CUỐI NĂM, NGHĨ VỀ... SỰ CHẾT CUỐI ĐỜI !
CUỐI NĂM, NGHĨ VỀ... SỰ CHẾT CUỐI ĐỜI !
Lm. LÊ QUANG UY
Tôi liên tiếp được tin 3 người thân quen chết đột ngột.
Có nhiều điểm chung, cả 3 người đều gốc miền Trung, cùng chết vì bệnh tim, cùng thời điểm cuối tháng 11 cũng là cuối Năm Phụng Vụ, ngay ngưỡng cửa vào Mùa Vọng, cùng vào lúc đang làm việc sung sức, không có dấu hiệu bệnh tật gì lộ ra ngoài, hoặc phải mất một thời gian liệt giường yếu đau. Vậy mà…
Đầu tiên là cha PX. Nguyễn Hữu Hoà trong DCCT chúng tôi đang phục vụ bên Roma, theo khám nghiệm tử thi của các bác sĩ, đã chết lặng lẽ trong phòng, mười mấy giờ đồng hồ sau đó, thấy ngài không xuống ăn chung và làm việc, anh em lên tìm, mở phòng ra mới ngỡ ngàng và xót xa. Tuổi cha chỉ mới gần sáu mươi, ai cũng thương tiếc vì thấy cha tương đối còn trẻ và khoẻ mạnh. Chính cha cũng nghĩ lần này vừa mãn thời hạn phục vụ, sẽ về lại Việt Nam xin Bề Trên cho nhận một Giáo Điểm nho nhỏ tận dưới huyện Cần Giờ ở với người nghèo như hồi trước năm 2005. Vậy mà…
Rồi tiếp đến là bác Giêrađô Lê Ngọc Bích, một nhà khảo cứu lão thành về lịch sử và văn hoá Công Giáo. Mới đây, bác còn bảo tôi gửi trả lại một cuốn sách để bác dùng làm tài liệu viết cho xong loạt bài về Giáo Hội Đàng Trong – Đàng Ngoài cho website www.huongvedaihoidanchua.net. Bất ngờ, nghe tin bác mất. Cha Tiến Lộc dành một buổi tối làm canh thức cho bác, còn cha Khởi Phụng thì bay vội từ Hà Nội vào vừa kịp dự Lễ Tang sáng sớm thứ tư. Mỗi lần gặp bác trực tiếp hoặc nghe điện thoại, giọng Huế của bác rổn rảng, sang sảng, có thể làm mình ù tai váng đầu dù bác đã hơn bảy mươi. Vậy mà…
Đến phiên ông Giuse Nguyễn Hoàng Mân. Sáng Chúa Nhật đầu Mùa Vọng, anh con trai lớn chở tôi cùng Nhóm Fiat đi sinh hoạt với các em cô nhi ở Hóc Môn, đang vui chơi thì có điện thoại báo tin ông bố phải đưa vào cấp cứu ở bệnh viện Đà Lạt. Tôi gọi cho một bác sĩ quen. Hơn nửa tiếng sau, bác sĩ gọi ngược lại báo tin không qua khỏi, chuẩn bị đưa xác về lại Cam Ranh. Ông mới hơn sáu mươi, người cao to như một ông hộ pháp, đang còn nhận công trình để thi công tận trên Đà Lạt, nếu có dịp về quê là lại cùng cha xứ lo cho người già, người khuyết tật và trẻ em nghèo. Vậy mà…
Hình như chưa có ai nghiên cứu, khảo sát, rồi làm thống kê, đối chiếu, so sánh, thử tìm nguyên nhân rồi bình luận về chuyện người ta chết. Tuy vậy, tôi cứ tạm chủ quan mà nghiệm chuyện đời quanh mình thì thấy, cứ vào dịp cuối năm, người ta “ra đi” nhiều lắm. Cuối năm ở đây hiểu theo mấy nghĩa, đặc biệt đối với những trường hợp không phải do tai nạn bất đắc kỳ tử.
Trước hết là cuối năm Ta, nghĩa là trước Tết Âm Lịch. Cứ đều đều trong những ngày sau khi đưa ông Táo về Trời, các cụ cũng nối gót. Ngoài Bắc thì có thể bảo do trời rét đậm, nhưng sao người khá giả giàu có cũng đi, mà trong Nam thời tiết đâu có lạnh đến nỗi chịu không nổi. Tại sao vậy ?
Rồi không chỉ cuối năm Ta, tôi thấy thời điểm “ra đi” của người ta dần dần nhích sớm hơn lên một tháng, vào những ngày cuối năm Tây, tức là dịp cuối tháng 12, trước và sau đại Lễ Giáng Sinh, ngay lúc trong nhà chuẩn bị đổi treo lên tường một bloc lịch mới toanh. Tại sao vậy ?
Và bây giờ thì lạ quá, tôi lại thấy, đa số các hung tin báo tử, nhất là của người Công Giáo, ào đến trong những ngày kết thúc một Năm Phụng Vụ, ngay ngưỡng cửa của Mùa Vọng. Như vậy, cuộc chia ly từ giã nhân sinh lại sớm hơn lên
thêm một tháng nữa. Tại sao vậy ?
Đã nhiều lần, khi viết báo, khi giảng Lễ An Táng, tôi đã trích lại lời tụ bạch của nhạc sĩ người Áo Wolfgang Amadeus Mozart. Lần này, tôi lại xin được chép lại ở đây cũng những lời ấy, thú thật, trước hết là cho chính tôi, sau nữa cũng là để chia sẻ cùng mọi người, xem như đây là một sắp sẵn hành trang để lên đường, còn có đi hay ở lại, mãn nhiệm trần gian hay vẫn còn được giao việc để phục vụ tiếp, đó là quyết định của Thiên Chúa.
