiện cho việc học văn hóa và đời sống tu luyện. Ngài lo lắng bố trí nhân sự phụ trách lớp chủng sinh mới này. Ngài nhận thấy chủng sinh thi vào Đại học môn Pháp ngữ có nhiều ưu thế: ít sinh viên thi vào khoa Pháp ngữ, nên xác xuất đậu vào đại học cao hơn, tìm giáo sư để luyện môn này cũng dễ dàng và sách vở nghiên cứu môn triết học và thần học sau này trong Đại Chủng Viện cũng thích hợp hơn. Chính vì thế, Đức Cha cho chủng sinh luyện thi và theo môn Pháp văn. Khó khăn hơn cả là Ngài bố trí linh mục thích hợp phụ trách và Ban giảng huấn sao cho đầy đủ phẩm chất để giúp chủng sinh trong giai đoạn lưu học tại Sàigòn.

Trước nhất, Đức Cha khuyến khích các chủng sinh Đại chủng viện Piô X Đàlạt hay Đại chủng viện Hòa Bình (Đànẵng) đã học triết hoặc thần học, tiếp tục tự bồi đưỡng nhờ một linh mục có khả năng giúp đỡ. Trong khi đó, Ngài còn phải liên hệ với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) xin giúp cho một số chủng sinh Kontum chưa qua hết chương trình Đại chủng viện, còn kẹt lại sau năm 1975 để có nơi học cho xong các môn Triết và Thần. Đầu năm 1990, Đức Cha báo tin cho số chủng sinh này biết dự định của Ngài để họ chuẩn bị vào Sài-gòn tìm nơi cư trú, nộp đơn Đại học và nhập học các môn thánh. Vài thầy đại chủng sinh đã vào Thành Phố, cố liên hệ với linh mục quen biết để xin giúp ôn tập các môn cần thiết cho chức linh mục. Thật nhiêu khê: nhiều vị từ chối vì hoàn cảnh không cho phép. Các thầy phải chờ đợi.

Đức Giám mục liên lạc với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) và được chấp nhận cho gởi một số chủng sinh tham dự các môn triết học và thần học cùng với học viên của Dòng. Nên, vào đầu năm học (tháng 9 năm 1990), Đức cha Alexis quyết định gởi một số chủng sinh như Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường, Đaminh Nguyễn Tiến Trung, Phaolô Nguyễn Quốc Bảo, Antôn Nguyễn Văn Binh đã tiếp tục vừa học chương trình Đại học, vừa học môn học thánh tại Cộng Đoàn Đaminh (Ba-Chuông). Các chủng sinh tại Sài Gòn như Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền... tìm cách tiếp tục học Đại Học tại Thành Phố. Họ tự tìm nơi tạm trú để kịp đăng ký vào Đại Học như Trường Đại Học Tổng Hợp (Pháp ngữ), Đại Học Mở (Anh ngữ), Đại Học Luật.... và đồng thời theo học triết học thần học ngoại trú tại Dòng Đaminh (Ba-Chuông). Dù hành trình ơn gọi đầy chông gai gian khổ, kết quả lại rất khích lệ. Các chủng sinh : Giuse Trần Ngọc Tín được phong chức linh mục (năm1998), Phanxicô Xavie Lê Tiên và Gioan Nguyễn Đức Trường (năm 1999), Đaminh Nguyễn Tiến Trung (năm 2000) và linh mục Antôn Nguyễn Văn Binh (năm 2003). Linh mục Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền (2004).

** MỘT KHÚC QUANH

Sau 15 năm thay đổi chế độ, ngày 06 tháng 11 năm 1991, Đức Cha Alexis, Giám mục Giáo phận, ban thánh chức linh mục cho thầy phó tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh vào dịp khánh thành nhà thờ Đức An (thuộc thị xã Plei-Ku tỉnh Gialai). Thánh Lễ phong chức trang trọng và phấn khởi làm cho Đức Cha Alexis cảm thấy dù đang trong “đường hầm” vẫn còn tia sáng hy vọng. Việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận là trách nhiệm của Đức Giám mục Giáo phận, nhưng Ngài đang gặp ngõ cụt, chưa biết tính sao để thoát ra khỏi tình thế quá phức tạp. Trong dịp Lễ phong chức linh mục này, thầy Giuse Đỗ Viết Đại và thầy Phanxicô Assidi Phạm Ngọc Quang có đến chào Đức Cha. Đức Cha đặt vấn đề cho hai thầy về cách thức đào tạo ơn gọi linh mục cho các em tốt nghiệp Trung Học. Thầy Giuse Đại thuộc chủng sinh Kontum đã học hết Triết và Thần học tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X Đàlạt và đang phụ giúp đào tạo một số thanh niên muốn theo ơn gọi linh mục thuộc giáo phận Xuân Lộc, gần Sài-Gòn hứa tận tình thực hiện ý Đức Cha. Đức Cha hy vọng tìm được giải pháp. Sau ngày thụ phong linh mục của cha Giuse Đại (14.01.1992), Đức Cha một lần nữa, cùng anh Phêrô Nguyễn Anh Võ và thầy Giuse Trần Văn Bảy đến giáo xứ Phúc Lâm (Hố Nai) thăm Cha Giuse Đại và đặt vấn đề khôi phục lại việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận, và về nhân sự phụ trách như thế nào. Tất cả đều thao thức và đồng tâm dự án của Đức Giám mục giáo phận nhà đưa ra. Cha Giuse Đại phụ trách linh hướng, đồng hành với các chủng sinh Kontum tại Sài-Gòn; anh Võ bố trí việc học vì anh đang dạy Pháp ngữ tại Đại Học, thầy Bảy lo quản lý, tìm nơi ăn chốn ở cho mấy chú từ xa tới Thành Phố lưu học. Đức Cha an tâm và thông báo sẽ nhận ứng sinh ơn gọi linh mục cho địa phận.

***dominico_dung*** · 16-12-2010, 12:23 AM

4– Năm 1992 – 1993:

Tiến Trình Tái Lập Lại Chủng Viện Thừa Sai

Sau đây chúng tôi xin ghi lại nội dung những cuộc trao đồi với một số anh em nay là linh mục, có liên quan trực tiếp đến giai đoạn đầy thử thách cam go để tái lập lại việc đào tạo chủng sinh trong giai đoạn 1992 – 1993.

Sau đây là đôi lời tâm tình của cha Giuse Võ Văn Dũng:

“Ngày 06 tháng 09 năm 1991, tôi tham dự lễ phong chức linh mục của cha Lui Gonzaga. Nguyễn quang Vinh tại Nhà thờ Đức An. Khi đó, chưa có vấn đề chiêu sinh cho chủng viện Thừa sai Kontum. Tôi đang làm việc tại Huyện Chư Pah.

“Sau Tết ÂL. năm 1992, trước khi đi vào Sài gòn học ngoại ngữ, tôi gặp Đức Cha Alexis Phạm Văn Lộc tại Dòng Ảnh Phép Lạ, xin đi tu Kontum và xin ý kiến ngài. Ngài nói với tôi: “Khi nào tôi mở Chủng viện, tôi sẽ nhận anh”

“Ngày 15.07.1992 Cha Sở Thánh Tâm (nay là Đức Cha Micae) gọi tôi về báo tin Đức Cha Alexis đã mở Chủng Viện.

“Ngày 01.08.1992 ĐC Alexis nhận đơn xin gia nhập Chủng viện Kontum của tôi. Ngay chiều hôm đó, tôi về gặp cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh tại Đức An. Vài ngày sau, cha Vinh gặp mặt các anh em: gồm có 6 chú: Nguyễn Văn Bình, Võ Văn Dũng, Phạm Văn Hùng, Nguyễn Quang Hoa, Võ Xuân Duy và Phùng Quý.

“Ngày 07.09.1992 cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh tìm cách bắt đầu lại việc đào tạo ơn gọi tại địa phận. MỘT LỚP HỌC TIẾNG PHÁP được cấp tốc khai giảng tại Nhà Xứ Thăng Thiên, gồm có: cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh phụ trách, thầy Huệ và Thầy Tứ dạy tiếng Pháp, với 5 trò: 4 chủng sinh và một nữ ứng sinh Tu Hội Nữ Lao Động Thừa Sai (Travailleuses Missionaires):

1. Nguyễn Văn Bình
2. Võ Văn Dũng
3. Nguyễn Quang Hoa
4. Phạm Văn Hùng
5. Nguyễn Thị Yến Vy (nữ tu Travailleuses Missionnaires).

“Đến Noel năm 1992, thì ngưng LỚP HỌC TIẾNG PHÁP. Đức Cha Alexis cho chuyển việc đào tạo chủng sinh vào Sài Gòn”.

Lý do di chuyển

Theo cha Lui Gonzaga Vinh cho biết, việc đào tạo chủng sinh tại Hạt Pleiku không tiện cho việc chiêu sinh tại nơi khác, như tại Hạt Kontum hay tại Ban-mê-thuột v.v . . . Mặt khác, việc theo học tại Sài Gòn như các anh lớn đã theo học Đại Học Sài Gòn năm vừa qua (1991-1992) cũng không khó khăn lắm, ngược lại có nhiều triển vọng.

Những vấn đề nhân sự phụ trách được đặt ra

Cũng theo lời cha Lui Gonzaga Vinh, Đức Cha Alexis đã thao thức tìm lối thoát cho công việc đào tạo chủng sinh. Khó khăn lớn nhất là tìm nhân sự phụ trách. Cha Vinh đề nghị tìm nhân sự ngay tại Thành Phố Sài-Gòn. Đức Cha tiến hành tìm nhân sự phụ trách và tạm ổn khi gặp cha Đại, anh Võ, thầy Bảy tại giáo xứ Phúc Lâm (Hố Nai) để phân chia công việc điều hành tại Sài-Gòn. Đến Giáng sinh 1992, Đức Cha chuyển toàn bộ việc đào tạo vào Sài Gòn.

Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung cho biết:

“Đức Cha cùng với anh Phêrô Nguyễn Anh Võ, thầy Giuse Trần Văn Bảy đến thăm cha Giuse Đỗ Viết Đại vừa thụ phong linh mục (14/01/1992), đồng thời đặt vấn đề tìm nhân sự giúp các ứng sinh tại Thành Phố. Cha Giuse Đại bằng lòng đồng hành với các em trong gia đoạn đầu, anh Phêrô Nguyễn Anh Võ đang dạy Đại Học phụ trách tổ chức việc học, thầy Giuse Trần Văn Bảy làm quản lý, tìm nơi ăn chốn ở cho các ứng sinh, các anh khác tham gia việc dạy các môn cần thiết như anh Đaminh nguyễn Tiến Trung, anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh) và một số anh khác đang theo học Đại Học. Lớp đàn anh này vào Thành Phố học được 2 năm (1990-1993) tương đối ổn định, tiếp tay với các anh phụ trách và cùng chia việc, giúp dạy kèm các môn học cần thiết cho các em mới vào”.

Cha Antôn Vũ Đình Long chân thành nói lên tấm lòng biết ơn sâu sắc của minh đối với Đức Cha Alexis:

“Phải tôn vinh Đức Cha Alexis cách xứng đáng. Ngài vạch lối cho chúng tôi và cho thế hệ sau một con đường ơn gọi. Chúng tôi cần phải quyết định tương lai. Nếu không có con đường Ơn Gọi linh mục, chúng tôi cũng phải đi theo đường Đại Học như bao thanh niên khác. Chính Đức Cha lên Ban-mê-thuột nhờ Cha Phaolô Đậu Văn Hồng gặp gỡ chúng tôi tại Đak Mil (BMT) và báo cho chúng tôi biết đường hướng mở chủng viện Thừa sai Kontum và ấn định ngày gặp chúng tôi tại Thành Phố. Anh em ở Kontum Pleiku và Ban-mê-thuột vào Thành Phố đầu năm 1993 để gặp Đức Cha như Ngài đã ấn định”. Cha Giuse Võ Văn Dũng cho biết thêm:

“Ngày 10.01.1993tại Giáo xứ An Lạc, trước Tết Âm Lịch 1993, Cha Đại, Thầy Bảy gặp gỡ 21 anh em đến từ Gp Kontum và Gp ban Mê Thuột. Gồm:

“ Gp Kontum (12 chú):

1. Phương Nghĩa: Lê Đình Hùng, Võ Hữu Thu, Chức. 2. Tân Hương: Đỗ Huy Nhật Quỳnh, Nguyễn Ngọc Thanh. 3. Phương Quý: Trần Anh Duy. 4. Thánh Tâm: Võ Văn Dũng, Nguyễn Quang Hoa, Võ Cao Phi. 5. Đức An: Trần văn Vũ. 6. Thăng Thiên: Nguyễn Văn Bình, Phạm Văn Hùng.

“Gp Ban Mê Thuột (9 chú):

Hồ Quang Huyên, Hà Văn Hường, Trần Văn Hải, Vũ Đình Long, Hồ Đức Dũng, Dũng, Nguyễn Văn Diễm, anh Sỹ, Vương Hoàng Huynh

“Nội dung cuộc gặp mặt:

+ Chuẩn bị thi vào Đại Học.
+ Sau Tết, gặp lại, chuẩn bị giấy tờ, học bạ,…

5 – Khóa I Dự Bị (1993-1994).

Các cha cũng như các thầy phụ trách dày công dạy tiếng Pháp và các môn khác để chuẩn bị cho các chú thi vào đại học năm học tới (1993-1994). Ngày 02 tháng 02 năm 1993, bắt đầu khai giảng khóa đâu tiên có 21 anh em, nhưng sau 2 ngày học, chú Diễm xin rút lui, lý do không có chỗ ở. Sau 1 tuần học, chú Chức và chú Dũng xin về, vì lý do học lực. Như thế, khi thi Đại Học chỉ còn 18 anh em.

Với lòng nhiệt tình, việc đào tạo và huấn luyện chủng sinh tại Thành phố có những tín hiệu tốt. Ngày 29 tháng 06, Lễ thánh Phêrô và Phaolô Tông Đồ, Đức Giám mục dâng thánh lễ cầu nguyện cho chủng sinh thi vào Đại học đạt nhiều thành quả. Kỳ thi rất khả quan:

“Sau khi thi vào Đại học, 5 anh em đậu hệ A: Nguyễn Quang Hoa , Trần Văn Vũ , Võ Văn Dũng, Võ Hữu Thu, Đỗ Huy Nhật Quỳnh, và 12 anh em hệ B và 1 bị rớt.”

Cha Giuse Trần Văn Bảy cho biết giai đoạn đầu, công tác quản lý khá nhiêu khê: tìm nhà cho các em ở sao cho thuận tiện việc đi học Đại học, dễ tổ chức lớp kèm các môn học cần thiết, đồng thời ngày Chúa nhật các em dễ dự Thánh Lễ, học Giáo lý và bồi dưỡng đời sống đạo đức tại cơ sở Tu Hội Nô Tỳ Thiên Chúa.

Khóa đầu tiên ( 1993-1997) vào Đại chủng viện Huế.

