CỨU THƯƠNG

[Damsan]

CỨU THƯƠNG

A – NGUYÊN TẮC CHUNG

I – Mục đích :
• Duy trì sự sống – Không làm nặng thêm – Giúp nạn nhân sớm phục hồi

II – Thái độ & hành động :
• Bình tỉnh – Xác định nguyên nhân gây tai nạn – Giải pháp sơ cứu an toàn , nhanh , hiệu quả – Trấn an nạn nhân
• Đánh giá tình trạng sức khỏe nạn nhân
• Gọi sự trợ giúp – Hướng dẫn công việc cho người trợ giúp
• Ưu tiên sơ cứu người bị nặng nhất nếu có nhiều người bị tai nạn – lưu ý người kêu la to nhất không phải là người nặng nhất
• Giải tỏa đám đông

III – Tiến hành chẩn đoán :
Đánh giá tình trạng ý thức của nạn nhân :
• Tỉnh : Nói – trả lời – thực hiện đúng theo lệnh
• Lơ mơ (ngủ gà): Gọi thì tỉnh nhưng sau đó trở lại tình trạng lơ mơ
• Lờ đờ (đờ đẫn) : Gọi không tỉnh nhưng cấu véo biết đau
• Hôn mê : Không đáp ứng các kích thích ( gọi , cấu véo )
• Các tình trạng không tỉnh đều là dấu hiệu nguy hiểm
• Đánh giá tình trạng sức khỏe : Tim mạch – hô hấp – vị trí bị chấn thương – tình trạng vết thương

IV – Xử lý theo trình tự :
• Duy trì sự sống : Bằng phương pháp hô hấp nhân tạo – cầm máu – đặt nạn nhân ở tư thế thích hợp
• Giảm nhẹ chấn thương : Săn sóc vết thương – băng bó – bất động xương gãy
• Giúp sớm phục hồi : Trấn an tâm lý – chăm sóc – làm giảm đau – hạn chế xê dịch – ủ ấm hoặc thoáng mát thích hợp
• Vận chuyển : An toàn – giảm sốc – chắc chắn – nơi sẽ đưa đến , có kèm bản báo cáo ngắn gọn tình trạng của nạn nhân – thông báo gia đình và cơ quan công an nếu có nghi án

V – Những việc không nên :
1 – Không nên có động tác thừa
2 – Không nên để nhiều người xúm xít lại
3 – Không nên tháo quần áo nếu có chấn thương
4 – Không nên đổ bất kỳ thứ gì khi nạn nhân bị hôn mê
5 – Không nên cho uống nước nếu nạn nhân mất nhiều máu
6 – Không nên lay , lắc nhất là đầu nếu nạn nhân có chấn thương hoặc trong tình trạng hôn mê
7 – Không nên dựng nạn nhân đứng dây nếu nạn nhân không có mạch
8 – Không nên kết luận vội vàng tình trạng hôn mê do say rượu
9 – Không nên ủ ấm nếu nạn nhân bị sốt cao , say nắng
10 – Không nên để nạn nhân nằm ngữa nếu nạn nhân bị hôn mê

B – KỸ THUẬT SƠ CẤP CỨU

I – Hô hấp nhân tạo :

1/ Hà hơi thổi ngạt:
• Khai thông đường thở : Tư thế nằm – Lấy dị vật trong miệng
• Tư thế người thổi ngạc : Ngồi ngang – tay nâng cằm – tay để trên trán và bóp mũi
• Kỹ thuật hô hấp : Hít thật sâu – miệng áp miệng thổi mạnh – nhịp độ 15 lần/phút ( 4 -5 nhịp đầu làm nhanh )
• Nếu lồng ngực không nhô lên : Hơi thổi không vào do thổi yếu hoặc sâu trong cổ họng nạn nhân có dị vật
• Sử dụng phương pháp Heimlick để lấy dị vật

