DonRac
12-10-2011, 10:13 AM
Phạm húy - Trùng tên
Xin chia sẻ cùng ACE một khía cạnh tuy cũ, nhưng ngẫm ra còn là thời sự, khiến DonRac đau đầu không ít khi gặp phải.
Đó là vần đề Phạm húy và Trùng tên.
Nội Quy của http://ThanhCaVietNam.Net quy định việc đăng ký NickName cũng dính dáng đến vụ này:
Điều I: Về việc đăng ký username
Username của không được lấy tên của Chúa, Đức Mẹ, hoặc các Vị Thánh (kể cả Tiếng Anh hoặc Tiếng Việt – có hoặc không dấu).... Ví dụ, bạn không được đăng ký các username như: Giêsu – Giesu (Jesu), Maria (Mary), Phaolô - Phaolo (Paul), Phêrô – Phero (Peter)…
Lý do là vì khi bạn phát ngôn, làm điều gì sai quấy, mọi người sẽ rất khó xử khi kêu tên nick của bạn!
Tuy nhiên bạn được phép đăng ký username với các tên Thánh có kèm theo tên bạn, ví dụ bạn có thể đăng ký username là Maria Nguyen, Phaolo_Thanh. Bạn cũng không được phép đăng ký các username có nội dung thô tục, mất thẩm mỹ. Username không được đăng ký toàn bằng số hoặc toàn ký tự vô nghĩa, vì như vậy sẽ gây phản cảm khi trao đổi giữa các Thành viên với nhau.
Còn về nguồn gốc xa xưa, xin tạm trích từ đây:
Việt Nam có lịch sử một ngàn năm đô hộ của Trung Quốc nên chịu ảnh hưởng nền văn hóa Trung Quốc, trong đó có văn hóa "húy kỵ". Lệnh kiêng húy đầu tiên trong lịch sử Việt Nam được ban hành tháng sáu năm Kiến Trung thứ tám (1232) dưới thời Trần Thái Tông[3]. Lệnh vua đã ban thì thần dân phải thi hành; và đương nhiên con cháu nhà Lý phải từ bỏ gốc gác họ hàng của mình để được tồn tại. Lệnh kiêng húy do vua ban ra để giữ vẻ uy nghi của ngai vàng, kẻ nào phạm húy sẽ bị tru di tam tộc.
Sang triều Hậu Lê, ngày 20 tháng 4 âm lịch năm 1428, sau khi lên ngôi được 5 ngày[4] Lê Thái Tổ đã ban bố ngay lệnh kiêng húy rộng rãi nhất lịch sử[5]: Kiêng đến nhiều loại húy: quốc húy (gồm chính húy và thường húy), tên húy, gia tộc kính húy và dân gian húy[6].
Và từ đó đến mãi thời nhà Nguyễn, lệnh kiêng huý tiếp tục duy trì, nhiều thời được áp dụng một cách khắt khe. Do kiêng huý mà những danh nhân đất Việt đã một thời biến thành tên khác như Ngô Thì Nhậm (Ngô Thời Nhiệm), Phan Châu Trinh (Phan Chu Trinh), Châu Thượng Văn (Chu Thượng Văn)[7]...
Húy kỵ dưới triều đại phong kiến Việt Nam, đặc biệt Quốc húy dưới thời các vua Nguyễn, khá phức tạp. Húy kỵ đã được nâng lên thành Quốc luật, làm thay đổi một phần ngôn ngữ. Có nhiều chữ Nho do viết theo lối húy kỵ (thêm bộ chữ hoặc thêm bớt nét) mà biến thành dạng chữ khác ở cả cách đọc và cách viết[6].
Vụ này nói ra, đôi khi cũng khó phân biệt đúng sai!?
Chuyện húy kỵ thời Phong Kiến, dĩ nhiên thời nay chúng ta đều cảm thấy lạc hậu, cần thay đổi - tức là nên bỏ đi – nhưng không đơn giản như vậy!
Xin nói một góc độ nho nhỏ ở các gia tộc: việc đặt tên con cái, hẳn nhiên cho đến giờ, ai cũng có lúc đau đầu.
