Vấn đề Trợ tử (Euthanasia) qua lập trường của Giáo hội Công giáoVào những ngày cuối tháng 10 năm 2003, các chương trình truyền hình tại tiểu bang Florida đã liên tiếp đưa tin về tình trạng của Terri Schiavo, một phụ nữ bị tê liệt, sống dựa vào ống nuôi, sống như cây cỏ, không nói năng gì với người chung quanh.
Khởi sự từ ngày 25 tháng 2 năm 1990, tim Terri bị ngưng đập vài phút, máu không di chuyển được lên não, lập tức, cô bị hôn mê, bất động, bị tê liệt từ cổ trở xuống. Từ bấy giờ, Terri nằm trong trạng thái dở sống dở chết, rất phiền phức cho người trông coi.
Hai năm sau, Michael, chồng của Terri kiện các bác sĩ và anh ta đã thắng. Terri nhận được số tiền bồi thường 1 triệu đô la. Sau một thời gian vắn, bố mẹ và chị của Terri bất bình với Michael về vấn đề chi tiêu ra sao để chăm sóc Terri. Bố mẹ của Terri không ngừng tranh chấp đòi hủy bỏ quyền bảo dưỡng của Michael, nhưng không thành công.
Vào năm 1998, Michael đệ đơn xin tòa cho phép tháo bỏ các máy móc đang duy trì sự sống của người vợ. Theo Michael, Terri đã nhiều lần nói với anh rằng "cô không muốn sống nữa". Sau 1 năm, tòa án phúc thẩm bang Florida đã đồng ý để các bác sĩ cho ngừng hoạt động máy móc duy trì sự sống cho Terri.
Nhưng ba ngày sau, tòa án liên bang, căn cứ theo đơn khiếu nại của bố mẹ Terri, đã hủy bỏ bản án của tòa án tiểu bang Florida. Trong đơn khiếu nại, bố mẹ Terri đã tố cáo Michael lừa đảo. Máy móc lại được nối lại. Cuộc tranh dành quyền sống hay chết cho người phụ nữ thực sự bắt đầu.
Mùa hè năm 2000, gia đình Terri và Michael lại tiếp tục hầu tòa. Chánh án tòa án tiểu bang Florida, người đã từng đứng về phía Michael đòi hỏi các bác sĩ xác nhận xem có thể xảy ra khả năng làm Terri cử động được, dù là nhỏ nhất không? Gia đình Terri chọn cho mình 2 bác sĩ, Michael cũng vậy.
Năm 2002, các bác sĩ của Michael và của tòa cùng xác nhận rằng không thể nào phục hồi được tình trạng của Terri và đồng ý cho tháo bỏ máy móc.
Tòa án ấn định ngày 15 tháng 10/2003 là ngày tháo bỏ hết các máy móc tiếp thực phẩm, khí thở... Trong khi đó, thống đốc tiểu bang là Jeb Bush (em của tổng thống W. Geogre Bush) gợi ý gia đình Terri nộp lại đơn lên tòa án liên bang. Bản thân ông thống đốc viết ý kiến của mình kèm theo đơn của gia đình, đề nghị cho Terri tiếp tục được sống.
Vào ngày các bác sĩ tháo bỏ máy móc nuôi sống Terri, hàng trăm người đã tham gia biểu tình trước bệnh viện nơi Terri điều trị. Họ thuộc các tổ chức nhân đạo, bảo vệ quyền sống của con người.
Tòa án lại hủy bỏ đơn kiện cuối cùng của gia đình Terri mặc dù có cả ý kiến của thống đốc tiểu bang. Thế nhưng, thống đốc Jeb Bush đã tìm ra được cách cho mình. Một dự luật được thảo ra và quốc hội tiểu bang thông qua trong vòng vài giờ. Luật cho phép thống đốc tiểu bang có quyền ra lệnh ngưng thi hành việc tháo bỏ máy nuôi sống bệnh nhân, nếu không tìm được đủ các nhân chứng để chứng minh bệnh nhân muốn được chết.
Ngày 22 tháng 10/2003, theo đúng luật được ban hành, Jeb Bush ra lệnh gia đình mang Terri trở lại bệnh viện và máy nuôi sống Terri lại tiếp tục hoạt động.
