Lịch Sử Việt Nam - phần 3
Lịch Sử Việt Nam - phần 3
http://vietlist.us/Images_history/21_ktdu.jpg
21. Ông Khúc Thừa Dụ: Năm 906, bên Tàu loạn lạc, ông Khúc Thừa Dụ quê ở Hải Dương được dân cử lên làm Tiết Độ Sứ. Sau ông chết truyền ngôi cho con là Khúc Hạo. Ngôi Tiết Độ Sứ truyền đến đời Khúc Thừa Mỹ. Ông Mỹ cũng nhận chức nhưng không thần phục vua Tàu.
Mr. Khuc Thua Du: In 906, when China was in times of chaos, Mr. Khuc Thua Du, from Hai Duong, was elected to be Tiet Do Su. When he died, he gave the throne to his son, Khuc Hao. Till Khuc Thua My reign, he accepted the throne but did not acknowledge kingship allegiance to the Chinese king.
M. Khuc Thua Du: En l’an 906, à une époque où la Chine était dans le chaos, M. Khuc Thua Du, de Hai Duong, fut élu pour être Tiêt Dô Su. Quand il mourut, il donna le trône à son fils, Khuc Hao.puis Khuc Thua My règne, il accepta le trône, mais ne reconnut pas l'allégeance au roi Chinois.
http://vietlist.us/Images_history/22_ddnghe.jpg
22. Năm 923: Vua Nam Hán của Tàu sai tướng đánh bại Khúc Thừa Mỹ rồi tiếp tục cai trị xứ Giao Châu. Ít lâu sau Dương Diên Nghệ nổi lên đánh bại tướng Tàu xưng làm Tiết Độ Sứ. Sau đó một người quan tên Kiều Công Tiển làm phản giết chết Dương Diên Nghệ.
Year 923: The Chinese King Nam Han ordered his general to defeat Khuc Thua My and then re-ruled Giao Chi country. Duong Dien Nghe rose in rebellion against Chinese generals, defeat them and proclaimed himself Tiet Do Su. Later Kieu Cong Tien betrayed and killed Duong Dien Nghe.
An 923: Le roi Chinois Nam Han ordonna à ses généraux de vaincre Khuc Thua My puis gouverna de nouveau le pays Giao Châu. Quelque temps après, Duong Diên Nghê se souleva contre les généraux Chinois, les vainquît et se proclama Tiêt Dô Su. Plus tard Kiêu Công Tiên trahit et tua Diên Duong Nghê.
http://vietlist.us/Images_history/23_ngoquyen.jpg
23. Năm 936: Ông Ngô Quyền là rể của ông Dương Diên Nghệ tiến binh đánh Kiều Công Tiển báo thù. Kiều Công Tiển cầu cứu vua Nam Hán bên Tàu. Được dịp tốt, vua Nam Hán sai thái tử Hoằng Tháo đem đại quân sang đánh nước ta.
Year 936: Mr. Ngo Quyen, Duong Dien Nghe's son in law, battled Kieu Cong Tien to revenge. Kieu Cong Tien begged the Chinese King Nam Han for help. Taking the good chance, King Nam Han ordered the crown prince Hoang Thao to lead their great army to attack our country.
An 936: M. Ngô Quyên, beau fils de Duong Diên Nghê, affronta Kiêu Công Tiên pour se venger. Kiêu Công Tiên demanda de l'aide au Roi Chinois Nam Han. Prenant le risque, le roi Han Nam ordonna au prince héritier Hoang Thao de prendre le commandement de leur grande armée pour attaquer notre pays.
http://vietlist.us/Images_history/24_ngoquyen.jpg
24. Nhà Ngô, vua Ngô Quyền phá quân Nam Hán: Năm 938, quân Nam Hán kéo đại quân vào đến sông Bạch Đằng ở vịnh Bắc Việt. Ông Ngô Quyền cho đóng cọc nhọn dưới lòng sông rồi dụ thuyền địch vào. Thuyền địch mắc vào cọc nhọn nên bị chìm rất nhiều. Thái tử Hoằng Tháo bị Ngô Quyền bắt giết. Quân ta đại thắng, ông Ngô Quyền lên làm vua.
