PDA

View Full Version : Amazing Grace - Ân điển Diệu kỳ



dominico_dung
13-08-2009, 04:02 PM
Ân điển Diệu kỳ (tên gốc tiếng Anh : Amazing Grace) là một trong những bài thánh ca nổi tiếng nhất trong cộng đồng Cơ Đốc giáo. Ca từ của bài thánh ca được sáng tác khoảng năm 1772 bởi John Newton với giai điệu mang đậm nét dân ca Mỹ, có lẽ chịu ảnh hưởng từ những ca khúc của người nô lệ.


http://i213.photobucket.com/albums/cc294/arilandung/JohnNewtonColour.jpg (http://vi.wikipedia.org/wiki/John_Newton)
JOHN NEWTON (http://vi.wikipedia.org/wiki/John_Newton)
(24/7/1725 - 21/12/1807)


John Newton là thuyền trưởng một tàu buôn nô lệ. Ngày 10 tháng 5 năm 1748, trên đường về, tàu của ông gặp bão. Biến cố này giúp Newton nếm trải kinh nghiệm về sự giải cứu kỳ diệu bởi Thiên Chúa. Trong nhật ký, Newton viết rằng trong lúc nguy ngập vì tàu sắp đắm, ông kêu lên “Lạy Chúa, xin thương xót tôi!”. Từ đó, ông chấp nhận đức tin Cơ Đốc. Từ năm 1755 đến 1760, Newton từ bỏ nghề hải hành và đến sinh sống ở Liverpool, tại đây ông gặp George Whitefield và John Wesley. Chịu ảnh hưởng hai nhà thuyết giáo Giám Lý rất nổi tiếng này, Newton bắt đầu trau dồi kiến thức cũng như học tiếng Hi Lạp và tiếng Hebrew để trở thành một mục sư Anh giáo.

Ca từ được sáng tác bởi Newton rất được yêu thích bởi tín hữu Cơ Đốc thuộc mọi giáo phái, do bài thánh ca đã tóm lược cách súc tích nội dung giáo lý ân điển của Cơ Đốc giáo. Ca từ lấy cảm hứng từ Kinh Thánh, sách 1Sử ký 17. 16[1], khi lòng và tâm trí của Vua David bị phủ lấp bởi sự kinh ngạc trước ân điển diệu kỳ của Thiên Chúa, bởi ân điển mà nhà vua và hậu duệ của nhà vua được kể là những người được Chúa tuyển chọn.
"Ân điển Diệu kỳ" cũng được phổ biến rộng rãi trong vòng những người ủng hộ công cuộc đấu tranh cho tự do và nhân quyền, dù là tín hữu Cơ Đốc hay không. Nhiều người tin rằng đây là bài hát chống nạn sở hữu nô lệ vì Newton từng là người buôn nô lệ, mặc dù có những tra vấn về điều này.

Bài thánh ca được nhiều người hát từ hai bên chiến tuyến trong cuộc Nội chiến Mỹ. Khi bị chính phủ Mỹ cưỡng bức tập trung vào những khu định cư dành riêng cho người da đỏ, nhiều người thuộc bộ tộc Cherokee gục chết trên “con đường nước mắt” mà không được chôn cất tử tế, “Ân điển Diệu kỳ” là bài hát mang đến niềm an ủi cho những người sống sót. Từ đó, bài thánh ca thường được xem là Quốc ca của người Cherokee. Đó là lý do khiến nhiều nghệ sĩ da đỏ đương đại ghi âm ca khúc này.

Trong những năm gần đây, bài hát được phổ biến rộng rãi trong vòng các nhóm cai nghiện rượu và ma túy, đặc biệt là những nhóm được tổ chức bởi các tín hữu Cơ Đốc.

"Ân điển Diệu kỳ" được trình bày bởi nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, trong đó có thần tượng nhạc dân ca và nhà hoạt động nhân quyền Joan Baez. Bên cạnh việc ghi âm bài hát, Joan Baez đã mở màn phần trình diễn tại Hoa Kỳ của chương trình Live Aid - một chuỗi các buổi biểu diễn cứu trợ nạn đói châu Phi năm 1985 - với ca khúc “Ân điển Diệu kỳ”. Trong số các tên tuổi trong lãnh vực âm nhạc đã trình bày ca khúc này có: Arlo Guthrie, Bill and Gloria Gaither, Charlotte Church, Chris Tomlin, Destiny’s Child, Diana Ross, Elvis Presley, Johnny Cash, Kylie Minogue, LeAnn Rimmes, Mahalia Jackson, Rod Stewart....