Sau cùng, ngày 18 tháng 3 năm 2005, ống nuôi lại bị rút ra,
Và ngày 31 tháng 3 năm 2005, Terri Schiavo đã qua đời trong Chúa (cô là phụ nữ Công giáo) giữa nhiều ý kiến còn ngổn ngang của người còn sống.
Bi kịch trên đây đã làm sôi động nước Mỹ về vấn đề trợ tử. Không chỉ riêng ở Mỹ mà ở hầu khắp các nước, luật trợ tử là vấn đề còn gay go, phức tạp giữa các khái niệm sống và chết. Những tranh luận bất đồng không chỉ nằm trong một số trường hợp cá biệt vì tiền bạc, nó còn là sự dằng co giữa lòng nhân đạo, quyền được sống và cả đức tin theo từng góc độ nhìn nhận khác nhau. (theo danchimviet.com tóm chuyện).
Tháng 5 năm 2000, Nguyệt san Trái tim Đức Mẹ đã nêu vấn đế Trợ tử, qua đề tài "Chết êm". Năm nay, nhân chuyện về Terri, mời độc giả nhìn lại vấn đề này lần nữa để xem dư luận dân chúngHoa kỳ như thế nào? lập trường Giáo hội Công giáo có gì mới mẻ không?
1. Ủng hộ Trợ tử
Nhiều người trong xã hội, nhất là xã hội Mỹ ngày nay, viện cớ "tự do". Họ nói rằng "sự sống của tôi là của tôi", và họ cũng nói rằng "sự chết của tôi là của tôi", tôi có quyền lựa chọn, định đoạt, không ai có quyền ngăn cản sự tự do của tôi.
Hội Người Mỹ Chống đau khổ hăng say ủng hộ vấn đề trợ tử.Vào tháng Tư năm 1988, Hội trên đã xin được 256 ngàn chữ ký ủng hộ để được hợp pháp vấn đề trợ tử. Cách đây 15 năm, người dân Hoa Kỳ, theo một bản thăm dò, có tới 60 phần trăm ủng hộ chết êm (Tài liệu Ethics and Medics, April 1990).
Hiện nay số người ủng hộ chết êm đã lên cao hơn nhiều. Đọc các bản thăm dò trong trường hợp của Terri Schiavo cũng thấy phần nào:
- Bản thăm dò của Fox news đầu tháng 3 năm 2005:qua 900 người được hỏi, kết quả như sau:
59% nói rằng, nếu họ là người trông coi Terri, họ sẽ rút ống nuôi (feeding tube). Nếu bạn ở vào trường hợp Terri thì 74% muốn rút ống nuôi, chỉ có 16% không đồng ý.
- Bản thăm dò của ABC news giữa tháng 3 năm 2005:qua 1000 người, kết quả như sau:
87% nói nếu ở vào trường hợp Terri, họ muốn rút ống nuôi.
2. Không ủng hộ trợ tử
Phần không ủng hộ trợ tử, dĩ nhiên là có các tôn giáo, và những người theo sát lập trường tôn giáo...tôn giáo ở Mỹ phần lớn là các giáo phái Tin lành, sau đó là Công giáo Rôma, họ có Kinh thánh hướng dẫn. Họ tin vào sự linh thánh của sự sống từ khi thụ thai tới lúc chết cách tự nhiên. Có trên 60 chỗ trong Kinh thánh nói đến sự thánh thiêng của sự sống. Câu mở đầu nằm trong sách Xuất hành: "Ngươi không được giết người" (Xh 20,13). Trên hết, người tín hữu tin rằng: Thiên Chúa là Đấng ban sự sống và là Đấng lấy lại sự sống theo Ý Chúa. Và Ý Chúa hẳn vượt trên ý loài người.
Lập trường Kitô giáo Hoa kỳ dựa trên Tuyên ngôn Độc lập, tuyên ngôn viết rằng: "Đấng Tạo Hóa chúng ta đã ban cho chúng ta những quyền lợi cố định, trong đó có quyền Sống". Sống là quyền đầu tiên. Không có quyền sống, các quyền khác cũng chẳng hiệu quả gì.
