Thiên Chúa Cao Cả, Con Người Cao Trọng
(Bài 86 ngày Thứ Tư 24/9/2003: Thánh Vịnh 8: Kinh Ban Mai, Thứ B ảy, Tuần Thứ Bốn)
1. Khi suy niệm bài Thánh Vịnh 8, một bài thánh thi ca chúc tụng tuyệt vời, chúng ta tiến đến chỗ kết thúc cuộc hành trình dài của chúng ta qua các bài Thánh Vịnh và ca vịnh làm nên linh hồn của việc cầu nguyện Phụng Vụ Giờ Kinh Ban Mai. Trong những buổi giáo lý ấy, chúng ta đã chuyên chú vào 84 bài cầu nguyện theo thánh kinh, bằng việc đặc biệt chú trọng tới tính cách nặng phần linh thiêng đạo đức của các bài cầu nguyện ấy, nhưng vẫn không bỏ qua vẻ đẹp thi ca của những bài cầu nguyện này.
Thật vậy, Thánh Kinh mời gọi chúng ta bắt đầu ngày sống của chúng ta bằng một bài ca chẳng những tuyên dương các kỳ công do Chúa thực hiện cũng như nói lên việc chúng ta tin tưởng đáp ứng, mà còn cử hành những kỳ công này “một cách nghệ thuật” (x Ps 46:8), tức là một cách đẹp đẽ sáng ngời, vừa nhẹ nhàng vừa mãnh liệt.
Rạng ngời nhất trong số các bài ca này là Thánh Vịnh thứ 8, một bài thánh vịnh mà con người, chìm ngập trong màn đêm đầy trăng sao ngời sáng trên bầu trời bao la (x câu 4), cảm thấy mình như một đốm lửa trong không gian vô cùng bất tận bao trùm mình.
2. Thật vậy, ở tâm điểm của Thánh Vịnh 8 la ụ một cảm nghiệm lưỡng diện. Một đàng con người cảm thấy như bị nghiền tán bởi cái cao cả vĩ đại của tạo thành, “công cuộc” của những “ngón tay” thần linh. Lối diễn tả tỉ mỉ này thay cho “công cuộc tay Chúa thực hiện” (x câu 7), như muốn nói rằng Đấng Hóa Công đã trưng bày hay đã thêu dệt lên những tinh tù rạng ngời trải khắp vũ trụ bao la.
Tuy nhiên, mặt khác, Thiên Chúa lại cúi mình xuống trên con người và đội cho họ triều thiên làm tiểu vương của Ngài: “Chúa đã… đội cho họ triều thiên vinh quang và danh dự” (câu 6). Chưa hết, Ngài còn trao vào tay tạo vật mỏng dòn này toàn thể vũ trụ, để họ nhờ đó hiểu biết và duy trì sự sống (câu 7-9).
Việc thượng quyền của con người bao trùm trên các loài tạo vật khác đã được liệt kê, như gợi lại trang đầu tiên của Sách Khởi Nguyên: chiên, bò, hoang thú ngoại đồng nội, chim trời, cá biển đều được trao phó cho con người để, khi dặt tên cho chúng (Gen 2:19-20), họ sẽ khám phá ra cái thực tại sâu xa của tạo vật, tôn trọng nó, và biến đổi nó bằng lao công, khi làm cho nó tỏ hiện như nguồn mạch mỹ lệ và sự sống. Bài Thánh Vịnh này làm cho chúng ta nhận thức được cái cao cả của mình, cùng với trách nhiệm của chúng ta đối với tạo vật nữa (x Wis 9:3).
3. Đọc lại bài Thánh Vịnh 8, vị tác giả của bức thư gửi Giáo Đoàn Do Thái đã có được một kiến thức sâu xa hơn về dự án của Thiên Chúa đối với loài người. Ơn gọi của con người không phải chỉ hạn hẹp ở thế giới trần gian này thôi; khi xác quyết là Thiên Chúa đã đặt hết mọi sự dưới chân con người, tác giả Thánh Vịnh muốn nói rằng Ngài cũng muốn “thế giới mai hậu” (Heb 2:5) lụy thuộc vào họ, “một vương quốc bất di dịch” (12:28). Tóm lại, ơn gọi của con người là “một ơn gọi trời cao” (3:1). Thiên Chúa muốn “mang lại” cho “nhiều con cái” “vinh hiển” thiên đường (2:10). Để dự án thần linh này được hiện thực, ơn gọi của con người cần phải được hoàn thành trên hết nơi “vị tiền phong” (ibid.). Vị tiền phong này là Chúa Kitô.