2/ Bóp tim ngoài lồng ngực :
a) Xác định ngưng tim :
• Da – môi xanh tím , mạch bẹn không đập , đồng tử giãn to
b) Kỹ thuật :
• Dùng nắm tay đập mạnh từ 5 – 6 cái vào bên trái ngực cạnh sườn ức – bắt xem mạch bẹn . Nếu mạch không có tiếng hành bóp tim ngoài lồng ngực
• Quỳ ngang – bàn tay trên bàn tay – hai cánh tay thẳng góc cơ thể nạn nhân – dùng lực toàn thân ấn xuống sao cho xương ức lún sâu từ 3 – 4 cm . Nếu trẻ em tùy theo lứa tuổi mà vận dụng phương pháp thích hợp vì xương trẻ em mềm dễ gãy .
• Nhịp độ 60 lần/phút – trẻ em từ 10 tuổi trở xuống từ 80 – 90 lần/phút – trẻ sơ sinh thì 100 lần/phút

3/ Kết hợp :
• 1 người : 15 lần bóp tim – 2 lần thổi ngạc
• 2 người : 5 lần bóp tim – 1 lần thổi ngạc

4/ Kết quả :
• Bắt thấy mạch bẹn – da, môi hồng lại – đồng tử co nhỏ
• Nếu sau 30 phút tình trạng không thay đổi thì xem như nạn nhân tử vong

II – Garo cằm máu :

Nếu vết thương chảy máu nhiều :
• Xác định động mạch
• Dây xiết – đè ép – băng chèn động mạch trên vết thường khoảng từ 2 – 5 cm . Nếu vùng đặc biệt thì dùng phương pháp băng chèn
• Thời gian garo không quá 6 giờ
• Nới garo từ 1 – 2 phút / 1 lần / 1 giờ , tối đa là 5 lần
• Lập phiếu ghi cụ thể : Họ tên nạn nhân – vết thương – tên người đặt garo – giờ đặt – lần thứ nới garo vào giờ

III – Băng bó vết thương :

1/ Xác định vết thương :
• Tình trạng – vị tr í – độ sâu
• Nếu nặng thì nhanh chóng băng bó rồi chuyển nạn nhân đi liền

2/ Xử lý ban đầu :
a) Vết thương sâu vùng mình nạn nhân :
• Đậy kín vết thương tránh gió vào trong cơ thể
• Thủng lồng ngực & sau lưng : Đậy kín vết thương tránh gió vào phổi
• Bụng bị lồi ruột : Dùng chén , tô , … đậy vết thương tránh gió và làm dị vật dính vào ruột
b) Săn sóc vết thương :
• Vô trùng dụng cụ và hạn chế nhiễm trùng vết thương
• Rửa từ trong ra ngoài và vùng ngoài vết thương theo đường xoắn ốc

3/ Kỹ thuật băng bó :
a) Các loại băng thông dụng :
• Băng thung – băng cuộn – băng vải tam giác
b) Yêu cầu băng :
• Không băng thẳng vết thương mà phải băng trên miếng gạc
• Băng phủ kín vết thương , nếu nơi ngón tay – chân phải chừa một ít để theo dõi máu lưu thông
• Gọn , vừa chặt đủ để máu lưu thông
• Khóa băng bảo đảm không bị tuột
c) Các kiểu băng :
• Băng xoắn ốc : Phần thẳng của các chi tay – chân
• Băng số 8 ( còn gọi băng chữ X ) : Phần lồi hoặc khuyết của các chi tay – chân ( Khủyu tay, chỏ , nhượng chân , đầu gối , bàn ngón tay – chân , bắp đùi )
• Băng lật ( còn gọi băng rẽ quạt ) : Đầu – đầu bàn tay – chân

IV – Bất động cố định xương gãy :

1/ Chẩn đoán xem gãy :
a) Gãy xương khép kín :
• Xương bị nứt : Vút nhẹ lần theo chổ đau của nạn nhân . Nơi nào nạn nhân đau nhiều khi chạm đến là nơi bị tổn thương
• Xương gãy nhưng không đâm ra ngoài : Chỗ gãy sưng to và bầm xanh
b) Gãy xương hở:
• Xương gãy đâm ra ngoài thịt : Xử lý vết thương trước , tránh làm tổn thương phần xương gãy

