Damsan
11-11-2008, 03:08 PM
Khái quát
Có vô số các loại nút dây khác nhau và mỗi nút dây có những đặc tính riêng và thích hợp cho một phạm vi công dụng nào đó. Một số nút dây rất thích hợp để buộc vào các vật đặc biệt như dây thừng khác, cọc, vòng khoen (ring). Những nút dây khác được tạo ra để buộc chặt quanh một vật. Các nút dây trang trí thường là các nút dây được thắt vào chính chúng để tạo ra một hình thể hấp dẫn nào đó. Chọn đúng nút dây cho một công việc đang làm là một trong những khía cạnh cơ bản nhất trong việc sử dụng nút dây thành thạo.
Học cách thắt nút dây
Một số sách, trang web, video, và các nguồn tài liệu khác sẳn có cho những ai thích thú học cách thắt các nút dây là một điều minh chứng đến giá trị của chúng đối với loài người. Trong lúc có một số người có khả năng bẩm sinh nhìn vào hình vẽ và thắt các nút dây theo các hình minh hoạ, những người khác thì cần có giai đoạn ban đầu học cách thắt nút dây qua sự hướng dẫn của những người đã từng biết các nút dây trước đó. Kỹ năng thắt nút dây thường là được truyền thụ từ những thủy thủ, Hướng đạo sinh, người leo núi, người thám hiểm hang động, chuyên gia trồng cây, nhân viên cứu hộ, người đánh bắt cá, và các nhà phẩu thuật. Sau khi đã thành thạo một vài nút dây cơ bản, những hình vẽ và hình chụp sẽ trở nên dễ nhìn hơn để theo đó mà tiếp tục công việc học thắt các nút dây khác. Học cách thắt nút dây đòi hỏi cần có kiên nhẫn và sự thực hành.
Ứng dụng
Nút dây rất cần thiết trong sinh hoạt hàng ngày ở nhà, vui chơi giải trí, nghiệp vụ, và công nghệ. Thậm chí những hoạt động đơn giản như chở một tải trọng nào đó từ tiệm bán đồ sắt về nhà có thể gây ra tai họa nếu thắt một nút dây vụng về. Những tài xế xe tải cần buộc ghì một tải trọng xuống có thể sử dụng nút xe tải để đạt được lợi thế cơ học. Nút dây có thể cứu được những người khám phá hang động khỏi bị sơ ý chôn vùi dưới hàng triệu tấn đất đá. Bất cứ hoạt động gì, thí dụ như đi thuyền buồm trên mặt nước hoặc leo núi trên một vách đá, việc học các nút dây đã được thử nghiệm trước khi thực hiện các hoạt động nguy hiểm này sẽ làm tăng được độ bảo vệ an toàn cá nhân. Ngoài sự an toàn, các nút dây thích hợp cũng giúp tránh phải bắt buộc cắt dây.
Nút Thuyền Chài - Nút Dẹp - Nút Ghế Đơn - Nút Thợ Dệt
http://www.liendoiphutrach.org/diendan/images/icons/icon10.gif Nút Thuyền Chài - Nút Dẹp - Nút Ghế Đơn - Nút Thợ Dệt
Nút thuyền chài (clove hitch) là một loại nút dây thường dùng để buộc dây thuyền vào cọc trên bờ hay dùng để buộc đầu lều (cắm trại). Nó cũng được dùng như nút khởi đầu cho các nút ráp (tháp) cây.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/33.jpg
Cách tạo nút thuyền chài
Trước tiên quấn một vòng quanh cột hay cọc với đầu dây ngắn nằm bên trên vòng dây vừa tạo. Quấn đầu dây ngắn quanh cột thêm một vòng và luồn đầu dây ngắn bên dưới vòng quấn. Kéo đầu dây xiết chặt.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/clove_a.gif
Nút dẹt hay nút kép (reef knot/square knot) là một nút dây đơn giản và thông dụng, được dùng để thắt hai đầu của một sợi dây để giử chặt một vật. Nút này giống như nút ăn trộm hay còn gọi là nút đầu bò, trừ hai đầu dây ngắn ở ngay chổ thắt nằm cùng một phía (Xem hình để thấy rỏ sự khác nhau).
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/11.jpg http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/22.jpg
Công dụng
Thường thường được dùng để băng vết thương bằng vải hay là dùng để buộc dây giày. Đây là một trong các nút dây đơn giản được sử dụng thường xuyên trong Hướng đạo.
Cách thắt nút dẹt
Mỗi tay nắm giữ một đầu của sợi dây. Ðưa đầu dây trái lên trên đầu dây phải rồi luồn xuống dưới.
Ðầu dây phải đưa lên trên đầu dây trái rồi luồn xuống dưới.
