TÒ...Ò... HE... E!
TÒ...Ò... HE... E!
Tò he - món đồ chơi dân dã, thô sơ nhưng rất sinh động đang dần trở lại trong sự yêu thích của những bạn học sinh. Trong cái thời của những thứ đồ chơi hiện đại, những con tò he bé nhỏ vẫn vững vàng một sức sống.
Ban đầu, tò he làm bằng bột dùng để cúng lễ nên chúng thường có hình thù các con vật như công, gà, trâu, bò, lợn, cá... Vì vậy, người ta gọi sản phầm này là “đồ chơi chim cò”. Một số nơi, tò he còn được gọi là “con bánh” vì người ta còn nặn bột thành nải chuối, quả cau, chân giò, đĩa xôi... tạo thành mâm cỗ để đi chùa dâng cúng. Tò he có màu sắc tương đối giống đồ thực và có pha thêm chút đường nên có thể ăn được. Về sau, nó được gắn vào một chiếc kèn ống, ở đầu kèn có quét chút mạch nha, khi thổi phát ra âm thanh “tò te” thế nên có lẽ người ta gọi là “tò te”, sau này nói trại thành “tò he”.
Đã qua rồi cái thời teen kéo nhau đi chụp ảnh Hàn quốc, hay lang thang đi chọn gấu bông làm quà chia tay cuối cấp. Thay vào đó, họ tặng cho nhau những em tò he đầy màu sắc dễ thương. Khi thì là bông hoa hồng, khi thì là những con vật theo tuổi của bạn, những bé tò he đã khiến teen mình “sướng điên” lên khi nhận được.
Một điều thú vị nữa mà chỉ teen mới cảm nhận hết được, đó là ngồi xem người nghệ nhân nặn tò he. Bạn yêu cầu nặn con gì, vật gì, chỉ 2 phút sau thôi, sản phẩm đã hoàn thành, rất có hồn và rất giống thật. Ngắm nhìn những cục bột vô tri dần dần thành hình dưới đôi tay gầy guộc của ông lão bán hàng, ta lại càng thấy rõ cái hồn quê, cái mộc mạc giản dị trong thứ đồ chơi chỉ có ở Việt Nam ấy.
Theo chia sẻ của người bán hàng tò he, khách mua hàng của ông hầu hết là học sinh. Họ mua hoa hồng, con vật năm tuổi, rồi nhân vật hoạt hình, truyện tranh hiện đại... Năm nay là năm trâu nên con trâu cũng bán khá chạy.
Nghề làm tò he có xuất xứ từ Hà Tây cũ, và được truyền lại cho những người trong gia đình. Bởi vậy, trong giới học trò, có lẽ chỉ có học trò Hà Tây là rành “môn học” này nhất. Lan Anh - một bạn trẻ sinh ra trong một gia đình có bố và ông nội là nghệ nhân tò he, tự hào nói: “Làm tò he đòi hỏi phải khéo léo, nhẹ nhàng, tỉ mỉ, phải có tư duy quan sát, khiếu thẩm mỹ đến từng chi tiết, sáng tạo để chọn màu sắc, kết hợp hài hòa và làm nổi bật lên những nét đặc trưng. Mặc dù làm tò he chưa đẹp bằng bố, nhưng mình sẽ cố gắng học hỏi thêm để giữ nghề truyền thống!”. Và sản phẩm tò he mà Lan Anh tâm đắc nhất là con rồng.
Thùy Linh (9A2 – THCS Ngô Sĩ Liên): Tớ cầm tinh con cún nên tớ mua một con chó đốm cho riêng mình, và còn mua thêm một con nữa làm quà chia tay tặng cho đứa bạn thân. Lúc nhận được quà của tớ, nó hét ầm lên vì bất ngờ và thích thú.
Giá cả chỉ dao động từ 2.000 - 5.000, ít hơn nhiều so với những món quà mà teen mình thường chọn như gấu bông, quả cầu thủy tinh... Teen có thể tìm mua dễ dàng ở trước cổng trường, công viên, bờ hồ... Không quá khó để có một món quà chia tay rất độc đáo đâu bạn ạ !
Nguyễn Hồng Minh
(THPT Trần Phú, Hà Nội)