Tổ chức "Nhà Cho người hấp hối quốc gia" qua phiếu bầu của các đại biểu vào tháng 11 năm 1990 đã minh định rằng: "Chúng tôi từ bỏ hành động trợ tử chủ động cho bệnh nhân, chúng tôi muốn giúp bệnh nhân sống những ngày cuối đời trong nhân phẩm". Cho dù có nhiều người trong đau đớn tột cùng, sợ rằng mình trở nên gánh nặng cho gia đình, xã hội. (theo Faithfacts. Gospelcom.net)
3. Lập trường của Giáo hội Công giáo về trợ tử
Nói đến lập trường của Giáo hội, trước hết phải nhắc tới Kinh thánh như kim chỉ nam hướng dẫn:
- Ngoài câu trích trong sách Xuất hành (20,13) ở phần trên, và những lời khác không nêu ở đây, ta có lời thánh Phaolô, Người đã quả quyết: "Nếu ta sống, ta có trách nhiệm với Chúa, nếu ta chết, ta cũng có trách nhiệm với Chúa. Cả khi ta sống, cả khi ta chết, ta thuộc về Chúa" (Thư Roma 14,18).
Cho tới thời nay, Giáo hội Công giáo được Thiên Chúa trao quyền gìn giữ kho tàng đức tin và phong hóa luôn luôn tôn trọng nguyên tắc "luật tự nhiên". Để dễ hiểu những nguyên tắc dưới đây, ta nên định nghĩa và phân loại Trợ tử:
- Trợ tử (euthanasia, assisted suicide, mercy killing) theo luân lý là khi bệnh không còn hy vọng chữa trị, chết thì chưa chết, sống thì đau đớn, nên người ta giúp cho chết sớm hơn cái chết tự nhiên.
- Trợ tử có thể là trực tiếp (tiêm thuốc), hay gián tiếp (không cung cấp thức ăn, nước uống, khí thở).
- Trợ tử cũng có thể chủ động (do bệnh nhân xin), hay thụ động (do người đại diện, người coi, người nhà muốn).
Trích:
Lập trường Giáo hội Công giáo:
Chỉ có Thiên Chúa là Ðấng định đoạt sự sống và sự chết của con người, Giáo hội Công giáo luôn luôn và mạnh mẽ chống lại mọi hình thức trợ tử: dù trực tiếp hay gián tiếp, chủ động hay thụ động.
Từ lập trường đó, Giáo hội hằng lên tiếng qua quyền giáo huấn được Thiên Chúa ban: 1. Đức Giáo hoàng Piô 12:
"Từ một nỗi buồn sâu xa, chúng tôi thấy những người dị hình, điên khùng và những người đau khổ vì bệnh gia truyền trong cuộc sống kéo dài của họ. Họ đã bị người ta coi như gánh nặng vô ích trong xã hội, một xã hội văn minh như ngày nay...Tuy nhiên, những ai thấm nhuần giáo lý lành mạnh đều chân nhận rằng, trợ tử không những xâm phạm luật tự nhiên và luật Chúa ghi khắc trong lòng mọi người, mà còn là một tai họa cho chiều hướng thăng tiến của nhân loại" (AAS. 35, 1943, 239).
2. Các nghị phụ Công đồng Vaticanô 2:
- "Tất cả những gì đi ngược với chính sự sống, như giết người dưới bất cứ hình thức nào, diệt chủng, phá thai, giết chết cách êm dịu (trợ tử), hoặc tự tử trực tiếp... Tất cả những điều nói trên và những điều tương tự, đều thực sự ô nhục, làm thối nát nền văn minh nhân loại, bôi nhọ những kẻ chủ động, xúc phạm nặng nề đến danh dự Ðấng Tạo Hóa..." (Hiến chế Mục vụ số 27)
3. Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô 2:
Có lẽ không có vị giáo hoàng nào phát biểu để bênh vực sự sống nhiều như vị Cố giáo hoàng này, Ngài nói ở nhiều nơi, nhiều lúc, chẳng hạn như ngày 8 tháng Chín năm 1988, Ngài đã lưu ý các nhân viên thuộc Hội Gây Mê (Anesthetist) Âu Châu về họp tại Rôma như sau: "Một số người trong thời chúng ta đang cổ võ chấm dứt mạng sống con người bằng trợ tử như là giải pháp thông cảm sự đau khổ nhân loại, nhưng trợ tử là một hành động sát nhân luôn luôn đáng phải loại bỏ. Phải loại bỏ ngay cả khi bệnh nhân yêu cầu được chết cách đó."
