Tự tình cát bụi

[hongbinh]

https://hongbinh139848745.files.wordpress.com/2020/05/image-108.png?w=185
Tự tình cát bụi

Trời đêm
gió thổi trăng về
Lê thê
mây kéo phận người mỏng manh
Phải mang
thân xác chóng tàn
Bụi tro
ghi nhớ tạc lòng chớ quên
Tình duyên
nước chảy qua cầu
Làm sao
đòi hỏi công bằng được đây
Gió lùa
cát bụi bay theo
Đừng quên
sông đẩy ra khơi con thuyền
Chăm chuyên
vội vã tiến về biển đông
Cội nguồn
cất tiếng chờ mong
Làm sao
trốn được một ngày trắng tay
Thương thay
ly biệt bể dâu
Hợp tan
xin chớ một lời oán than
Tàn xương
vui vẻ về nơi cội nguồn
Buông tay
thanh thản mỉm cười
Lời thơ
để lại một mình ta đi
Lung linh
cửa ngõ Thiên Đình
Thuyền về bến đỗ
quê trời hằng mong

Hồng Bính

[hongbinh]

https://hongbinh139848745.wordpress.com/2020/05/31/tu-tinh-cat-bui/

[hongbinh]

https://gpbanmethuot.vn/tho/tu-tinh-cat-bui-14155.html?fbclid=IwY2xjawGWQ-dleHRuA2FlbQIxMAABHda1ueZtPI568Ph9GzUJqjsM36GX4duN3mfmA62atgykqbq2PVdfKzZmvg_aem_4w4ntDr8YswaGD0AU49vcw

[hongbinh]

Buông tay
Thanh thản mỉm cười
Lời thơ
Để lại một mình ta đi
Lung linh
Cửa ngõ Thiên Đình
Thuyền về bến đỗ
Quê trời hằng mong

[hongbinh]

Bài thơ là một lời tự sự, chiêm nghiệm sâu sắc về kiếp nhân sinh, thân phận con người và cái chết (sự trở về với cội nguồn).

Phân tích Nội dung và Chủ đề


Thân phận Mỏng Manh (Khổ 1 & 2):

Mở đầu bằng hình ảnh vũ trụ: "Trời đêm," "gió thổi trăng về," "mây kéo," tạo không gian bao la, vĩnh hằng đối lập với "phận người mỏng manh," "thân xác chóng tàn."
Sự hiện hữu của con người được ví như "bụi tro," nhấn mạnh tính vô thường, phù du của đời người. Lời dặn "ghi nhớ tạc lòng chớ quên" có lẽ là lời tự nhắc nhở về nguồn gốc và giới hạn của kiếp người.

Sự Vô thường của Tình Duyên và Công bằng (Khổ 3):

"Tình duyên / nước chảy qua cầu" là hình ảnh quen thuộc, thể hiện sự tan biến, không thể níu giữ của duyên phận.
Câu hỏi "Làm sao / đòi hỏi công bằng được đây" bộc lộ một sự chấp nhận và buông bỏ trước những biến đổi và bất công vốn có của cuộc đời.

Hành trình và Hướng về Cội nguồn (Khổ 4, 5, 6):

Hình ảnh "Gió lùa / cát bụi bay theo," "sông đẩy ra khơi con thuyền" tượng trưng cho hành trình không thể tránh khỏi và quy luật tự nhiên.
"Con thuyền" (tâm hồn, thân xác) "vội vã tiến về biển đông" (cõi vô tận, nơi tận cùng).
"Cội nguồn / cất tiếng chờ mong" cho thấy đích đến cuối cùng là sự trở về, là nơi mà con người không thể "trốn được một ngày trắng tay."