Đặt tên sao cho đừng trùng với gia tộc hai bên Nội Ngoại, chí cũng cũng 3 đời. Kẻo khi bị trùng, thật sự là cảm thấy mình lỗi đạo cháu con!
Rồi đến hàng xóm láng giềng ở các vùng quê Việt Nam: lỡ như mình đặt tên con trùng với ông bác hàng xóm, không bị tẩy chay vài năm, thậm chí vĩnh viễn mới là lạ!
Chưa kể nếu vì lý do nào đó, ta đặt tên con trùng với một danh nhân nào ấy, không bị lời ra tiếng vào, thường là chê bai, thì ít ra cũng bị gán cho một từ: hâm!
Khổ nhất là vụ rể - dâu!
Sự đời thì chuyện đôi lứa, nào đâu biết trước, họa chăng là “chỉ phúc giao hôn” thời Phong Kiến!
Hiển nhiên thời nay làm gì còn có chuyện đó, thế là họa từ … cái tên.
Chỉ đơn giản vì cái tên, mà nhiều cặp tưởng chừng duyên phận do trời định, lại trở thành vô duyên ở kiếp này. Bởi lẽ chỉ giản đơn là chàng hoặc nàng … trùng tên với Cha - Mẹ, Ông – Bà của nhau!
May mắn lắm mới có đôi cặp, hứa và làm: đổi tên để được vợ (hoặc chồng), chí ít cũng là nội bộ trong gia tộc!
Xin nói đến việc liên can mà DonRac đau đầu:
- Tên Nhạc sỹ
- Tên Ca sỹ
- Tên Album
- Tên Bài hát
Ở đây, chỉ xin nói ở góc riêng liên can đến Thánh Ca Việt thôi, không dám lạm bàn rộng hơn trong lĩnh vực âm nhạc Việt Nam.
Hẳn nhiên, trường hợp Nhạc sỹ ít khi bị dính đến vụ này.
Bởi lẽ, giã như có vô tình bị trùng tên, Nhạc sỹ thế hệ sau sẽ tự tìm một nghệ danh khác để sử dụng.
Tuy vậy, không phải là không có sự trùng lắp mà dễ giải quyết: ví như Nhạc sỹ Vũ Thái Hòa và Nhạc sỹ Lm. Vũ Thái Hóa.
Nhạc sỹ Nguyễn Hùng Lân tuy đã cảnh giác ghi thêm họ, nhưng đôi khi ai đó quên ghi vào, thế là rắc rối!
Trường hợp Ca sỹ mới thật là … phiền đây.
Không dám bình loạn đúng sai, chỉ nói rằng khi post bài hát của Ca sỹ thể hiện lên TCVN, DonRac thật sự đau đầu về vụ tên Ca sỹ!
Điều thứ nhất là do Trang Nhạc TCVN dùng là soft Xtremedia, đã là tin học thì không có chuyện trùng lắp, 1 là 1 và 2 là 2.
Đã có Hồng Nhung rồi, thì chỉ còn cách ghi thêm ký hiệu gì đó, chứ nếu không thì 5 – 7 Hồng Nhung đều gom chung lại một chỗ!
Vậy thì ai là Ca sỹ được “độc quyền” cái tên đó, ai là ca sỹ phải ghi thêm phụ chú “bất đắc dĩ”?
Hồng Nhung – Hoàng Nam – Kim Thanh - Lệ Hằng - Ngọc Lan – Như Quỳnh – Phương Dung – Phương Loan – Phương Thảo - Thanh Lan – Thanh Nga – Thanh Thúy – Thanh Thủy – Thùy Dương - Thủy Tiên …
Không phụ chú không được, nhưng ai cho phép DonRac phụ chú vào sau nghệ danh của người khác?!
Thôi thì cứ theo ý riêng mà làm liều: ưu tiên tiền bối - hậu bối, ưu tiên nghệ danh có nhiều bài hát ở TCVN, ưu tiên nghệ danh nhiều người biết…
Tên Album, tên bài hát cũng thế!
Thôi thì trùng lu bù, cứ theo cách chủ quan trước nay mà làm … lụi!
Ngẫm tới ngẫm lui thấy vụ này cũng còn rắc rối dài dài…
Vài suy tư chia sẻ, kẻo chất chứa trong lòng … một mình không tốt!!!
