Chúa Nhật XXIX Thường Niên B
UỐNG CHÉN ĐẮNG CÙNG THẦY
Is 53,10-11; Dt 4,14-16; Mc 10,35-45
--------------Ngày chúa nhật (21 tháng 7 năm 1957), Đức Hồng Y Bernard Alfrink, thuộc giáo phận Hòa Lan, đặt tay lên đầu tôi (cha Henri J.M. Nouwen), mặc cho tôi chiếc áo choàng trắng, đưa cho tôi chén thánh với khăn bằng vải lạnh. …Khi ĐHY Alfrink đưa chén thánh cho tôi, tôi cảm thấy sẵn sàng để đảm nhiệm chức vụ linh mục. Niềm vui ngày hôm đó vẫn còn ở trong lòng tôi như một kỷ niệm không thể nào phai được. Chén thánh tượng trưng cho niềm vui này…
--------------…Chén có đủ loại: bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng pha lê (với Đông phương như Việt Nam bằng gốm - đất sét), có những chén chạm trổ cầu kỳ, có những chén rất đơn giản, hình dáng thanh tao, có những chén bình thường bằng thủy tinh. Dù hình thức hay giá trị nào, chén cũng dùng để uống (và cũng để ăn theo văn hoá Đông Phương). Uống và ăn là những việc làm phổ thông nhất của con người. Chúng ta uống để sống, nhưng thỉnh thoảng thức uống cũng giết hại chúng ta. Nói ai "uống quá nhiều" có nghĩa là người đó nghiện rượu và từ đó kéo theo các vấn đề gia đình, xã hội. Nhưng khi nói "Mời đến uống với tôi một ly" là dấu hiệu của tình bạn và hiếu khách, dấu hiệu của thân mật và dâng mừng.
--------------Không quá ngạc nhiên khi chén tượng trưng cho một cái gì phổ thông. Hơn nữa, chén được dùng trong nhiều trường hợp, thể hiện và diễn tả các kinh nghiệm và tình cảm khác nhau của con người.
--------------Chén tượng trưng cho chiến thắng. Trong các cuộc tranh giải thể thao, người thắng cuộc chiếm được cúp, và thường các nhà vô định mang tên "cúp" cho bộ môn thắng giải của mình: cúp đá bóng, cúp ten-nít. Ai cũng thèm muốn các cúp này, vì nó tượng trưng cho thành công, dũng cảm, khéo léo, sức mạnh và danh tiếng.
--------------Thỉnh thoảng chén tượng trưng cho cái chết. Chén bạc của Giuse tìm thấy trong túi Benjamin, có nghĩa là chén bị lấy (x. St 44). Các chén của Isaia và Giêrêmia là những chén giận dữ của Thiên Chúa và của hủy hoại (x. Is 51,17). Chén của Socrate là chén tẩm thuốc độc, chén hành quyết của ông (theo Henri J.M. Nouwen, Con Có Thể Uống Chén Này?)
--------------Đức Giêsu hỏi môn đệ Giacôbê và Gioan : "Con có thể uống chén Ta sắp uống không?... Chén Thầy sắp uống, anh em cũng sẽ uống; phép rửa Thầy sắp chịu, anh em cũng sẽ chịu” (Mc 10, 39-40). Lời đề nghị của Thầy xuất phát từ việc Giacôbê và Gioan muốn có một đặc ân cụ thể khi các ông theo Thầy : "Xin Thầy truyền cho hai con tôi đây, một người ngồi bên hữu, một người ngồi bên tả Thầy trong Nước Thầy" (Mc 10, 37). Các ông có một ý định tìm kiếm quyền lực, ảnh hưởng, chức tước. Các môn đệ bất bình vì lời cầu xin đó và họ tranh dành nhau cho vinh quang (x. Mc 10, 41). Trước thực tế đó, Chúa Giêsu lại nhấn mạnh về đau khổ, thập giá, sự chết qua hình ảnh chén đắng và phép rửa máu, Thánh Gioan Kim Khẩu cắt nghĩa rộng về thánh ý của Ngài nơi các tông đồ : « Các con nói về danh dự và triều thiên vinh quang, trong lúc Thầy muốn trao đổi về sự dấn thân và những cuộc chiến đấu. Thời gian bây giờ không phải vinh quang cho Thầy, cũng không phải vinh quang cho các con, nhưng đó là thời kỳ hiểm nguy, của chiến đấu và sự chết » (Homélie LXV sur l’évangile selon Saint Matthieu, 2). Vì thế Đức Giêsu đề nghị các ông tham dự vào đường đi đau khổ thập giá qua hình ảnh uống chén đắng và lãnh phép rửa để chỉ thông phần vào con đừong đi của Thầy, đó là đường thập giá dẫn tới đau khổ và cái chết:
--------------• “Chén" trong Kinh Thánh Cựu Ước là "chén đắng", thức uống ghê tởm, khó nuốt như: " Vì này tay CHÚA cầm chén rượu, chén rượu đầy mùi vị đắng cay, rót cho bọn gian ác trên đời, tất cả đều phải uống, uống không chừa cặn » (Tv 75,9). “Chén" đôi khi người ta nói chén chúc tụng : “Tôi xin nâng chén mừng ơn cứu độ và kêu cầu thánh danh ĐỨC CHÚA” (Tv 116, 3) . Trong Tin mừng, chén đắng để diễn tả những đau đớn trước lúc chết: khi hấp hối, Đức Giêsu đã xin Chúa Cha cất chén đắng cho Người, nhưng cũng nói tiếp: "Nhưng đừng theo ý con, chỉ xin theo ý Cha mà thôi" (Mc 14,36).