Kéo 2 đầu dây chặt lại tạo thành nút dẹt.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/reef_a.gif
Nút ghế đơn (bowline) là một nút dây khi tạo ra sẽ cho một vòng tròn cố định (xem hình), thường dùng khi buộc dây thừng quanh vào người hay vật mà không sợ vòng dây tuột và xiết chặt vào.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/44.jpg
Cách thắt nút ghế đơn
Tạo một vòng tròn nhỏ xíu (hướng rất quan trọng), và luồn đầu dây tự do (ngắn) từ dưới lên xuyên qua vòng dây nhỏ, rồi vòng ra phía sau phần dây dài. Sau đó luồn đầu dây ngắn trở xuống xuyên qua vòng tròn nhỏ lần nữa.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/bowlin_a.gif
Sử dụng
Làm một vòng tròn cố định ở đầu một sợi dây mà không sợ vòng dây bị chạy tuột lên hay xuống
Dùng để kéo người từ dưới thấp lên.
Ném cho người sắp chìm dưới nước để kéo họ vào
Làm dây an toàn khi leo núi hay làm việc trên cao
Nút kéo gỗ (timber hitch) là một nút dây dùng để buộc một sợi dây thừng vào một khúc gỗ. Nút dây này rất dễ tháo sau khi dùng.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/77.jpg
Công dụng
Dùng để kéo vật dài và nặng (thí dụ như một khúc gỗ) hay dùng để giăng võng. Nó cũng là nút khởi đầu của nút tháp cây dấu nhân.
Cách tạo nútĐể tạo nút, quấn dây thừng hết một vòng quanh khúc gỗ hay thân cây. Đầu dây ngắn quấn quanh phần dây dài (nhìn hình trái), rồi xâu đầu dây ngắn qua vòng tròn vừa tạo quanh khúc gỗ. Sau đó quấn đầu dây ngắn ba vòng quanh vòng tròn vừa tạo và kéo phần dây dài để xiết chặt. Lưu ý là cần quấn ba vòng đối với các loại dây thừng thiên nhiên trong khi cần phải quấn 5 vòng đối với loại dây thừng bằng nylon
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/timber_a.gif
Nút số 8 (figure-of-eight knot) là một loại nút dây. Nó rất là quan trọng và có công dụng như một phương pháp chặn dây thừng không bị tuột khỏi các dụng cụ thiết bị cột dây trong đi thuyền buồm và leo núi
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/88.jpg
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/fig8_a.gif
Nút nối dây câu (Fisherman's knot) là một nút dây đặc dụng dùng để nối hai sợi dây lại với nhau.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/99.jpg
Cách thắt
Nó đơn giản là hai nút đơn, một nút đơn giữ quanh sợi dây bên phải và nút kia giữ quanh sợi dây bên trái. Xiết chặt lần lượt mỗi nút đơn. Sau đó kéo căng hai đầu sợi dây vừa được nối sao cho hai nút đơn chạy gần lại với nhau.
Sử dụng
Nó đòi hỏi một chút khéo léo để thắt và vì vậy nó thường được dùng với các loại dây vật liệu chắc chắn. Khi được buộc xong, nó khá gọn và đầu mút dây ló dài ra ở ngay nút vừa thắt có thể được cắt gọn sát vào. Những tính chất này làm nó rất hữu dụng để nối dây câu. Nó cũng có thể dùng để nối hai sợi dây trơn láng, có tiết diện không bằng nhau hoặc bằng nhau.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/fish_a.gif
Nút ghế kép (Bowline on a bight) là một nút dây tạo ra một cặp vòng tròn cố định ở khoảng giữa dây thừng. Lợi ích là hai vòng tròn không bị tuột và có thể nói rằng nó dễ tháo ra.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/101.jpg
Cách thắt
Trước tiên gấp hai phần dây thừng lại với nhau.
Tạo một vòng tròn bằng cách chồng phần đầu gấp lên trên phần dây dài.
Xâu đầu gấp qua vòng tròn vừa tạo từ dưới lên trên.
Nắm đầu gấp và kéo về phía bạn và chồng phần vòng tròn của đầu gấp từ dưới lên xuyên qua vòng tròn đã tạo lúc đầu.
Nắm phần vòng tròn đã tạo lúc đầu xiết chặt
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/Abowbit.gif
Sử dụng
Nút dây này có thể được dùng để tạo vòng bám chân (toe hold) ở giữa dây thừng.
Làm vòng ghế an toàn trong cứu hộ, tiện lợi và dể chịu hơn nút ghế đơn. Mỗi vòng có thể dùng cho mỗi đùi chân và phần trên choàng qua ngực để giữ an toàn.