2/ Yêu cầu :
• Nhẹ nhàng – Không lay động nạn nhân nhiều
• Không kéo , sửa xương gãy
• Cố định xương gãy thật chặc , đảm bảo nơi bị tổn thương sẽ không bị ảnh hưởng trong quá trình vận chuyển nạn nhân nhưng không nên buộc chèn trên động mạch
• Sử dụng nẹp đúng theo chiều dài của chi nơi có tổn thương

3/ Kỹ thuật cột dây cố định xương gãy :
• 2 đầu nẹp cần bọc kín và êm để không gây trầy da nơi 2 đầu nẹp
• Lót đệm dọc theo 2 bên nẹp
• Cột buộc dây trên và dưới nơi bị tổn thương
• Sau khi cố định xương gãy xong cần phải bất động chi bị thương bằng cách cột chi bị tổn thương với phần cơ thể không bị thương

V – Tải thương :

1/ Nâng , nhấc nạn nhân :
• Xúc muỗng , cầu nối
a/ Tải thương không cáng :
• Tùy theo chấn thương của nạn nhân
b) Một người :
• Dìu – bế – cõng – vác .
c) Hai người :
• Làm kiệu

2/ Tải thương có cáng :
• Cáng tự tạo : 2 cây dài , chắc chắn , dây , áo , mền , . . . . .
• Đầu nạn nhân hướng về người đi trước . Người đi sau có khả năng quan sát trạng thái nạn nhân
• Người đi sau phải cách chân nạn nhân khoảng 40 cm để thấy trở ngại phía trước
• Luôn di chuyển nạn nhân ở phương nằm ngang

Các chủ đề cùng thể loại mới nhất:

• Video Clip hướng dẫn làm nút dây trang trí
• Tổ chức một chương trình sinh hoạt trại
• Chuẩn bị thực phẩm cho một cuộc trại
• Các bước chuẩn bị cho một cuộc trại
• một số kiến thức chung về dựng lều trại
• Vào sa mạc và việc tổ chức các loại sa mạc
• Các bài hát kèm cử điệu
• CÁCH XẾP CỦI LỬA TRẠI
• Báo trại
• Semaphorse and MORSE CODE

[tom]

CÁCH XỬ LÝ CÁC TÌNH HUỐNG THÔNG THƯỜNG

Khi đi trại ở nhưng nơi xa thành phố hay nơi ko có điều kiện y tế đầy đủ thì khi có ai đó bị tai nạn do nhiều nguyên nhân như : bị con gì có cắn , ăn phải thức ăn có độc thì ta vẫn có thể giúp người đó khỏi nguy hiểm bằng những biện pháp sơ cấp cứu dơn giản sau trước khi có điều kiện đưa người bị nạn về biện viện điều trị

ĐẦY BỤNG KHÓ TIÊU

Triệu chứng:- Xảy ra sau bữa ăn quá nhiều món, thức ăn bị ôi thiu hoặc thức ăn lạ.

- Nôn mửa, đau bụng, ỉa chảy.

Xử trí:

Uống một cốc nước hòa 1 muỗng canh bicacbonat (thuốc muối) hoặc uống một cốc chè đường. Nhịn ăn một bữa.

Tuy nhiên cần cảnh giác, phải đi khám bệnh khi:

- Cơn đau kéo dài qúa 2 giờ.

- Nôn mửa qúa nửa giờ.

- Sốt trên 37,5 độ.

NGỘ ĐỘC THỨC ĂN

Triệu chứng:

- Xảy ra khoảng 6 giờ sau khi ăn.

- Thức ăn ôi thiu, đồ hộp qúa hạn sử dụng.

- Đau bụng dữ dội, nôn mửa nhiều lần.

- Hoa mắt, chóng mặt, ngất, vã mồ hôi.

Xử trí:

- Lấy một lông gà đã rửa sạch, ngoáy họng để gây nôn. Giữ lại chất nôn và nước tiểu.

- Sưởi ấm.

- Điều tra diễn biến sự việc ở người xung quanh.

- Chuyển bệnh viện hoặc mời bác sĩ.