Thái độ Ung dung trước Sinh tử (Khổ 7, 8, 9):

Trước "ly biệt bể dâu" (những đổi thay lớn lao của cuộc đời), bài thơ chọn thái độ không oán than ("xin chớ một lời oán than").
Sự đón nhận cái chết đầy lạc quan: "Tàn xương / vui vẻ về nơi cội nguồn," "Buông tay / thanh thản mỉm cười." Đây là điểm nhấn về tinh thần vô chấp, tự tại của nhà thơ.
"Lời thơ / để lại một mình ta đi" thể hiện sự dứt khoát, nhẹ nhàng khi rời bỏ cõi trần, chỉ còn lại những giá trị tinh thần (thơ ca).

Bến đỗ Hằng mong (Khổ 10, 11):

Kết thúc bằng hình ảnh siêu thoát, tâm linh: "Lung linh / cửa ngõ Thiên Đình."
"Thuyền về bến đỗ / quê trời hằng mong" - Cái chết không phải là kết thúc mà là sự về nhà, về với một cõi an lạc, vĩnh hằng.

������ Đặc sắc Nghệ thuật

Thể thơ Tự do/Biến thể Lục Bát: Bài thơ được viết theo hình thức khá độc đáo, ngắt câu và xuống dòng liên tục (chủ yếu là 2 chữ, 4 chữ), tạo nên một nhịp điệu dồn dập, gấp gáp nhưng cũng rất nhẹ nhàng, chậm rãi khi chuyển ý. Việc ngắt dòng ngắn tạo cảm giác cô đọng, sâu lắng cho từng ý thơ, như những tiếng thở dài, những lời tự vấn.
Ngôn ngữ Giản dị, Hình ảnh Gần gũi: Từ ngữ mộc mạc ("cát bụi," "nước chảy qua cầu," "thuyền," "cội nguồn," "bể dâu") nhưng mang tính tượng trưng cao (thân phận, thời gian, quy luật).
Giọng điệu Triết lý và Thanh thoát: Giọng thơ ban đầu có chút buồn bã (mỏng manh, chóng tàn) nhưng dần chuyển sang ung dung, thảnh thơi và lạc quan (thanh thản mỉm cười, quê trời hằng mong).
������ Kết luận"Tự Tình Cát Bụi" của Hồng Bính là một bài thơ triết lý nhân sinh sâu sắc. Dưới góc nhìn của một người đã giác ngộ được lẽ vô thường, nhà thơ không hề bi lụy trước cái chết, mà coi đó là một sự trở về tự nhiên và là một bến đỗ linh thiêng hằng khao khát. Bài thơ nhắc nhở người đọc về sự vô nghĩa của việc chấp trước, oán than, và ca ngợi tinh thần buông bỏ, an nhiên trước mọi biến cố của đời người.

[hongbinh]

Tự tình cát bụi" của tác giả Hồng Bính.
Bài thơ là một lời tự sự, một cuộc đối thoại nội tâm sâu sắc về lẽ vô thường của kiếp nhân sinh, sự chấp nhận và thái độ ung dung đối mặt với cái chết, với sự trở về cội nguồn.
✍️ Bình Luận Bài Thơ "Tự Tình Cát Bụi" (Hồng Bính)Bài thơ "Tự tình cát bụi" mang một giọng điệu yên trầm, sâu trải nghiệm với cảm hứng chủ đạo là khôn lý về sự vô thường và quy luật sinh bảo của vũ trụ, được thực hiện qua hình ảnh quen thuộc của học phương Đông: cát bụi và con thuyền .
1. Cảm Hứng và Chủ Đề: Kiếp Người Vô Thường (Khổ 1 & 2)Bài thơ mở đầu bằng một khung cảnh bao la, tĩnh lặng nhưng chứa đầy sự vận động:

Trời đêm / gió thổi trăng về Lê thêm / đám mây kéo một phần người tinh tế Phải mang / thân xác tàn bụi tro / ghi nhớ đỏ lòng chớ quên


