Vài gợi ý học hỏi về thiên chức Giám Mục.
Bài 1: ĐỨC GIÁM MỤC TRONG HỘI THÁNH
1. H. Các Đức Giám Mục là ai?
T. Đức Giám Mục là những đấng kế vị các thánh Tông đồ theo ý định của Thiên Chúa. Các ngài được đặt làm chủ chăn trong Hội Thánh. để làm Thầy dạy đức tin, làm Tư tế phụng tự và làm người lãnh đạo Hội Thánh
(GL 375,1).
2. H. Danh xưng Đức Giám Mục giáo phận là gì?
T. Là một Đức Giám Mục được Tòa Thánh trao nhiệm vụ coi sóc một giáo phận (GL 376). Ngài có mọi quyền hành thông thường, riêng biệt và trực tiếp trong giáo phận được giao phó cho chính mình. (GL 381,1).
3. H. Các Đức Giám Mục có những nhiệm vụ nào?
T. Các Đức Giám Mục nhận lấy từ Chúa Kitô nhiệm vụ dạy dỗ muôn dân, hướng dẫn, thánh hóa mọi người trong chân lý và chăn dắt các tín hữu.
Bài 2: GIÁM MỤC PHÓ VÀ GIÁM MỤC PHỤ TÁ
1. H. Đức Giám Mục phó và Đức Giám Mục phụ tá là ai?
T. Đức Giám mục phó và Đức Giám mục phụ tá là những vị giúp cho Đức Giám mục giáo phận trong nhiệm vụ mục tử, nhằm đem lợi ích mục vụ tối đa cho dân Chúa.
2. H. Đức Giám Mục phó và Đức Giám Mục phụ tá khác nhau làm sao?
T. Các ngài đều là những Giám Mục (GL 376) nhưng khác nhau là: Giám Mục phó có quyền kế vị, còn Giám mục phụ tá thì không có quyền kế vị. Vì vậy trong giáo phận chỉ có thể có một Giám Mục phó, nhưng có thể có nhiều Giám Mục phụ tá (GM 25, GL 403).
3. H. Đức Giám Mục phó và Giám Mục phụ tá có những quyền và bổn phận nào?
T. Đức Giám Mục phó và Giám Mục phụ tá giúp đỡ Giám Mục giáo phận chăn dắt giáo phận và thay thế ngài khi ngài vắng mặt hay bị ngăn trở; ngoài ra các ngài có những quyền và bổn phận được ấn định cách riêng trong Giáo luật (GL 406-411) cũng như những gì được xác định trong Tông Sắc bổ nhiệm (GL 405).
4. H. Tương quan giữa Giám Mục giáo phận với Giám Mục phó và Giám Mục phụ tá như thế nào?
T. Ngoài việc chia sẻ gánh nặng mục vụ của Giám Mục giáo phận, Giám Mục phó và Giám Mục phụ tá phải thi hành nhiệm vụ của mình để mọi việc được hiệp nhất với Giám Mục giáo phận trong tinh thần cũng như trong hành động. Hơn nữa các ngài phải tỏ lòng tuân phục và kính trọng Giám Mục giáo phận. Về Giám Mục giáo phận, ngài cũng lấy tình huynh đệ mà yêu mến và kính trọng Giám Mục phó và phụ tá (GM 25; GL 407)
Bài 3: CHỨC VỤ GIẢNG DẠY CỦA ĐỨC GIÁM MỤC
1. H. Chức vụ giảng dạy của Đức Giám Mục là gì?
T. Là Đức Giám Mục hiệp thông với Đức Giáo Hoàng và các Đức Giám Mục trong Hội Thánh trình bày, giải thích cho các tín hữu những chân lý đức tin do các Tông Đồ truyền lại, mà tín hữu phải tin theo và áp dụng trong đời sống (GLCG 889); và làm cho giáo lý Chúa Kitô được rao giảng đến hết mọi người (GL 386,1).
2. H. Khi thi hành chức vụ giảng dạy, Đức Giám Mục có bổn phận nào đối với người tín hữu?
T. Các Ngài là những Tiến sĩ đích thực (GH 25) có bổn phận gìn giữ Dân Chúa luôn trung thành với chân lý (GLCG 890), các ngài ra những quy luật, soạn thảo sách Giáo lý (GL 775,1).
3. H. Trách nhiệm dạy dỗ lương dân của Đức Giám Mục như thế nào?
T. Việc rao giảng Tin Mừng cho muôn dân là nhiệm vụ trổi vượt trong các nhiệm vụ chính yếu của Giám Mục. Các ngài là những người rao truyền đức tin, để đem nhiều lương dân về với Chúa Kitô (GH 25).