Sau 4 năm miệt mài ghế đại học, không phải tất cả các tân sinh viên tốt nghiệp đại học ra trường khóa học đầu tiên này (khóa 1993-1997) đều được vào Đại Chủng Viện Huế trong năm học 1998, vì nhiều lý do, nào là chưa có hộ khẩu thường trú, nào là lý lịch cá nhân cho là chưa rõ ràng . . . nhưng chỉ có 7 tân khoa được gởi ra học tại Đại Chủng Viện Huế. Đại Chủng Viện này cũng đã khai giảng trở lại vào năm học 1994. Lúc đó Kontum chưa có chủng sinh đủ tiêu chuẩn học vấn, nên phải chờ đến năm học 1998. Vào ngày lễ Suy Tôn Thánh Giá 14. 9. 1998, cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh dẫn 7 đại chủng sinh trực chỉ Đại Chủng Viện Huế. Đúng ngọ ngày hôm đó, cha và 7 thầy đại chủng sinh dâng lễ tại Núi Đức Mẹ Trà Kiệu. Xin dâng cho Mẹ hoa quả đầu mùa. Khóa này ra trường năm 2006, gồm có 6 linh mục và một thầy phó tế:

1/ Cha Phanxicô Xavie Trần Anh Duy
2/ Cha Giuse Võ Văn Dũng
3/ Cha Giêrônimô Lê Đình Hùng
4/ Cha Bênêditô Nguyễn Văn Bình
5 / Cha Phêrô Nguyễn Ngọc Thanh
6/ Cha Giacôbê Trần Tấn Việt
7/ và thầy Phó Tế Micae Đỗ Huy Nhật Quỳnh

Kết quả thật khích lệ cho một giai đoạn mới sau nhiều năm ngưng trệ vì thời cuộc.

***dominico_dung*** · 16-12-2010, 12:40 AM

6 – Năm 1993 - 1995

Thêm nhân sự và thu xếp việc điều hành

Ngày 14 tháng 08 năm 1993, Đức Cha Alexis thương lượng với Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Giám mục giáo phận Nha-Trang để đưa cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị từ Nha-Trang vào Sàigòn, sống tại Giáo xứ An Lạc đồng hành với các em, cùng lo với quí cha quí thầy đã phụ trách nhóm chủng sinh trong thời gian. Cha Vị đến An Lạc vào ngày 15 tháng 09 năm 1993.

Vì nơi ăn chốn ở bị hạn chế, và tài chánh trang trải cho việc đào tạo chưa có nguồn cung cấp dồi dào, nên mỗi năm số ứng sinh vào Chủng Viện từ 10 đến 15 em. Trong năm đầu mọi chi phí cậy dựa vào lòng hảo tâm đóng góp tài trợ của các linh mục xuất thân từ Chủng viện Thừa Sai Kontum, đặc biệt cha Gioan Nguyễn Văn Đích, và các cựu chủng sinh trong và ngoài nước. Sau kỳ thi vào Đại Học (niên khóa 1993-1994) với con số trúng tuyển cao, Đức Giám mục, Ban phụ trách đào tạo chủng sinh, và phụ huynh, nhất là các em rất phấn khởi. Nhưng vấn đề đóng góp tài chánh vào việc huấn luyện toàn diện cho các em được đặt ra vì những lý do sau đây:

1/ Tài chánh để đào tạo chủng sinh có giới hạn
2/ Phụ huynh cần ý thức trách nhiệm cách cụ thể về ơn gọi linh mục của con em mình, không ỉ lại.
3/ Để các em vừa ý thức phần hy sinh của cha mẹ, vừa cố gắng học tập, nhất là để các em dễ dàng quyết định khi đổi hướng, không quá bị ràng buộc.

Sau khi được Đức Giám mục cho phép, ban huấn luyện ứng sinh yêu cầu phụ huynh các em góp phần mỗi năm 2 triệu. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, ban huấn luyện chủng sinh sẽ giải quyết cụ thể. Các phụ huynh rất hài lòng và các chủng sinh cảm thấy an tâm trên đường ơn gọi linh mục của mình. Ban Huấn Luyện giúp các em tìm hiểu ơn gọi linh mục rất nhiệt tâm và đầy trách nhiệm cao: cùng nhau bàn bạc và phân công với tinh thần gia đình.

***dominico_dung*** · 16-12-2010, 10:31 PM

D. GIAI ĐOẠN 1995 – 2010

ĐỨC CHA PHÊRÔ TRẦN THANH CHUNG

1– Năm 1995 – 2003

Vào ngày 13 tháng 4 năm 1995, ĐỨC CHA PHÊRÔ, kế nhiệm Đức Cha Alexis, với khẩu hiệu «DILEXIT ME» (NGÀI ĐÃ YÊU THƯƠNG TÔI) (Gal 2, 20). Đức Cha Phêrô tìm phương thế tiếp tục đào tạo linh mục tương lai trong các nơi thuận tiện với những môn học cần thiết cho công tác mục vụ sau này nhất là lòng đạo đức, tinh thần truyền giáo, thích hợp linh mục thừa sai, phục vụ cho những tín hữu vùng sâu vùng xa. Ngài đặt cha Lui Gonzaga Nguyễn hùng Vị làm BỀ TRÊN CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM (năm 1995) với mọi quyền hạn và trách nhiệm theo giáo luật. Cha G.B. Trần Quang Truyền, linh hướng cho chủng sinh (1995-2003) và Ban giáo sư gồm một số cựu chủng sinh có văn bằng và nhiệt huyết. Việc học văn hoá của các chủng sinh có chất lượng, được đánh giá cao trong thi cử và học tập tại Đại Chủng Viện.

2– Hướng đi

Đào Tạo Văn Hóa Và Tinh Thần Đức Tin Cao

+ Các ứng sinh cần có một đức tin cương vững với tinh thần phó thác vào đường lối khôn ngoan và yêu thương của Chúa. Ngài thường huấn đức: Chúa viết thẳng trên những đường cong.
+ Phục vụ cho anh em người nghèo, nhất là anh em dân tộc.
+ Vấn đề văn hóa: chủng sinh phải qua hết cử nhân gồm 01 năm dự bị và 3 năm (hoặc 4 năm) đại học.
+ Các ứng sinh sống đời tập thể trong tinh thần cộng đoàn, đào sâu giáo lý cũng như học la ngữ chuẩn bị cho giai đoạn lên Đại Chủng viện.

3– Khó khăn:

Giai đoạn nào cũng có những khó khăn, nhưng đặc biệt trong giai đoạn này về: hộ khẩu và lý lịch. Theo truyền thống, Chủng viện Thừa sai Kontum qui nạp các ứng sinh từ các giáo phận khác tới phục vụ giáo phận Kontum, một giáo phận truyền giáo. Nhưng theo qui chế nhà nước đòi hỏi, các ứng sinh từ các địa phận khác tới phải có hộ khẩu thường trú tại giáo phận, cần lý lịch rõ ràng và trong sáng. Đây là những rào chắn lắm lúc như không thể vượt qua. Năm 1998 đợt đầu vào Đại Chủng Viện Huế: khó khăn vì hộ khẩu, lý lịch cá nhân, gia đình, cũng như 2 năm một lần vào đại chủng viện theo chu kỳ năm chẵn . . . Vì thế, một số chủng sinh đã bị kẹt lại, 2, 3 năm hoặc 5, 7 năm mới được vào Đại chủng Viện. Tuy nhiên, chủng sinh những khoá đầu đã lớn tuổi, trưởng thành, học vấn căn bản, có tư cách và hướng đi vững chắc, nên đã được tiến chức linh mục tỷ lệ rất cao, phục vụ tốt trong thừa tác linh mục. Xin tạ ơn Chúa.

ĐỨC CHA MICAE HOÀNG ĐỨC OANH

TỪ NĂM 2003 - 2010

1– Ngày 28.08.2003, cha Micae HOÀNG ĐỨC OANH, được tấn phong làm Giám mục chính tòa Kontum với khẩu hiệu “PATER NOSTER” (LẠY CHA CHÚNG CON) (Mt. 6, 9), kế nhiệm Đức cha Phêrô TRẦN THANH CHUNG nghỉ hưu. Thời cuộc thay đổi khá nhiều mặt, số lượng linh mục trong giáo phận ít, không đáp ứng nhu cầu mục vụ ngày càng cao: số lượng dân nhập cư ngày càng đông, địa bàn mục vụ cho tín hữu kinh cũng như dân tộc ngày càng rộng.

Số anh em lương dân nhập cư vào địa bàn Tây Nguyên, trong đó tại Giáo phận Kontum, đột ngột lên cao theo những trục lộ, tạo nên thế mất quân bình nhiều mặt. Đây là những vấn đề được Giám mục luôn suy nghĩ và tìm phương thức giải quyết. Với tinh thần của một "Hội Thừa sai Bản xứ" đã được định hình từ thời Đức Cha Jannin, Giám mục tiên khởi của Giáo phận, Đức Cha Micae mời gọi các linh mục, tu sĩ nam nữ từ các nơi đến làm vườn nho giáo phận. Với ý chí và tầm nhìn loan báo Tin Mừng, ngài đã phần nào trãi rộng số linh mục và các hội dòng vào những nơi xung yếu khắp giáo phận. Lúc đầu gặp nhiều khó khăn về hộ khẩu, cơ sở, chưa quen phong thổ … bị chèn ép bên ngoài. Nhưng với tinh thần mục tử với linh đạo truyền giáo và chứng nhân, các linh mục, tu sĩ dần dần tạm ổn, dù nay vẫn còn gặp chông gai, nhiêu khê và thập giá.

2– Hướng đào tạo chủng sinh:

Việc đào tạo chủng sinh cho giáo phận vẫn là con đừơng dài và đầy thử thách, gian khổ tiếp nối gian khổ.

+ Mối tương giao với thế giới mang tính cách đa diện, nhất là giao tiếp với thế giới bằng Anh ngữ ngày càng bao quát trong nhiều phạm vi: kinh tế, xã hội, văn hoá, tôn giáo... Mặt khác, việc đào tạo linh mục phục vụ người nghèo, hiện diện và làm mục vụ trong nếp văn hoá vùng Tây Nguyên với những đòi hỏi thích hợp với cuộc sống cụ thể của dân sinh. Vì vậy việc đào tạo và chuẩn bị cho linh mục tương lai cũng cần đặt lại một số khía cạnh vừa lâu dài vừa thực tiễn: không nhất thiết phải theo đại học chuyên ngành Pháp ngữ, miễn sao thông thạo một sinh ngữ khả dĩ tiếp xúc, nghiên cứu sách vở… hoặc theo các chuyên ngành hữu ích, thích hợp để phục vụ thiết thực nhu cầu Tây Nguyên, cần thông thạo tiếng dân tộc, có tinh thần truyền giáo cao, thông hiểu lịch sử truyền giáo của các Vị đi trước, hầu học kinh nghiệm quá khứ, gắn bó với giáo phận, trao luyện cuộc sống giản dị, nghèo với người nghèo…

+ Vấn đề đào tạo linh mục người bản địa: Nhờ những bài học đầy thuyết phục trong quá khứ, việc đào tạo linh mục người dân tộc cần kiên trì và theo cấp độ tiệm tiến thích hợp nhiều khía cạnh. Trường Yao Phu cũng có liên hệ mật thiết với chủng viện.

Thật thế, giai đoạn khởi đầu công cuộc truyền giáo, Đức Thánh Giám mục Cuénot Thể đã chuyển 40 chủng sinh lên vùng Tây Nguyên, và cho cất hai dãy nhà dài để đào tạo linh mục tại Trung Tâm Truyền giáo Rơhai (nay là khu vực nhà xứ Tân Hương), nhưng không đạt được kết quả như mong muốn. Có thể nói chương trình đào tạo này thất bại là do bệnh tật và nhiều lý do khác. Năm 1904, hai dãy toà nhà nầy được chuyển về cơ sở xây dựng Trường Yao Phu Cuénot và xem đây như một nơi chẳng những đào tạo giáo lý viên người dân tộc mà còn nhằm đào tạo những con người ưu tú kinh cũng như dân tộc để sau đó gởi đi đào tạo linh mục tại Chủng viện Làng Sông hay Đại chủng viện Đại An, hoặc Pinăng.

+ Năm 2006, Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị đi du học. Đức Cha Micae trao trách nhiệm cho cha TÔMA NGUYỄN VĂN THƯỢNG, Chánh xứ Thánh Tâm và nay Chánh xứ Đức An, phụ trách chủng sinh Thừa Sai Kontum.

3– Cơ sở đào tạo:

Một mặt vẫn duy trì việc học tại Thành Phố với những môn cần thiết, mặt khác, cơ sở đào tạo chủng sinh tại giáo xứ Đức An, thành phố Pleiku, nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu đào tạo ứng sinh dân tộc và người kinh trước tình hình ngày càng giảm thiểu. Chương trình đào tạo này đang còn manh nha trong hướng đi và thực tiễn đòi hỏi nhiều công sức và lời cầu nguyện.

4– Thực trạng số lượng chiêu sinh.

Số lượng ứng sinh vào chủng viện thay đổi tùy hoàn cảnh xã hội trong địa bàn giáo phận. Đây là một thực trạng đáng lo. Cách chiêu sinh dễ dàng, số lượng tăng, không phải là một giải pháp tốt. Ơn gọi sa sút vì tình trạng mất quân bình trong xã hội ảnh hưởng đến lòng đạo của gia đình. Chính vì vậy, điều quan trọng chẳng những cần tài chánh để huấn luyện linh mục tương lai, nhưng cấp bách và thiết yếu là canh tân đời sống đạo trong gia đình. Đây là công việc của toàn thể dân Thiên Chúa trong giáo phận. Ray rứt trước thực trạng này, Đức Giám mục tái lập “GIA ĐÌNH PHANXICÔ XAVIE VÀ THÀNH LẬP GIA ĐÌNH ƠN GỌI” tại các giáo xứ, không những theo truyền thống HỘI THÁNH PHANXICÔ, nhằmtài trợ cho công việc đào tạo linh mục, mà còn nhắm đến việc XÂY DỰNG GIA ĐÌNH THẬT SỰ LÀ VƯỜN ƯƠM ƠN GỌI. Mới khởi đầu, cần Ơn Chúa với ý thức của mọi tín hữu và được các cha trong giáo phận cổ võ thật sự.

5– Những khó khăn:

Khó khăn trong giai đoạn này tiếp nối những khó khăn từ giai đoạn vừa qua: khó khăn là hộ khẩu thường trú của các đại chủng sinh. Ngay cả khi thụ phong linh mục rồi, một số tân chức còn lấn cấn công tác mục vụ vì Chính Quyền địa phương không chấp nhận cho thường trú, nại ra nhiều lý do.

BAN PHỤ TRÁCH CHỦNG SINH KONTUM

Từ năm 1992-1995:

Cha Giuse Đỗ Viết Đại: Phụ trách chung, huấn đức;
Cha Louis Gonzaga Nguyễn Hùng Vị: Phụ trách điều hành, dạy Pháp văn;
Cha Phaolô Đậu Văn Hồng : dạy Pháp văn (1993-1994);
Thầy Giuse Trần Văn Bảy : quản lý, dạy Pháp văn;
Thầy Phanxicô Xavie Lê Tiên : dạy Pháp văn;
Thầy Gioan Nguyễn Đức Trường : dạy Pháp văn;
Thầy Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền : dạy nhạc lý;
Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh): dạy Pháp văn;
Anh Phêrô Nguyễn Anh Võ : dạy Pháp văn;
Anh Đaminh Nguyễn Tiến Trung : dạy Pháp văn (1992-1996).