The Ngo Dynasty, King Ngo Quyen defeated Nam Han army: In 938, Nam Han great army advanced toward river Bach Dang in the North. Mr. Ngo Quyen had pointed wood poles driven into the bed of the Bach Dang River then lured the enemy ships deep into the river. At low tide the enemy ships were stuck on sharp stakes then sank. Ngo Quyen killed the crown prince Hoang Thao. Our army won a great victory; Mr. Ngo Quyen ascended the throne.
La dynastie Ngô,le roi Ngô Quyên défit l'armée Nam Han: En 938, la grande armée de Nam Han s'avança vers la rivière de Bach Dang dans le Nord. M. Ngô Quyên qui avait planté des poteaux de bois dans le lit de la rivière Bach Dang, attira les navires ennemis vers les eaux profondes de la rivière. À marée basse, les navires ennemis se trouvèrent pris des pieux acérés puis coulèrent. Ngô Quyên tua le prince héritier Hoang Thao. Notre armée remporta une grande victoire ; M. Ngô Quyên monta sur le trône.
http://vietlist.us/Images_history/24_1_bando.JPG
http://vietlist.us/Images_history/25_tnsquan.jpg
25. Loạn Thập Nhị Sứ Quân: Sau khi Ngô Quyền mất, con cháu ông là những ông vua yếu kém nên loạn lạc nổi lên khắp nơi . Có tất cả 12 ông tướng hùng cứ 12 nơi khác nhau gọi là loạn Thập Nhị Sứ Quân.
Twelve Warlords: After Ngo Quyen death, his descendant were incapable kings. Disturbances were everywhere. There were 12 generals who lorded over 12 different regions called Thap Nhi Su Quan.
Douze chefs de guerre: Après la mort de Ngô Quyên, ses descendants furent des rois incapables. Partout régnait le désordre. Il y eu 12 généraux ayant le pouvoir sur 12 régions différentes appelées Thâp Nhi Su Quân.
http://vietlist.us/Images_history/26_clttran.jpg
26. Cờ Lau Tập Trận: Ông Đinh Bộ Lĩnh là người ở Hoa Lư. Lúc nhỏ ông hay luyện tập võ nghệ và dùng cờ bông lau để tập trận với trẻ em chăn trâu trong làng.
Reed flag for military exercises: Mr. Dinh Bo Linh was from Hoa Lu village. When he was a boy, he often used reed wool to hold field maneuver with other shepherds and practiced martial arts.
Le drapeau de roseau pour des exercices militaires: M. Dinh Bô Linh était originaire du village de Hoa Lu. Lorsqu’il était jeune, il utilisa souvent du roseau pour diriger des manœuvres sur le terrain avec d'autres bergers et pratiqua les arts martiaux.
http://vietlist.us/Images_history/27_nhadinh.jpg
27. Nhà Đinh: Lớn lên ông Đinh Bộ Lĩnh chiêu mộ quân sĩ dẹp loạn. Ông đánh đâu thắng đó nên được quân dân tôn ông là Vạn Thắng Vương. Sau ông lên làm vua đóng đô ở Hoa Lư, lấy hiệu là Đinh Tiên Hoàng, đặt tên nước là Đại Cồ Việt.
The Dinh Dynasty: When growing up, Mr. Dinh Bo Linh drafted recruits to squash the rebellion. He won all battles and was called Van Thang Vuong. Later he ascended the throne as King Dinh Tien Hoang found Hoa Lu as the capitol, and named the country as Dai Co Viet.
La dynastie des Dinh: Durant sa jeunesse, M. Dinh Bô Linh enrôla des recrues afin d'écraser la rébellion. Il gagna toutes les batailles et on l’appela Van Thang Vuong. Plus tard, il monta sur le trône comme le roi Dinh Tiên Hoàng fonda Hoa Lu comme Capitale, et nomma le pays Dai Cô Viêt.
http://vietlist.us/Images_history/28_lehoan.jpg
28. Vua Đinh Tiên Hoàng bị tên Đỗ Thích giết chết, con là Đinh Tuệ lên ngôi lúc 6 tuổi . Quân Tống thừa cơ hội đem quân sang đánh nước ta. Các quan tôn ông Lê Hoàn lên vua, hiệu là Lê Đại Hành, chuẩn bị chống lại quân Tàu.