* Chú thích:

[1] "Vua David vào, ngồi trước mặt Đức Giê-hô-va, mà thưa rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời ôi! Tôi là ai và nhà tôi là gì, mà Chúa đem tôi đến đây?" – 1Sử ký 17. 16


:53::53::53:


** CA TỪ **

Tiếng Anh

Amazing grace, how sweet the sound,
That saved a wretch like me!
I once was lost, but now am found,
Was blind, but now I see.

"Twas grace that taught my heart to fear,
And grace my fears relieved;
How precious did that grace appear,
The hour I first believed!

Through many dangers, toils and snares,
We have already come;"
Tis grace has brought me safe thus far,
And grace will lead me home.(Lead me home!)

The Lord has promised good to me,
His word my hope secures;
He will my shield and portion be,
As long as life endures.

Yes, when this flesh and heart shall fail,
And mortal life shall cease;
I shall possess, within the veil,
A life of joy and peace.

The earth shall soon dissolve like snow,
The sun forbear to shine;
But God, who call'd me here below,
Will be forever mine.

Tiếng Việt

Làm sao nói được hết ơn sâu lạ lùng
Tình yêu Chúa rộng hơn biển lớn
Xao xác chân bước kiếm tìm
Rừng sâu in dấu chân người
Tìm chiên mắt lệ xót xa tìm

Lòng vương vấn tội lỗi như chiên lạc bầy
Ngày qua tháng lại đến tràn lấp
Chua xót cay đắng thân tàn
Lầm than bơ vơ phận này
Tìm tôi Chúa tìm thấy, thứ tha

Lòng Cha ái từ quá, yêu thương trọn đầy
Niềm tin hi vọng cháy bùng sáng
Che chở nâng giữ ân cần
Bàn tay ấp yêu dịu dàng
Bàn tay ấy hằn dấu đóng đinh

Rồi đây đất trời sẽ hư hao hoang tàn
Lòng tin mắt nhìn thấy sự sống
Nơi chốn xa ấy thiên đàng
Về đây quê hương trên trời
Về đây, phước hạnh mãi mênh mang

:53::53::53:

Mời AEC nghe Amazing Grace với Elvis Presley
http://www.youtube.com/watch?v=B3XdXEJEI4E&feature=related
(Elvis Presley - Amazing Grace Recorded: 1971/03/15, first released on "He
Touched Me" Words & Music: Arranged by Elvis Presley Lyrics: Amazing grace,
Oh, how sweet the sound That saved a wretch ...)




Ca sĩ Thanh Lan (hải ngoại) với bản dịch có tựa đề là "Ơn huệ cao vời"
https://thanhcavietnam.info/dominico_dung/ThanhCa/GioiThieu/OnHueCaoVoi_AmazingGrace_jn-ThanhLan.mp3





(Trích tham khảo từ: http://vi.wikipedia.org)

dominico_dung
13-08-2009, 04:16 PM
Theo tài liệu của một người chuyên viết về lai lịch các bài thánh ca là Kenneth W. Osbeck, thì hồi còn trẻ, John Newton làm thủy thủ trên một con tàu chuyên đi băùt các thổ dân miền Tây Phi châu đem bán làm nô lệ. Nhưng từ khi thoát chết sau một trận bão dữ dội, John Newton cảm thấy như là tiếng Chúa cảnh cáo, ông sợ hãi và đã rời bỏ cái nghề bất lương kia. Ông bắt đầu đọc cuốn The Imitation of Christ, Noi gương Chúa Kitô, của Thomas à Kempis (ta gọi là Sách Gương Phúc). Cuốn sách đã làm con người ông thay đổi hẳn đến độ ông chỉ muốn theo học để được rao giảng Lời Chúa . Và vào năm 39 tuổi, ông đã được toại nguyện : ông được phong chức Giáo sĩ của Anh giáo, tại Olney, một làng nhỏ gần Cambridge, nước Anh.