Từ năm 1995-2006:

Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị : giám đốc, dạy Pháp văn và Latinh;
Cha GB. Trần Quang Truyền: linh hướng (1995-2003);
Cha Antôn Nguyễn Cao Siêu (SJ): linh hướng (2004-2005)
Cha Giuse Bùi Đức Vượng : linh hướng (2006-2009);
Thầy Giuse Trần Văn Bảy : quản lý (1992-2001)
Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung : dạy Pháp văn, nhân bản, nhạc lý và quản lý (2001 - 2008)
Anh Gioan Baotixita Nguyễn Xuân Hà : dạy Anh văn,
Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh) : dạy Anh văn,
Anh Phêrô Nguyễn Anh Võ : dạy Pháp văn,
Chị Têrêxa Bùi Thị Nguyệt : dạy Pháp văn,

* Mỗi năm có thuê thầy ôn toán cho lớp dự bị.

· Tuyển sinh :

Cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh (1992)
Cha Phaolô Đậu Văn Hồng (1993)
Cha Phanxicô Xavie Lê Tiên.

Từ năm 2006-2010:

Cha Tôma Nguyễn Văn Thượng : giám đốc,
Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung : quản lý, dạy Pháp văn, nhạc lý, nhân bản,
Cha Phanxicô Xavie Trần Anh Duy : phụ tá, dạy Pháp văn (2007-2008), dạy Latinh và quản lý (2008).
Cha Giuse Lê Văn Thắng : Phụ tá (2007- )
Thầy Gioan B. Nguyễn Minh Đức, phụ tá (2009-2010),
Thầy Phêrô Lê Văn Hùng : phụ tá (2009-2010),
Thầy Bảy đi Pháp chuyển Cha Trung quản lý (năm 2001-2008).
Thầy Lui Nguyễn Quang Hoa: phụ tá (2010 - )

***dominico_dung*** · 18-12-2010, 12:46 AM

Bảng kê trên dựa vào một số tài liệu đã trích hoặc theo lịch công giáo Kontum. Qua đó chúng ta thấy số tiểu chủng sinh cũng như Đại chủng sinh biến đổi theo thời cuộc.

***dominico_dung*** · 18-12-2010, 12:47 AM

***dominico_dung*** · 18-12-2010, 12:54 AM

Đã 75 năm tính từ năm thiết lập Chủng viện Thừa Sai Việt-Nam (1935-2010), số linh mục xuất thân từ mái ấm Chủng viện Thừa sai tương đối ít và phân tán nhiều nơi. Theo thống kê, số linh mục người dân tộc lại là con số rất nhỏ hơn nữa, tuy nhiều cố gắng của các Đức Giám mục cũng như các linh mục trực tiếp đảm trách việc đào tạo chủng sinh trong những giai đoạn đã qua. Đây là điểm nhức nhối làm cho các Giám mục luôn phải lo lắng. Nhưng đâu là đường hướng và giải pháp cho công việc huấn luyện con em người dân tộc để họ trở thành những linh mục đạo đức, hội đủ điều kiện về học thức, phẩm chất của người chứng nhân trong thiên chức linh mục cho đồng bào mình? Tuy nhiên, cũng như trong bất cứ công trình của Thiên Chúa, một huyền nhiệm tình thương của Ngài cao thẩm mà con người khó lòng thấu suốt.

Qua các chứng từ của những con người xuất thân từ Chủng viện Thừa Sai Kontum - là linh mục hay sống ơn huệ giáo dân - tất cả đều ý thức vai trò ơn gọi mà mỗi người lãnh nhận qua Bí tích Rửa tội, đã thật sự cố gắng trở nên chứng nhân và phục vụ Nước Chúa.

Chủng Viện Thừa sai đã đóng góp rất nhiều cho các địa phận có những con người đã hấp thụ được nền giáo dục, tinh thần truyền giáo dưới mái ấm Chủng viện Thừa sai Kontum. Anh em Cựu Chủng sinh Kontum đã và đang là những con người đóng góp tích cực và đầy sáng tạo với tinh thần cao, tham gia mục vụ giáo xứ: Giảng Viên giáo lý, hoặc trong Ban Chức Việc. Họ tham gia công tác từ thiện như giúp đỡ những nạn nhân do thiên tai lụt lội. Ngoài ra, họ còn quan tâm mặt y tế, gây quỹ xây dựng trạm xá Cố Cao. Mặt khác, các cựu chủng sinh tổ chức KMF, để xin cầu nguyện và gây quỹ truyền giáo, nhất là sống tinh thần loan báo Tin Mừng.

Cách sống và tinh thần dấn thân phục vụ tại giáo phận truyền giáo Kontum của các anh em linh mục xuất thân từ Chủng Viện Thừa Sai vẫn mang được một âm hưởng, đã trở nên dấu chứng đặc biệt, đó là con người bình dị, đến với muôn dân trong tâm tình yêu thương và phục vụ, nhất là cho anh em nghèo khốn, hướng về anh em dân tộc bằng hy sinh và lời cầu nguyện hằng ngày.

Chúng tôi vừa tóm tắt những hoàn cảnh thúc bách các Vị Bề trên vùng Truyền giáo Kontum thiết lập một Hội Thừa sai Việt Nam mà khởi đầu là xây dựng và đào tạo chủng sinh dưới mái Chủng viện Thừa sai Kontum. Biết bao hy sinh vật lực công sức để xây dựng công trình kiến trúc thời danh là Chủng viện Thừa sai và mãi mãi ghi nhớ những con người đóng góp vào đề án và thi công đầy sáng tạo công trình chung này. Điều quan trọng còn vượt lên trên cơ sở vật chất, đó chính là xây dựng những con người linh mục để họ ra đi loan báo Tin Mừng cho các anh em dân tộc. Số lượng linh mục như chúng tôi tạm ghi nhận qua BẢNG KÊ III, VI cũng như danh sách các linh mục ở Hải Ngoại tuy không nhiều - trung bình mỗi năm chủng viện đào tạo được 01 linh mục-, nhưng thực tế họ đã trở nên những người thợ gặt cần cù trong mọi vườn nho của Chúa. Phải chẳng đó là mục đích của Chủng viện Thừa sai Kontum:

“EUNTES ERGO DOCETE OMNES GENTES”

(Vậy các con hãy ra đi giảng dạy muôn dân ) ( Mt. 28, 19)

Với niềm xác tín ấy, chúng ta xin tri ân và cất hát bài ca Tạ Ơn Thiên Chúa đã thương ban cho Giáo phận biết bao HỒNG ÂN trong suốt 75 năm HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM vậy.

KONTUM - 2010
Lm. GIOAKIM NGUYỄN HOÀNG SƠN

SÁCH THAM KHẢO

1 L.E . Louvet , “ Les Missions Catholiques au XIX è siècle “, Paris 1894, tr. 207. Xem thêm “ Le clergé Tonkinois et ses prêtres Martyrs “, Paris 1925, tr. 3.
2 “ Giáo Hội Công giáo ở Việt Nam“ tập 2 tr. 294.
3 Xin xem Annales de la Société des Missions Etrangères năm 1907 tr. 6.
4 Xin xem Annales , id. 1907 tr. 7.
5 Dourisboure , “ Les sauvagres Bahnars “ 1929, tr. 94.
6 Dourisboure , “Les sauvages Bahnars “, 1929, tr. 29.
7 Dourisboure, id tr. 130.
8 Hlabar Tơbang năm 1916 tr, 65-66. ; Id. năm 1917 tr. 45-48.
9 Annales, id năm 1907 tr. 7
10 “ Les Missions Catholiques en Indochine » - 1939 - tr 215tt.
11 “Lễ phong chức Giám mục của Đức Cha Jannin, ngày 23 - 6- 1933”. Lưu trữ tại TGM.Kontum
12 Compte rendu năm 1935 tr. 169-170.
13 Compte rendu băn 1934 trang 171-172.
14 Xem Petite notice sur l’ École apostolique de KONTUM pour l’ Évangélisation des pays Moys “, lưu trử TGM.Kontum.
15 Patric J.N Tuck, “Thừa sai công giáo Pháp và các chính sách của đế quốc tại Việt-nam 1857-1914 “, TP. Hồ-chí-Minh 1989 tr. 717-719.
16 Patric J.N , Id. tr. 719.
17 Phan Phát Huồn,” Việt Nam Giáo sử “, quyển II, Sàigòn 1962, tr. 198; x. Bulletin, tháng 6 năm 1935 tr. 442-443.
18 Lưu trữ tại Văn Khố MEP.
19 Christian Simonet, “ La mission du Far-West Viet-nam “ tr. 6.
20 Xem Petite notice sur l’ École apostolique de Kontum “ id.
21 Compte rendu năm 1934 tr. 172. Xem thêm Annales năm 1935 tr. 369 và các trang 672-673.
22 Cha Gioakim Nguyễn Thúc Nên cho biết: ngài lên trường Dự Bị (Probatorium) vào đầu năm 1935 và cùng các bạn khác quét nhà cửa và dọn cây cối phía sân trước. Vào ngày 01 tháng 02 cùng năm các học sinh bắt đầu đến nhập học, hôm đó nhằm Tết Âm lịch. Khai giảng vào trung tuần tháng 02 cùng năm.
23 Compte rendu năm 1935 tr. 170-171. Xem thêm Bulletin năm 1935 tr. 816 (có ảnh trường Probatorium); id. tr. 672.
24 Xem Bulletin năm 1940 tr. 356-357. Xin xem thêm : Xem Les missions Catholiques en Indochine - 1939- Nhà in Hội Thừa sai Paris, tr. 217
25 Chúng tôi xin ghi lại từng niên học từ 1935 đến 1945 các thầy Dòng GIUSE dạy trong trường Dự Bị (Probatorium) và tiểu chủng viện thừa sai. Tài liệu này được quí Dòng Giuse trích trong Echos du Couvent des Petits Frères de St. Joseph gởi cho người soạn viết bài này : Niên khóa 1935-1936 : tại trường Dự Bị (Probatorium): thầy Jacques Hoàng; Niên khóa 1937-1938 : tại Probatorium : thầy Jacques Hoàng; Joachim Thành, Philippe Hào; Niên khóa 1938-1939: tại Probatorium: Thầy Jacques Hoàng, Philippe Hào, Jules Dễ; Niên khóa 1939-1940 : tại Probatorium: Philippe Hào, Gaston Triều; Tiểu chủng viện: Jules Dễ; Niên khóa 1940-1941 : Probatorium : Pilipphe Hào, Gaston Triều; Tiểu chủng viện: Ambroise Châu; Niên khóa 1941-1942 và Niên khóa 1942-1943: Probatorium: Gaston Triều; Tiểu chủng viện: Philippe Hào, Ambrose Châu; Niên khóa: 1943-1944: Probatorium: Gaston Triều, Colomban Quới; Tiểu chủng viện: Ambrose Châu.
26 Xem Les missions Catholiques en Indochine - 1939- Nhà in Hội Thừa sai Paris ,tr. 217 và 200.
27 Xem Bulletin năm 1940 tr. 287-288.
28 Tòa Giám mục lúc đó tại nhà thờ chánh Tòa KONTUM.
29 Tiểu sử của Đức Cha SION, Echos địa phận Kontum số đặc biệt năm 1952, lưu tại TGM.Kontum.
30 Xin xem tiểu sử của Đức cha SION trong Echos đặc biệt năm 1951, lưu tại TGM. Kontum.
Năm 1949, hai linh mục tiên khởi xuất thân từ Chủng viện Thừa Sai KONTUM là Cha GIOAN BAOTIXITA TRẦN KHÁNH LÊ VÀ ANRÊ PHAN THANH VĂN.
31 Xin xem Echos tháng 2 năm 1947 tr. 2.
32 “Echos de la Mission, Vicariat Apostolique de Kontum”, tháng 08 năm 1949, trang 8- 9.
33 Xin xem Échos 1951 trang 61.
34 Ibid. năm 1951, trang 61.
35 Trong phần này, chúng tôi dựa vào tường thuật của các cha hữu trách: Cha Giuse Đỗ Viết Đại, Cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh, cha Lui Gonzaga Nguyễn hùng Vị.
36 Xin xem Bảng báo cáo hằng năm trình Tòa Thánh (năm 2010) , lưu tại Tòa Giám mục Kontum.
37 Dựa vào tài liệu của cha Tôma Nguyễn Văn Thượng, Giám đốc Chủng viện Kontum cung cấp.
38 Như trên.
39 BẢNG XII - XIV: Do thầy Phó Tế Lui Nguyễn Quang Hoa cung cấp, làm tại Đức An, ngày 19 tháng 9 năm 2010.

Nguyên tác: DOWNLOAD

***dominico_dung*** · 17-02-2011, 11:36 PM

(Nguồn: gấu trúc )

***dominico_dung*** · 22-02-2011, 09:41 PM

(Nguồn: gấu trúc)

**josep_thuan** · 27-07-2011, 07:38 PM

hay wa nho lam them nhieu bai lich su nhu vay nhe

**mary phuongthuy** · 10-08-2011, 02:56 PM

Mặc dù "tuổi đời" gần 100, nhưng nhà thờ gỗ Kon Tum vẫn giữ nguyên nét đẹp hài hòa giữa lối kiến trúc người Roman và nhà sàn của người Bana.

Đến thành phố Kon Tum, từ xa, du khách đã nhìn thấy tháp chuông nhà thờ gỗ với màu nâu ấm áp, nổi bật trên nền trời xanh trong của vùng cao nguyên. Qua những con đường nhỏ giữa lòng thành phố, khách du lịch tản bộ trên đường Nguyễn Huệ sẽ đến nhà thờ gỗ nổi tiếng. Bước vào trong giáo đường, không gian rộng thênh thang, hàng cột gỗ đen bóng, khiến bạn sẽ có cảm giác mình thật nhỏ bé.

Nhà thờ gỗ Kon Tum do một linh mục người Pháp khởi công xây dựng năm 1913, hoàn thành năm 1918, tọa lạc giữa trung tâm thành phố. Công trình được những bàn tay tài hoa của nghệ nhân Bình Định, Quảng Nam xây theo phương pháp thủ công, kết hợp giữa phong cách Roman và kiểu nhà sàn của người Bana. Kiểu kiến trúc này thể hiện sự giao thoa giữa văn hóa Tây Nguyên và văn hóa châu Âu. Gần một thế kỷ qua, thánh đường vẫn chưa có dấu hiệu của sự xuống cấp và đang trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng của Việt Nam.

Khu hoa viên của nhà thờ có nhà rộng mái cao, các bức tượng tạc từ rễ cây làm không gian mang đậm màu sắc đại ngàn, đặc biệt, luôn mở rộng cửa cho khách tham quan. Ngoài thánh đường chính, nhiều công trình khác cũng được xây dựng rất tinh tế và mỹ thuật như nhà thờ, nhà tiếp khách, nhà trưng bày các sản phẩm dân tộc và tôn giáo.

Giáo đường rộng thênh thang khiến bạn cảm giác nhỏ bé. Bên trong nhà thờ, hệ thống cột gỗ, rui mè tuy không chạm khắc tỉ mỉ nhưng nét hoa văn đã thể hiện được chất đôn hậu, khỏe mạnh của người Tây Nguyên. Ngoài ra, nhà thờ còn có cô nhi viện, cơ sở thủ công mỹ nghệ như dệt thổ cẩm, may thêu... đã tạo cơ hội việc làm cho nhiều em nhỏ trưởng thành.

Cung thánh được trang trí theo hoa văn của các dân tộc ở Tây Nguyên, gần gũi với đời sống hàng ngày, vẫn gợi cảm giác thiêng liêng, trang trọng.