NGỘC ĐỘC NẤM

* MỘT SỐ CÁCH PHÂN BIỆT GIỮA NẤM ĐỘC VÀ NẤM ĂN ĐƯỢC.

+ Nấm độc:

- Thường có hình thù kỳ dị.

- Màu sắc rực rỡ và có ánh lân tinh khi để trong bóng tối.

- Ngắt đọt cây thấy có nhựa trắng.

- Nhai thử thì thấy có vị đắng, cay hay buồn nôn.

- Nếu nấu lên 15 phút, sau đó bỏ vật bằng bạc hay bằng đồng mà bề mặt vật đó bị đen lại.

- Hoặc có bọc loe hình chén – còn gọi là yếm chân cứng (xem hình).

+ Nấm ăn được:

- Dưới mũ có kẻ khía.

- Trên mặt mũ thường trơn láng một màu.

- Có thể có bọc loe (yếm) mềm hình chén ở chân.

Triệu chứng và xử trí:

Tùy thuộc loại.

- Loại nấm gây nôn mửa, ỉa chảy 1 – 4 giờ sau khi ăn. Chỉ cần gây nôn (nếu đến sớm) cho uống nước đường, nước mía. Hoặc nếu có thể uống than hoạt tính tán nhỏ thì rất tốt.

- Loại nấm (rất ngọt) gây viêm gan nhiễm độc sau 12 giờ, dễ gây tử vong (vàng da, hôn mê). Cho bệnh nhân uống nước đường rồi chuyển đến bệnh viện ngay.

* Tóm lại nếu không biết chắc thì tốt nhất là đừng ăn kẻo ngộ độc rất nguy hiểm.

NGỘ ĐỘC THUỐC

- Hay gặp ở trẻ em: cha mẹ cho uống qúa liều hoặc tưởng lầm thuốc là kẹo.

- Thường gặp ở những người có chủ trương tự tử.

Triệu chứng:

- Xanh tím, vã mồ hôi.

- Thở nông hoặc ngưng thở.

Xử trí:- Thổi ngạt.

- Chuyển ngay đến bệnh viện.

SAY NẮNG

Là tác dụng trực tiếp của ánh nắng lên đầu, gáy nạn nhân trong một thời gian dài.

Triệu chứng:

- Da đỏ, rất nóng và khô.

- Nhức đầu, khó chịu, chóng mặt, mệt, đau lưng.

- Nôn mửa, xây xẩm mặt mày, khó thở.

- Cuối cùng là hôn mê, trụy mạch nếu không được cứu chữa.

- Thân nhiệt cao: 40 – 41 độ C. Đôi khi trên 42 độ C, lúc này người bị nạn có thể bất tỉnh.

Xử trí:

- Đưa nạn nhân đến chỗ râm mát.

- Đặt nằm, đầu hơi cao, cởi quần áo. Quạt cho nạn nhân.

- Chườm lạnh bằng khăn ở đầu (trán, gáy), ở ngực, bụng và hai đùi.

- Cho uống nhiều nước lạnh có pha nước muối (nửa thìa cà phê cho 1 lít nước).

- Chuyển nạnn nhân đến bệnh viện, không đắp chăn. Tiếp tục chườm lạnh.

SAY NÓNG

Là tình trạng cơ thể ở trong một môi trường qúa nóng nhưng ẩm ướt và không có gío, lao động chân tay nặng nhọc.

Có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh sốt cao lại được bọc trong chăn (mền).

Triệu chứng:
- Mệt rã rời, chuột rút. Có thể không sốt.

- Da lạnh, mặt tái nhợt, vã mồ hôi, lạnh, đồng tử giãn.

- Mạch nhanh, nhịp thở nhanh.

- Nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn.

- Có thể trụy mạch, ngất xỉu.

- Đối với trẻ nhỏ: sốt cao, lên cơn giật.

Xử trí:

- Đặt nạn nhân ở nơi mát.

- Cho uống nước lạnh hoặc nước có pha 1 thìa (muỗng) cà phê muối cho 1 lít nước.

- Mời bác sĩ.

CHÓ DẠI CẮN
Xử lý:

- Tìm cách điều tra con chó vừa mới cắn mình xong. Nếu là chó dại thì phải nhờ người cố bắt được, không được đánh chết nó.