Mozart chết lúc còn rất trẻ. Sinh năm 1756, mất năm 1791, tức là chỉ sống có 35 tuổi, coi như yểu mệnh, vậy mà những gì nhạc sĩ để lại trong lá thư này
lại rất già dặn, chững chạc, ung dung và điềm đạm như của một người cao niên, từng trải và uyên thâm về suy nghiệm cuộc đời:
”...Sự Chết, xét cho thấu, là mục đích cuối cùng của cuộc sống, cho nên từ ít năm nay, tôi đã làm quen với Người Bạn thật tình và trọn hảo nhất ấy của loài người, cho đến nỗi, hình ảnh Sự Chết không những chẳng còn gì đáng khiếp sợ đối với tôi, ngược lại, đó lại là một niềm thanh thản rất an ủi cho tôi.
Và tôi cảm ơn Thiên Chúa của tôi, Ngài đã cho tôi cái diễm phúc có được cơ hội để học biết và nhìn nhận Sự Chết như là chìa khóa mở cửa hạnh phúc cho chúng ta...
Tôi không bao giờ đi ngủ mà không nghĩ đến có thể ngày mai đây, mặc dù tôi vẫn còn trẻ trung đấy, tôi cũng sẽ không còn sống nữa ! Ấy vậy mà trong tất cả những ai quen biết tôi, chẳng có ai có thể bảo rằng tôi âu sầu hay buồn chán trong lúc trò chuyện...
Mỗi ngày tôi đều cám ơn Đấng Tạo Hóa của tôi về niềm hạnh phúc ấy, và tôi cũng thành thật mong muốn cho anh em đồng loại của tôi có được diễm phúc này...”
Nguyên họ tên của nhạc sĩ thiên tài lừng danh thế giới này cũng hết sức đặc biệt: “Amadeus” theo tiếng Latin có nghĩa là “được-Thiên-Chúa-yêu-thương”, nên có thể gọi ông là “Mozart, được-Thiên-Chúa-yêu-thương”.
Cha Nguyễn Hữu Hoà, bác Lê Ngọc Bích và ông Nguyễn Hoàng Mân, những người vừa được đưa đi khỏi cõi đời quá đột ngột, hay cả tôi, cả mọi người, chúng ta, như nhạc sĩ Mozart, đều có thể tự nhận mình là “được-Thiên-Chúa-yêu-thương” lắm chứ ?!? Mà nếu đã là “được-Thiên-Chúa-yêu-thương”, sự sống và cả cái chết của mỗi người chúng ta rõ ràng là đã nằm trong “lập trình” của Thiên Chúa một cách mầu nhiệm thế nào đấy, ta nghĩ mãi không thông, chỉ có thể linh cảm, diệu cảm được mà thôi.
Linh cảm, diệu cảm như thế rồi, chúng ta được nâng đỡ, được ủi an nhiều ghê lắm khi nghĩ về cái thân phận, cái số mệnh của chính mình. Dẫu có phải đột tử do bệnh tật hay tai nạn, đối với người đời là bi thảm đến đâu đi nữa, thì đối với người có lòng tin, vì đã được hé lộ mạc khải mình là con cái Thiên Chúa, mình là người “được-Thiên-Chúa-yêu-thương”, chúng ta chợt thấy ánh sáng loé lên, niềm vui ùa đến và nụ cười thanh thoát chợt nhoẻn trên môi.
Bây giờ thì tôi hiểu được tâm tình cha Tiến Lộc đã gửi gắm vào trong thiệp báo tang bà cố. Dạo ấy, nhiều người, thậm chí có cả một số Linh Mục, đã nhăn mặt, lắc đầu, bĩu môi, mắng là bất hiếu, ai lại: “…chúng tôi vui mừng báo tin mẹ chúng tôi đã được gọi về…” Họ quên mất đoạn trước có ghi rõ: “Trong niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô Phục Sinh…” và đoạn sau còn có thêm “gọi về Nhà Cha trên Trời”.
Vậy thì, những ngày cuối năm, dù là cuối năm Dương Lịch, cuối năm Âm Lịch hay cuối năm Phụng Vụ đi nữa, thì cũng đều là tiên trưng cho một cột mốc cuối đường, cho một chấm hết cuối đời, nhắc cho chúng ta con đường vạn hành của trần gian rồi cũng sẽ có lúc phải kết thúc, cuộc đời sang hay hèn, giàu hay nghèo, hạnh phúc hay khổ đau, rồi cũng sẽ có lúc phải… qua đời, chuyển sang một cuộc đời mới hoàn toàn của Chúa, với Chúa.
Có lần, cuối một khoá giảng tận ngoài Bắc, tôi nói vui với mọi người là xin chia tay, biết đâu cũng sẽ là vĩnh biệt, ai cũng nhao nhao lên cho là tôi nói “phỉ phui”, nói “gở mồm gở miệng”, nhỡ trúng “giờ thiêng” thì sao ? Thế mà rồi có chuyện gì xảy ra đâu, tôi vẫn sống nhăn và tiếp tục nói đùa như thế ở các lần chia tay khác.
Thật ra cũng không phải là nói đùa, tôi chỉ muốn thi thoảng tự nhủ lòng phải luôn sẵn sàng chuẩn bị cho cái chết của chính mình. Dù tôi không phải là hạng “chè chén say sưa”, cũng không quá “lo lắng sự đời”, dù tôi xác tín tôi cũng là người “được-Thiên-Chúa-yêu-thương”, tôi vẫn phải đề phòng, chớ để lòng mình ra nặng nề… kẻo Ngày ấy như một chiếc lưới bất thần chụp xuống đầu” ( Lc 21, 34 ).
Lm. QUANG UY, DCCT, đầu Mùa Vọng, cuối năm 2009
