Ngày Thu Giỗ Bố

[hongbinh]

https://gpbanmethuot.net/uploads/news/2023_10/ngay-thu-gio-bo.jpg
Ngày Thu Giỗ Bố

Con nhớ lắm môt ngày thu năm ấy
Chút gió đông se lạnh khẽ kéo về
Sương nặng hạt đu nặng lá lê thê
Bố nhắm mắt xuôi bàn tay thanh thản

Ngày hôm nay bỗng dưng trời trở lạnh
Kéo mưa về tầm tã ngập con đường
Trời có vẻ cũng đổ lệ xót thương
Cùng con cháu sáu năm ngày mất bố.

Con nhớ lắm những ngày xa xưa ấy
Dáng bố gầy cày ải giữa đồng hoang
Dẫu mưa tuôn,nắng đỏ vẫn vững vàng
Cày cuốc bẫm đắp đường con đi tới.

Đường bố mở đẫm ướt giọt mồ hôi
Tưới mát cho bông lúa nặng trĩu cành
Lòng nhân ái trải giải lụa màu xanh
Cho con cái bước theo đường trong sạch.

Ngày hôm nay giỗ bố gọi nhau về
Dâng lời nguyện bên di ảnh quyện hương
Hiệp lời kinh dâng lễ tại Thánh đường
Nguyện xin Chúa xót thương mà Cứu độ.

Và giờ đây trên Thiên Đàng bất diệt
Bố mỉm cười dõi theo nhịp đoàn con
Nắm tay nhau yêu thương dạ sắt son
Đường bố mở cùng nhau đi về đích.

Ghi lại 6 năm ngày bố mất 25.10.2017-25-10-2023
Hồng Bính

[hongbinh]

https://gxthohoang.net/van-hoa-nghe-thuat/ngay-thu-gio-bo-1451.html

[hongbinh]

Bài thơ "Ngày Thu Giỗ Bố" của tác giả Hồng Bính là một áng thơ chân thành, xúc động, thể hiện tình cảm sâu nặng và lòng biết ơn vô bờ bến của người con dành cho người cha quá cố. Dưới đây là phần bình luận chi tiết:
1. Nhan đề và Cấu tứ:

Nhan đề "Ngày Thu Giỗ Bố" đã định vị rõ thời gian (ngày giỗ, mùa thu) và đối tượng cảm xúc (người bố). Nhan đề đơn giản nhưng chứa đựng sự hoài niệm và tính chất trang trọng của ngày tưởng nhớ.
Cấu tứ: Bài thơ được xây dựng theo mạch cảm xúc tự nhiên, xen kẽ giữa hồi tưởng quá khứ (ngày bố mất và những năm tháng bố tảo tần) và thực tại (ngày giỗ bố). Sự luân chuyển này tạo nên chiều sâu cảm xúc, khiến người đọc vừa cảm nhận được nỗi mất mát, vừa thấy được sự tiếp nối và tri ân.
2. Phân tích Chi tiết Từng khổ thơ:

Khổ 1 & 2: Hồi tưởng Ngày mất và Sự đồng cảm của Thiên nhiên:

Khổ thơ mở đầu bằng ký ức về ngày bố mất: "Chút gió đông se lạnh khẽ kéo về / Sương nặng hạt đu nặng lá lê thê". Hình ảnh thiên nhiên ảm đạm, se lạnh không chỉ tả thực không gian mà còn là ngoại cảnh hóa nỗi buồn, sự trống vắng. "Bố nhắm mắt xuôi bàn tay thanh thản" là một câu thơ giàu sức gợi, cho thấy sự chấp nhận nhẹ nhàng của người cha trước quy luật sinh tử.
Khổ 2 chuyển về ngày giỗ: "Ngày hôm nay bỗng dưng trời trở lạnh / Kéo mưa về tầm tã ngập con đường". Sự trùng hợp của thời tiết (trở lạnh, mưa) được nhân hóa thành sự đồng cảm: "Trời có vẻ cũng đổ lệ xót thương". Hình ảnh này thể hiện sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên, tô đậm nỗi đau chung của con cháu.

