Nếu Con Biết

Nếu Con Biết
Tác giả: Joseph Rudyar Kipling
Dịch giả: Vũ Văn Khoát

Nếu con biết tự tin khi ai nầy đểu nghi ngờ minh,
Và bình tĩnh khi mọi người đều ùa nhau muốn đổ lỗi cho con.
Nếu con biết chờ đợi nhưng không chán nản vì chờ đợi,
Nếu con là kẻ đa tình nhưng chẳng lụy vì tình.
Hãy mơ mộng nhưng không thả hồn theo mơ mộng,
Nếu con biết suy tưởng nhưng đừng sống trong mộng tưởng,
Nếu con gặp thành công hay thất bại.
Con hãy đối xử với chúng như nhau,
Nếu con phải chịu đựng thấy kẻ khác gian ác,
Toan tráo trở những điều con nói phải,
Để dối gạt kẻ dại khờ,
Nếu con biết lấy ân báo óan,
Bị hàm oan nhưng không bẩn miệng phun người.
Ở hiền lương nhưng chớ quá ươn hèn,
Sống khôn ngoan nhưng đừng cậy thế.
Nếu con gặp công trình mình sụp đổ,
Con hãy can đảm lặp lại từ đầu.
Đừng than vãn những gì con đã mất,
Nếu con bắt quả tim, thần kinh và từng thớ thịt,
Biết làm việc sau ngày tháng mỏi mòn.
Chỉ còn ý chí, con hãy thét lên:
“Đừng tiếp tục lùi bước.”
Nếu ở đám đông vẫn giữ tròn đức hạnh,
Đi với vua vẫn giữ được lòng dân.
Nếu con biết thương người nhưng chẳng vì một người,
Đừng luồn cúi người trên mà khinh chê kẻ dưới,
Nếu mọi người có thể cậy nhờ con,
Nhưng con chẳng phiền lụy tới ai cả.
Nếu con không tha thứ từng phút giây quên lãng,
Với 60 giây trong một phút vùn vụt trôi,
Thì này con: thế giới này là của con,
Chẳng công hầu, bá tước, chức quyền, địa vị nào có thể hơn,
“Con sẽ là người con ạ.”

LỜI DỊCH GIẢ

“You will be a man, my son!”
Đó là câu kết của bài thơ “If” của tác giả Joseph Rduyar Kipling. Một bài thơ gói trọn tâm tình của người cha đối với cậu con trai yêu qúi, và đồng thời nói lên sự kính trọng của cậu con trai ngoan đối với người cha giàu tình cảm.

Vì chỉ có sự kính trọng của người con đối với người cha thì ông Kipling mới có thể diễn đạt được hết tâm tình của mình với người con.

Khi anh John Kipling, người con trai trở nên cao lớn và đẹp trai, mặc dầu không phải là vận động viên tài ba, nhưng John đã yêu thích môn thể thao. Ông Joseph say mê nhìn con trai thi đấu với lòng tự tin và nồng nhiệt, sự nhanh nhẹn và tính khiêm nhu, với lòng quả cảm biết của người con trai.
John chào mừng đồng đội mỗi khi đội mình thắng. Cậu không huênh hoang khi thắng, và chẳng kêu ca trách móc khi thua, bị phạt vì phạm kỷ luật nhưng cậu chẳng cằn nhằn. Cậu chịu trách nhiệm về mỗi việc làm của mình và không đổ lỗi cho ai. Cậu năng liếc mắt nhìn cha, cậu tự hào vì đã làm đúng như lời cha khuyên dạy.

Ông Joseph muốn khuyến khích con mình hãy bình tĩnh mỗi khi gặp khó khăn: Nều John hiểu được những lời cha dạy. Nếu John biết áp dụng những lời đó vào cuộc sống. Nếu, nếu, nếu…

Vài ngày sau, vần thơ “If” ra đời dành cho người con trai. Hai năm sau, bài thơ “If’ được dịch ra 27 thứ tiếng. Các thanh thiếu niên học thuộc lòng bài thơ này. Họ dùng lời thơ này làm tư tưởng sống. Thật vậy, “If” trở thành mẫu mực sống của hàng triệu người hiểu được giá trị của cuộc sống.

“If” biểu lộ đức bác ái của người Kitô giáo như trong thư 1 Corinto đã định nghĩa:

“Đức Ái thường kiên nhẫn và hiền hậu. Đức Ái chẳng ghen tị, không làm càn, không lên mặt, không tham lam, chẳng tìm tư lợi, chẳng nghĩ bậy, không bẳn gắt, chẳng mừng vì gian ác, nhưng vui trong lẽ phải, nhịn mọi sự, tin mọi sự, hy vọng mọi sự.” (1 Cor. 13, 4-7)

If you can bear to hear the truth you’ve spoken.
Twisted by names to trap for people …

If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with King-nor loose common touch …

*******************

Người con của tác giả là anh John, một sĩ quan ngoài mặt trận đã hy sinh trên chiến trường. Một người bạn anh đã mang về cho người cha, Joseph Rudyar Kipling, những kỷ vật của người con gồm có: Bài thơ “If” mà chàng luôn giữ bên mình; Huy Chương Hiệp Sĩ Thập Tự dành cho những thanh niên dũng cảm.
Nhận hai báu vật của người con, ông Joseph cảm thấy hãnh diện, ông cảm thấy còn qúy hơn cả giải thưởng Nobel mà ông đã lãnh nhận trước đây.

Suy niệm:

Cao quý thay những người cha mẹ biết dạy dỗ con những điều hay, lẽ phải. Đàng khen thay những người con biết trân quý những lời dạy dỗ khôn ngoan của cha mẹ!

Kim Hà sưu tầm, 24/8/07 (memaria.org)
[/u]