King Dinh Tien Hoang was killed by Do Thich. His son, Dinh Tue, ascended throne at the age of 6. Chinese Tong army took the opportunity to invade our country. The government officials raised Mr. Le Hoan to be King Le Dai Hanh, to fight back Chinese army.
Roi Dinh Tiên Hoàng fut tué par Dô Thich. Son fils, Dinh Tuê, monta sur le trône à l'âge de 6 ans. L’armée Chinoise Tông en profita pour envahir notre pays. Les représentants du gouvernement élevèrent M. Lê Hoàn au rang de roi Lê Dai Hành, pour contre-attaquer l'armée Chinoise.
http://vietlist.us/Images_history/29_ldhanh.jpg
29. Vua Lê Đại Hành, nhà Tiền Lê: Năm 981, vua Lê Đại Hành chỉ huy đánh bại bộ quân Tống khiến thủy quân hoảng sợ rút về nước. Vua Lê sau đó đánh tan giặc Chiêm Thành và lo sửa sang việc nước.
Emperor Le Dai Hanh, the First Le Dinasty: In 981, King Le Dai Hanh defeated Tong ground troops. That made Tong Navy panic-stricken and withdrew back to China. Later on, King Le also defeated Chiem Thanh army and settled country affairs.
L’empereur Lê Dai Hành, La première Dynastie Lê: En 981, le roi Lê Dai Hành défit les troupes au sol Tông. Cela entraîna la panique de la Marine Tông qui se retira en Chine. Plus tard, le roi Lê vainquit aussi l'armée de Chiêm Thanh et régla les affaires du pays.
http://vietlist.us/Images_history/30_lldinh.jpg
30. Năm 1005: Vua Lê Đại Hành mất, Lê Long Đĩnh giết anh là Lê Long Việt để cướp ngôi vua. Lê Long Đĩnh là một ông vua hung ác, bạo ngược, trụy lạc còn gọi là vua Lê Ngọa Triều. Lê Long Đĩnh mất, triều thần tôn ông Lý Công Uẩn lên ngôi, hiệu là Lý Thái Tổ.
In 1005, King Le Dai Hanh died. Le Long Dinh killed his brother to usurp the throne to be King Le Ngoa Trieu. He was a cruel, brutal and debauched king. When Le Long Dinh died, the Imperial Court raised Mr. Ly Cong Uan to the throne, called King Ly Thai To.
En 1005, le roi Lê Dai Hanh mourut. Lê Long Dinh tua son frère pour usurper le trône pour devenir le roi Lê Ngoa Triêu. Ce fut un roi cruel, brutal et débauché. Quand Lê Long Dinh mourut, la cour impériale éleva M. Ly Công Uân au trône lequel fut appelé le roi Ly Thai Tô.
Lịch Sử Việt Nam - phần 4
Lịch Sử Việt Nam - phần 4
http://vietlist.us/Images_history/31_thanglong.jpg
31. Thành Thăng Long: Lý Thái Tổ là một ông vua tốt rất chuộng đạo Phật. Trong lúc di chuyển kinh đô về Đại La Thành, ông thấy rồng vàng hiện ra nên đặt tên thành là Thăng Long, có nghĩa là rồng bay lên. Thành Thăng Long là Hà Nội bây giờ.Trong các đời vua Lý kế tiếp Khổng học và Phật học phát triển mạnh. Vua cho xây Văn miếu thờ đức Khổng Tử cùng hàng ngàn chùa chiền trong đó có chùa Một Cột nổi tiếng ở Hà Nội.
The Ly dinasty, Thang Long capital: King Ly Thai To was a kind emperor. He was fond of Buddhism and Confucianism. While moving the imperial city to Dai La Thanh, he saw a golden dragon flying up, so he named the city Thang Long that meant Up-flying Dragon. Thang Long city becomes Ha Noi now. The King ordered to build many Buddhist temples. The famous Single-Pole Temple was one of them.