Vị tác giả của bức Thư gửi giáo đoàn Do Thái nhận thấy nơi cái liên hệ này là những gì bài Thánh Vịnh diễn đạt đều được áp dụng nơi Chúa Kitô một cách ưu tú, tức là áp dụng vào trường hợp Chúa Kitô thì đích đáng hơn là áp dụng vào trường hợp loài người. Thật vậy, theo nguyên gốc, vị tác giả Thánh Vịnh sử dụng động từ “kém hơn”, khi thưa cùng Chúa: “Ngài đã dựng nên họ kém thần linh một chút những đã đội triều thiên vinh quang và danh dự cho họ” (x Ps 8:6; Heb 2:6). Đối với những con người bình thường thì động tự này không đúng; họ không “thấp hơn” các thần trời, vì các vị không bao giờ ở trên họ. Tuy nhiên, đối với Chúa Kitô, động từ này lại xác đáng, vì là Con Thiên Chúa, Người ở trên các thần trời và đã hạ mình xuống khi làm người, để rồi Người đã được đội triều thiên vinh hiển phục sinh. Như thế Chúa Kitô đã hoàn toàn làm trọn ơn gọi của con người và đã hoàn trọn nó, vị tác giả minh định, “cho thiện ích của tất cả mọi người” (Heb 2:9).
4. Theo ý nghĩa ấy, Thánh Ambrôsiô đã giải thích bài Thánh Vịnh này và áp dụng vào trường hợp của chúng ta. Thánh nhân bắt đầu với câu diễn tả việc “đội triều thiên” cho con người: “Chúa… đã đội cho họ triều thiên vinh hiển và danh dự” (câu 6). Nơi niềm vinh hiển này thánh nhân thấy được một thứ phần thưởng Chúa giành cho chúng ta khi chúng ta thắng vượt cơn thử thách cám dỗ.
Sau đây là những lời của vị đại Giáo Phụ trong bài Dẫn Giải Phúc Âm Thánh Luca: “Chúa cũng đã đội triều thiên vinh quang và uy nghi cho kẻ Ngài chọn. Thiên Chúa, Đấng ban triều thiên, là Vị để cho cám dỗ xẩy ra: bởi thế, khi anh em bị cám dỗ thì hãy nhớ rằng Ngài đang dọn sẵn triều thiên cho anh em đó. Nếu anh em loại bỏ cuộc chiến đấu của những vị tử đạo là anh em cũng loại bỏ triều thiên của các ngài; nếu anh em loại bỏ những thứ cực hình là anh em cũng sẽ loại bỏ vinh phúc của các vị” (IV, 41: Saemo 12, pp. 330-333).
Thiên Chúa sửa dọn cho chúng ta “triều thiên công chính” (2Tim 4:8) là những gì Ngài sẽ thưởng cho lòng trung thành của chúng ta đối với Ngài, được biểu lộ ngay cả trong những lúc thử thách nhất làm rối loạn tâm trí chúng ta. Thế nhưng, Ngài bao giờ cũng nhớ đến tạo vật Ngài chọn và bao giờ cũng muốn nhìn thấy “hình ảnh” thần linh chiếu giãi nơi họ (Gen 1:26), nhờ đó họ sẽ trở thành dấu hiệu hòa hợp, sáng ngời và an bình trên thế giới này.
Anh Chị Em thân mến,
Bài Thánh Vịnh hôm nay chúc tụng sự cao cả của Thiên Chúa và phẩm vị của con người. Bức Thư gửi giáo đoàn Do Thái mời gọi chúng ta hãy đọc một số lời diễn tả của bài Thánh Vịnh này theo chiều hướng Chúa Kitô. Bằng việc trở thành con người, Chúa Giêsu đã “kém hơn các thần trời một chút” (Heb 2:9). Giờ đây chúng ta thấy Người “đội triều thiên vinh hiển và danh dự”. Thánh Ambrôsiô đã áp dụng sứ điệp của bài Thánh Vịnh này vào đời sống của chúng ta, ở chỗ, Thiên Chúa giúp chunùng ta thắng vượt các cơn thử thách của cuộc đời, và sẽ nâng chúng ta lên tới độ vinh quang trong Chúa Kitô.
(Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, tài liệu từ Vatican Press Office được Zenit phổ biến ngày 10/9/2003)
www.thoidiemmaria.net