TCVN 12/10/2011
Xin chia sẻ cùng ACE một khía cạnh tuy cũ, nhưng ngẫm ra còn là thời sự, khiến DonRac đau đầu không ít khi gặp phải.
Đó là vần đề Phạm húy và Trùng tên.
Nội Quy của http://ThanhCaVietNam.Net quy định việc đăng ký NickName cũng dính dáng đến vụ này:
Điều I: Về việc đăng ký username
Username của không được lấy tên của Chúa, Đức Mẹ, hoặc các Vị Thánh (kể cả Tiếng Anh hoặc Tiếng Việt – có hoặc không dấu).... Ví dụ, bạn không được đăng ký các username như: Giêsu – Giesu (Jesu), Maria (Mary), Phaolô - Phaolo (Paul), Phêrô – Phero (Peter)…
Lý do là vì khi bạn phát ngôn, làm điều gì sai quấy, mọi người sẽ rất khó xử khi kêu tên nick của bạn!
Tuy nhiên bạn được phép đăng ký username với các tên Thánh có kèm theo tên bạn, ví dụ bạn có thể đăng ký username là Maria Nguyen, Phaolo_Thanh. Bạn cũng không được phép đăng ký các username có nội dung thô tục, mất thẩm mỹ. Username không được đăng ký toàn bằng số hoặc toàn ký tự vô nghĩa, vì như vậy sẽ gây phản cảm khi trao đổi giữa các Thành viên với nhau.
Còn về nguồn gốc xa xưa, xin tạm trích từ đây:
Việt Nam có lịch sử một ngàn năm đô hộ của Trung Quốc nên chịu ảnh hưởng nền văn hóa Trung Quốc, trong đó có văn hóa "húy kỵ". Lệnh kiêng húy đầu tiên trong lịch sử Việt Nam được ban hành tháng sáu năm Kiến Trung thứ tám (1232) dưới thời Trần Thái Tông[3]. Lệnh vua đã ban thì thần dân phải thi hành; và đương nhiên con cháu nhà Lý phải từ bỏ gốc gác họ hàng của mình để được tồn tại. Lệnh kiêng húy do vua ban ra để giữ vẻ uy nghi của ngai vàng, kẻ nào phạm húy sẽ bị tru di tam tộc.
Sang triều Hậu Lê, ngày 20 tháng 4 âm lịch năm 1428, sau khi lên ngôi được 5 ngày[4] Lê Thái Tổ đã ban bố ngay lệnh kiêng húy rộng rãi nhất lịch sử[5]: Kiêng đến nhiều loại húy: quốc húy (gồm chính húy và thường húy), tên húy, gia tộc kính húy và dân gian húy[6].
Và từ đó đến mãi thời nhà Nguyễn, lệnh kiêng huý tiếp tục duy trì, nhiều thời được áp dụng một cách khắt khe. Do kiêng huý mà những danh nhân đất Việt đã một thời biến thành tên khác như Ngô Thì Nhậm (Ngô Thời Nhiệm), Phan Châu Trinh (Phan Chu Trinh), Châu Thượng Văn (Chu Thượng Văn)[7]...
Húy kỵ dưới triều đại phong kiến Việt Nam, đặc biệt Quốc húy dưới thời các vua Nguyễn, khá phức tạp. Húy kỵ đã được nâng lên thành Quốc luật, làm thay đổi một phần ngôn ngữ. Có nhiều chữ Nho do viết theo lối húy kỵ (thêm bộ chữ hoặc thêm bớt nét) mà biến thành dạng chữ khác ở cả cách đọc và cách viết[6].
Vụ này nói ra, đôi khi cũng khó phân biệt đúng sai!?
Chuyện húy kỵ thời Phong Kiến, dĩ nhiên thời nay chúng ta đều cảm thấy lạc hậu, cần thay đổi - tức là nên bỏ đi – nhưng không đơn giản như vậy!
Xin nói một góc độ nho nhỏ ở các gia tộc: việc đặt tên con cái, hẳn nhiên cho đến giờ, ai cũng có lúc đau đầu.
Đặt tên sao cho đừng trùng với gia tộc hai bên Nội Ngoại, chí cũng cũng 3 đời. Kẻo khi bị trùng, thật sự là cảm thấy mình lỗi đạo cháu con!
