Sách đào tạo Giáo Lý Viên

[paulma2010]

Baøi 2. ÔN GOÏI VAØ CAÊN TÍNH GIAÙO LYÙ VIEÂN

I. Ôn goïi laø gì?

1. Ôn goïi soáng cho moät cuoäc soáng.

Khi noùi ñeán ôn goïi, ta thöôøng hieåu laø tieáng Chuùa môøi goïi moät soá ngöôøi daâng mình cho Chuùa trong baäc tu trì hay trong baäc giaùo só. Nhöõng ôn goïi cuõng coù yù nghóa chung laø lôøi Thieân Chuùa môøi goïi moïi ngöôøi vaøo moät baäc soáng naøo ñoù nhö baäc soáng giaùo só, tu só hay giaùo daân (saùch Gl 277). Moãi ngöôøi ñaõ ñöôïc Röûa toäi trong Hoäi Thaùnh ñeàu ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi ñeå ñöôïc soáng theo baäc soáng phuø hôïp vôùi mình goùp phaàn laøm cho Nöôùc Thieân Chuùa sôùm hoaøn thaønh.
2. Trong cuøng moät baäc soáng coøn coù nhöõng ôn goïi rieâng.

Cuõng neân hieåu theâm raèng trong moät baäc soáng coøn coù nhöõng hình thöùc khaùc nhau nhö: baäc giaùo só coù theå laø linh muïc hay phoù teá; baäc tu só coù theå laø chieâm nieäm hay hoaït ñoäng; baäc giaùo daân naûy ra nhöõng thöù ôn goïi rieâng, nhieàu con ñöôøng thieâng lieâng vaø toâng ñoà khaùc, nhö ôn goïi giaùo lyù vieân, ôn goïi soáng trong tu hoäi ñôøi soáng ñoäc thaân ôû giöõa ñôøi, soáng ñôøi hoân nhaân, trôû thaønh vaän ñoäng vieân, trôû thaønh ca só….
II. Ôn goïi giaùo lyù vieân.

Ôn goïi giaùo lyù vieân laø ôn goïi chung vôùi giaùo daân baét nguoàn töø bí tích Röûa toäi vaø Theâm söùc, nhöng coù ñieåm rieâng laø ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi caùch ñaëc bieät, nghóa laø ban cho moät ñaëc suûng (ôn ñaëc bieät) ñöôïc Hoäi Thaùnh coâng nhaän vaø ñaëc suûng naøy ñöôïc bieåu hieän coâng khai roõ raøng qua söï uyû nhieäm cuûa Ñöùc Giaùm Muïc.
Nhö vaäy, trong coâng cuoäc truyeàn giaùo, giaùo lyù vieân coù ôn goïi rieâng cho vieäc daïy giaùo lyù nhöng cuøng chung ôn goïi vôùi caùc giaùo daân khaùc ñeå laøm toâng ñoà nhaèm thieát laäp vaø thaêng tieán Hoäi Thaùnh.
Vì theá, giaùo lyù vieân caàn khaùm phaù vaø nhaän ra yù nghóa saâu saéc cuûa ôn goïi mình ñeå phaân ñònh vaø vun troàng ôn goïi ñoù theo göông Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ ñaùp laïi raèng: “Naøy con xin ñeán” vaø noi göông ngoân söù Isaia thöa vôùi Thieân Chuùa: “Naøy con ñaây, xin haõy sai con”.
III. Caên tính laø gì?

1. Caên tính cuûa moät ngöôøi

Trong xaõ hoäi hoâm nay, khi ñaõ lôùn ai cuõng phaûi laøm Chöùng Minh Nhaân Daân hay Theû Caên Cöôùc. Trong theû coù nhieàu chi tieát nhö: Teân, tuoåi, queâ quaùn, hình aûnh, daáu veát rieâng, daáu tay… Taát caû chæ ñeå xaùc ñònh tính caùch rieâng bieät cuûa moät ngöôøi. Ñoù laø ñaëc tính caên baûn cuûa moät ngöôøi ñöôïc goïi laø caên tính. Theû Caên Cöôùc hay Chöùng Minh Nhaân Daân ghi caên tính ñoù. Tuy nhieân, ñaây chæ laø moät caên tính tuyø theo xaõ hoäi muoán bieát neân quy ñònh, chöa phaûi laø taát caû caên tính cuûa moãi ngöôøi.
2. Caên tính cuûa Kitoâ höõu.