La capitale Thang Long :,La dynastie des Ly,: Le roi Ly Thai Tô fut un empereur bienveillant qui aimait le Bouddhisme. En déplaçant la cité impériale à Dai La Thành, il vit un dragon d'or s'envoler, c’est pourquoi il nomma la ville Thang Long ce signifie dragon s’élevant dans le ciel. Il fit construire beaucoup de pagode dont l’une est toujours célèbre : la pagode à un seul pilier support à Hà Nôi.
http://vietlist.us/Images_history/31_chuamotcot.jpg
Chùa một cột xây từ thời Lý, đã được trùng tu nhiều lần
http://vietlist.us/Images_history/vanmieuhanoi2.jpg
Bên trong Văn miếu, nơi tổ chức các kỳ thi quan trọng thời xưa
http://vietlist.us/Images_history/Biatiensi.jpg
Bia Tiến sĩ ghi tên các vị đổ Tiến sĩ từ 600 năm trước
http://vietlist.us/Images_history/32_ptbc.jpg
32. Phạt Tống, bình Chiêm: Nhà Tống bên Tàu lại uy hiếp nước ta, vua Lý Thái Tổ sai ông Lý Thường Kiệt đem quân vây đánh Khâm châu và Ung châu. Quân ta đại thắng trở về. Sau quân Tống hợp với Chiêm Thành và Thủy Chân Lạp đánh phá nước ta. Ông Lý Thưng Kiệt lại đem quân đánh Tống, bình Chiêm giữ yên bờ cõi.
Defeating Tong, pacifying Chiem: The Chinese Tong dynasty again threatened our country. King Ly Thai To ordered Mr. Ly Thuong Kiet brought troops to besiege Kham Chau and Ung Chau. Ly Thuong Kiet gained big victory and brought troops home. Later on, Tong army incited Chiem Thanh and Thuy Chan Lap to invade our country. Mr. Ly Thuong Kiet again led our troops to defeat Tong and Chiem to safeguard our territory.
Vaincre Tông, pacifier Chiêm: La dynastie Chinoise Tông menaça de nouveau notre pays. Le roi Ly Thai Tô ordonna à M. Ly Thuong Kiêt d’amener des troupes pour assiéger Khâm Châu et Ung Châu. Ly Thuong Kiêt obtint une grande victoire et renvoya les troupes à la maison. Plus tard, l’armée de Tông incita Chiêm Thành et Thuy Chân Lap à envahir notre pays. M. Ly Thuong Kiêt de nouveau dirigea nos troupes pour vaincre Tông et Chiêm et préserver notre pays.
http://vietlist.us/Images_history/33_ttdo.jpg
33. Năm 1225, nhà Lý mất ngôi: Nhà Lý truyền ngôi đến công chúa Lý Chiêu Hoàng thì bị Trần Thủ Độ lập mưu cho công chúa lấy cháu của y là Trần Cảnh. Sau Trần Thủ Độ ép công chúa nhường ngôi cho chồng.
Year 1225, the Ly lost the throne: The Ly dynasty's throne was passed to Princess Ly Chieu Hoang. Tran Thu Do arranged for his nephew, Tran Canh, to marry Princess Ly Chieu Hoang and then forced her to abdicate on her husband.
An 1225, les Ly perdirent le trône: Le trône de la dynastie Ly passa à la princesse Ly Chiêu Hoàng. Mais Trân Thu Dô s'arrangea pour que son neveu, Trân Canh, épousa la princesse Ly Chiêu Hoàng et ensuite la força à abdiquer en faveur de son mari.
http://vietlist.us/Images_history/34_nhatran.jpg
34. Nhà Trần: Trần Cảnh lên ngôi, hiệu là Trần Thái Tông. Triều đình bị Trần Thủ Độ khống chế làm nhiều điều bạo ngược, tàn ác. Trần Thủ Độ tìm cách tiêu diệt dòng họ Lý, bắt dân chúng họ Lý đổi thành họ Nguyễn.
The Tran dynasty: Tran Canh ascended the throne, named Tran Thai Tong. Tran Thu Do controlled the imperial court and did brutal and cruel things. Tran Thu Do tried to wipe out the Ly lineage by forcing people to change their last name from Ly to Nguyen.
La dynastie Trân: Trân Canh monta sur le trône sous le nom de Trân Thai Tông. Trân Thu Dô contrôla la cour impériale et fit des choses brutales et cruelles. Trân Thu Dô essaya d'effacer la lignée Ly en forçant les gens à changer leur nom de famille de Ly en Nguyên.
http://vietlist.us/Images_history/35_nhatran.jpg
35. Tuy nhiên đời Trần Thái Tông và các vua kế tiếp thực hiện rất nhiều cải tổ tốt đẹp trong xã hội, như đặt ra thi Tiến sĩ để chọn nhân tài giúp nước. Luật pháp cũng rất nghiêm minh, ai ăn cắp thì bị đánh bằng roi hay bị chặt tay.