Nhưng Đức giáo hoàng Gioan Phaolô 2 đặc biệt nhấn mạnh trong Thông điệp Tin mừng Sự Sống (Evangelium Vitae) công bố ngày 25 tháng 3 năm 1995, dứt khoát bày tỏ lập trường chống ngừa thai và trợ tử:
Theo Ngài: "Trợ tử" (cho chết êm dịu theo đúng nghĩa), cho người ta hiểu là một hành động hay không hành động mà bản chất nó đem lại sự chết, để loại trừ những đau đớn"(EV 65).
Đức giáo hoàng khẳng định: "Trợ tử là một "sự xúc phạm nặng" tới luật Thiên Chúa vì đó là sự giết người "cố ý" và " không thể chấp nhận về mặt luân lý. Trợ tử là "một thứ đạo đức giả hình"(EV 65).
"Việc giúp trợ tử càng nên xấu hơn, nếu được thực thi bởi những phần tử trong gia đình -là những người đáng lẽ phải giúp người bệnh với lòng nhẫn nại và yêu thương, hoặc bởi các y sĩ, mà nghề nghiệp đặc biệt là phải chăm sóc người bệnh, dù trong những giai đoạn cuối cùng đau đớn của cuộc đời"(EV 66).
Đức giáo hoàng nhấn mạnh: "Khi trợ tử được thực hiện trên một người "không xin" và "không đồng ý", đó cũng là "một sự giết người".
3. Giáo lý Giáo hội Công giáo 1992:
Tất cả các phát biểu riêng rẽ khác của quyền giáo huấn trong Giáo hội có thể được tóm trong Giáo lý như sau:
GLCG số 2277 viết: "Dù với lý do nào và với phương tiện nào mặc lòng, sự trực tiếp trợ tử cũng chỉ là chấm dứt cuộc đời của những người bị khuyết tật, đau yếu hoặc đang chết dần chết mòn. Về luân lý, cách làm này không thể chấp nhận được."
"Bởi vậy, một hành động hoặc sự bỏ qua một hành động, tự nó hoặc do chủ ý của ta, mang lại cái chết cho một người hầu chấm dứt đau khổ, sẽ là một tội sát nhân, nghịch lại cách trầm trọng với phẩm giá con người và với sự tôn kính mà ta phải có đối với Thiên Chúa hằng sống, Ðấng Tạo Thành con người. Sự người ta có thể phán đoán sai lầm vì lòng ngay, sẽ thay đổi tính chất của hành vi sát nhân này, một hành vi cần phải luôn bài trừ và cấm chỉ."
GLCG số 2278 viết: "Còn như ngưng những phương thuốc y khoa quá tốn kém, nguy hiểm, khác thường hoặc không xứng với những kết quả mong muốn, thì là một việc làm hợp pháp. Ðây là sự từ chối "những sự trị liệu kịch liệt": như vậy, đây không phải là muốn làm cho chết, nhưng chỉ là chấp nhận rằng không thể cản ngăn cái chết. Nhưng quyết định phải do chính bệnh nhân làm lấy, nếu người đó có thẩm quyền và có khả năng, nếu không sẽ phải do những người hưởng quyền trước pháp luật, nhưng bao giờ cũng phải tôn trọng ý muốn hợp lý và những lợi ích hợp pháp của bệnh nhân."
GLCG số 2279 viết: "Dù cái chết được coi là đã gần kề, những sự săn sóc thường dành cho một bệnh nhân, sẽ không được ngưng cách chính đáng. Việc sử dụng các thuốc tê để giảm đau cho bệnh nhân đã hấp hối, dù có nguy cơ giảm ngày sống của người đó, thì có thể được coi là phù hợp với phẩm giá con người về phương diện luân lý, nếu người ta không chủ ý tìm cái chết, dù như là mục đích, dù như là phương tiện, nhưng cái chết chỉ được tiên liệu và được chấp nhận như là không thể tránh được. Những thứ giảm đau là một hình thức rất tốt của đức bác ái vô vị lợi: theo danh nghĩa này, chúng ta phải được khuyến khích".
Lm. Ðoàn Quang, CMC 2006
(source: xuanha,net)