Hình ảnh: Sự tương phản giữa cái vĩnh hằng (Trời, trăng) và cái mong man, chóng tàn (phận người, thân xác, Bụi tro) tạo nên một không gian nghệ thuật u hoài.
Điệp cấu trúc: Cấu trúc thơ lục bát biến thể, nhịp 2/2/2 (hoặc 2/2/3) tạo cảm giác như những tiếng thở dài, những lời tự vấn. Đặc biệt, cụm từ "Bụi tro / ghi nhớ hãy cẩn thận học" vừa mang ý nghĩa bạch học (nhắc nhở về nguồn gốc và kết thúc là cát bụi), vừa mang tính giáo dục, khẳng định một điều cần phải giải quyết viết tâm trí về thân phận.
2. Sự Chấp Nhận Vô Thường: Hợp Tan và Công Bằng (Khổ 3 & 4)Khổ thơ tiếp theo chuyển sang mộc nghiệm về tình duyên và số phận:

Tình duyên / nước kung qua cầu sao / Đòi công bằng được đây Gió lùa / cát bụi bay theo Đừng quên / Làm sông Đẩy ra khơi con thuyền


Tính khách quan: Tác giả nhìn nhận "Tình duyên" như "nước chảy qua cầu" – một quy luật tự nhiên, không thể cưỡng cầu, Yêu hỏi sự "công bằng". Đây là chế độ chấp nhận và thả , không gây phẫn nộ.
Hình tượng "Con thuyền": Hình ảnh con thuyền bị "sông Tuyên ra khơi" và sau đó "Chăm chuyên/ngòi vã về biển đông" là một ẩn dụ mạnh mẽ. Kiếp người như con thuyền không ngừng tiến về biển lớn (cái chết, cõi vô tận), thể hiện tinh thần tự giác, chủ động đón nhận hành trình cuối cùng.
3. Thái Độ Sống và Cái Chết: Ung Dung Trở Về (Khổ 5, 6 & 7)Phần cuối của bài thơ là tập trung vào khoảnh khắc đối diện với sự ly biệt và cái chết:

Cội nguồn / cửa hàng tiếng chờ mong sao / Trốn được một ngày trắng Thương thay / ly biệt dâu Hợp tan / Làm dừng một tiếng kêu than


“Cội nguồn” ở đây mang hai nghĩa: là nơi xuất phát của người vĩnh cửu (cát bụi), và là điểm đến tâm linh (Quê trời). Cả hai đều chờ mong sự trở về.
"Trắng tay" là sự khẳng định về tử tử sinh: khi sinh ra không mang gì đến, khi chết đi cũng không mang theo gì.
"Hợp tan / xin đừng một tiếng ồn than": Đây là thông điệp cốt lõi, là thái độ sống hoàn toàn, chấp nhận luật ly khai của "bể dâu" bằng tâm thế không tiếc, không cảm hứng .
Sự Thanh Thản Tột Cùng (Kết):

Tàn xương / vui vẻ về nơi cội nguồn Buông tay / thanh thản cười Lời thơ / để lại một mình ta đi Lung linh / cửa ngõ Thiên Đình Thuyền về đỗ đỗ / quê trời hằng mong
Cái kết mang màu sắc thiên vị, vô cùng sáng đẹp. Hành trình trở về không hề bi lụy mà là một sự "vui vẻ" , một nụ cười "mỉm cười" thanh thản. "Lời thơ để lại" chính là dấu tích thần thánh cuối cùng của "cát Bụi" trước khi nhập vào cõi hư vô. Hình ảnh “Lung linh/cửa ngõ Thiên Đình” và “Thuyền về đỗ đỗ/quê trời vĩnh hằng mong” đã đưa bài thơ từ nỗi buồn thân phận lên một niềm hy vọng, một sự giải thoát linh thiêng.
Tóm tắt lại"Tự tình cát bụi" là một bài thơ bạch lý, tự sự với cấu tứ đơn giản nhưng ý tứ sâu sắc. Tác giả đã sử dụng hình ảnh mang tính biểu tượng cao (cát bụi, con thuyền, nguồn gốc, Thiên Đình) để luận giải về vòng luân hồi của sinh tử.
Bài thơ không dừng lại ở sự tiếc nuối thân phận mà chuyển hóa thành một lời tự tình ung dung, mãn nguyện trước ngưỡng cửa trở về cõi vĩnh hằng.