- Để cho vết thương chảy máu cho nước dãi chó ra bớt.

- Khử khuẩn da xung quanh nhiều lần bằng thuốc tím, cồn íôt hoặc cồn 70 độ, băng lại.

- Đưa đến trạm vệ sinh phòng dịch hoặc viện Pasteur (nếu ở thành phố) để tiêm phòng dại và phòng uốn ván. Nếu giữ con chó đó trong 10 ngày mà không có chuyện gì xảy ra thì có thể ngưng chích.

RẾT CẮN

Rết là một loài bò sát có rất nhiều chân (cả trăm chân), có một đôi răng nhọn hoắt. Sau khi cắn người thì chất độc từ lỗ chân răng phóng thẳng vào vết thương.

Triệu chứng:

- Nếu nhẹ: Sưng nhức, khó chịu.

- Nếu nặng: tổ chức cục bộ bị hoại tử làm viêm tuyến bạch huyết, nóng sốt cao độ, đau nhức đầu, lợm giọng, buồn nôn mửa.

Xử lý:

- Rửa bằng xà bông nước hoặc dung dịch Amoniac.

- Chườm lạnh nhằm làm giảm đau nhức.

- Nếu không thuyên giảm thì chuyển vào bệnh viện.

Theo dân gian:

- Hạt tắc (quất) giã nhỏ, đắp vào vết cắn.

- Giã bạc hà hay lấy rau sam đắp vào vết cắn.

- Hơ chỗ bị cắn vào ngọn đèn hay lửa cho bị nóng lên.

- Thọc tay vào cổ gà lấy chất nhờn bôi vào vết cắn.

- Lấy gòn thấm dầu hôi bóp mạnh vào vết thương.

BÒ CẠP CHÍCH

Mũi kim ở cuối phần đuôi Bò cạp có chứa nọc độc cực kỳ lợi hại và có một số trường hợp có thể đưa đến tử vong, ta không nên xem thường.

Triệu chứng:
Người bị Bò cạp chích cảm thấy đau nhức và sưng tấy lên, chảy cả nước mắt nước mũi, lợm giọng, nôn mửa, tê lưỡi, nhức đầu, buồn ngủ, thở hổn hển, thậm chí có thể hôn mê, nóng sốt cao độ, viêm tụy.

Xử lý:

- Tìm cách lấy ngòi châm độc ra.

- Rửa nước sạch chỗ bị chích, lấy vải lạnh băng lại.

- Chữa bằng cách giác hơi giống như bị rắn cắn.

- Có thể chữa theo dân gian bằng cách rửa sạch và giã nát Bồ công anh và Đại thanh diệp để đắp lên vết thương.

- Nếu thấy chưa thuyên giảm thì phải chuyển gấp vào bệnh viện.

ONG ĐỐT

Triệu chứng:Đau nhức kịch liệt, sưng tấy đỏ, nóng sốt cao độ, lợm giọng, nôn mửa, lòng bồn chồn hay kích động; nặng hơn có thể bị hôn mê hoặc tử vong.

Xử lý:

- Tìm cách gắp ngòi và túi độc của ong.

- Có thể rửa bằng một trong những loại nước sau: Nước xà phòng, dung dịch Amoniac, nước vôi hoặc không có thì nước sạch cũng được.

- Tán nhỏ Aspirin và rắc lên nơi bị chích để giảm đau.

- Nếu là ong vàng thì rửa bằng giấm hoặc hành tươi.

- Có thể chữa theo dân gian bằng cách rửa sạch và giã nát Thất diệp nhất chi hoa, Tử hoa địa đinh, bồ công anh và Bán biên liên để đắp lên vết thương.

- Người dân tộc thường cố đập chết con ong lấy xác xé làm đôi và đắp lên vết cắn.

- Dùng gạc tiệt trùng để băng bó vết thương.

- Nếu có nhiều vết đốt thì chuyển viện gấp.

ĐỈA HOẶC VẮT CẮN

Hãy yên tâm, hai con này cắn thì không thấy đau, nhưng sẽ bị mất máu.