--------------• “Phép rửa” trong Cựu Ước cũng mang ý nghĩa tương tự: Đó là hình ảnh sự nhào nặn, chìm nghỉm; " Sóng cồn theo nước cuốn, Ngài để cho tràn ngập thân này. " (Tv 42,9). Trong Tân Ước, phép rửa là cũng tham dự vào cái chết của Thầy, là thuộc về Đức Kitô như Phaolô chia sẻ: “Khi chúng ta được dìm vào nước thanh tẩy, để thuộc về Đức Kitô Giê-su, là chúng ta được dìm vào trong cái chết của Người sao? Vì được dìm vào trong cái chết của Người, chúng ta đã cũng được mai táng với Người. Bởi thế, cũng như Người đã được sống lại từ cõi chết nhờ quyền năng vinh hiển của Chúa Cha, thì chúng ta cũng được sống một đời sống mới ” (Rm 6, 3-4).
--------------Trước lời mời gọi của Thầy uống chén đắng và lãnh nhận phép rửa, Giacôbê và Gioan đáp "Thưa được".Thánh Giêrônimô đã nhận định và cắt nghĩa về tâm tình quyết tâm chia sẻ uống chén đắng của các ông : « Quả thật, người con trưởng của Giêbêđê - Giacôbê là người đầu tiên trong các tông đồ đã lãnh nhận tử đạo; và Gioan, mặc dù được dành riêng là người cuối cùng trong các tông đồ, đi vào cái chết một cách tự nhiên, cũng sở hữu vinh quang tử đạo, Ngài đã bị nhấn chìm vào chảo dầu sôi (nhưng không chết), Ngài là vinh quang tuyên xưng ca tụng Thiên Chúa như ba trẻ nhỏ trong lò lửa (theo sách Đanien: x. Dn 3, 22-89) »
--------------Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ và chúng ta : Uống chén mà Ngài uống, và chịu phép rửa mà Ngài chịu , đó là sống đời sống trong và với tinh thần của Đức Giêsu theo Thánh ý của Cha (x. Mc 14, 36) : gánh vác cuộc đời như Chúa Giêsu vác thập giá là chén đắng mà Chúa cha trao, phép rửa máu mà Ngài lãnh nhận, một phép rửa mà Người bị dìm xuống làn nước chết, và chỗi dậy.
--------------Cùng uống chén thánh và lãnh phép rửa như Thầy Giêsu, chúng ta làm sống động Lời cầu Kinh Chiều Thứ Sáu:
--------------• Biết bao người đang âu sầu phiền muộn, xin nhớ lại giờ Chúa hấp hối.(Tuần III thường niên)
--------------• Biết bao người còn phải mang thương tích, xin nhớ lại những cực hình Chúa chịu.
--------------• Biết bao người bị nhạo báng chê bai, xin nhớ lại vòng gai Chúa đội đầu.
--------------• Biết bao người đang chán ngán cuộc đời, xin nhớ lại tiếng kêu than của Chúa.
--------------• Biết bao người ngày hôm nay lìa thế, xin nhớ lại cái chết nhục nhằn của Chúa trên thập tự.
--------------• Biết bao người gặp thử thách mà vẫn cậy trông, xin cho họ được ánh sáng Phục sinh soi chiếu.
Lm. Vinhsơn, Sài gòn 18/10/2009