4. H. Người tín hữu cần đón nhận giáo huấn của Đức Giám Mục như thế nào?
T. Người tín hữu có bổn phận tích cực tìm hiểu và vâng nghe các giáo huấn của ngài với tình con thảo.
Bài 4: CHỨC VỤ THÁNH HÓA CỦA ĐỨC GIÁM MỤC
1. H. Chức vụ Thánh Hóa của Đức Giám Mục là gì?
T. Là các ngài có trách nhiệm ban phát ân sủng của Chúa Kitô, vị Tư Tế tối cao, nhờ đó Giáo Hội luôn sống động và tăng triển (GH 26).
2. H. Đức Giám Mục thánh hóa Dân Chúa như thế nào?
T. Các ngài :
- Là đấng làm chủ ban phát các Mầu nhiệm của Chúa;
- Là thừa tác viên chủ yếu của các Bí tích;
- Là người tổ chức, phát động và bảo trì đời sống phụng vụ;
- Là người chủ tọa Thánh lễ cộng đồng và loan báo Lời Chúa trong cuộc hội họp phụng vụ (GH 26).
3. H. Đức Giám Mục có bổn phận nào trong việc thánh hóa Dân Chúa?
T. Các ngài có bổn phận:
- Dâng Thánh lễ cầu cho toàn dân vào những ngày Chúa nhật và lễ buộc.
- Chủ tọa Thánh lễ ở nhà thờ chính tòa hay ở các nhà thờ khác trong giáo phận.
- Làm cho Dân Chúa lớn trong ơn nghĩa thánh nhờ lãnh nhận các Bí tích.
- Cổ võ sự thánh thiện trong hết mọi tầng lớp Dân Chúa
(GL 385,388,389; GM 15).
4. H. Đức Giám Mục thi hành nhiệm vụ thánh hóa với tinh thần như thế nào?
T. Đức Giám Mục tỏ ra gương mẫu thánh thiện trong yêu thương, khiêm nhường và nếp sống đơn giản. Ngài cổ võ cho Dân Chúa sống gọi nên thánh xứng với bậc mình. Ngài lo liệu cho tín hữu năng dự các bí tích và tăng trưởng trong ơn thánh nhờ việc cử hành các bí tích (GL 387).
Bài 5: CHỨC VỤ CAI QUẢN CỦA GIÁM MỤC
1. H. Chức vụ cai quản của Đức Giám Mục là gì?
T. Là chức vụ mà các Ngài thi hành với tư cách là người cha và là người chủ chăn. Các ngài sống giữa dân Chúa như chủ chăn hiền từ, phục vụ và như người cha đích thực yêu thương, lo lắng cho con cái mình (GM 16).
2. H. Các Đức Giám Mục nhận lãnh quyền cai quản từ đâu?
T. Chính Chúa Kitô, vị Mục Tử tối cao, đã ủy thác cho các ngài (GH 27) để các ngài trở nên vị đại diện và sứ giả của Chúa Kitô, mà điều khiển Giáo Hội địa phương (GLCG 894).
3. H. Các Đức Giám Mục thi hành chức vụ cai quản như thế nào?
T. Các ngài cai quản Giáo Hội địa phương rập theo gương mẫu của Chúa Kitô, vị Mục Tử nhân lành (GLCG 896), để xây dựng đoàn chiên trong chân lý và thánh thiện. Với quyền bính ấy, các ngài có quyền và nhiệm vụ đặt ra các luật lệ, xét xử và qui định những gì liên hệ tới việc thờ phượng và việc tông đồ (GH 27).
Bài 6: NGHI THỨC TẤN PHONG GIÁM MỤC
1. H. Bí tích truyền chức thánh là gì?
T. Là Bí tích nhờ đó sứ mạng cứu chuộc của Chúa Kitô đã ủy thác cho các Tông đồ được tiếp tục, hầu sứ mạng đó được thực hiện trong Hội Thánh cho đến tận thế. Bí tích này gồm 3 bậc: Giám Mục, Linh mục và Phó tế (GLCG 1536).
2. H. Chức thánh Giám Mục trổi vượt như thế nào?
T. Chức thánh Giám Mục là chức Tư Tế tối cao. Qua việc tấn phong, Đức Giám Mục lãnh nhận sự sung mãn của Bí tích truyền chức (GH 21). Còn các linh mục được phong chức là người được tham dự vào sự sung mãn của chức Tư Tế Giám Mục (GH 28).
3. H. Nghi thức phong chức Giám Mục gồm những phần nào?
T. Gồm ba phần : thứ nhất là những nghi thức chuẩn bị, hai là nghi thức chính yếu, ba là những nghi thức diễn nghĩa.
4. Những nghi thức chuẩn bị là những gì?
T. Nghi thức chuẩn bị gồm việc giới thiệu tiến chức, bài huấn dụ, thẩm vấn Tiến chức, lời hứa của Tiến chức và kinh cầu Các Thánh.