Đỉa thì ở dưới nước: ao, hồ… to bằng khoảng ngón tay út. Người ta có câu “Dai như đỉa” có nghĩa là khi nó đã bám vào người nào để hút máu thì rất khó dứt ra. Vết cắn của nó hơi ngứa ngứa chút đỉnh.

Vắt thì ở trên cạn, chỉ nhỏ bằng que tăm, thường nằm dưới lá ẩm mục. Nó có vẻ “khôn” hơn con đỉa ở chỗ: Không bao giờ hút máu liền ngay sau khi bám vào người chúng ta. Nó thường cẩn thận bò len lỏi vào những chỗ kín nhất trong cơ thể chúng ta, lúc ấy mới tiến hành hút máu. Đến khi ta phát hiện thì hỡi ôi! Con vắt ban đầu chỉ bằng que tăm, giờ đây nó đã lớn bằng ngón tay cái. Điều đ1o có thể hiểu rằng số lượng máu của ta mất đi ngang bằng với kích thước thực tại của nó.

Triệu chứng:

Sau khi cắn, những con vật này thường tiết ra chất Hirudin nên máu cứ chảy không ngừng vì chất này có khả năng chống đông máu.

Xử lý:

- Con đỉa kỵ vôi hoặc xà phòng. Do đó, khi đi tắm chỗ nào nghi có đỉa thì nên mang theo 2 thứ đó. Nên khi nếu lỡ ta bị đỉa hút máu, thì hãy bôi một trong 2 thứ này vào: Nó sẽ nhả ra ngay.

- Nếu chúng chui vào mũi hoặc tai (hoặc bất kỳ ngóc ngách nào trên co thể): lấy nước vôi trong bơm vào cho nó nhả ra. Sau đó dùng kẹp gắp.

- Dùng mật ong nguyên chất nhỏ vào, nó cũng nhả ra.

- Bôi dung dịch Perchlorure mà đem cầm máu là hiệu qủa nhất.

VE CẮN

Có 2 loại ve: Ve cắn (mà người ta hay gọi là ve chó) và ve không cắn (ve sầu kêu rả rích vào mùa hè).Triệu chứng:

- Khi cắn vào ai, ve sẽ bám vào và hút máu.

- Khi có động, ve sẽ tự động làm đứt phần đầu giả (nhỏ xíu nhưng đầy gai) dính lại vào vết cắn làm cho nạn nhân đau đớn, có khi cả năm sau mới hết khó chịu.

Xử lý:

- Nếu ve còn bám vào da, không nên động vào nó mà nên dùng nước điếu nhỏ vào, hoặc có thể lấy lửa diêm hay than đỏ dí từ từ vào, nó sẽ tự rơi ra.

- Sau đó dùng vôi ăn trầu bôi vào vết cắn.

- Nếu có thuốc mỡ DEP để bôi vào là tốt nhất.

NGỨA DO TRÚNG MẮT MÈO

Triệu chứng:

Khi bị trúng mắt mèo, ta thấy rất ngứa. Nếu gãi lãi càng thấy ngứa thêm, vết gãi sẽ càng tấy đỏ. Trái mắt mèo giống trái me nhưng đầy lông gây ngứa, nếu trúng mắt có thể gây mù mắt.


Xử lý:

- Đốt giấy hơ lên chỗ ngứa.

- Nắm cơm nếp (hoặc cơm tẻ cũng được) lăn trên da mặt.

- Hoặc dùng băng keo dán vào những nơi da bị ngứa rồi lột ra để loại bỏ các lông.
__________________
RẮN CẮN

XÁC ĐỊNH LÀ RẮN ĐỘC CẮN

Khi bị rắn cắn, bất kể là loại rắn nào, ta cũng phải hết sức cẩn thận. Nếu chu vi vết cắn gây đau nhức kịch liệt, sưng phù, nạn nhân nhức đầu, hoa mắt, buồn nôn… thì có thể là đã bị rắn độc cắn. Dựa vào con rắn đã đánh, bắt được: rắn lục, hổ mang, cạp nong, cạp nia...