THÁNH GIUSE, VỊ THÁNH KHIÊM NHƯỜNG VÀ BÁC ÁI

THÁNH GIUSE, VỊ THÁNH KHIÊM NHƯỜNG VÀ BÁC ÁI

Thánh Frances de Sales viết rằng: “Thật không cần thiết để luôn luôn lúc nào cũng chăm chú đến tất cả mọi nhân đức để diễn tập; có thể làm gãy gập và lúng túng ý tưởng và cảm giác của bạn rất nhiều. Khiêm tốn và bác ái là những sợi dây chủ chốt; tất cả các nhân đức khác đều gắn liền vào. Chúng ta chỉ cần nắm giữ hai sợi dây này: một ở dưới đáy và một ở trên đỉnh. Sự đứng vững của tòa nhà tùy thuộc vào móng và mái của nó. Chỉ cần tập trung tâm hồn để diễn tập hai nhân đức này chúng ta sẽ không bị khó khăn đối với các nhân đức khác. Đây là những nhân đức mẹ và những nhân đức khác theo sau giống như gà con theo gà mẹ”. Dường như hầu hết các thánh của Giáo hội đều chuyển tải hai nhân đức chủ chốt này, nhưng vượt trội hơn cả phải nói đến vị đại thánh đáng kính và đáng yêu của chúng ta là thánh cả Giuse.

Thánh Giuse đáng kính vì Ngài có quá nhiều nhân đức siêu phàm, người bình thường không thể có được, điều này cũng dễ hiểu vì Ngài được tiền định chăm lo gia đình Thánh, Ngài được những ân sủng đặc biệt thiết tưởng không có gì lạ cả. Đến nổi người ta cho rằng Ngài không hiểu, không biết, cũng không hỏi, chỉ tin và làm theo lời Chúa. Thí dụ khi Thiên thần báo mộng cho Ngài: ”Đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần...”, tôi không nghĩ rằng Ngài hiểu được vấn đề, kể cả Chúa Thánh Thần là gì. Khi được mộng báo đem con trẻ và Mẹ Người trốn sang Ai Cập cũng vậy, Ngài không biết gì về ý định cũng như kế hoạch của Chúa, chỉ làm theo - một cách liều lĩnh - không thắc mắc, thật mạo hiểm vì không những đưa con trẻ đi trốn trong lúc mới sinh ra, còn đưa đi đến một xứ sở xa lạ không người quen biết.

Ngài đáng kính vì khiêm nhường và bác ái đến độ chỉ thi hành không nói. Ngày xưa ở Do Thái người ta rất trọng nam khinh nữ. Tuy vậy sau khi lạc Chúa 3 ngày, tìm thấy Chúa, đáng lý Thánh Giuse lên tiếng. Nhưng không, Ngài im lặng để vợ mình nói. Trong bốn cuốn Tin Mừng, đều có thấp thoáng bóng dáng Đức Trinh Nữ Maria, Thánh Giuse chỉ được nhắc đến trong Tin Mừng của Mathiêu và Luca mà thôi. Đức Mẹ lên tiếng tại tiệc cước Cana (Tin Mừng của Gioan), lên tiếng bốn lần trong Tin Mừng của Luca nói về thời thơ ấu của Chúa Giêsu. Còn Thánh Giuse hoàn toàn không nói lời nào trong toàn bộ Thánh kinh. Ngài đúng là con người kỳ diệu.

Sống trong ơn gọi gia đình, chúng ta phải công nhận ơn gọi độc thân vì nước trời của các tu sĩ nam nữ là điều hết sức khó khăn. Thế nhưng thánh Giuse lại sống chung đụng - dù trên nguyên tắc pháp lý là vợ chồng - với cô thôn nữ xinh xắn, nhưng giữ mãi nhân đức trong sạch là điều làm cho nhiều người nghi ngờ, vì họ nghĩ rằng điều đó không thể làm được đối với bản tính tự nhiên của con người. Người ta suy luận hợp lý, đúng nếu không có sự can thiệp của Đấng Toàn Năng thì rõ ràng vô phương.

Theo các nhà tâm lý học con người có hai bản năng mạnh mẽ nhất là tôn giáo (Religion) và tình dục (Sex). Kết luận này cho chúng ta biết được rằng khi bản năng tôn giáo thắng thế người ta có thể khống chế nhu cầu tính dục mặc dù không hoàn toàn dễ dàng. Điều này cũng giải thích được lý do khi tôn giáo mất đi sự thu hút, trân trọng trong xã hội, tình dục sẽ thắng thế, thống trị, do đó tội lỗi lan tràn. Riêng thánh cả Giuse còn khác thường, tuyệt vời hơn nữa. Trong Tin Mừng thánh Mathiêu kể chuyện người đàn bà bị bịnh băng huyết 12 năm, chỉ lén đụng vào gấu áo Chúa Giêsu tức khắc được lành bệnh. Theo Do Tháí Giáo thì việc gì liên quan đến máu huyết là ô uế (cụ thể phụ nữ sinh con 40 ngày phải đem lễ vật lên đền thờ để tẩy uế), Người đàn bà bịnh hoạn ấy chỉ lén đụng vào gấu áo tức thì sự ô uế kinh niên của bà biến mất, phương chi Thánh Giuse trực tiếp ẵm bồng, chăm sóc, nuôi nấng và dạy dỗ Đấng Toàn Năng.