John Newton đã soạn nhiều bài thánh ca, sau gom lại thành một cuốn đặt tên là Olney Hymns, trong đó có bài Amazing Grace.

Bài này viết theo thể loại Hymnus. Thánh Augustino gọi Hymnus là " bài hát có lời ca ngợi Thiên Chúa" (cantus cum laude Dei). Tự điển Anh-Việt hay Pháp-Việt dịch Hymn hay Hymne là tụng ca, tán ca, thánh ca. Nhưng có lẽ ta nên gọi theo Linh mục nhạc sư Tiến Dũng là:"Bài ca chúc tụng" vì đúng với nội dung của thể loại thánh ca này.

Bài ca chúc tụng "Amazing Grace" là một bài hát ngắn, chỉ có 4 câu, gồm 16 nhịp tất cả, theo mô hình AA’BA’’ : các câu 1, 2 và 4 đều giống nhau chỉ thay đổi vài nốt cuối, câu 3 thì khác hẳn.

Bài ca nằm trong một âm vực trung bình, chuyển động theo những quãng vừa phải, trong khoảng 8 nốt, từ nốt Re (thấp) đến nốt Re (cao), nên rất thích hợp để hát cộng đồng. Nếu muốn soạn bè để hát hay viết bản đệm đàn thì cũng không đến nỗi phải mất nhiều giờ, nhiều công.

Tiết điệu của bài nhịp nhàng, bình thản mà trang nghiêm. Tác giả không ghi rõ hành âm, nhưng thường được hát vừa phải (Moderato) hoặc hơi chậm một chút (Andantino); nếu chậm thì bài sẽ trở nên nặng nề, mà nếu nhanh thì sẽ làm giảm bớt vẻ thành kính . Bài ngắn nên từ đầu đến cuối không có chỗ nào ngắt, nghỉ. Chỗ láy hai nốt ở câu 1, 2, 4 có vẻ lạ tai, hiếm thấy trong những bài thánh ca dù là tiếng Việt hay tiếng Anh. Trong mô hình AA’BA’’, câu 3 dĩ nhiên là khác hẳn những câu kia, nhưng điểm đáng chú ý của câu 3 ở đây là nó gồm 2 vế, tiết điệu giống nhau, mời gọi, ứng đối nhau, tựa như 2 vế tiểu đối trong câu thơ Việt nam vậy: Si Re. . . .Si Re Si Sol / Re Mi. . . .Sol Sol Mi Re. Điểm khác nữa là trong khi những câu kia đều bắt đầu bằng một bước-quãng-bốn-đúng, Reà Sol, để tới chủ âm, vững chãi, an toàn thì câu 3 lại bắt đầu một cách dịu dàng, thanh thản bằng một bước-quãng-ba-thứ, Sià Re, đi tới át-âm. Mà át âm Re ở đây lại nằm ở vị trí âm thanh cao nhất trong bài, thành ra dòng nhạc bỗng vươn lên cao vút, mênh mông một cách cách kỳ lạ, dường như khác hẳn với âm thanh cùng cao độ ở cuối câu 2 . Câu 3 cũng khéo léo đưa dòng nhạc từ chỗ cao nhất xuống đến chỗ thấp nhất để câu 4 có thể làm nhiệm vụ kết thúc một cách tự nhiên. Những chỗ láy Re-Si, Re-Si ở vế trước và Mi-Sol, Sol-Mi ở vế sau, thật độc đáo tài tình, hát lên có sức thu hút rất mạnh vì nghe vừa duyên dáng lại vừa kính cẩn, trang nghiêm. Chính hai vế nhạc của câu 3 đã làm tăng hẳn giá trị của bài này cũng tựa như hai con mắt sáng, đẹp trên một khuôn mặt kiều diễm vậy.

Tóm lại, bài ca này tuy ngắn, dòng nhạc lại rất đơn sơ, nhưng giai điệu thật hấp dẫn, lôi cuốn, nên trải qua mấy trăm năm mà càng ngày nó càng được ưa thích.

Lời ca của Amazing grace gồm 4 khổ thơ, mỗi khổ 4 câu.