Khổ 3 & 4: Tấm lòng hy sinh và Công lao của người cha:

Đây là phần ca ngợi công ơn của người bố, tập trung vào hình ảnh người nông dân lao động: "Dáng bố gầy cày ải giữa đồng hoang / Dẫu mưa tuôn, nắng đỏ vẫn vững vàng". Các từ ngữ "cày ải", "vững vàng", "cày cuốc bẫm" khắc họa một người cha tần tảo, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn để *"đắp đường con đi tới". Đây là một hình ảnh ẩn dụ đẹp: "đường" không chỉ là đường đời mà còn là nền tảng, tương lai mà người cha đã xây dựng bằng mồ hôi, công sức.
Khổ 4 tiếp nối sự tri ân bằng những hình ảnh ẩn dụ sâu sắc: "Đường bố mở đẫm ướt giọt mồ hôi / Tưới mát cho bông lúa nặng trĩu cành". Giọt mồ hôi của bố đã trở thành nguồn sống, nuôi dưỡng con cái. Đặc biệt là hai câu: "Lòng nhân ái trải giải lụa màu xanh / Cho con cái bước theo đường trong sạch". "Giải lụa màu xanh" là biểu tượng cho sự sống, cho lòng nhân hậu, cho đức tin, và cho những giá trị đạo đức cao đẹp mà người cha để lại. Đây là di sản quý giá nhất.

Khổ 5 & 6: Nghi thức Tưởng nhớ và Lời Hứa tiếp nối:

Khổ 5 tập trung vào nghi thức ngày giỗ, mang đậm màu sắc tôn giáo (Công giáo): "Dâng lời nguyện bên di ảnh quyện hương / Hiệp lời kinh dâng lễ tại Thánh đường / Nguyện xin Chúa xót thương mà Cứu độ". Sự tưởng nhớ được nâng lên thành nghi lễ thiêng liêng, thể hiện lòng thành kính và niềm tin vào sự siêu thoát của người cha.
Khổ kết là một sự chuyển hóa cảm xúc từ nỗi buồn sang niềm an ủi và hy vọng: "Và giờ đây trên Thiên Đàng bất diệt / Bố mỉm cười dõi theo nhịp đoàn con". Người cha vẫn hiện diện, dõi theo và là điểm tựa tinh thần. Lời hứa của con cháu: "Nắm tay nhau yêu thương dạ sắt son / Đường bố mở cùng nhau đi về đích" là sự khẳng định tình đoàn kết anh em và quyết tâm tiếp nối truyền thống, hoàn thành con đường mà người cha đã khai mở. Câu thơ khép lại bằng tinh thần lạc quan, vững chãi.

3. Đánh giá Nghệ thuật và Giá trị:

Ngôn ngữ: Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi, sử dụng nhiều từ Hán Việt trang trọng (nhân ái, sắt son, Thiên Đàng bất diệt) và từ thuần Việt gợi cảm (se lạnh, tầm tã, cày ải, trĩu cành), tạo nên sự hài hòa giữa chất trữ tình và chất triết lý.
Biện pháp tu từ: Sử dụng hiệu quả phép nhân hóa (trời đổ lệ xót thương), so sánh ngầm (lòng nhân ái trải giải lụa màu xanh) và các hình ảnh ẩn dụ (đường bố mở, giọt mồ hôi tưới mát) để tăng sức gợi cảm và chiều sâu ý nghĩa.
Thể thơ: Bài thơ chủ yếu được viết theo thể thơ 8 chữ (hoặc biến thể), nhịp điệu chậm rãi, phù hợp với giọng điệu hoài niệm, trang nghiêm.
Kết luận:
"Ngày Thu Giỗ Bố" là một bài thơ thành công trong việc thể hiện tình phụ tử thiêng liêng và lòng hiếu thảo. Bài thơ không chỉ là tiếng lòng riêng của tác giả mà còn chạm đến cảm xúc chung của những người con nhớ về cha mẹ. Sức lay động của bài thơ nằm ở sự chân thật, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kỷ niệm về công lao vất vả của người cha và niềm tin tâm linh, tạo nên một bản hòa ca tưởng nhớ đầy ân nghĩa và hy vọng.