Kitoâ höõu laø thaønh phaàn cuûa Hoäi Thaùnh. Trong Hoäi Thaùnh coù nhieàu baäc soáng khaùc nhau. Trong moïi baäc soáng cuõng coù nhieàu caùch soáng khaùc nhau, baäc giaùo só coù linh muïc, phoù teá; baäc tu só coù aån tu, trinh nöõ. Moãi loái soáng theo ôn goïi cuûa Thieân Chuùa ñeàu coù nhöõng tính caùch caên baûn rieâng, ñoù cuõng laø caên tính. Ngaøy nay ta thöôøng thaáy noùi ñeán caên tính linh muïc, caên tính tu só, caên tính giaùo daân, caên tính giaùo lyù vieân.
Nhö vaäy, caên tính cuûa Kitoâ höõu tuyø thuoäc vaøo ôn Thieân Chuùa keâu goïi vaø ñöôïc Hoäi Thaùnh xaùc ñònh tuyø theo moãi baäc soáng.
IV. Caên tính cuûa giaùo lyù vieân.

1. Chung vôùi giaùo daân.

Caên tính giaùo lyù vieân coù phaàn chung vôùi caên tính giaùo daân tuyø theo ôn goïi giaùo daân maø Hoäi Thaùnh ñaõ xaùc ñònh laø giaùo daân khoâng theo haøng giaùo só vaø baäc tu trì ñöôïc Hoäi Thaùnh coâng nhaän, hoï thöïc hieän söù maïng cuûa toaøn daân Kitoâ giaùo trong Hoäi Thaùnh vaø treân traàn gian theo phaän söï rieâng cuûa hoï.
Phaän vuï rieâng laø tìm kieám Nöôùc Thieân Chuùa baèng caùch quaûn trò caùc vieäc traàn theá vaø saép ñaët chuùng theo yù Thieân Chuùa. Hoï soáng giöõa caûnh soáng ñôøi thöôøng trong gia ñình vaø ngoaøi xaõ hoäi.
2. Khaùc vôùi giaùo daân:
Caên tính giaùo lyù vieân khaùc vôùi giaùo daân ôû choã: giaùo lyù vieân coù nhieäm vuï daïy giaùo lyù. Tuy nhieân, daïy giaùo lyù coøn ñöôïc saùch giaùo lyù Hoäi Thaùnh coâng giaùo vaø giaùo luaät chia laøm hai loaïi:
Loaïi 1: daïy giaùo lyù trong coäng ñoaøn giaùo só ñaõ coù ñaïo laâu ñôøi.
Loaïi 2: daïy giaùo lyù cho caû ngöôøi coù ñaïo vaø nhaát laø cho muoân daân chöa coù ñaïo.
Do ñoù, caên tính giaùo lyù vieân thuoäc loaïi moät goàm ba yeáu toá sau ñaây: laø ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi, ñöôïc Hoäi Thaùnh trao cho moät söù meänh, ñöôïc coäng taùc vôùi nhieäm vuï toâng ñoà cuûa Giaùm Muïc.
3. Caên tính giaùo lyù vieân ôû xöù truyeàn giaùo.
Caên tính naøy goàm ba yeáu toá treân, töùc laø ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi, ñöôïc Hoäi Thaùnh trao cho moät söù meänh, ñöôïc coäng taùc vôùi nhieäm vuï toâng ñoà cuûa Giaùm Muïc, theâm moät yeáu toá nöõa laø ñöôïc lieân keát ñaëc bieät vôùi hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Hoäi Thaùnh cho muoân daân.
Toùm laïi, caên tính giaùo lyù vieân ôû xöù truyeàn giaùo goàm 4 yeáu toá chung vaø rieâng sau ñaây:
- Ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn keâu goïi.
- Ñöôïc Hoäi Thaùnh trao cho moät söù meänh.
- Ñöôïc coäng taùc vôùi nhieäm vuï toâng ñoà cuûa Giaùm Muïc.
- Ñöôïc lieân keát ñaëc bieät vôùi hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Hoäi Thaùnh cho muoân daân.
V. Söï caàn thieát vaø quan troïng cuûa caên tính.

1. Ñeå ñaùnh giaù ñuùng vaø toân troïng moïi ngöôøi.

Caên tính cuûa moät ngöôøi giuùp ta bieát ngöôøi ñoù coù nguoàn goác cha meï naøo, thuoäc daân toäc hay nöôùc naøo, nam hay nöõ, giaø hay treû, coù chöùc vuï ngheà nghieäp ñaëc bieät khaùc vôùi ngöôøi khaùc, ñoù laø cô sôû ñeå moïi ngöôøi ñaùnh giaù ñuùng vaø toân troïng nhieäm vuï vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñoù, cuõng nhö ñeå kieåm tra xem ngöôøi ñoù coù soáng vaø cö xöû ñuùng vôùi caên tính cuûa mình khoâng.
2. Ñeå moãi ngöôøi coù yù thöùc vaø soáng ñuùng caên tính cuûa mình.