Nội dung của bài rất phù hợp với giáo lý Công giáo. Tác giả dường như có ý nêu lên những cảm nghiệm riêng của mình về tình yêu thương không bờ bến của Chúa để rồâi gián tiếp nhắn nhủ chúng ta rằng: Chúa lúc nào cũng là Người Cha nhân hậu, đầy lòng thương xót, luôn ban cho ta những ân sủng dồi dào. Mà nếu ta có lỡ lỗi phạm thì Chúa cũng sẵn sàng tha thứ miễn là ta quyết tâm quay về với lòng thống hối, ăn năn.

2 khổ đầu ám chỉ thời gian tác giả còn "lạc đường, mù tối", chạy theo nghề buôn bán nô lệ. Ta không thể không xúc động khi nghe tác giả nói: " Ơn Chúa đã cứu vớt một kẻ cùng khốn như tôi. Tôi đã có lần lạc mất nhưng nay tôi được tìm lại, tôi đã mù lòa nhưng nay tôi đã nhìn thấy" (Khổ I). Ông tin là Chúa đã dùng một cơn bão lớn làm cho ông hoảng sợ, phải nghĩ đến những tội lỗi vì đã làm cái nghề bất lương kia để rồi hối hận quay về nẻo chính. Khi đó, ơn Chúa đã đến, mang lại bình an cho tâm hồn ông (Khổ II).

Hai khổ sau diễn tả sự tin cậy, phó thác của ông nơi Chúa. Nhưng muốn tìm về với Chúa nhiều khi không phải là chuyện dễ dàng, vì phải vượt qua được những hiểm nguy, gian khổ vả cạm bẫy nữa. Rồi ơn Chúa sẽ ở với ta mọi nơi, mọi chỗ, giúp ta luôn được bình an trên đường về quê nhà.

Từ ngữ khá chọn lọc, lời lẽ trau chuốt; vần gieo gián cách, rất đẹp. Trong câu thứ hai, mấy chữ "a wretch like me" vừa gợi hình vừa biểu lộ sự thành thật, khiêm tốn của tác giả, nhưng không biết có phải vì mấy chữ đó nghe bi thảm hay sao mà có sách đã ghi một câu khác kèm theo câu trên để người hát tùy ý chọn mà vẫn giữ được ý chính và giữ được vần với câu thứ tư (free–see):

Câu trong nguyên tác: That saved a wretch like me!

Câu nếu muốn có thể chọn thay câu trên: That saved and set me free!
Để diễn tả sự khác biệt giữa người mất ơn Chúa với người có ơn Chúa, tác giả đã khéo léo nêu lên hai ý tưởng trái ngược trong câu thơ thứ 3: lạc mất (lost) <- -> được tìm lại (found) và hai hình ảnh tương phản trong câu 4: mắt mù (was blind) <- -> mắt được sáng lại (now I see); dĩ nhiên ở đây phải hiểu theo ý nghĩa siêu nhiên.

Tóm lại, xét về cả hai mặt nội dung và hình thức, ta có thể nói Amazing Grace đúng là một bài thánh ca có giá trị.

Trong thể loại Hymnus, có một thói quen đã trở thành gần như một quy luật là khổ thơ cuối cùng được dùng để ca tụng Chúa Ba Ngôi. Không biết có phải vì lý do này hay không mà vào thế kỷ 19, người ta đã thêm vào một khổ thơ nữa tức là khổ thứ V với nội dung chúc tụng Chúa như sau:
When we’ve been there ten thousand years,
Bright shining as the sun,
We’ve no less days to sing God’s praise
Than when we’d first begun.
Nhiều sách ghi tác giả khổ thơ trên đây là John P. Rees, 1828-1900, nhưng một số cuốn chẳng hạn như quyển thánh ca song ngữ tựa là Unidos en Christo-United in Christ thì lại để là anonymous (nặc danh).

Khi cuốn Olney Hymns vừa mới được phát hành, thì bài Amazing Grace đã nổi tiếng ngay, và về sau đã được đón nhận nồng nhiệt không những tại nước Anh mà còn ở các nước khác, không những trong các thánh đường Anh giáo mà cả trong các nhà thờ Tin lành khác và trong các nhà thờ Công giáo nữa.