Có vô số các loại nút dây khác nhau và mỗi nút dây có những đặc tính riêng và thích hợp cho một phạm vi công dụng nào đó. Một số nút dây rất thích hợp để buộc vào các vật đặc biệt như dây thừng khác, cọc, vòng khoen (ring). Những nút dây khác được tạo ra để buộc chặt quanh một vật. Các nút dây trang trí thường là các nút dây được thắt vào chính chúng để tạo ra một hình thể hấp dẫn nào đó. Chọn đúng nút dây cho một công việc đang làm là một trong những khía cạnh cơ bản nhất trong việc sử dụng nút dây thành thạo.
Học cách thắt nút dây
Một số sách, trang web, video, và các nguồn tài liệu khác sẳn có cho những ai thích thú học cách thắt các nút dây là một điều minh chứng đến giá trị của chúng đối với loài người. Trong lúc có một số người có khả năng bẩm sinh nhìn vào hình vẽ và thắt các nút dây theo các hình minh hoạ, những người khác thì cần có giai đoạn ban đầu học cách thắt nút dây qua sự hướng dẫn của những người đã từng biết các nút dây trước đó. Kỹ năng thắt nút dây thường là được truyền thụ từ những thủy thủ, Hướng đạo sinh, người leo núi, người thám hiểm hang động, chuyên gia trồng cây, nhân viên cứu hộ, người đánh bắt cá, và các nhà phẩu thuật. Sau khi đã thành thạo một vài nút dây cơ bản, những hình vẽ và hình chụp sẽ trở nên dễ nhìn hơn để theo đó mà tiếp tục công việc học thắt các nút dây khác. Học cách thắt nút dây đòi hỏi cần có kiên nhẫn và sự thực hành.
Ứng dụng
Nút dây rất cần thiết trong sinh hoạt hàng ngày ở nhà, vui chơi giải trí, nghiệp vụ, và công nghệ. Thậm chí những hoạt động đơn giản như chở một tải trọng nào đó từ tiệm bán đồ sắt về nhà có thể gây ra tai họa nếu thắt một nút dây vụng về. Những tài xế xe tải cần buộc ghì một tải trọng xuống có thể sử dụng nút xe tải để đạt được lợi thế cơ học. Nút dây có thể cứu được những người khám phá hang động khỏi bị sơ ý chôn vùi dưới hàng triệu tấn đất đá. Bất cứ hoạt động gì, thí dụ như đi thuyền buồm trên mặt nước hoặc leo núi trên một vách đá, việc học các nút dây đã được thử nghiệm trước khi thực hiện các hoạt động nguy hiểm này sẽ làm tăng được độ bảo vệ an toàn cá nhân. Ngoài sự an toàn, các nút dây thích hợp cũng giúp tránh phải bắt buộc cắt dây.
Nút Thuyền Chài - Nút Dẹp - Nút Ghế Đơn - Nút Thợ Dệt
http://www.liendoiphutrach.org/diendan/images/icons/icon10.gif Nút Thuyền Chài - Nút Dẹp - Nút Ghế Đơn - Nút Thợ Dệt
Nút thuyền chài (clove hitch) là một loại nút dây thường dùng để buộc dây thuyền vào cọc trên bờ hay dùng để buộc đầu lều (cắm trại). Nó cũng được dùng như nút khởi đầu cho các nút ráp (tháp) cây.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/33.jpg
Cách tạo nút thuyền chài
Trước tiên quấn một vòng quanh cột hay cọc với đầu dây ngắn nằm bên trên vòng dây vừa tạo. Quấn đầu dây ngắn quanh cột thêm một vòng và luồn đầu dây ngắn bên dưới vòng quấn. Kéo đầu dây xiết chặt.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/clove_a.gif
Nút dẹt hay nút kép (reef knot/square knot) là một nút dây đơn giản và thông dụng, được dùng để thắt hai đầu của một sợi dây để giử chặt một vật. Nút này giống như nút ăn trộm hay còn gọi là nút đầu bò, trừ hai đầu dây ngắn ở ngay chổ thắt nằm cùng một phía (Xem hình để thấy rỏ sự khác nhau).
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/11.jpg http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/22.jpg
Công dụng
Thường thường được dùng để băng vết thương bằng vải hay là dùng để buộc dây giày. Đây là một trong các nút dây đơn giản được sử dụng thường xuyên trong Hướng đạo.
Cách thắt nút dẹt
Mỗi tay nắm giữ một đầu của sợi dây. Ðưa đầu dây trái lên trên đầu dây phải rồi luồn xuống dưới.
Ðầu dây phải đưa lên trên đầu dây trái rồi luồn xuống dưới.