Rồi đến hàng xóm láng giềng ở các vùng quê Việt Nam: lỡ như mình đặt tên con trùng với ông bác hàng xóm, không bị tẩy chay vài năm, thậm chí vĩnh viễn mới là lạ!
Chưa kể nếu vì lý do nào đó, ta đặt tên con trùng với một danh nhân nào ấy, không bị lời ra tiếng vào, thường là chê bai, thì ít ra cũng bị gán cho một từ: hâm!
Khổ nhất là vụ rể - dâu!
Sự đời thì chuyện đôi lứa, nào đâu biết trước, họa chăng là “chỉ phúc giao hôn” thời Phong Kiến!
Hiển nhiên thời nay làm gì còn có chuyện đó, thế là họa từ … cái tên.
Chỉ đơn giản vì cái tên, mà nhiều cặp tưởng chừng duyên phận do trời định, lại trở thành vô duyên ở kiếp này. Bởi lẽ chỉ giản đơn là chàng hoặc nàng … trùng tên với Cha - Mẹ, Ông – Bà của nhau!
May mắn lắm mới có đôi cặp, hứa và làm: đổi tên để được vợ (hoặc chồng), chí ít cũng là nội bộ trong gia tộc!
Xin nói đến việc liên can mà DonRac đau đầu:
- Tên Nhạc sỹ
- Tên Ca sỹ
- Tên Album
- Tên Bài hát
Ở đây, chỉ xin nói ở góc riêng liên can đến Thánh Ca Việt thôi, không dám lạm bàn rộng hơn trong lĩnh vực âm nhạc Việt Nam.
Hẳn nhiên, trường hợp Nhạc sỹ ít khi bị dính đến vụ này.
Bởi lẽ, giã như có vô tình bị trùng tên, Nhạc sỹ thế hệ sau sẽ tự tìm một nghệ danh khác để sử dụng.
Tuy vậy, không phải là không có sự trùng lắp mà dễ giải quyết: ví như Nhạc sỹ Vũ Thái Hòa và Nhạc sỹ Lm. Vũ Thái Hóa.
Nhạc sỹ Nguyễn Hùng Lân tuy đã cảnh giác ghi thêm họ, nhưng đôi khi ai đó quên ghi vào, thế là rắc rối!
Trường hợp Ca sỹ mới thật là … phiền đây.
Không dám bình loạn đúng sai, chỉ nói rằng khi post bài hát của Ca sỹ thể hiện lên TCVN, DonRac thật sự đau đầu về vụ tên Ca sỹ!
Điều thứ nhất là do Trang Nhạc TCVN dùng là soft Xtremedia, đã là tin học thì không có chuyện trùng lắp, 1 là 1 và 2 là 2.
Đã có Hồng Nhung rồi, thì chỉ còn cách ghi thêm ký hiệu gì đó, chứ nếu không thì 5 – 7 Hồng Nhung đều gom chung lại một chỗ!
Vậy thì ai là Ca sỹ được “độc quyền” cái tên đó, ai là ca sỹ phải ghi thêm phụ chú “bất đắc dĩ”?
Hồng Nhung – Hoàng Nam – Kim Thanh - Lệ Hằng - Ngọc Lan – Như Quỳnh – Phương Dung – Phương Loan – Phương Thảo - Thanh Lan – Thanh Nga – Thanh Thúy – Thanh Thủy – Thùy Dương - Thủy Tiên …
Không phụ chú không được, nhưng ai cho phép DonRac phụ chú vào sau nghệ danh của người khác?!
Thôi thì cứ theo ý riêng mà làm liều: ưu tiên tiền bối - hậu bối, ưu tiên nghệ danh có nhiều bài hát ở TCVN, ưu tiên nghệ danh nhiều người biết…
Tên Album, tên bài hát cũng thế!
Thôi thì trùng lu bù, cứ theo cách chủ quan trước nay mà làm … lụi!
Ngẫm tới ngẫm lui thấy vụ này cũng còn rắc rối dài dài…
Vài suy tư chia sẻ, kẻo chất chứa trong lòng … một mình không tốt!!!
TCVN 12/10/2011