PHÁT HUY ÓC SÁNG TẠO

Trên lý thuyết, ai cũng trân trọng óc sáng tạo, nhưng trên thực tế, người ta vẫn thích giữ một tình trạng ổn định trong cơ chế đã có sẵn và không muốn đảo lộn tất cả chỉ vì một sáng kiến mới. Có một số cản trở đối với tinh thần sáng tạo cá nhân, đó là: lối suy nghĩ rập khuôn, nỗi sợ làm sai và tính lười biếng tinh thần. Những trở ngại đó cần được vượt qua nếu tập thể muốn luôn luôn đổi mới để tồn tại.

Tinh thần sáng tạo có thể xuất phát từ cá nhân hay tập thể. Cố nhiên, khi một Nhóm cùng tìm tòi trao đổi thì chóng đem lại kết quả mỹ mãn hơn. Dù sao đi nữa, cần phải nắm được một số nguyên tắc để óc sáng tạo cá nhân hay tập thể được phát huy hữu hiệu. Đó là:

1. Mục tiêu của óc sáng tạo là đề ra những ý kiến mới, nhưng những ý kiến đó khó mà được nêu ra khi một thành viên nghĩ rằng ý kiến đó thế nào rồi cũng bị Người Trưởng giết đi trong trứng nước. Vì thế, Người Trưởng cần nghe cho hết và cho rõ mọi khía cạnh của ý kiến, rồi mới lượng giá, và nhất thiết phải gạt đi mọi ý tưởng phê bình khi chưa đến giai đoạn lượng giá.

2. Khi Nhóm tìm kiếm một ý kiến mới, thay vì phê bình hay lượng giá một ý kiến nào đó, Người Trưởng hãy tìm cách phối hợp các ý kiến và nâng cao chất lượng các ý kiến từng được nêu ra. Nên dùng cách nói tích cực như: “Vâng, và...” thay vì nói: “Vâng, nhưng...” Khi nghe Người Trưởng nói: “Vâng, nhưng...” thì các thành viên sẽ hiểu là “không” và do đó, sẽ không muốn đưa ra những gợi ý mới nữa !

3. Sáng tạo là một quy trình phá vỡ những cái hiện có, là đi ra khỏi con đường quen thuộc mà mọi người vẫn dùng. Người Trưởng cần tạo sự an toàn tinh thần cho thành viên để họ không bị ràng buộc bởi một ước lệ nào. Những tư tưởng kỳ quặc và tiếu lâm có khả năng phá vỡ những ước lệ. Và khi cái ước lệ của một lối suy nghĩ khuôn phép bị phá vỡ, những ý kiến điên cuồng nhất có thể mở đường cho những đề xuất thực tiễn. Kỹ thuật thường được sử dụng được tạm gọi là “Kỹ thuật sản xuất sáng kiến”.

KỸ THUẬT SẢN XUẤT SÁNG KIẾN:

Đây là kỹ thuật làm cho một Nhóm có thể đưa ra một đề xuất tối ưu trong một thời gian tối thiểu.

Người Trưởng yêu cầu một Nhóm tìm ra càng nhiều ý kiến càng tốt nhằm giải quyết một vấn đề cụ thể. Điều này có nghĩa là: trình bày vấn đề và đề ra các giải pháp bất thường thay vì những giải pháp thông thường. Cần ghi nhận trọn vẹn, vì nếu một ai đó phê bình hay mỉa mai ý kiến người khác thì chẳng những người bị phê bình sẽ cụt hứng, mà những người rụt rè cũng sẽ không dám mở miệng vì sợ bị đánh giá hay phê bình.

Người đứng đầu Nhóm là người nắm thật chắc “luật chơi”, người này sẽ trình bày trước buổi làm việc và là người luôn luôn theo dõi điều chỉnh cho bầu khí được cởi mở thoải mái, dù cho có ai đưa ra ý kiến gì đi nữa.

Việc lượng giá để đúc kết và đưa vào áp dụng chỉ được tiến hành sau. Tuy nhiên, tiến trình lượng giá cũng phải dựa trên một số nguyên tắc xác định trước.

Lượng giá là một tiến trình phân tích, phê bình, nhưng luôn luôn xét đến yếu tố sáng tạo. Kỹ thuật này đã được trình bày trong bài “PHƯƠNG PHÁP ĐỘNG NÃO – BRAIN STORMING” của tuyển tập Nối Lửa Cho Đời số 1.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ PHÁT HUY ÓC SÁNG TẠO CỦA TẬP THỂ ?

Đừng phê bình khi nghe một tư tưởng mới. Khuyến khích mọi người đề xuất những cái mới và dành thời giờ trao đổi với họ. Đừng phê bình một sáng kiến vì thiếu thực tế. Nếu phải phê bình thì hãy phê bình thành viên nào từ trước đến nay chưa lần nào đưa ra được một ý kiến mới.

Tập họp Nhóm của bạn lại theo “kỹ thuật sản xuất sáng kiến”, trong một thời gian nhất định, để họ tìm ra giải pháp cho một vấn đề hay tìm ra phương cách khai thác một thời cơ. 8 người động não trong 8 giờ đồng hồ tại một căn phòng thì có thể đưa ra nhiều sáng kiến hơn là 1 năm họp hành nghiêm túc của ban lãnh đạo.

Nếu thành viên trong tập thể của bạn đề ra hàng vạn ý kiến mà chỉ áp dụng được có 1 / 10 thôi, thì cũng đừng làm họ chùn bước. Hãy tìm người biết lắng nghe và gợi ý để lượng giá sáng kiến mà không ngăn cản sức sáng tạo của họ.

Bạn nhớ cho rằng: chỉ có những người phấn khởi, vui tươi, thậm chí hơi khôi hài thì mới có nhiều sáng kiến, còn những kẻ ù lì, hay chán nản nhụt chí thì không ! Khi nhận sáng kiến của một thành viên thì bạn hãy nhớ đừng biến nó thành của mình, họ sẽ không dại gì mà đem sáng kiến dâng cho bạn nữa đâu !