Tỉnh Kon Tum sở hữu khí hậu đặc trưng của vùng cao, gồm 2 mùa là mưa và khô. Vì vậy, du khách có ý định du lịch, tham quan nhà thờ gỗ hãy bắt đầu hành trình từ tháng 9 trở đi. Đây là thời gian vừa dứt mùa mưa vào mùa khô, tiết trời trong xanh, dễ chịu.

Theo Bưu điện Việt Nam

**hongbinh** · 10-08-2011, 03:09 PM

Nhà thờ gỗ và Chủng viện Kon Tum

**Jbdunghoang** · 24-09-2011, 10:38 AM

Kontum Church

nguồn Panoramio

**hongbinh** · 04-07-2012, 06:31 PM


	Vẻ đẹp Nhà Thờ Gỗ và Chủng Viện KonTum Giáo Phận Kom Tum đang chuẩn bị gấp rút cho ngày đại lễ kỷ niệm 75 năm hình thành và phát triển Chủng Viện Thừa Sai Kon Tum mà anh em chủng sinh thường gọi tắt là CVK, trong tâm tình hiệp thông với ngày đại lễ, cựu chủng sinh từ trong cũng như ngoài nước đang lên kế hoạch tập trung về Giáo Phận ngày 02/12/2010 để được tạ ơn Thiên Chúa và gặp gỡ nhau sau gần nửa thế kỷ xa cách, để nhìn xem cho rõ mặt mày xem mất còn những ai, riêng người posts bài nầy vì điều kiện không thể có mặt, nên xin được hiệp thông cầu nguyện và giới thiệu một số hình ảnh thân thương mà chắc không có một chủng sinh nào quên được. Nằm trên đường Nguyễn Huệ, Nhà thờ Gỗ Kon Tum đã tồn tại gần trăm năm, nhà thờ này còn được gọi là Nhà thờ chánh tòa Kon Tum. Với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, là điểm dừng chân lý thú của khách du lịch đến vùng đất Kon Tum. Được xem là di tích cổ và đẹp nhất, Nhà thờ Chánh tòa Kon Tum với tên gọi gần gũi là Nhà thờ Gỗ luôn là niềm tự hào của người dân Tây Nguyên. [LEFT][INDENT]Nhà thờ gỗ Kon Tum do một linh mục người Pháp khởi công xây dựng năm 1913, hoàn thành vào năm 1918, tọa lạc trên một diện tích rộng giữa trung tâm thị xã, có kiến trúc kết hợp giữa phong cách Roman với kiểu nhà sàn của người Ba Na. Công trình này hoàn toàn bằng gỗ, được những bàn tay tài hoa của nghệ nhân Bình Định, Quảng Nam xây dựng. Cung thánh được trang trí theo hoa văn của các dân tộc ở Tây Nguyên, gần gũi với đời sống hàng ngày mà vẫn gợi cảm giác thiêng liêng, trang trọng. Khu hoa viên của nhà thờ có nhà rông mái thật cao, các bức tượng tạc từ rễ cây làm không gian mang đậm màu sắc đại ngàn. Ngoài thánh đường chính, nhiều công trình khác cũng được xây dựng rất tinh tế và mỹ thuật như nhà thờ, nhà tiếp khách, nhà trưng bày các sản phẩm dân tộc và tôn giáo. Trong khuôn viên nhà thờ còn có cô nhi viện, cơ sở may, dệt thổ cẩm, cơ sở mộc để giáo dục, đào tạo và tạo việc làm cho nhiều mảnh đời không may. Khuôn viên nhà thờ luôn mở rộng cửa cho khách tham quan. Vào uống rượu trái cây do các nữ tu chưng cất và nhìn ngắm những em gái người dân tộc ngồi dệt thổ cẩm cũng là kỷ niệm khó quên về thị xã êm đềm này. Không xa nhà thờ Chánh Tòa là chủng viện Kon Tum do vị giám mục đầu tiên của giáo phận Kon Tum xây dựng từ năm 1935 đến năm 1938, cũng có kiến trúc tương tự như nhà thờ nhưng quy mô lớn hơn. Bước qua cổng, du khách cảm thấy thư thái với hai hàng cây sứ lâu năm tỏa bóng mát, thoảng hương thơm dìu dịu trên đường vào trong chủng viện. Trên tầng hai của chủng viện có một phòng truyền thống trưng bày chi tiết về lịch sử truyền giáo tại Kon Tum từ giữa thế kỷ XIX, gồm nhiều hiện vật, các bút tích... của những vị linh mục trên đường truyền đạo, các hình ảnh, tài liệu liên quan đến lịch sử hình thành và phát triển của giáo phận Kon Tum. Cũng có thể coi đây là một bảo tàng nhỏ về vật dụng sinh hoạt, nông cụ, vật thể văn hóa các dân tộc thiểu số đang sinh sống trên địa bàn tỉnh này. Ngôi nhà thờ gỗ Kon Tum chinh phục lòng bao người không chỉ vì bố cục của nó được sắp xếp hài hòa, kiến trúc của nó lộng lẫy. Cái Đẹp nơi đây được tôn thêm nhiều bởi nhà thờ luôn biết nâng niu, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Đến với nhà thờ, du khách được chiêm ngưỡng bề dày của nền văn hóa Tây Nguyên được tái hiện, từ khu hoa viên với nhà rông cao vút, hay các bức tượng làm bằng rễ cây, từ các hoa văn nghệ thuật độc đáo vừa trang nghiêm, huyền bí vừa hết sức gần gũi pha lẫn đường nét phóng khoáng trên cung thánh nhà thờ, trên hệ thống gỗ và rui mè...Tất cả đều mang đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên. Và điều kỳ diệu hơn là nhà thờ này được dựng lên hoàn toàn bằng phương pháp thủ công, bàn tay tài hoa của các nghệ nhân từ Bình Định, Quảng Nam và cả từ miền Bắc vào đã làm nên điều diệu kỳ đó. [INDENT]Không bê tông cốt thép, không một chút vôi vữa, chất liệu để xây cất nhà thờ hoàn toàn bằng gỗ tốt nhất thời bấy giờ, trong đó gỗ cà chít chiếm số lượng nhiều nhất. Ngoài ra, các bức tường của nhà thờ đều được xây bằng đất trộn rơm, một kiểu làm nhà truyền thống của người miền Trung. Thế nhưng, dù hơn một thế kỷ trôi qua ngôi thánh đường vẫn vững vàng, bền đẹp với thời gian. Du khách có thể đến thăm nhà thờ gỗ Kon Tum vào bất cứ thời điểm nào nơi miền đất cao nguyên có độ cao so với mặt nước biển gần 600 mét này. Nếu vào mùa hoa đậu nở, trên đường tới nhà thờ bạn sẽ gặp sắc hồng, sắc trắng của những con đường hoa làm lộng lẫy thêm nhan sắc Kon Tum. Nếu bạn đến vào dịp lễ Giáng Sinh, bạn sẽ gặp tại đây cả nghìn giáo dân đủ tộc người tìm đến nhà thờ, họ ở lại ngay bãi đất trống bên phải có khi cả tuần để tham dự lễ. Đó là những ngày nhà thờ náo nhiệt, đầy sức sống với cảnh mua bán tấp nập. Tất nhiên, trong phiên chợ này có rất nhiều sản phẩm thủ công từ các buôn làng đem theo bày bán. Còn nếu đến nhà thờ vào một ngày bình thường nào đó, sẽ gặp sự thầm lặng của một giáo đường. Hàng ghế hai bên hông nhà thờ vào lúc làm lễ là chỗ để giáo dân cầu nguyện, lúc này thành chỗ cho các em học sinh dùng để ôn bài học tập. Và bạn cũng có thể ra dãy nhà phía sau nhà thờ, đó là dãy nhà mới xây dựng sau năm 1975 nhưng vẫn không phá vỡ kiến trúc tổng thể. Tại đây có một nơi sản xuất đồ thủ công mĩ nghệ đậm chất dân tộc Bana, và tại đây có một cô nhi viện nuôi dưỡng trẻ mồ côi. Giữa miền Tây Nguyên nắng gió, giữa tiếng vang vọng của núi rừng, bỗng đâu đó vang lên tiếng chuông nhà thờ, tiếng chuông gợi trong lòng khách lãng du bao nỗi nhớ, nỗi nhớ về mảnh đất Kon Tum, về một thế giới trầm lắng, thánh thiện của ngôi Nhà thờ Gỗ yên bình. nguồn: tổng hợp internet Các chủ đề cùng thể loại mới nhất: Thánh Đường Cù Lao Giêng - Nhà thờ cổ đẹp... Xin giúp đỡ về các dòng đang tuyển sinh Giáo hội Việt Nam có thêm một Đại chủng viện... ĐẠI LỄ ĐỨC MARIA HỒN XÁC LÊN TRỜI HỘI DÒNG NAM TỬ CHÚA QUAN PHÒNG (F.D.P) Dòng tu đặc biệt dành cho các cô gái mắc hội... Chiêm Ngưỡng Kiến Trúc Nhà Thờ Đền Thánh Bác... Hội Dòng Chị Em Bác Ái Gioanna Antida... Palestine hoàn thành công đoạn đầu tiên khôi... Nhà thờ mồ các vị Tử đạo Bà Rịa


	TỔNG KẾT: “ Gọi thì nhiều mà chọn thì ít” (Mt 20, 16; 22,14; Lc 10,2) *(Messis quidem multa, operarii autem pauci)* Như lời Đức Cha Paul Léo Seitz, Kim, Giám mục Chánh tòa Kontum, “… Kontum, một Giáo phận đau khổ nhiều vì chiến tranh … Kontum không vì thế mà ngưng trệ công cuộc Truyền bá Phúc Âm. Kontum lúc ban đầu là điểm Truyền giáo cho đồng bào người Thượng của các Vị Thừa Sai. Kontum hôm nay là một Giáo phận đang vươn lên trong đau khổ, lớn mạnh trong Thánh Thần”. (x. Sacerdos số 143-144, tháng 11-12/ 1973, tr. 767-769, Cha Giacôbê Đỗ minh Lý). 1. Chủng viện Thừa sai Kontum: 1935 - 2010: 75 năm Thành lập và Phát triển. a/. Từ năm 1935 - 1974 : 34 lớp tại Kontum. b/. Từ năm 1992 - 2010 : 19 lớp tại Sàigòn. Tổng cọng : từ 1935 - 2010 : 53 lớp tại Kontum và Sàigòn. 2. Số Chủng sinh từ năm: 1935 - 1974: ???? (không cọng được, vì còn thiếu rất nhiều ở các lớp). 1992 - 2010: # 253 chủng sinh. 3. Số Linh mục từ ngày: 27.12.1949 - 03.12.2010: 91 linh mục + 01 Phó tế + 01 tu sĩ Xitô. Lớp CVK35: 80 chủng sinh đầu tiên. - 02 Linh mục đầu tiên: - JB Trần khánh Lê35 : 27.12.1949. - Anrê Phan thanh Văn35 : 27.12.1949. - Có tất cả 08 Linh mục: - 06 Linh mục qua đời. - 02 Linh mục đang nghỉ hưu tại TGM Kontum: - Giacôbê Nguyễn tấn Đường35. - Gioakim Nguyễn thúc Nên35. 4. Tống số Linh mục : 91 Lm CVK + 01 Phó tế CVK = 92. 01 Tu sĩ Xitô (OC) khấn trọn đời. Theo ý của Cha Pet. Nguyễn vân Đông : - Chủng sinh tu học và sinh sống tại mái nhà gỗ CVK Kontum, từ 1935 - 1974 : 22 lớp, được 68 Linh mục. - Chủng sinh hệ 1992 - 1997 + 2002 (học tại Sàigòn) : 07 lớp, được : 23 Linh mục, 01 Pho tế, 01 tu sĩ Xitô. a/ . Trong đó: - 48 Linh mục trong Giáo phận Kontum. - 12 Linh mục ngoài Giáo phận Kontum. - 19 Linh mục ở Hải ngoại (01 hồi tục). - 12 Linh mục qua đời. b/ Trong đó: - 01 Giám mục: Phêrô Trần thanh Chung37: 22.11.1981. - 01 Đức Ông: Giuse Hoàng minh Thắng58: 31.05.2007. - 01 Tổng Đại diện: Giuse Nguyễn thanh Liên56: 18.11.2003, công bố : 12.01.2004. - 01 Đại diện Giám mục: Phêrô Nguyễn vân Đông55: 01.01.2008. -04 Linh mục hạt trưởng. - 04 Linh mục nguyên Giám đốc CVK: - Phaolô Lê quang Trinh41: Giám đốc 1966. - Phêrô Trần thanh Chung37: Giám đốc 1966 - 1974. - Giuse Đỗ viết Đại59: Giám đốc 1992 - 1993. - Luy Nguyễn hùng Vị63: Giám đốc 1993 - 2006. - 02 Linh mục Giáo sư ĐCV: - Phaolô Đậu văn Hồng61. - Luy Nguyễn quang Vinh61. - 78 Linh mục. - 01 Phó tế. c/ . Trong đó: - 78 Linh mục Giáo phận (triều). - 01 Phó tế (triều). - 13 Linh mục tu hội, các dòng: MEP (Hội Thừa Sai Ba Lê) : 04. OP (Dòng Đa Minh ) : 01. OMI (Hiến sĩ Đức Mẹ) : 01. SDB (Don Bosco) : 01. SVD (Ngôi Lời) : 01. CSsR (DCCThế) : 01. CM (Vinh Sơn) : 01. OC (Xitô) : 01 Lm + 01 tu sĩ. MSC : 01. PSS (Xuân Bích) : 01. d/ . Trong đó: - 79 Linh mục còn sống (04 nghỉ hưu: 01 Giám mục + 03 Linh mục; 75 Linh mục đang làm việc). - 01 Phó tế. - 12 Linh mục qua đời. 5. A. Các Linh mục chịu chức trong Giáo phận: a/ . Từ 27.12.1949 - 09.09.1958 : 11 Linh mục. b/ . 1958 - 1967 : Không có Linh mục CVK chịu chức. c/ . 06.06.1967 - 03.06.1975 : 11 Linh mục. d/ . 1975 - 1991 : Không có Linh mục CVK chịu chức. e/ . 06.11.1991 : 01 Linh mục. f/ . 1992 - 1998 : Không có Linh mục CVK chịu chức. g/ . 25.08.1998 : 01 Linh mục. h/ . 14.04.1999 : 02 Linh mục. i/ . 04.08.2002 - 03.12.2010 : 28 Linh mục + 01 Phó tế + 01 tu sĩ Xitô khấn trọn. B. Các Linh mục chịu chức ngoài Giáo phận và Hải ngoại: 37 linh mục (01 Đức Ông). A + B = 91 Linh mục + 01 Phó tế + 01 Tu sĩ Xitô. “LÚA CHÍN ĐẦY ĐỒNG, MÀ THỢ GẶT THÌ ÍT” “La moisson est mure, mais combien peu d’ouvriers” (Mt 9,37). Cho đến ngày nay, lớp CVK35, còn 02 Linh mục nghỉ hưu tại TGM Kontum: Cha Giacôbê Nguyễn tấn Đường và Cha Gioakim Nguyễn thúc Nên, kỷ niệm: 75 sống đời tu trì -> đến khi làm Linh mục, nghỉ hưu. Một Giám mục, CVK37: Đức Cha Phêrô Trần thanh Chung, nghỉ hưu tại TGM Kontum. Một Đức Ông, CVK58: Đức Ông Giuse Hoàng minh Thắng, Rôma. Tổng Đại diện, CVK56: Linh mục Giuse Nguyễn thanh Liên, TGM Kontum. Đại diện Giám mục, CVK55: Linh mục Phêrô Nguyễn vân Đông, Pleiku. Nhiều Linh mục: Tiến sĩ Triết học, Tiến sĩ Giáo luật, ... Anh em Cựu CVK: Tiến sĩ, Kỹ sư, Giám đốc, và mọi ngành nghề khác... Tiểu Chủng viện Thừa sai Kontum & Đại Chủng viện Kontum: Thu nhận chủng sinh , đóng cửa qua các giai đoạn: 1. 1935 - 1941: TCV thu nhận chủng sinh. 2. 1942 -1943: Không nhận chủng sinh mới. 3. 1943 - 1944: Thu nhận chủng sinh. 4. 1944 - 1945: Không nhận chủng sinh mới. 5. 1945 - 1947: Đóng cửa. 6. 1946 - 1950: Mở ĐCVKontum lần 1. 7. 1947 - 1949: Thu nhận chủng sinh. 8. 1949 -1950: Không nhận chủng sinh mới. 9. 1950 -1951: Thu nhận chủng sinh. 10. 1951 - 1952: Không nhận chủng sinh mới. 11. 1952 - 1953: Thu nhận chủng sinh. 12. 1953 - 1954: Đóng cửa. 13. 1954 - 1975: Thu nhận chủng sinh mỗi năm. 14. 1975 - 1976: Mở ĐCV Kontum lần 2. – Đóng cửa. 15. 1975 - 1992: TCV đóng cửa. 16. 1992 -2010: Thu nhận chủng sinh. MUSICA68


