PHÉP THỬ CỦA SOCRATES

Phép thử của Socrates

Tương truyền vào thời Hy Lạp Cổ đại một bữa nọ có người tới gặp nhà hiền triết vĩ dại Socrates bảo: "Ngài có biết tôi mới nghe một chuyện rất xấu về người bạn của Ngài không?". Sau một thoáng trầm ngâm, Socrates từ tốn đáp: "Trước khi nghe Ngài kể, tôi muốn Ngài tham dự một phép thử nhỏ mà tôi gọi là phép thử lọc ba lớp". "Lọc ba lớp?", người muốn báo tin hỏi lại.
"Chính thế", Socrates trả lời - "Tôi cho rằng sẽ là một ý tưởng hay nếu trước khi Ngài kể một điều gì đó về bạn của người khác, Ngài vui lòng dành một chút thời gian để lựa những gì Ngài định nói. Tôi gọi đó là phép thử lọc ba lớp. Lớp thứ nhất lọc tìm SỰ THẬT. Ngài có tin tưởng tuyệt đối rằng những điều mà Ngài định kể cho tôi nghe là sự thật?. "Không. Thực ra tôi chỉ nghe người ta kể lại thôi và...". "Rõ rồi. Chính vì thế Ngài không thể biết những điều Ngài định nói có phải là sự thật hay không?", Socrates nói. "Nào bây giờ chúng ta qua lọc thứ nhì được dùng để tìm ra THIỆN Ý. Ngài có khẳng định rằng Ngài hoàn toàn xuất phát từ thiện ý, khi định kể cho tôi nghe những chuyện xấu của bạn tôi?", Socrates hỏi. "Không, ngược lại,,,", vị khách của Socrates trả lời. "Thế nên những chuyện xấu của bạn tôi có thật hay không còn là câu hỏi", nhà hiền triết Hy Lạp ngắt lời. "Xin Ngài chớ vội buồn - Socrates tiếp lời - Có thể sẽ qua dược lớp lọc còn lại. Xin Ngài cho tôi biết: Chuyện mà Ngài sắp kể đây CÓ ÍCH cho tôi hay không?". Người kia đáp: "Không".
Socrates nhìn vào mắt của vị khách và nói: "Nếu câu chuyện Ngài định kể cho tôi nghe chưa chắc đã là sự thật và cũng không xuất phát từ thiện ý và chẳng có lợi gì cho tôi, thì Ngài định kể để làm gì? Và liệu tôi sẽ nghe và tin Ngài chăng?".
(Sưu tầm)