5. H. Nghi thức chính yếu là gì?
T. Là nghi thức làm cho bí tích truyền chức thành sự. Nghi thức này gồm việc Đức Giám Mục chủ phong cùng với các Giám Mục đồng tế thinh lặng đặt tay trên đầu Tiến chức và các ngài đọc lời nguyện thánh hiến.
6. H. Còn những nghi thức diễn nghĩa là những gì?
T. Đó là việc xức dầu, trao sách Tin Mừng, trao nhẫn, trao mũ gậy và hôn bình an.
Bài 7: Ý NGHĨA NHẪN, MŨ VÀ GẬY CỦA GIÁM MỤC
1. H. Ý nghĩa chiếc nhẫn Đức Giám Mục là gì?
T. Chiếc nhẫn của Đức Giám Mục là dấu chỉ ấn tín đức tin và nói lên sự cam kết của ngài phải trung thành và gìn giữ giáo phận được trao phó cho mình (NTPC).
2. H. Ý nghĩa mũ của Đức Giám Mục là gì?
T. Chiếc mũ của Đức Giám Mục diễn tả sự thánh thiện mà ngài phải làm rực lên giữa Dân Chúa và là dấu hiệu triều thiên vinh quang bất diệt trên trời (NTPC).
3. H. Ý nghĩa gậy Đức Giám Mục là gì?
T. Gậy của Đức Giám Mục là biểu hiện quyền và trách nhiệm chăn dắt đoàn chiên, nói lên quyền hành của Đức Giám Mục trên giáo phận được trao phó (NTPC).Bài 8: ĐỨC GIÁM MỤC VÀ LINH MỤC ĐOÀN
1. H. Đối với Đức Giám Mục giáo phận, các linh mục là ai?
T. Các linh mục là cộng sự viên, là phụ tá và là phương tiện của Giám Mục để phục vụ Dân Thiên Chúa (GH 28).
2. H. Đức Giám Mục có bổn phận nào đối với linh mục đoàn?
T. Các Đức Giám Mục phải sẵn sàng lắng nghe, hơn nữa hỏi han và đối thoại với các linh mục về những vấn đề cần thiết cho công việc mục vụ và ích lợi cho giáo phận; ngài phải bênh vực các quyền lợi của linh mục và liệu sao để họ chu toàn đầy đủ những nghĩa vụ xứng hợp và có những phương tiện cũng như những định chế cần thiết để thăng tiến đời sống thiêng liêng, trí thức; ngài cũng liệu sao cho các linh mục có đời sống vật chất thích đáng (GL 384).
3. H. Linh mục có bổn phận với Đức Giám Mục như thế nào?
T. Linh mục phải hiệp nhất với Đức Giám Mục để cùng lãnh trách nhiệm chung là truyền bá Phúc Âm. Các linh mục phải vâng lời và tuân phục Đức Giám Mục của mình (GH 28).
Bài 9: ĐỨC GIÁM MỤC VÀ CỘNG ĐOÀN DÂN CHÚA
1. H. Các tu sĩ nam nữ kính trọng Đức Giám Mục như thế nào?
T. Các tu sĩ phải sốt sắng tuân phục và kính trọng Đức Giám Mục là đấng kế vị các thánh Tông đồ. Ngoài ra, khi được mời tham dự các hoạt động tông đồ, các tu sĩ buộc phải thi hành nhiệm vụ như những cộng sự viên và luôn tùng phục Đức Giám Mục (GM 35).
2. H. Tín hữu có nghĩa vụ gì đối với Đức Giám Mục?
T. Tín hữu có nghĩa vụ vâng phục và thi hành những gì các Đức Giám Mục dạy dỗ với tư cách Thầy dạy đức tin, hoặc những gì ngài ấn định với tư cách là nguời lãnh đạo cộng đoàn (GL 212,1).
3. H. Tín hữu có tâm tình nào đối với Đức Giám Mục giáo phận của mình?
T. Tín hữu có bổn phận cầu nguyện, tôn kính và vâng phục các ngài và tích cực cộng tác với các ngài xây dựng Nước Chúa, đồng thời phải giúp đỡ các ngài về tinh thần và vật chất.
Chữ viết tắt:
- GLCG : Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo
- GH: Hiến chế Tín Lý về Hội Thánh (Lumen Gentium), CĐ Vatican II
- GM: Sắc lệnh về Giám Mục (Christus Dominus),
CĐ Vatican II
- GL : Giáo Luật
- NTPC: Nghi Thức Phong Chức
---------------------------
TGM Qui Nhơn