	MỪNG 75 NĂM (1935-2010) LỜI NÓI ĐẦU Kính thưa Quí Đức Cha, Quí Cha cùng toàn thể anh em Cựu Chủng sinh Kontum thân mến. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM đã trọn 75 tuổi (1935 – 2010). Nhân dịp Giáo phận Mừng 75 năm thành lập và phát triển Chủng Viện Thừa Sai, tập sách nhỏ này xin ghi lại những biến cố và nói lên bao Hồng Phúc được Thiên Chúa đã thương cho Giáo phận Kontum chúng ta. Chúng tôi ghi lại trong tập tiểu sử Chủng Viện dựa vào một số tư liệu bằng bản văn rất hạn chế đã lưu lại tại Giáo Phận. Để ghi lại giai đoạn từ năm 1975 đến nay, chúng tôi dựa vào những chứng từ sống của những người trong cuộc, lúc đó họ là linh mục, đại chủng sinh, hay những ứng sinh. Họ thuật lại cung cấp cho chúng tôi một số dữ kiện để biên soạn tập sách nhỏ này. Có nhiều đoạn trong tập sách viết trùng lập vì nhiều người kể hoặc viết dưới hình thức đối thoại. Lối trình bày này cũng có thể mất tính trong sáng của bản văn. Nhưng nó cũng gợi cảm cho một số người trong cuộc đã trãi nghiệm vui buồn đắng cay khi theo đuổi Ơn Gọi linh mục, phải đối diện với thời thế; anh em cựu chủng sinh cũng cảm thấy có phần đồng hành với các Bề Trên tái lập việc “ĐÀO TẠO CHỦNG SINH THỪA SAI KONTUM” trong giai đoạn cực kỳ khó khăn. Tiêu đề tập sơ lược tiểu sử Chủng Viện Thừa Sai Kontum: MỪNG 75 NĂM HỒNG PHÚC CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM. (1935 – 2010) Chắc chắn tập sách còn nhiều bất cập, xin Quí Đức Cha và anh em bổ túc cho trọn vẹn hơn. Xin chân thành cảm ơn. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM Một trăm sáu mươi hai năm (1848-2010), đó là thời gian tính từ ngày khởi xướng chương trình truyền giáo vùng dân tộc Tây Nguyên của Thánh Giám Mục CUENOT THỂ và cũng là thời điểm Đức Cha muốn di chuyển toàn bộ việc đào tạo linh mục tương lai lên vùng đất này, tránh những cơn bắt bớ của Triều đình Huế đang truy kích giáo sĩ và giáo dân tại Trung Châu thuộc vùng Giám quản của Ngài. Ý hướng xây dựng một chủng viện dần dần được thực hiện trên vùng Truyền giáo Kontum. Đó là nội dung chúng tôi xin cố gắng trình bày khái quát trong những trang lược sử sau đây. Chúng tôi xin trình bày CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM bằng nổ lực phác họa lại hoàn cảnh, ý hướng, những cố gắng thực hiện dự án, các sinh hoạt, và những bước thăng trầm của công trình trọng yếu này, suốt bao năm tháng đã qua với tâm tình của những người con được đào tạo trong ngôi nhà Chủng viện đầy thân thương này. Ngày nay chủng viện vẫn hiên ngang còn đó như lời mời gọi, như một chứng tích của bao nhiêu công sức, bao nhiêu tình yêu của các thừa sai, của các Bề Trên ..., hãy còn vang vọng nơi những con người đã đón nhận công ơn của các Ngài và cũng là một lời thúc giục cho hậu thế chu toàn trách nhiệm đối với tiền đồ của địa phận cần có nhiều linh mục nhiệt thành . Chủng viện Thừa sai tọa lạc trên một ngọn đồi cao, đối diện với trường Cuenot, nơi đào tạo các giảng viên giáo lý- giáo phu - người dân tộc cho người dân tộc được thành lập cuối năm 1906, và MỪNG 75 NĂM (1935-2010) khánh thành ngày 07/01/1908. Hai trường cách nhau 600 mét. Đây là một tòa nhà dài 100 mét, cao 2 tầng, không kể tầng trệt, làm bằng danh mộc với một thiết kế có tính cách miền núi độc đáo, như một kỳ công thế kỷ trên vùng Tây nguyên này. Chính giữa hai cánh chủng viện là nhà nguyện uy nghiêm, làm nền cho cây Thánh Giá vươn cao như rộng đôi tay ôm chặt cả vùng Truyền giáo, chứng kiến thời gian thay đổi như nước sông DAK-BLA chảy ngược về phía tây, hòa nhập vào sông Mê-Kông, xuôi dòng qua Campuchia và đổ vào Miền Đồng Bằng sông Cửu Long Việt Nam phì nhiêu. Bên trong nhà nguyện là vòm cao, trang nhã như đưa con người vào cảnh tịch mịch, cõi vô biên, để gặp gỡ Đấng Vô Hình. Ánh sáng chiếu vào Cung Thánh làm nổi rõ Tượng THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU, trên có hàng chữ: “EUNTES ERGO DOCETE OMNES GENTES” (Vậy các con hãy ra đi giảng dạy muôn dân ) ( Mt. 28, 19). Chính lệnh truyền này của Thầy Chí Thánh GIÊSU mà biết bao hy sinh, nước mắt, mồ hôi của các Vị Thánh tử đạo, của các linh mục thừa sai ngoại quốc cũng như bản xứ đã đổ ra, cùng bao đóng góp của anh em tu sĩ nam nữ, giáo phu và giáo dân cho vùng Tây Nguyên. Ngôi nhà Chủng viện Thừa sai là nơi ươm trồng những linh mục tương lai cho cánh đồng truyền giáo Tây nguyên để tiếp nối những con người đi trước đã nằm xuống và cũng là chứng từ của lòng mơ ước thực hiện trọn vẹn lệnh truyền ra đi rao giảng TIN MỪNG cho anh em dân tộc của Thầy Chí Thánh. Nhân dịp Giáo phận Mừng 75 năm hình thành và phát triển Chủng Viện Thừa Sai Kontum, chúng tôi xin trình bày khái quát một số vấn đề sau đây: CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM I - ĐƯỜNG HƯỚNG CỦA ĐỨC CHA STÊPHANÔ CUENOT THỂ Giám Mục Đại Diện Tông Tòa Địa Phận Đông Đàng Trong II- XÂY DỰNG CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM - LÝ DO VÀ TIẾN TRÌNH III- CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM, NHỮNG THĂNG TRẦM THEO TỪNG GIAI ĐOẠN A. GIAI ĐOẠN 1935 – 1955 B. GIAI ĐOẠN 1955 – 1975 C. GIAI ĐOẠN 1975 – 1995 D. GIAI ĐOẠN 1995 - 2010 IV- THỐNG KÊ - PHỤ CHƯƠNG MỪNG 75 NĂM (1935-2010) I – ĐƯỜNG HƯỚNG CỦA ĐỨC CHA STÊPHANÔ CUENOT THỂ 1- Quan tâm đào tạo linh mục bản xứ. Ngay từ đầu của Giáo Hội tại Việt Nam, các Vị thừa sai đã đặc biệt quan tâm đào tạo linh mục bản xứ. Suốt giòng lịch sử, sở dĩ Giáo Hội tại Việt nam dù trải qua các cơn bắt hại khủng khiếp mà vẫn giữ vững lòng tin, thậm chí phát triển mãnh mẽ là nhờ có hàng linh mục tu sĩ người bản xứ. Một vài dẫn chứng sau đây nói lên điều đó: “Năm 1800 tình hình địa phận Tây Đàng Ngoài được diễn tả bằng những con số về nhân sự như sau : Đức Cha Longer GIA, Đức Cha Phó La Mothe, 5 thừa sai Pháp, 2 giáo sĩ Dòng Tên, 65 linh mục Việt, vài trăm thầy giảng và nhiều nữ tu Mến Thánh Giá, và khoảng 120.000 giáo dân”1 . CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM “Thật là may mắn cho địa phận, trong khi các thừa sai Pháp không thêm nữa, thì địa phận có một hàng giáo sĩ bản quốc với con số đáng kể: 65 linh mục. Đó là phần thưởng cho các Giám Mục địa phận đã có con mắt tinh đời và hành động theo truyền thống của Hội thừa sai .Đứng trước tình trạng số linh mục thừa sai cũng như linh mục bản xứ không được bao nhiêu tại Địa phận Đàng Trong do những cuộc bắt đạo gay gắt dưới Triều đình Huế, đặc biệt Tự Đức và trước nhu cầu cấp thiết cần có hàng linh mục bản xứ, Vị Đại Diện Tông Tòa, Đức Cha CUENOT THỂ, dù phải trốn lánh nơi hầm trú, Ngài đào tạo hàng linh mục bản xứ bằng mọi giá. “Thời gian Giám mục của Ngài kéo dài từ 1835 đến 1861 thật phong phú. Trong thời gian này, Vị Giám Mục tăng cường hàng giáo sĩ bản xứ, vì Ngài đã phong chức được 65 linh mục”3 . 2- Nâng cao phẩm chất tu đức, khoa học thánh cho các linh mục trong địa phận. Đức Cha Cuenot Thể hết sức quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và đời sống tâm linh cho các linh mục. “Để thúc đẩy hàng linh mục của Ngài mến yêu đời sống tu đức và khoa học thánh, mỗi năm Vị Giám mục hăng say đưa ra cho mỗi cộng sự viên của Ngài một chương trình gồm các câu hỏi thần học và mục vụ mà họ phải trao lại cho Ngài bài giải đáp bằng văn bản trong dịp tĩnh tâm hằng năm. Chính Ngài xem xét mọi công việc, ghi chú cẩn thận và tạo nên trong suốt thời kỳ Đại Diện Tông Tòa của Ngài một sự duy nhất trong thức hành và luật sống” . MỪNG 75 NĂM (1935-2010) 3- Khao khát thiết lập Chủng Viện. Thời kỳ Đại Diện Tông Tòa của Đức Cha CUENOT là thời kỳ bị bách hại, Ngài lo lắng cho đoàn chiên Chúa giao, đặc biệt bảo tồn và đào tạo thêm linh mục địa phận. Vì thế Ngài hướng về miền rừng núi Tây Nguyên trong ý nguyện thiết lập một chủng viện cho các bộ tộc vùng Tây nguyên và Lào, nói chung cho vùng Đông Dương nữa. “Đã quan tâm một cách tích cực trong giáo phận Đàng Trong, Đức Cha CUENOT nghĩ đến việc rao giảng Tin Mừng cho các bộ tộc cư ngụ trên miền rừng núi phía tây của địa phận Ngài . Không kể những lợi tích đức tin Kitô giáo đem lại cho các dân tộc mà người ta tin đã thích hợp để được đón nhận. Ngài còn nhận thấy cần tạo cho linh mục, nhất là các linh mục thừa sai nơi trú ngụ an toàn bảo đảm trong thời kỳ bị cấm cách cực kỳ ác nghiệt; Ngài hy vọng có thể thiết lập ở đó chủng viện và các nhà cô nhi của Ngài để tránh cuộc lùng bắt của các quan lại” 5 . Ý định của Đức Cha được thực hiện qua những lần mạo hiểm xuyên qua rừng núi, đầy thú dữ, tránh tất cả con buôn người kinh làm chỉ điểm để bắt đoàn thám hiểm đang tìm vùng an toàn cho đoàn chiên Chúa và tìm một địa điểm dễ bề đào tạo linh mục tương lại. Cha Dourisboure ghi trong tập hồi ký của cha về việc phân bổ công tác do Đức Cha CUENOT cho toán truyền giáo như sau: “Cuối cùng, Đức Cha cũng chưa quên ý định thiết lập tiểu chủng viện ở đó (vùng Tây nguyên) và cũng vì vậy mà ông bạn già của chúng tôi (Cha Desgouts) vẫn giữ nhiệm vụ linh hướng cho cơ sở RƠHAI, trong khi chờ đợi sự phát triển tương lai của cơ sở này thành một chủng viện, rồi Ngài sẽ hành xử tất cả phận vụ Bề trên” CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM Nhưng công việc học hành, sinh hoạt của chủng viện mơ ước này như thế nào? “Phần Cha Desgouts từ lúc thầy Sáu DO trở về Trung Châu dọn mình chịu chức linh mục (1852), thì Ngài ở một mình trong ngôi nhà RƠHAI với số đông thanh niên trong cộng đoàn. Ngài cũng bỏ chúng tôi mà ra đi sau cha Fontaine ít lâu. Đức Cha biết rằng học sinh của cha Desgouts phúc hậu chăm chú nhiều thời giờ để chăm sóc bệnh ghẻ, sốt rét và nhiều bệnh hoạn khác hơn là để học tiếng Latinh; mặt khác, những tin tức liên quan đến công cuộc truyền giáo của các linh mục bản xứ ở BƠNONG cho chúng ta tin tưởng rằng sẽ thiết lập được nay mai một giáo xứ phồn thịnh tại đó, một chủng viện sẽ có nhiều cơ may thành tựu hơn. Do đó, đã có chỉ thị cho cha Desgouts đi đến xứ BƠNONG và đem hết học sinh của Ngài theo...” .Việc truyền giáo tại vùng BƠNONG (có lúc viết MNONG) cũng thất bại và cha Hòa cùng các học sinh, người nhà và một số người BƠNONG thật tình theo đạo đã ra đi bỏ vùng này về vùng Bahnar năm 1856 . Cha Hòa làm phó cho cha DO và phụ trách tại nông trường KONTUM. Thế là : “Dự định kép này không thực hiện được. Dù những năm tháng gặp bao nhiêu cùng khổ, việc truyền giáo vùng dân tộc được thiết lập, nhưng khí hậu của miền này gây những bệnh tật và tình trạng đường giao thông quá xấu luôn luôn cản trở việc thiết lập các công trình mà cuộc bắt đạo đã hủy hoại trong địa phận Đàng Trong” MỪNG 75 NĂM (1935-2010) II- XÂY DỰNG CHỦNG VIỆN, NHỮNG LÝ DO VÀ TIẾN TRÌNH Thời gian trôi qua, với nhiều thay đổi trong cục diện chính trị trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Hiện tình Địa phận Đông Đàng Trong (Qui nhơn) biến chuyển và phát triển mọi mặt, đặc biệt sau 30 năm truyền giáo, một thành quả tốt đẹp được thu hoạch do bao công sức của các linh mục thừa sai cũng như bản xứ, và sự đóng góp của mọi thành phần dân Chúa, đó là thành lập địa phận mới: ĐỊA PHẬN KONTUM với Sắc Chỉ của Tòa Thánh ký ngày 11 tháng 1 năm 1932 và Cha JANNIN được bổ nhiệm làm Giám Mục GADARA vào ngày 23 tháng 1 năm 1933 và thụ phong Giám Mục vào Lễ THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU, ngày 23 tháng 6 năm 1933


