Những nguy hại từ việc lạm dụng tivi
Tivi ngày nay đã trở thành vật thiết yếu không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi gia đình. Ngoài việc là phương tiện giúp con người cập nhật thông tin hằng ngày, tivi còn là phương tiện giải trí phổ biến và chiếm đa số thời gian trong ngày của khá nhiều người, đặc biệt là trẻ nhỏ. Tuy nhiên, việc xem tivi quá nhiều cũng mang lại những nguy hại rất đáng cảnh báo.
Tình trạng trẻ nhỏ nghiền tivi ngày càng gia tăng ở mức báo động
Điều tra xã hội học tại nhiều quốc gia trên thế giới cho thấy: tình trạng trẻ nhỏ nghiền xem tivi đang trở thành một hiện tượng đáng lo ngại. Xem tivi thường xuyên khiến cho trẻ nhỏ bị hạn chế các hoạt động, vận động thể lực, đồng thời làm giảm kỹ năng giao tiếp và trò chuyện với mọi người. Tại Mỹ, các chuyên gia tâm lý học cho biết: việc trẻ nhỏ lạm dụng tivi chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới sự chia cắt và thiếu gắn bó của chúng với cha mẹ và những người xung quanh. Thế nhưng cũng không đơn giản để có thể phát hiện được các triệu chứng của trẻ nghiền tivi. Theo một nghiên cứu được tiến hành bởi nhóm các nhà khoa học thuộc Trung tâm chăm sóc trẻ em - Trường đại học Washington, Mỹ, trẻ nhỏ nếu có dấu hiệu bị mất tập trung các bậc phụ huynh cần cảnh giác.
Trẻ xem tivi nhiều có thể dẫn tới những bệnh về mắt.
Năm 2003, theo điều tra xã hội học tại Mỹ cho biết, chỉ riêng tại quốc gia này, có tới 68% trẻ nhỏ (độ tuổi từ 2 - 24 tháng) bị mắc chứng nghiền tivi. Một phần không nhỏ trong số trẻ này bị cuốn hút vào các chương trình trên tivi liên tục từ 12 - 16 giờ đồng hồ. Song nguy hiểm không chỉ ở thời lượng xem quá dài, mà còn từ những tiếng ồn và mức âm thanh không hợp lý phát ra từ những chương trình trên tivi. Những âm thanh ở mức độ to hơn bình thường có thể khiến cho quá trình phát triển chức năng nghe, nói ở trẻ bị ảnh hưởng và hạn chế đáng kể.
Một cuộc kiểm tra đối với những trẻ mắc chứng nghiền tivi đã cho kết quả: những trẻ xem tivi nhiều có khả năng nghe kém hơn những trẻ khác cùng lứa tuổi trung bình khoảng 770 từ - tương đương với 7% số từ đứa trẻ được nghe.
Nguyên nhân cản trở sự phát triển tính cách và thái độ cư xử ở trẻ nhỏ
Với những trẻ thường xuyên dán mắt vào các chương trình trên tivi, thời gian giao tiếp và quan hệ với những người xung quanh sẽ bị giảm đi rõ rệt. Thậm chí đối với những trẻ đang trong quá trình tập nói, việc nghiền xem tivi còn khiến cho trẻ chậm biết nói hơn, hoặc mắc chứng lười nói.
Một nghiên cứu được tiến hành từ năm 1999 của Trung tâm chăm sóc sức khỏe trẻ em của Mỹ đã chứng minh: việc xem tivi và tiếp xúc với các phương tiện có màn hình chẳng hạn như máy vi tính, đồ chơi điện tử... sẽ làm cản trở quá trình phát triển nhiều kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nghe nói, và khả năng tập trung ở trẻ dưới 2 tuổi. Ngoài ra, còn khiến cho trẻ có nguy cơ lười vận động, dẫn tới việc bị gia tăng tỷ lệ mắc chứng béo phì, đảo lộn nhịp sinh học, gây ra tình trạng ngủ, nghỉ thiếu khoa học và nhiều ảnh hưởng khác tới sự phát triển tâm sinh lý và cách xử sự sau này của trẻ.
Xem tivi - làm gia tăng lối sống thụ động ở trẻ em
Văn hóa đọc ngày càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự phát triển của internet và các phương tiện thông tin, giải trí hiện đại. Với việc trẻ ngày càng dành nhiều hơn thời gian cho việc xem các chương trình trên tivi và các bộ phim dài tập, thói quen đọc sách đã dần bị quên lãng. Việc tiếp nhận thông tin từ tivi nhanh hơn, dễ dàng hơn, song chúng cũng đồng thời khiến cho trẻ ngày càng trở nên thụ động hơn. Trẻ ít chịu tìm hiểu, đọc sách, mày mò và tìm kiếm những thông tin có ích khác từ sách báo, do đó, phần nào khiến cho trí nhớ và sự sáng tạo của trẻ bị giảm sút.
Cảnh báo từ nguy cơ suy giảm thị lực do lạm dụng tivi
Việc nghiền tivi, phim ảnh... khiến cho mắt phải hoạt động liên tục. Chúng đôi khi vì quá tập trung vào các chương trình trên tivi, đến nỗi không muốn nhìn đi chỗ khác. Sự “tập trung” cao độ này lâu ngày có thể làm ảnh hưởng tới quá trình phát triển thị lực. Thậm chí, trong trường hợp khoảng cách nhìn không hợp lý, còn làm gia tăng mắc các tật về mắt, chẳng hạn như tật lác, cận thị...
Xem tivi có thể giúp trẻ tăng trí thông minh?
Khoa học đã chứng minh rằng: việc trẻ tiếp cận với nhiều thứ xung quanh, ham học hỏi, tiếp nhận thông tin sẽ giúp trẻ phát triển trí thông minh và sự hiểu biết. Song việc lạm dụng tivi thì ngược lại, nó có thể khiến cho trẻ bị thui chột nhiều khả năng, trong đó phải kể tới khả năng nhận thức. Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi lạm dụng xem tivi trong thời gian dài, sẽ chậm phát triển khả năng nhận thức hơn, biểu hiện này thấy rõ nhất khi đứa trẻ bắt đầu từ 3 tuổi trở đi.
Các ông bố, bà mẹ thường tỏ ra thích thú hoặc chủ quan khi thấy con mình chăm chú theo dõi các chương trình tivi mà chúng yêu thích, thậm chí có không ít gia đình còn khuyến khích trẻ bằng cách mua thêm các băng đĩa hoạt hình, phim... cho trẻ. Điều này làm cho trẻ bị cuốn hút vào màn hình tivi, và bỏ qua hết tất cả những hoạt động khác xung quanh, chúng ít chạy nhảy hơn, song lại dễ bị trì trệ hơn, tiếp nhận thông tin một cách thụ động và kém linh hoạt hơn trong các hoạt động khác. So sánh một cách đơn giản nhất để nhận biết được tác hại của việc lạm dụng tivi đối với sự phát triển trí thông minh của trẻ, ta có thể thấy: những đứa trẻ sống trong môi trường được tiếp cận với các hoạt động bên ngoài, hay chạy nhảy, nghịch ngợm và tham gia các trò chơi ngoài trời thường có thể lực tốt hơn, khả năng thích nghi và miễn dịch tốt hơn so với những trẻ suốt ngày ở trong nhà. Việc phát triển về thể lực, tất yếu có tác động tốt đến sự phát triển về trí tuệ của trẻ. Và đây chính là mặt hạn chế mà việc lạm dụng tivi có thể đem lại cho trẻ nhỏ.