Kéo 2 đầu dây chặt lại tạo thành nút dẹt.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/reef_a.gif
Nút ghế đơn (bowline) là một nút dây khi tạo ra sẽ cho một vòng tròn cố định (xem hình), thường dùng khi buộc dây thừng quanh vào người hay vật mà không sợ vòng dây tuột và xiết chặt vào.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/44.jpg
Cách thắt nút ghế đơn
Tạo một vòng tròn nhỏ xíu (hướng rất quan trọng), và luồn đầu dây tự do (ngắn) từ dưới lên xuyên qua vòng dây nhỏ, rồi vòng ra phía sau phần dây dài. Sau đó luồn đầu dây ngắn trở xuống xuyên qua vòng tròn nhỏ lần nữa.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/bowlin_a.gif
Sử dụng
Làm một vòng tròn cố định ở đầu một sợi dây mà không sợ vòng dây bị chạy tuột lên hay xuống
Dùng để kéo người từ dưới thấp lên.
Ném cho người sắp chìm dưới nước để kéo họ vào
Làm dây an toàn khi leo núi hay làm việc trên cao
Nút kéo gỗ (timber hitch) là một nút dây dùng để buộc một sợi dây thừng vào một khúc gỗ. Nút dây này rất dễ tháo sau khi dùng.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/77.jpg
Công dụng
Dùng để kéo vật dài và nặng (thí dụ như một khúc gỗ) hay dùng để giăng võng. Nó cũng là nút khởi đầu của nút tháp cây dấu nhân.
Cách tạo nútĐể tạo nút, quấn dây thừng hết một vòng quanh khúc gỗ hay thân cây. Đầu dây ngắn quấn quanh phần dây dài (nhìn hình trái), rồi xâu đầu dây ngắn qua vòng tròn vừa tạo quanh khúc gỗ. Sau đó quấn đầu dây ngắn ba vòng quanh vòng tròn vừa tạo và kéo phần dây dài để xiết chặt. Lưu ý là cần quấn ba vòng đối với các loại dây thừng thiên nhiên trong khi cần phải quấn 5 vòng đối với loại dây thừng bằng nylon
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/timber_a.gif
Nút số 8 (figure-of-eight knot) là một loại nút dây. Nó rất là quan trọng và có công dụng như một phương pháp chặn dây thừng không bị tuột khỏi các dụng cụ thiết bị cột dây trong đi thuyền buồm và leo núi
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/88.jpg
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/fig8_a.gif
Nút nối dây câu (Fisherman's knot) là một nút dây đặc dụng dùng để nối hai sợi dây lại với nhau.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/99.jpg
Cách thắt
Nó đơn giản là hai nút đơn, một nút đơn giữ quanh sợi dây bên phải và nút kia giữ quanh sợi dây bên trái. Xiết chặt lần lượt mỗi nút đơn. Sau đó kéo căng hai đầu sợi dây vừa được nối sao cho hai nút đơn chạy gần lại với nhau.
Sử dụng
Nó đòi hỏi một chút khéo léo để thắt và vì vậy nó thường được dùng với các loại dây vật liệu chắc chắn. Khi được buộc xong, nó khá gọn và đầu mút dây ló dài ra ở ngay nút vừa thắt có thể được cắt gọn sát vào. Những tính chất này làm nó rất hữu dụng để nối dây câu. Nó cũng có thể dùng để nối hai sợi dây trơn láng, có tiết diện không bằng nhau hoặc bằng nhau.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/fish_a.gif
Nút ghế kép (Bowline on a bight) là một nút dây tạo ra một cặp vòng tròn cố định ở khoảng giữa dây thừng. Lợi ích là hai vòng tròn không bị tuột và có thể nói rằng nó dễ tháo ra.
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/101.jpg
Cách thắt
Trước tiên gấp hai phần dây thừng lại với nhau.
Tạo một vòng tròn bằng cách chồng phần đầu gấp lên trên phần dây dài.
Xâu đầu gấp qua vòng tròn vừa tạo từ dưới lên trên.
Nắm đầu gấp và kéo về phía bạn và chồng phần vòng tròn của đầu gấp từ dưới lên xuyên qua vòng tròn đã tạo lúc đầu.
Nắm phần vòng tròn đã tạo lúc đầu xiết chặt
http://i214.photobucket.com/albums/cc172/liendoiphutrach/Abowbit.gif
Sử dụng
Nút dây này có thể được dùng để tạo vòng bám chân (toe hold) ở giữa dây thừng.
Làm vòng ghế an toàn trong cứu hộ, tiện lợi và dể chịu hơn nút ghế đơn. Mỗi vòng có thể dùng cho mỗi đùi chân và phần trên choàng qua ngực để giữ an toàn.