	4 - Đại Chủng Viện. Thế chiến và nội chiến lại tiếp nối nhau. Trước tình hình mới của xã hội, Đức Cha Sion xúc tiến việc thiết lập Trường Lý Đoán (đại chủng viện) riêng cho Giáo phận Kontum, vì tình hình lúc bấy giờ không thể gửi các chủng sinh vào Sài Gòn hay ra Hà Nội được nữa. Trước đây, Đức Cha đã ban hành thiết lập các Phân khoa Đại Chủng Viện Kontum (Facultates Majoris Seminarii Kontumensis). Năm 1946, ngài ký ban hành Quy Chế của Đấng Bản Quyền cho Đại Chủng Sinh Kontum (Statuta Ordinarii pro Alumnis Majoris Kontumensis). Trường Lý Đoán đã bắt đầu hoạt động với con số khiêm tốn khoảng 10 chủng sinh. Chính ngài làm giám đốc, cha CRÉTIN (Xuân) làm giáo sư, cha THOMANN (Mẫn) làm quản lý. Vào tháng 8 năm 1946, các chủng sinh tựu trường. Chúng tôi xin ghi lại đây những tâm tư và nỗi lo lắng của cả Giám Mục Giáo phận vì chiến sự ngăn trở: “ Than ôi, chiến tranh trở lại, các chủng sinh phải phân tán, nhiều người mất ơn kêu gọi và mặc dù Đức Cha lo lắng chỉ bảo cho họ. Khi tựu trường vào tháng 8 năm 1946, chính Ngài phải giữ ghế giáo sư dạy giáo luật và luân lý tại chủng viện Kontum, chỉ có hai trên 14 người nay là linh mục của vùng thừa sai được Đức Cha phong chức linh mục, trước khi Ngài lên đường về Pháp” 30. Những chủng sinh này dần dần tìm cách vượt qua hiểm nguy qui tụ về Kontum và trình diện Đức Cha vào những năm 1947, 1948. Lúc bấy giờ Cha Bề Trên J.B. Décrouille TÔN lo ổn định số chủng sinh cũ. Trường CUENOT cũng bắt đầu học lại 31. Chính Đức Cha lo lắng chỉ dẫn từng đại chủng sinh về các môn thần học cần thiết cũng như về đời sống tìm hiểu ơn thiên triệu của số đại chủng sinh này. Theo Echos năm 1948, cha JB. DÉCROUILLE TÔN làm Bề Trên Chủng Viện Thừa sai, có 14 tiểu chủng sinh, 12 đại chủng sinh, trong số đó có 6 thầy theo ban triết và 6 thầy khác theo ban thần học. Số đại chủng sinh này được địa phận gởi vào Đại chủng viện Sài gòn tu học vào năm 1948. Riêng tiểu chủng sinh, mỗi năm đều thu nhận lớp mới, nhưng đa số ở trong địa phận nhà mà thôi. Chương trình đào tạo chủng sinh tại chủng viện thừa sai tương đối ổn định, dù gặp khó khăn thiếu giáo sư phụ trách. Bầu không khí chính trị có phần ảnh hưởng đến sinh hoạt nội bộ cho đến biến cố năm 1945. 5 – Canh tân đời sống gia đình, quan tâm thành lập các đoàn thể cầu nguyện cũng như công giáo tiến hành trong các họ đạo là nhân tố lâu bền, hầu xây dựng nền tảng vững chắc cho ơn gọi người bản xứ. Tờ thông tin chính thức của Giáo phận 32 đã liệt kê hầu hết các Hiệp-Hội đào tạo nhân sự: Hội Thừa sai người Annam, Hiệp-Hội thánh Phanxicô Xavie (25.10.1936) để hỗ trợ tài chánh, Dòng Ảnh Phép Lạ cho thiếu nữ Dân tộc bản địa (06.4.1947) chuyên chăm giáo dục gia đình người dân tộc; các Hiệp-Hội đạo đức hay Công Giáo Tiến Hành, như Hội Mân Côi được Giáo Hội thiết lập năm 1905, Hiệp Hội Hiền Mẫu công giáo được Cha ALBERTY (Hiền) thành lập tại địa sở Tân Hương vào ngày 07.10.1948, Hiệp Hội Thánh Phanxicô Régis do Đức Giám mục SION thiết lập vào ngày 01.6.1944 tại địa sở Phương Nghĩa, Thiếu Nhi Thánh Thể được thành lập tại nhiều địa sở Kinh và từ ngày 01 tháng 8 năm 1949 với qui chế hướng dẫn của Đức Cha SION. Hội Thiếu Nhi Thánh Thể đã được thành lập hầu hết các địa sở Kinh cũng như Dân tộc, Hội Các Đẳng và nhiều Hiệp Hội khác cũng được thành lập. Sau Lễ Mừng Đệ Nhất Bách Chu Niên kỷ niệm truyền giáo tại Tây Nguyên (1850-1950), Đức Cha SION bị bệnh nặng. Thứ hai sau Phục Sinh năm 1950, ngài đã phải rời Kontum về Pháp, một mặt dự Tổng Công Hội Hội Thừa sai Paris, mặt khác để điều trị với lời hứa 4 tháng sẽ mau trở về. Toàn thể tín hữu trong Hạt Tông Tòa Kontum cầu nguyện cho ngài được mau chóng khỏi bệnh, nhưng Ngài qua đời tại Montbeton, Pháp, *vào ngày 19.08.1951. Một ngày sau, ngày 20.8 33, Kontum nhận được điện tín báo tin. Một nỗi buồn bao trùm trên tất cả 34. Hạt Tông tòa lại được đặt dưới quyền nhiếp chính của cha Bề Trên RENAUD (Ái) cho đến ngày 03.10.1952*, là ngày Đức Tân Giám mục Phaolô SEITZ (Kim) được tấn phong Giám mục tại nhà thờ Chính Toà Hà Nội. Khoá nhập học đầu tiên (năm 1935) vào trường Bự Bị (Probatorium) gồm 80 học sinh, ra trường được 8 linh mục, trong đó có 6 linh mục thuộc địa phận nhà và 02 thuộc địa phận khác. Sau đây là danh sách các cha:


	C. GIAI ĐOẠN 3 1975 – 1995 Hạt Giống Ơn Gọi Gieo Vào Lòng Đất Mục Nát 35 *1- Năm 1975 -1976:* Qui tụ và bị giải tán * Ngày 27 tháng 3 năm 1975, Đức Cha ALEXIS PHẠM VĂN LỘC thụ phong Giám Mục tại nhà thờ PHƯƠNG NGHĨA; Giám mục phó với quyền kế vị với Khẩu hiệu ”*OMNIUM SERVUM” (TÔI TỚ MỌI NGƯỜI)* (1Cor 9, 19). Ngày 12/08/1975, Ban Quân Quản tỉnh buộc Đức Cha Phaolô Kim (Paul Seitz) Giám mục Giáo Phận cùng tất cả các cha thừa sai ngoại quốc, trong đó có các cha giáo Chủng viện phải hồi hương. Một chỗ trống, làm chao đảo trong việc đào tạo chủng sinh. ĐỨC CHA ALEXIS, VỊ GIÁM MỤC BẢN XỨ TIÊN KHỞI TẠI GIÁO PHẬN KONTUM phải giải quyết nhiều vấn đề trong giáo phận, nhất là Chủng viện Thừa sai Kontum trong chế độ mới. Dù gặp bao khó khăn vì thời cuộc chuyển biến quá nhanh và phức tạp, Đức Giám Mục vẫn cho qui tụ các chủng sinh Kontum từ mọi nơi về Chủng Viện tại Kontum để tiếp tục học các môn triết và thần học. Cha Giuse BÙI ĐỨC VƯỢNG được đặt làm Bề trên và cha Phêrô NGUYỄN VĂN ĐÔNG làm quản lý, đồng thời một số linh mục có khả năng gấp rút dạy những môn cần thiết cho đời sống linh mục sau này. Nửa năm sau, vào ngày 06/08/1976 Tòa Giám Mục nhận quyết định của Ban Quân Quản bắt đóng cửa Chủng Viện và phải thi hành hạn chót vào ngày 25/08/1976. Chủng Viện Thừa Sai Kontum bị đóng cửa. 2- Năm 1976 –1991 Chủng viện Thừa sai Kontum bị đóng cửa. *Tòa nhà “Chủng Viện Thừa Sai Kontum” đóng cửa vào ngày 25/08/1976. Tuy nhiên, ơn gọi linh mục thừa sai vẫn còn được duy trì ở nhiều nơi và dưới nhiều thức khác nhau, tựa như những hạt giống tung bay khắp nơi và chôn vùi trong lòng đất. Nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần và lòng nhiệt thành khôn ngoan của Đức Cha Alexis, những hạt giống ơn gọi linh mục tu sĩ đã đâm chồi nảy lộc cho đến ngày nay. Tiến trình phục hồi việc đào tạo ơn gọi linh mục rất nhiêu khê: chính quyền giải thể Chủng Viện và buộc các chủng sinh phải về quê quán học tập lao động, không được bén mảng đến Kontum. Các chủng sinh tự xoay xở, tự sinh sống và tìm lối cho ơn gọi của mình. Các nơi khác, một số Đại chủng sinh Kontum cũng tự khẳng định ơn gọi linh mục thừa sai Kontum, và dần dần được thụ phong linh mục trong các giáo phận khác sau đó, như cha Phaolô Đậu Văn Hồng tại Ban-mê-thuột (năm 1990), cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị tại Nhatrang (năm 1990), cha Nguyễn Việt Huy tại Phan-Thiết (năm 1990), cha Giuse Đỗ Viết Đại tại Xuân-Lộc (năm 1992), cha G. B. Trần Quang Truyền tại Đà-lạt (năm 1994), Eduardo Trần Ngọc Hoan (1997, Dòng Xitô), cha Giuse Nguyễn Xuân Tĩnh CM (1997, Đồng Nai), cha Đôminicô Mai Xuân Nam (1998 BMT), cha Giuse Nguyễn Văn Uy (1998, BMT) và một số chủng sinh tu học các chủng viện nước ngoài. Tại Hạt Pleiku, để nuôi dưỡng ơn gọi, từ mùa hè năm 1981 đến 1991, một vài chủng sinh lập «Tổ Hợp Gia Công Xe Đạp », tại số 3 Lê Lợi gần nhà thờ Thăng Thiên do thầy Phó Tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh làm Tổ trường, với vài tay thợ mới học nghề, như các chủng sinh: Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường và Phạm Thế Cường, Lâm Như Sơn. 3- Năm 1991 -1992* : *Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum* Trong những năm chuẩn bị mừng Đại Lễ Kỷ Niệm 60 năm thành lập Hạt Đại Diện Tông Tòa Kontum (1932-1992), sau khi cầu nguyện, bàn bạc với các linh mục trong giáo phận, ngoài phần chuẩn bị : ôn lại lịch sử giáo phận, chuẩn bị hình thức tổ chức, và cầu nguyện, Đức Cha Alexis bắt đầu một hoài bão âm thầm cưu mang từ lâu và đầy ý nghĩa: *Khôi phục lại việc đào tạo chủng sinh thừa sai Kontum.* Thật vậy, trong thời gian chữa bệnh hay có công việc của giáo phận tại Sài-Gòn, Đức Cha Alexis tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về cơ chế Đại học, điều kiện sinh sống của sinh viên theo học Đại Học. Ngài còn nghiên cứu kỹ môn học thích hợp cho ơn gọi linh mục, hoặc nơi cư trú thuận tiện cho việc học văn hóa và đời sống tu luyện. Ngài lo lắng bố trí nhân sự phụ trách lớp chủng sinh mới này. Ngài nhận thấy chủng sinh thi vào Đại học môn Pháp ngữ có nhiều ưu thế: ít sinh viên thi vào khoa Pháp ngữ, nên xác xuất đậu vào đại học cao hơn, tìm giáo sư để luyện môn này cũng dễ dàng và sách vở nghiên cứu môn triết học và thần học sau này trong Đại Chủng Viện cũng thích hợp hơn. Chính vì thế, Đức Cha cho chủng sinh luyện thi và theo môn Pháp văn. Khó khăn hơn cả là Ngài bố trí linh mục thích hợp phụ trách và Ban giảng huấn sao cho đầy đủ phẩm chất để giúp chủng sinh trong giai đoạn lưu học tại Sàigòn. Trước nhất, Đức Cha khuyến khích các chủng sinh Đại chủng viện Piô X Đàlạt hay Đại chủng viện Hòa Bình (Đànẵng) đã học triết hoặc thần học, tiếp tục tự bồi đưỡng nhờ một linh mục có khả năng giúp đỡ. Trong khi đó, Ngài còn phải liên hệ với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) xin giúp cho một số chủng sinh Kontum chưa qua hết chương trình Đại chủng viện, còn kẹt lại sau năm 1975 để có nơi học cho xong các môn Triết và Thần. Đầu năm 1990, Đức Cha báo tin cho số chủng sinh này biết dự định của Ngài để họ chuẩn bị vào Sài-gòn tìm nơi cư trú, nộp đơn Đại học và nhập học các môn thánh. Vài thầy đại chủng sinh đã vào Thành Phố, cố liên hệ với linh mục quen biết để xin giúp ôn tập các môn cần thiết cho chức linh mục. Thật nhiêu khê: nhiều vị từ chối vì hoàn cảnh không cho phép. Các thầy phải chờ đợi. Đức Giám mục liên lạc với Dòng Đaminh (Ba-Chuông) và được chấp nhận cho gởi một số chủng sinh tham dự các môn triết học và thần học cùng với học viên của Dòng. Nên, vào đầu năm học (tháng 9 năm 1990), Đức cha Alexis quyết định gởi một số chủng sinh như Phanxicô Xavie Lê Tiên, Gioan Nguyễn Đức Trường, Đaminh Nguyễn Tiến Trung, Phaolô Nguyễn Quốc Bảo, Antôn Nguyễn Văn Binh đã tiếp tục vừa học chương trình Đại học, vừa học môn học thánh tại Cộng Đoàn Đaminh (Ba-Chuông). Các chủng sinh tại Sài Gòn như Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền... tìm cách tiếp tục học Đại Học tại Thành Phố. Họ tự tìm nơi tạm trú để kịp đăng ký vào Đại Học như Trường Đại Học Tổng Hợp (Pháp ngữ), Đại Học Mở (Anh ngữ), Đại Học Luật.... và đồng thời theo học triết học thần học ngoại trú tại Dòng Đaminh (Ba-Chuông). Dù hành trình ơn gọi đầy chông gai gian khổ, kết quả lại rất khích lệ. Các chủng sinh : Giuse Trần Ngọc Tín được phong chức linh mục (năm1998), Phanxicô Xavie Lê Tiên và Gioan Nguyễn Đức Trường (năm 1999), Đaminh Nguyễn Tiến Trung (năm 2000) và linh mục Antôn Nguyễn Văn Binh (năm 2003). Linh mục Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền (2004). **** MỘT KHÚC QUANH** Sau 15 năm thay đổi chế độ, ngày 06 tháng 11 năm 1991, Đức Cha Alexis, Giám mục Giáo phận, ban thánh chức linh mục cho thầy phó tế Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh vào dịp khánh thành nhà thờ Đức An (thuộc thị xã Plei-Ku tỉnh Gialai). Thánh Lễ phong chức trang trọng và phấn khởi làm cho Đức Cha Alexis cảm thấy dù đang trong “đường hầm” vẫn còn tia sáng hy vọng. Việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận là trách nhiệm của Đức Giám mục Giáo phận, nhưng Ngài đang gặp ngõ cụt, chưa biết tính sao để thoát ra khỏi tình thế quá phức tạp. Trong dịp Lễ phong chức linh mục này, thầy Giuse Đỗ Viết Đại và thầy Phanxicô Assidi Phạm Ngọc Quang có đến chào Đức Cha. Đức Cha đặt vấn đề cho hai thầy về cách thức đào tạo ơn gọi linh mục cho các em tốt nghiệp Trung Học. Thầy Giuse Đại thuộc chủng sinh Kontum đã học hết Triết và Thần học tại Giáo Hoàng Học Viện Piô X Đàlạt và đang phụ giúp đào tạo một số thanh niên muốn theo ơn gọi linh mục thuộc giáo phận Xuân Lộc, gần Sài-Gòn hứa tận tình thực hiện ý Đức Cha. Đức Cha hy vọng tìm được giải pháp. Sau ngày thụ phong linh mục của cha Giuse Đại (14.01.1992), Đức Cha một lần nữa, cùng anh Phêrô Nguyễn Anh Võ và thầy Giuse Trần Văn Bảy đến giáo xứ Phúc Lâm (Hố Nai) thăm Cha Giuse Đại và đặt vấn đề khôi phục lại việc đào tạo ơn gọi linh mục cho giáo phận, và về nhân sự phụ trách như thế nào. Tất cả đều thao thức và đồng tâm dự án của Đức Giám mục giáo phận nhà đưa ra. Cha Giuse Đại phụ trách linh hướng, đồng hành với các chủng sinh Kontum tại Sài-Gòn; anh Võ bố trí việc học vì anh đang dạy Pháp ngữ tại Đại Học, thầy Bảy lo quản lý, tìm nơi ăn chốn ở cho mấy chú từ xa tới Thành Phố lưu học. Đức Cha an tâm và thông báo sẽ nhận ứng sinh ơn gọi linh mục cho địa phận.