Anyhow, the reign of Tran Thai Tong and following kings achieved great improvements for society such as setting up the Ph. D. examination to choose great talents to serve the country. The law was strict and just in which thieves would have be beaten with a stick or gotten fingers cut out.
Quoi qu'il en soit, le règne de Trân Thai Tông et des rois suivants réalisèrent de grandes améliorations pour la société telles que la mise en place de l'examen du doctorat pour choisir de grands talents pour servir le pays. La loi était stricte et juste en ce sens que les voleurs étaient battus avec un bâton ou les mains coupées.
http://vietlist.us/Images_history/36_mongco.jpg
36. Năm 1257: Quân Mông Cổ chiếm hết nước Tàu rồi đem quân sang đánh nước ta và chiếm được thành Thăng Long. Được ít lâu bị quân ta phản công, quân Mông Cổ thua to phải rút về nước.
Year 1257: After conquering the whole China, the Mongolian army invaded our country, and seized Thang Long capitol. Not long after that, our army launched a counter-attack; Mongolian army was defeated and withdrew back home.
Année 1257: Après la conquête de toute la Chine, l'armée Mongole envahit notre pays, et s’empara de la capitale Thang Long. Peu de temps après cet évènement, notre armée lança une contre-attaque ; l'armée Mongole fut battue et se retira chez elle.
http://vietlist.us/Images_history/37_huanluyen.jpg
37. Nước ta sang cầu hòa với Mông Cổ, nhưng người Mông Cổ vẫn mưu tính xâm chiếm nước ta. Vua quan nước ta hiểu được ý đồ xâm lăng của Mông Cổ nên lúc nào cũng tuyển dụng và huấn luyện quân binh, sẵn sàng chống giặc.
Even though our country asked for peace, but Mongolian still planed to conquer our country. Understanding their intention, our king and imperial officials prepared for the war by recruiting and well training our army.
Bien que notre pays ait demandé la paix, les mongols envisageaient toujours de conquérir notre pays. Comprenant leur intention, notre roi et les fonctionnaires impériaux se préparèrent pour la guerre en recrutant et formant bien notre armée.
http://vietlist.us/Images_history/38_hndh.jpg
38. Hội Nghị Diên Hồng, 1284: Đến đời Trần Nhân Tông, vua Nguyên của Mông Cổ sai thái tử Thoát Hoan đem các tướng Toa Đô và Ô Mã Nhi cùng đại quân sang đánh nước ta. Vua Nhân Tông triệu tập hội nghị Diên Hồng để hỏi ý kiến quốc dân. Các vị bô lão đều đồng thanh quyết chiến. Vì biết tôn trọng người dân, vua quan nhà Trần được dân chúng đồng thanh ủng hộ, tạo một sức mạnh chưa từng có trong lịch sử.
The Dien Hong Meeting, year 1284: In the Tran Nhan Tong reign, the Chinese Nguyen emperor ordered the crowned prince Thoat Hoan with generals Toa Do, O Ma Nhi and their great army to invade our country. King Nhan Tong summoned Hoi Nghi Dien Hong, the Dien Hoang great meeting, to survey our senior citizens’ opinions. All senior citizens agreed to fight the enemy resolutely. Having regard for the people, Tran dynasty’s kings and officials were supported to bring about a united strength, which was never equaled in our history.
La réunion de Diên Hông, 1284: Durant le règne de Trân Nhân Tông, l'empereur Chinois Nguyên ordonna au prince de la couronne Thoat Hoan d’envahir notre pays avec les généraux Toa Dô, Ô Ma Nhi et leur grande armée. Le roi Nhân Tông convoqua Hôi Nghi Diên Hông pour passer en revue les opinions de nos citoyens âgés. Tous nos citoyens âgés furent d’accord pour combattre avec détermination l’ennemi. Ayant de la considération pour le peuple, les rois de la dynastie Trân et les fonctionnaires furent soutenus pour rassembler une force unie, qui n'a jamais été égalé dans notre histoire.