Xaõ hoäi hoâm nay ñang thôøi môû cöûa, theo kinh teá thò tröôøng, phaùt trieån coâng nghieäp, aûnh höôûng lôùn ñeán coâng vieäc laøm aên sinh soáng. Nhieàu ngöôøi bò caùm doã vaø loâi cuoán theo nhöõng suy nghó môùi veà caên tính cuûa mình, döïa theo nhöõng ñoøi hoûi töï do vaø thöïc duïng. Trong gia ñình ngöôøi phuï nöõ khoâng muoán laøm vôï laøm meï nhö tröôùc, khoâng muoán laøm noäi trôï. Ñaøn oâng khoâng muoán laøm choàng, laøm cha, khoâng muoán chòu traùch nhieäm veà gia ñình. Trong Hoäi Thaùnh, do thieáu linh muïc, thieáu ôn goïi giaùo só, phuï nöõ hay tu só muoán laøm linh muïc. Linh muïc muoán coù gia ñình vaø muoán coi ôn goïi chæ laø dòch vuï.
Keát luaän:
1. Giaùo lyù vieân phaûi luoân khaùm phaù, phaân ñònh vaø vun troàng ôn goïi cuûa mình.
Giaùo lyù vieân luoân yù thöùc mình laø giaùo daân, phaûi hieåu ñuùng ôn goïi ngöôøi giaùo daân ñeå soáng cho ñuùng boån phaän trong Hoäi Thaùnh vaø theá giôùi hoâm nay, ñoàng thôøi giaùo lyù vieân coøn ñöôïc Thieân Chuùa môøi goïi ñeå daïy giaùo lyù, ñoù laø moät söù meänh maø Chuùa Gieâsu ñaõ trao cho Hoäi Thaùnh, Hoäi Thaùnh trao laïi cho giaùo lyù vieân.
Vì theá, giaùo lyù vieân phaûi hieåu ôn goïi vaø caên tính cuûa mình, phaûi hoïc hoûi luoân luoân, khoâng nhöõng ñeå daïy maø coøn ñeå soáng ñaïo cho mình, daïy giaùo lyù khoâng chæ baèng lôøi noùi maø caû baèng neáp soáng cuûa mình nhö theá môùi coù tính thuyeát phuïc.
2. Giaùo lyù vieân soáng ñuùng caên tính giaùo lyù vieân.
Giaùo lyù vieân Vieät Nam laø giaùo lyù vieân thuoäc xöù truyeàn giaùo, caên tính coù theâm yeáu toá laø lieân keát ñaëc bieät vôùi hoaït ñoäng truyeàn giaùo cho muoân daân chöa bieát Kitoâ giaùo.
Caû nöôùc Vieät Nam môùi coù khoaûng 7% theo Kitoâ giaùo, coøn 93% chöa bieát Tin möøng cuûa Chuùa Kitoâ. Rieâng ôû Giaùo phaän Banmeâthuoät chæ coù hôn keùm 260.000 giaùo daân treân toång soá daân cuûa tænh Ñaêklaêk laø 1.800.000. Vì theá, giaùo lyù vieân Vieät Nam khoâng theå baèng loøng vôùi vieäc daïy giaùo lyù cho treû em coù ñaïo ñeå chuùng giöõ ñaïo vaø chòu caùc bí tích, maø coøn coù boån phaän loan baùo Tin möøng cho soá ngöôøi raát lôùn chöa nghe bieát Tin möøng, ñoàng thôøi khi daïy giaùo lyù cho caùc em, ngöôøi höôùng daãn phaûi luoân nhaéc nhôû vaø taäp cho caùc em bieát caàu nguyeän truyeàn giaùo, taäp cho caùc em bieát truyeàn giaùo cho caùc baïn cuûa mình baèng caùch chaêm chæ hoïc haønh, vaâng lôøi thaày coâ, saün saøng yeâu thöông giuùp ñôõ caùc baïn ñang gaëp khoù khaên vì yeáu keùm hay ngheøo khoù.
F Caâu hoûi gôïi yù:
1. Ôn goïi Kitoâ höõu, ôn goïi linh muïc, tu só, giaùo daân, giaùo lyù vieân. Caùc ôn goïi aáy coù gì khaùc vaø gioáng nhau?
2. Ôn goïi giaùo lyù vieân laø gì? Coù neùt gì rieâng bieät khaùc caùc ôn goïi khaùc?
3. Caên tính laø gì? Caên tính cuûa giaùo lyù vieân laø gì?
4. Taïi sao phaûi xaùc ñònh cho ñuùng caên tính cuûa moät ngöôøi?
5. Caên tính cuûa giaùo lyù vieân ñöôïc chia laøm hai loaïi, laø nhöõng loaïi naøo? Coù nhöõng gì gioáng vaø khaùc nhau?
6. Caên tính cuûa giaùo lyù vieân thuoäc xöù truyeàn giaùo ñoøi hoûi giaùo lyù vieân aáy phaûi laøm nhöõng gì ñaëc bieät hôn?