	*4– Năm 1992 – 1993:* Tiến Trình Tái Lập Lại Chủng Viện Thừa Sai Sau đây chúng tôi xin ghi lại nội dung những cuộc trao đồi với một số anh em nay là linh mục, có liên quan trực tiếp đến giai đoạn đầy thử thách cam go để tái lập lại việc đào tạo chủng sinh trong giai đoạn 1992 – 1993. Sau đây là đôi lời tâm tình của cha Giuse Võ Văn Dũng: “Ngày 06 tháng 09 năm 1991, tôi tham dự lễ phong chức linh mục của cha Lui Gonzaga. Nguyễn quang Vinh tại Nhà thờ Đức An. Khi đó, chưa có vấn đề chiêu sinh cho chủng viện Thừa sai Kontum. Tôi đang làm việc tại Huyện Chư Pah. “Sau Tết ÂL. năm 1992, trước khi đi vào Sài gòn học ngoại ngữ, tôi gặp Đức Cha Alexis Phạm Văn Lộc tại Dòng Ảnh Phép Lạ, xin đi tu Kontum và xin ý kiến ngài. Ngài nói với tôi: “Khi nào tôi mở Chủng viện, tôi sẽ nhận anh” “Ngày 15.07.1992 Cha Sở Thánh Tâm (nay là Đức Cha Micae) gọi tôi về báo tin Đức Cha Alexis đã mở Chủng Viện. “Ngày 01.08.1992 ĐC Alexis nhận đơn xin gia nhập Chủng viện Kontum của tôi. Ngay chiều hôm đó, tôi về gặp cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh tại Đức An. Vài ngày sau, cha Vinh gặp mặt các anh em: gồm có 6 chú: Nguyễn Văn Bình, Võ Văn Dũng, Phạm Văn Hùng, Nguyễn Quang Hoa, Võ Xuân Duy và Phùng Quý. “Ngày 07.09.1992 cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh tìm cách bắt đầu lại việc đào tạo ơn gọi tại địa phận. MỘT LỚP HỌC TIẾNG PHÁP được cấp tốc khai giảng tại Nhà Xứ Thăng Thiên, gồm có: cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh phụ trách, thầy Huệ và Thầy Tứ dạy tiếng Pháp, với 5 trò: 4 chủng sinh và một nữ ứng sinh Tu Hội Nữ Lao Động Thừa Sai (Travailleuses Missionaires): 1. Nguyễn Văn Bình 2. Võ Văn Dũng 3. Nguyễn Quang Hoa 4. Phạm Văn Hùng 5. Nguyễn Thị Yến Vy (nữ tu Travailleuses Missionnaires). “Đến Noel năm 1992, thì ngưng LỚP HỌC TIẾNG PHÁP. Đức Cha Alexis cho chuyển việc đào tạo chủng sinh vào Sài Gòn”. Lý do di chuyển Theo cha Lui Gonzaga Vinh cho biết, việc đào tạo chủng sinh tại Hạt Pleiku không tiện cho việc chiêu sinh tại nơi khác, như tại Hạt Kontum hay tại Ban-mê-thuột v.v . . . Mặt khác, việc theo học tại Sài Gòn như các anh lớn đã theo học Đại Học Sài Gòn năm vừa qua (1991-1992) cũng không khó khăn lắm, ngược lại có nhiều triển vọng. Những vấn đề nhân sự phụ trách được đặt ra Cũng theo lời cha Lui Gonzaga Vinh, Đức Cha Alexis đã thao thức tìm lối thoát cho công việc đào tạo chủng sinh. Khó khăn lớn nhất là tìm nhân sự phụ trách. Cha Vinh đề nghị tìm nhân sự ngay tại Thành Phố Sài-Gòn. Đức Cha tiến hành tìm nhân sự phụ trách và tạm ổn khi gặp cha Đại, anh Võ, thầy Bảy tại giáo xứ Phúc Lâm (Hố Nai) để phân chia công việc điều hành tại Sài-Gòn. Đến Giáng sinh 1992, Đức Cha chuyển toàn bộ việc đào tạo vào Sài Gòn. Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung cho biết: “Đức Cha cùng với anh Phêrô Nguyễn Anh Võ, thầy Giuse Trần Văn Bảy đến thăm cha Giuse Đỗ Viết Đại vừa thụ phong linh mục (14/01/1992), đồng thời đặt vấn đề tìm nhân sự giúp các ứng sinh tại Thành Phố. Cha Giuse Đại bằng lòng đồng hành với các em trong gia đoạn đầu, anh Phêrô Nguyễn Anh Võ đang dạy Đại Học phụ trách tổ chức việc học, thầy Giuse Trần Văn Bảy làm quản lý, tìm nơi ăn chốn ở cho các ứng sinh, các anh khác tham gia việc dạy các môn cần thiết như anh Đaminh nguyễn Tiến Trung, anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh) và một số anh khác đang theo học Đại Học. Lớp đàn anh này vào Thành Phố học được 2 năm (1990-1993) tương đối ổn định, tiếp tay với các anh phụ trách và cùng chia việc, giúp dạy kèm các môn học cần thiết cho các em mới vào”. Cha Antôn Vũ Đình Long chân thành nói lên tấm lòng biết ơn sâu sắc của minh đối với Đức Cha Alexis: “Phải tôn vinh Đức Cha Alexis cách xứng đáng. Ngài vạch lối cho chúng tôi và cho thế hệ sau một con đường ơn gọi. Chúng tôi cần phải quyết định tương lai. Nếu không có con đường Ơn Gọi linh mục, chúng tôi cũng phải đi theo đường Đại Học như bao thanh niên khác. Chính Đức Cha lên Ban-mê-thuột nhờ Cha Phaolô Đậu Văn Hồng gặp gỡ chúng tôi tại Đak Mil (BMT) và báo cho chúng tôi biết đường hướng mở chủng viện Thừa sai Kontum và ấn định ngày gặp chúng tôi tại Thành Phố. Anh em ở Kontum Pleiku và Ban-mê-thuột vào Thành Phố đầu năm 1993 để gặp Đức Cha như Ngài đã ấn định”. Cha Giuse Võ Văn Dũng cho biết thêm: “*Ngày 10.01.1993*tại Giáo xứ An Lạc, trước Tết Âm Lịch 1993, Cha Đại, Thầy Bảy gặp gỡ 21 anh em đến từ Gp Kontum và Gp ban Mê Thuột. Gồm: *“ Gp Kontum (12 chú):* 1. Phương Nghĩa: Lê Đình Hùng, Võ Hữu Thu, Chức. 2. Tân Hương: Đỗ Huy Nhật Quỳnh, Nguyễn Ngọc Thanh. 3. Phương Quý: Trần Anh Duy. 4. Thánh Tâm: Võ Văn Dũng, Nguyễn Quang Hoa, Võ Cao Phi. 5. Đức An: Trần văn Vũ. 6. Thăng Thiên: Nguyễn Văn Bình, Phạm Văn Hùng. *“Gp Ban Mê Thuột (9 chú):* Hồ Quang Huyên, Hà Văn Hường, Trần Văn Hải, Vũ Đình Long, Hồ Đức Dũng, Dũng, Nguyễn Văn Diễm, anh Sỹ, Vương Hoàng Huynh *“Nội dung cuộc gặp mặt:* + Chuẩn bị thi vào Đại Học. + Sau Tết, gặp lại, chuẩn bị giấy tờ, học bạ,… 5 – Khóa I Dự Bị (1993-1994). Các cha cũng như các thầy phụ trách dày công dạy tiếng Pháp và các môn khác để chuẩn bị cho các chú thi vào đại học năm học tới (1993-1994). Ngày 02 tháng 02 năm 1993, bắt đầu khai giảng khóa đâu tiên có 21 anh em, nhưng sau 2 ngày học, chú Diễm xin rút lui, lý do không có chỗ ở. Sau 1 tuần học, chú Chức và chú Dũng xin về, vì lý do học lực. Như thế, khi thi Đại Học chỉ còn 18 anh em. Với lòng nhiệt tình, việc đào tạo và huấn luyện chủng sinh tại Thành phố có những tín hiệu tốt. Ngày 29 tháng 06, Lễ thánh Phêrô và Phaolô Tông Đồ, Đức Giám mục dâng thánh lễ cầu nguyện cho chủng sinh thi vào Đại học đạt nhiều thành quả. Kỳ thi rất khả quan: “Sau khi thi vào Đại học, 5 anh em đậu hệ A: Nguyễn Quang Hoa , Trần Văn Vũ , Võ Văn Dũng, Võ Hữu Thu, Đỗ Huy Nhật Quỳnh, và 12 anh em hệ B và 1 bị rớt.” Cha Giuse Trần Văn Bảy cho biết giai đoạn đầu, công tác quản lý khá nhiêu khê: tìm nhà cho các em ở sao cho thuận tiện việc đi học Đại học, dễ tổ chức lớp kèm các môn học cần thiết, đồng thời ngày Chúa nhật các em dễ dự Thánh Lễ, học Giáo lý và bồi dưỡng đời sống đạo đức tại cơ sở Tu Hội Nô Tỳ Thiên Chúa. *Khóa đầu tiên ( 1993-1997)* vào Đại chủng viện Huế.** Sau 4 năm miệt mài ghế đại học, không phải tất cả các tân sinh viên tốt nghiệp đại học ra trường khóa học đầu tiên này (khóa 1993-1997) đều được vào Đại Chủng Viện Huế trong năm học 1998, vì nhiều lý do, nào là chưa có hộ khẩu thường trú, nào là lý lịch cá nhân cho là chưa rõ ràng . . . nhưng chỉ có 7 tân khoa được gởi ra học tại Đại Chủng Viện Huế. Đại Chủng Viện này cũng đã khai giảng trở lại vào năm học 1994. Lúc đó Kontum chưa có chủng sinh đủ tiêu chuẩn học vấn, nên phải chờ đến năm học 1998. Vào ngày lễ Suy Tôn Thánh Giá 14. 9. 1998, cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh dẫn 7 đại chủng sinh trực chỉ Đại Chủng Viện Huế. Đúng ngọ ngày hôm đó, cha và 7 thầy đại chủng sinh dâng lễ tại Núi Đức Mẹ Trà Kiệu. Xin dâng cho Mẹ hoa quả đầu mùa. Khóa này ra trường năm 2006, gồm có 6 linh mục và một thầy phó tế: 1/ Cha Phanxicô Xavie Trần Anh Duy 2/ Cha Giuse Võ Văn Dũng 3/ Cha Giêrônimô Lê Đình Hùng 4/ Cha Bênêditô Nguyễn Văn Bình 5 / Cha Phêrô Nguyễn Ngọc Thanh 6/ Cha Giacôbê Trần Tấn Việt 7/ và thầy Phó Tế Micae Đỗ Huy Nhật Quỳnh Kết quả thật khích lệ cho một giai đoạn mới sau nhiều năm ngưng trệ vì thời cuộc.


	6 – Năm 1993 - 1995 *Thêm nhân sự và thu xếp việc điều hành* Ngày 14 tháng 08 năm 1993, Đức Cha Alexis thương lượng với Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Giám mục giáo phận Nha-Trang để đưa cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị từ Nha-Trang vào Sàigòn, sống tại Giáo xứ An Lạc đồng hành với các em, cùng lo với quí cha quí thầy đã phụ trách nhóm chủng sinh trong thời gian. Cha Vị đến An Lạc vào ngày 15 tháng 09 năm 1993. Vì nơi ăn chốn ở bị hạn chế, và tài chánh trang trải cho việc đào tạo chưa có nguồn cung cấp dồi dào, nên mỗi năm số ứng sinh vào Chủng Viện từ 10 đến 15 em. Trong năm đầu mọi chi phí cậy dựa vào lòng hảo tâm đóng góp tài trợ của các linh mục xuất thân từ Chủng viện Thừa Sai Kontum, đặc biệt cha Gioan Nguyễn Văn Đích, và các cựu chủng sinh trong và ngoài nước. Sau kỳ thi vào Đại Học (niên khóa 1993-1994) với con số trúng tuyển cao, Đức Giám mục, Ban phụ trách đào tạo chủng sinh, và phụ huynh, nhất là các em rất phấn khởi. Nhưng vấn đề đóng góp tài chánh vào việc huấn luyện toàn diện cho các em được đặt ra vì những lý do sau đây: 1/ Tài chánh để đào tạo chủng sinh có giới hạn 2/ Phụ huynh cần ý thức trách nhiệm cách cụ thể về ơn gọi linh mục của con em mình, không ỉ lại. 3/ Để các em vừa ý thức phần hy sinh của cha mẹ, vừa cố gắng học tập, nhất là để các em dễ dàng quyết định khi đổi hướng, không quá bị ràng buộc. Sau khi được Đức Giám mục cho phép, ban huấn luyện ứng sinh yêu cầu phụ huynh các em góp phần mỗi năm 2 triệu. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, ban huấn luyện chủng sinh sẽ giải quyết cụ thể. Các phụ huynh rất hài lòng và các chủng sinh cảm thấy an tâm trên đường ơn gọi linh mục của mình. Ban Huấn Luyện giúp các em tìm hiểu ơn gọi linh mục rất nhiệt tâm và đầy trách nhiệm cao: cùng nhau bàn bạc và phân công với tinh thần gia đình.