http://vietlist.us/Images_history/39_tqtoan.jpg
39. Còn trẻ tuổi mà biết yêu nước: Trần Quốc Toản là một cậu bé con quan, vì mới 16 tuổi nên cậu không được vào dự hội nghị Diên Hồng. Cậu đứng bên ngoài, nghe nói về sự tàn ác của quân Mông Cổ và nghe tiếng dân reo hò quyết chiến, cậu bóp nát một trái cam trong tay lúc nào không hay. Trở về, cậu chiêu mộ được hơn 1000 nghĩa quân trẻ tuổi, lập thành một đội binh riêng đánh giặc giúp vua, lập được nhiều chiến công hiển hách.
The young patriot: Tran Quoc Toan, an official’s son, was only 16 years old. He wasn’t allowed to attend the Dien Hong meeting. While standing outside, hearing about the cruelty of Mongolian army and the cheering and shouting of people, he crushed an orange in his hand without noticing it. Returning home, he recruited more than 1000 righteous youths to form a militia unit of his own to fight the enemy to serve the king. His militia unit won many glorious victories.
Le jeune patriote: Trân Quôc Toan, fils d'un fonctionnaire, n'avait que 16 ans. Il ne fut pas autorisé à assister à la réunion de Diên Hông. Tandis qu’il restait à l’extérieur, entendant au sujet de la cruauté de l'armée mongole et les applaudissements et les cris des gens, il écrasa une orange dans sa main sans s'en apercevoir. De retour chez lui, il a recruta plus de 1000 jeunes justes pour former sa propre unité de milice pour combattre l'ennemi pour servir le roi. Son unité remporta de nombreuses glorieuses victoires.
http://vietlist.us/Images_history/40_pnlao.jpg
40. Ngồi đan xọt mà lo việc nước: Ông Phạm Ngũ Lão là một thanh niên yêu nước, ngày ngày luyện tập võ nghệ, chờ thời cơ giúp nước. Khi quân Nguyên xâm chiếm nước ta, ông rất đỗi lo âu. Một hôm ông ngồi đan xọt bên đường thì đại quân của Hưng Đạo Vương đi đến. Ông mải mê suy nghĩ việc quân binh mà không nghe tiếng quân lính la hét dọn đường. Một người lính đến chích dáo vào đùi ông đến chảy máu mà ông vẫn chưa hay. Đức Trần Hưng Đạo thấy lạ hỏi ông về binh pháp và võ nghệ, ông đối đáp trôi chảy, nên thu nạp ông làm tướng. Sau ông đánh giặc rất giỏi lập nhiều chiến công hiển hách.
Concerning national affairs while weaving bamboo baskets: Mr. Pham Ngu Lao was a patriot. He practiced martial art everyday, waiting for an opportunity to serve the country. When Mongolian enemy invaded our country, he was very worried. One day, while he was sitting on the roadside to weave bamboo baskets, the great army of Hung Dao Vuong came. He was so occupied in thinking about military strategies that did not hear the order to stay away from the road. One soldier arrived and pierced Mr. Pham’s leg with a spear. He was bleeding without noticing it. Being surprised by this, Sir Hung Dao Vuong asked him about military strategies and martial arts, he replied fluently. Sir Hung Dao Vuong appointed him to be one of the generals. Pham Ngu Lao fought the enemy and achieved glorious victories.
S'agissant des affaires nationales tout en tressant des paniers de bambou: M. Pham Ngu Lao fut un patriote. Il pratiquait l'art martial de tous les jours, attendant une occasion de servir le pays. Lorsque l’ennemi mongol envahit notre pays, il fut très inquiet. Un jour, la grande armée de Hung Dao Vuong vînt alors qu'il était assis sur le bord du chemin pour tresser des paniers en bambou. Il était tellement occupé à penser à des stratégies militaires qu’il n’entendit pas l'ordre de rester à l'écart de la route. Un soldat arriva et transperça la jambe de M. Pham avec une lance. Il saigna sans s'en apercevoir. Surpris par cela, monsieur Hung Dao Vuong l'interrogea sur les stratégies militaires et les arts martiaux, il répondit sans hésitation. Monsieur Hung Dao Vuong l’intégra parmi les généraux. Pham Ngu Lao combattit l'ennemi et remporta de glorieuses victoires.
sưu tầm