Ngay ở Hoa kỳ, hầu như tuyển tập thánh ca nào trong các nhà thờ Công giáo và Tin lành cũng đều có bài đó. Ta cũng hay gặp bài này trong những cuốn CD hay cassette về thánh ca nữa.Lời Việt của bài này cũng gồm bốn khổ, tuy không phải là bản dịch nhưng diễn tả cùng một nội dung là ca tụng và tri ân tình thương vô biên của Chúa dành cho loài người. Chính Chúa Giêsu là Chúa chúng ta đã dùng dụ ngôn Người Cha nhân hậu để nói về tình thương đó. Còn Thánh Phaolô thì viết về lòng quảng đại bao la của Chúa như sau:

"Vả lại, Thiên Chúa có đủ quyền tuôn đổ xuống trên anh em mọi thứ ân huệ để anh em vừa được luôn đầy đủ mọi mặt, vừa được dư thừa mà làm mọi việc thiện" (2.Cr 9,8)
Thánh Tông đồ còn quả quyết là không những Chúa ban cho ta đủ ân sủng để xa lánh tội lỗi mà còn ban cho dư thừa nữa. Đây là câu Ngài viết cho các tín hữu Rôma:
"Lề luật đã xen vào, để cho sự sa ngã lan tràn; nhưng ở đâu tội lỗi đã lan tràn, ở đó ân sủng càng chứa chan gấp bội" (Rm 5,20)
Tiếng Việt có dấu giọng nên đôi khi sự luyến láy gặp khó khăn. Vì thế, ở đây mỗi từ chỉ đi theo một nốt nhạc, chứ không có chỗ nào một từ láy hai nốt như mấy âm tiết tiếng Anh nơi ô nhịp 2,6,10,12 và 14, và do đó cũng không thể giữ được trọn vẹn cái vẻ đẹp của dòng nhạc như khi hát lời tiếng Anh.

Khổ IV của lời Việt cũng dùng để bầy tỏ những tình cảm tin cậy, yêu mến,tạ ơn, ngợi khen, chúc tụng Chúa Ba Ngôi như thói quen trong thể loại Hymnus.

Cho đến nay, bài thánh ca Amazing Grace không những được hát trong các nhà thờ và được thu băng, vô đĩa hát nhạc đạo, như đã nói ở trên, mà còn được các ca sĩ hay ban nhạc ngoài đời trình diễn trên sâu khấu và sau đó có khi còn chiếu lại trên tivi nữa. Tại Hoa kỳ thỉnh thoảng ta cũng được thưởng thức bài thánh ca bất hủ này trong những chương trình ca nhạc chiếu trên băng tần KCET hoặc KOCE.

Vào năm 1998, một album ca nhạc có tên là Voice of an Angel –Tiếng hát của một Thiên thần- của Charlotte Church, đã đạt được hai điã bạch kim ở Anh và một đĩa bạch kim ờ Mỹ và đã đem Charlotte lên hàng siêu sao. Năm đó cô mới 12 tuổi. Album này có tất cả17 bài. Và một trong 5 bài mà Charlotte thích nhất đó là Amazing Grace. Bài này, cô chỉ hát những câu 1,2,4,5 thôi. ( Album này không phải chủ yếu là thánh ca, nhưng ngoài bài Amazing Grace, còn có mấy bài khác thuộc loại thánh ca, là Pie Jesu, Panis Angelicus, Thánh vịnh 23, Ave Maria, và Kinh Lạy Cha, được trình bày rất trang trọng, kính cẩn).

Chính cái vị trí đặc biệt của bài thánh ca Amazing Grace nơi các đĩa nhạc và sân khấu ngoài đời cộng với sự ưa thích nó trong những nơi thờ phượng đã khẳng định cái giá trị lớn lao của nó không những về phương diện tôn giáo mà còn riêng về phương diện nghệ thuật nữa.



(Theo: http://www.catruong.com)

baopham
01-09-2009, 08:46 PM
bài này hay quá!!! nghe thật thánh thiêng!!!

vanthanh
28-04-2011, 06:43 PM
một tác phẩm tuyệt hay
tạ ơn chúa lời nào cho con
ng


i ca tạ ơn tình chúa iêu con cho vừa