	D. GIAI ĐOẠN 1995 – 2010 ĐỨC CHA PHÊRÔ TRẦN THANH CHUNG 1– Năm 1995 – 2003 *Vào ngày 13 tháng 4 năm 1995, ĐỨC CHA PHÊRÔ, kế nhiệm Đức Cha Alexis, với khẩu hiệu «DILEXIT ME»* *(NGÀI ĐÃ YÊU THƯƠNG TÔI)* (Gal 2, 20). Đức Cha Phêrô tìm phương thế tiếp tục đào tạo linh mục tương lai trong các nơi thuận tiện với những môn học cần thiết cho công tác mục vụ sau này nhất là lòng đạo đức, tinh thần truyền giáo, thích hợp linh mục thừa sai, phục vụ cho những tín hữu vùng sâu vùng xa. Ngài đặt cha Lui Gonzaga Nguyễn hùng Vị làm BỀ TRÊN CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM (năm 1995) với mọi quyền hạn và trách nhiệm theo giáo luật. Cha G.B. Trần Quang Truyền, linh hướng cho chủng sinh (1995-2003) và Ban giáo sư gồm một số cựu chủng sinh có văn bằng và nhiệt huyết. Việc học văn hoá của các chủng sinh có chất lượng, được đánh giá cao trong thi cử và học tập tại Đại Chủng Viện. 2– Hướng đi Đào Tạo Văn Hóa Và Tinh Thần Đức Tin Cao + Các ứng sinh cần có một đức tin cương vững với tinh thần phó thác vào đường lối khôn ngoan và yêu thương của Chúa. Ngài thường huấn đức: Chúa viết thẳng trên những đường cong. + Phục vụ cho anh em người nghèo, nhất là anh em dân tộc. + Vấn đề văn hóa: chủng sinh phải qua hết cử nhân gồm 01 năm dự bị và 3 năm (hoặc 4 năm) đại học. + Các ứng sinh sống đời tập thể trong tinh thần cộng đoàn, đào sâu giáo lý cũng như học la ngữ chuẩn bị cho giai đoạn lên Đại Chủng viện. 3– Khó khăn: Giai đoạn nào cũng có những khó khăn, nhưng đặc biệt trong giai đoạn này về: hộ khẩu và lý lịch. Theo truyền thống, Chủng viện Thừa sai Kontum qui nạp các ứng sinh từ các giáo phận khác tới phục vụ giáo phận Kontum, một giáo phận truyền giáo. Nhưng theo qui chế nhà nước đòi hỏi, các ứng sinh từ các địa phận khác tới phải có hộ khẩu thường trú tại giáo phận, cần lý lịch rõ ràng và trong sáng. Đây là những rào chắn lắm lúc như không thể vượt qua. Năm 1998 đợt đầu vào Đại Chủng Viện Huế: khó khăn vì hộ khẩu, lý lịch cá nhân, gia đình, cũng như 2 năm một lần vào đại chủng viện theo chu kỳ năm chẵn . . . Vì thế, một số chủng sinh đã bị kẹt lại, 2, 3 năm hoặc 5, 7 năm mới được vào Đại chủng Viện. Tuy nhiên, chủng sinh những khoá đầu đã lớn tuổi, trưởng thành, học vấn căn bản, có tư cách và hướng đi vững chắc, nên đã được tiến chức linh mục tỷ lệ rất cao, phục vụ tốt trong thừa tác linh mục. Xin tạ ơn Chúa. ĐỨC CHA MICAE HOÀNG ĐỨC OANH *TỪ NĂM 2003 - 2010* 1– Ngày 28.08.2003, cha Micae HOÀNG ĐỨC OANH, được tấn phong làm Giám mục chính tòa Kontum với khẩu hiệu *“PATER NOSTER”* *(LẠY CHA CHÚNG CON)* (Mt. 6, 9), kế nhiệm Đức cha Phêrô TRẦN THANH CHUNG nghỉ hưu. Thời cuộc thay đổi khá nhiều mặt, số lượng linh mục trong giáo phận ít, không đáp ứng nhu cầu mục vụ ngày càng cao: số lượng dân nhập cư ngày càng đông, địa bàn mục vụ cho tín hữu kinh cũng như dân tộc ngày càng rộng. Số anh em lương dân nhập cư vào địa bàn Tây Nguyên, trong đó tại Giáo phận Kontum, đột ngột lên cao theo những trục lộ, tạo nên thế mất quân bình nhiều mặt. Đây là những vấn đề được Giám mục luôn suy nghĩ và tìm phương thức giải quyết. Với tinh thần của một *"Hội Thừa sai Bản xứ"* đã được định hình từ thời Đức Cha Jannin, Giám mục tiên khởi của Giáo phận, Đức Cha Micae mời gọi các linh mục, tu sĩ nam nữ từ các nơi đến làm vườn nho giáo phận. Với ý chí và tầm nhìn loan báo Tin Mừng, ngài đã phần nào trãi rộng số linh mục và các hội dòng vào những nơi xung yếu khắp giáo phận. Lúc đầu gặp nhiều khó khăn về hộ khẩu, cơ sở, chưa quen phong thổ … bị chèn ép bên ngoài. Nhưng với tinh thần mục tử với linh đạo truyền giáo và chứng nhân, các linh mục, tu sĩ dần dần tạm ổn, dù nay vẫn còn gặp chông gai, nhiêu khê và thập giá. 2– Hướng đào tạo chủng sinh: Việc đào tạo chủng sinh cho giáo phận vẫn là con đừơng dài và đầy thử thách, gian khổ tiếp nối gian khổ. + Mối tương giao với thế giới mang tính cách đa diện, nhất là giao tiếp với thế giới bằng Anh ngữ ngày càng bao quát trong nhiều phạm vi: kinh tế, xã hội, văn hoá, tôn giáo... Mặt khác, việc đào tạo linh mục phục vụ người nghèo, hiện diện và làm mục vụ trong nếp văn hoá vùng Tây Nguyên với những đòi hỏi thích hợp với cuộc sống cụ thể của dân sinh. Vì vậy việc đào tạo và chuẩn bị cho linh mục tương lai cũng cần đặt lại một số khía cạnh vừa lâu dài vừa thực tiễn: không nhất thiết phải theo đại học chuyên ngành Pháp ngữ, miễn sao thông thạo một sinh ngữ khả dĩ tiếp xúc, nghiên cứu sách vở… hoặc theo các chuyên ngành hữu ích, thích hợp để phục vụ thiết thực nhu cầu Tây Nguyên, cần thông thạo tiếng dân tộc, có tinh thần truyền giáo cao, thông hiểu lịch sử truyền giáo của các Vị đi trước, hầu học kinh nghiệm quá khứ, gắn bó với giáo phận, trao luyện cuộc sống giản dị, nghèo với người nghèo… + Vấn đề đào tạo linh mục người bản địa: Nhờ những bài học đầy thuyết phục trong quá khứ, việc đào tạo linh mục người dân tộc cần kiên trì và theo cấp độ tiệm tiến thích hợp nhiều khía cạnh. Trường Yao Phu cũng có liên hệ mật thiết với chủng viện. Thật thế, giai đoạn khởi đầu công cuộc truyền giáo, Đức Thánh Giám mục Cuénot Thể đã chuyển 40 chủng sinh lên vùng Tây Nguyên, và cho cất hai dãy nhà dài để đào tạo linh mục tại Trung Tâm Truyền giáo Rơhai (nay là khu vực nhà xứ Tân Hương), nhưng không đạt được kết quả như mong muốn. Có thể nói chương trình đào tạo này thất bại là do bệnh tật và nhiều lý do khác. Năm 1904, hai dãy toà nhà nầy được chuyển về cơ sở xây dựng Trường Yao Phu Cuénot và xem đây như một nơi chẳng những đào tạo giáo lý viên người dân tộc mà còn nhằm đào tạo những con người ưu tú kinh cũng như dân tộc để sau đó gởi đi đào tạo linh mục tại Chủng viện Làng Sông hay Đại chủng viện Đại An, hoặc Pinăng. *+ Năm 2006, Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị đi du học. Đức Cha Micae trao trách nhiệm cho cha TÔMA NGUYỄN VĂN THƯỢNG, Chánh xứ Thánh Tâm và nay Chánh xứ Đức An, phụ trách chủng sinh Thừa Sai Kontum. 3– Cơ sở đào tạo:* Một mặt vẫn duy trì việc học tại Thành Phố với những môn cần thiết, mặt khác, cơ sở đào tạo chủng sinh tại giáo xứ Đức An, thành phố Pleiku, nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu đào tạo ứng sinh dân tộc và người kinh trước tình hình ngày càng giảm thiểu. Chương trình đào tạo này đang còn manh nha trong hướng đi và thực tiễn đòi hỏi nhiều công sức và lời cầu nguyện. 4– Thực trạng số lượng chiêu sinh. Số lượng ứng sinh vào chủng viện thay đổi tùy hoàn cảnh xã hội trong địa bàn giáo phận. Đây là một thực trạng đáng lo. Cách chiêu sinh dễ dàng, số lượng tăng, không phải là một giải pháp tốt. Ơn gọi sa sút vì tình trạng mất quân bình trong xã hội ảnh hưởng đến lòng đạo của gia đình. Chính vì vậy, điều quan trọng chẳng những cần tài chánh để huấn luyện linh mục tương lai, nhưng cấp bách và thiết yếu là canh tân đời sống đạo trong gia đình. Đây là công việc của toàn thể dân Thiên Chúa trong giáo phận. Ray rứt trước thực trạng này, Đức Giám mục tái lập *“GIA ĐÌNH PHANXICÔ XAVIE VÀ THÀNH LẬP GIA ĐÌNH ƠN GỌI” tại các giáo xứ, không những theo truyền thống HỘI THÁNH PHANXICÔ, nhằmtài trợ cho công việc đào tạo linh mục, mà còn nhắm đến việc XÂY DỰNG GIA ĐÌNH THẬT SỰ LÀ VƯỜN ƯƠM ƠN GỌI. Mới khởi đầu, cần Ơn Chúa với ý thức của mọi tín hữu và được các cha trong giáo phận cổ võ thật sự. 5– Những khó khăn:* Khó khăn trong giai đoạn này tiếp nối những khó khăn từ giai đoạn vừa qua: khó khăn là hộ khẩu thường trú của các đại chủng sinh. Ngay cả khi thụ phong linh mục rồi, một số tân chức còn lấn cấn công tác mục vụ vì Chính Quyền địa phương không chấp nhận cho thường trú, nại ra nhiều lý do. BAN PHỤ TRÁCH CHỦNG SINH KONTUM *Từ năm 1992-1995:* *Cha Giuse Đỗ Viết Đại: Phụ trách chung, huấn đức; Cha Louis Gonzaga Nguyễn Hùng Vị: Phụ trách điều hành, dạy Pháp văn; Cha Phaolô Đậu Văn Hồng : dạy Pháp văn (1993-1994); Thầy Giuse Trần Văn Bảy : quản lý, dạy Pháp văn; Thầy Phanxicô Xavie Lê Tiên : dạy Pháp văn; Thầy Gioan Nguyễn Đức Trường : dạy Pháp văn; Thầy Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền : dạy nhạc lý; Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh): dạy Pháp văn; Anh Phêrô Nguyễn Anh Võ : dạy Pháp văn; Anh Đaminh Nguyễn Tiến Trung : dạy Pháp văn (1992-1996). Từ năm 1995-2006:* *Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị : giám đốc, dạy Pháp văn và Latinh; Cha GB. Trần Quang Truyền: linh hướng (1995-2003); Cha Antôn Nguyễn Cao Siêu (SJ): linh hướng (2004-2005) Cha Giuse Bùi Đức Vượng : linh hướng (2006-2009); Thầy Giuse Trần Văn Bảy : quản lý (1992-2001) Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung : dạy Pháp văn, nhân bản, nhạc lý và quản lý (2001 - 2008) Anh Gioan Baotixita Nguyễn Xuân Hà : dạy Anh văn, Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh) : dạy Anh văn, Anh Phêrô Nguyễn Anh Võ : dạy Pháp văn, Chị Têrêxa Bùi Thị Nguyệt : dạy Pháp văn, Mỗi năm có thuê thầy ôn toán cho lớp dự bị. *· Tuyển sinh* : Cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh (1992) Cha Phaolô Đậu Văn Hồng (1993) Cha Phanxicô Xavie Lê Tiên. Từ năm 2006-2010: Cha Tôma Nguyễn Văn Thượng : giám đốc**, Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung : quản lý, dạy Pháp văn, nhạc lý, nhân bản, Cha Phanxicô Xavie Trần Anh Duy : phụ tá, dạy Pháp văn (2007-2008), dạy Latinh và quản lý (2008). Cha Giuse Lê Văn Thắng : Phụ tá (2007- ) Thầy Gioan B. Nguyễn Minh Đức, phụ tá (2009-2010), Thầy Phêrô Lê Văn Hùng : phụ tá (2009-2010), Thầy Bảy đi Pháp chuyển Cha Trung quản lý (năm 2001-2008). Thầy Lui Nguyễn Quang Hoa: phụ tá (2010 - )

Chủ đề: Vẻ đẹp Nhà Thờ Gỗ và Chủng Viện KonTum

Ðiều Chỉnh

Tìm kiếm chủ đề

Cho điểm chủ đề này

Display

Vẻ đẹp Nhà Thờ Gỗ và Chủng Viện KonTum

Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:

Có 32 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Tổng Kết

Có 15 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Chương Trình ngày hội về nguồn mừng 75 năm CVK

Có 16 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Có 9 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Có 9 người cám ơn hongbinh vì bài này:

(tư liệu do anh hongbinh gởi qua email)

Có 9 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 9 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 6 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 5 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 6 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 3 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 7 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 5 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 6 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 8 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 9 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 6 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 4 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 5 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 5 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Hình đẹp Chủng viện Kontum

Có 9 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Nhà thờ Gỗ

Có 10 người cám ơn dominico_dung vì bài này:

Có 3 người cám ơn josep_thuan vì bài này:

Có 5 người cám ơn mary phuongthuy vì bài này:

Có 7 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Có 5 người cám ơn Jbdunghoang vì bài này:

Nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi ở Kon Tum

Có 6 người cám ơn hongbinh vì bài này:

Tags cho chủ đề này

Quyền hạn của bạn