Các tu sĩ Công Giáo của chúng ta (đáng được trân quý cùng động viên và nâng đỡ vì ơn gọi độc thân), dĩ nhiên nhờ sự trợ lực của Thiên Chúa, họ còn có thể đè bẹp được bản năng tình dục, nhu cầu đòi hỏi của thân xác, huống chi thánh Giuse, người công chính (công chính là kính sợ Thiên Chúa; hiểu biết điều tốt lành rồi đem thực hành những điều tốt lành đó cả đời).Thử hỏi, giả như Thánh Giuse có một lúc nào đó thoáng vấn vương ý tưởng không trong sáng nào đó trong đầu chẳng hạn, ý tưởng mờ ảm ấy làm sao tồn tại được dù chỉ một giây - dù chỉ trong ý nghĩ - khi đụng chạm trực tiếp thân thể tinh tuyền, trong suốt hơn pha lê Đấng Chí Thánh Chí Tôn, cùng hít thở chung không khí với Mặt Trời Công Chính. Chúng ta có thể xác quyết bản năng tình dục trong thánh Giuse đã bị khống chế đến tận cùng hay có thể nói bị triệt tiêu hoàn toàn, nhường chỗ cho bản năng tôn giáo được phát huy đến tột đỉnh. Đây chúng ta không muốn nói đến yêu tố Ngài đã được Thiên Chúa chuẩn bị, tin tưởng trao phó Con Một mình. Vật gì của Chúa đều thánh thiêng, Cha Mẹ của Thiên Chúa - dù nuôi - dĩ nhiên các Đấng Thánh, phải được Thiên Chúa gìn giữ, bảo toàn cách đặc biệt nguyên tuyền hẳn chuyện đương nhiên.

Nếu chúng ta cho rằng thánh Gioan Tiền Hô vị ngôn sứ sau cùng của thời Cựu Ước, Đức Trinh Nữ Maria là người tín hữu đầu tiên thời kỳ Tân Ước, thì chúng ta cũng có thể nói rằng Thánh Giuse là vị Linh mục Công Giáo đầu tiên thời Tân Ước. Ngài có đủ phẩm cách, đức độ của người Linh Mục. Người Linh Mục Công Giáo đưọc kính trọng, quý mến vì sự hiến thân trọn vẹn cho Thiên Chúa qua việc trung thành với ba lời khấn, thử hỏi còn ai sống trong sạch, khó nghèo và vâng lời hơn Thánh cả Giuse; còn ai yêu mến, tận tụy phục vụ Thiên Chúa bằng Thánh Giuse đáng kính đáng yêu, còn ai khiêm tốn và bác ái hơn Ngài. Ngài đáng kính vì không phải ngày xưa, hôm nay chúng ta vẫn chạy đến xin Ngài bảo bọc, phù trì. Đức Giáo Hoàng Benedict XV, ngày 25-07-1920 công bố: ”...Khi chúng ta quan tâm đến sự bao vây, tấn công nhân loại của ma quỷ hôm nay. Chúng ta thấy dường như tất cả các bằng chứng cho thấy lòng sùng kính thánh Giuse gia tăng vô cùng mạnh mẽ, nó được lan truyền rộng rãi trong các tín hữu...”

Hai nhân đức khiêm tốn và bác ái đúng là nhân đức mẹ. Nó khó khăn vô vàn, phải phấn đấu, vật lộn từ trong bản ngã thẳm sâu con người. Nhân đức trong sạch cũng khó, nhưng còn dễ kềm hãm hay khống chế, bởi đa phần nó kích thích hoặc cám dỗ do yếu tố khách quan. Còn nhân đức khiêm tốn luôn luôn bị lòng kiêu ngạo chèn ép đến ngộp thở, tuy nói dễ lắm nhưng làm không dễ, cái tôi con người quá lớn, ít khi chịu hạ mình, chấp nhận nhường thua kẻ khác. Nhân đức khiêm tốn khó đến nỗi tự mình chúng ta không thể làm được, do đó thánh St. Anthony Mary Claret phát biểu: ”“Để một móng tay trên tấm ván, tự nó có thể di chuyển xuyên sâu vào ván cho dù nó sắc bén đến mấy không ? Không thể. Bạn chỉ làm cho nó xuyên sâu vào ván bằng cách dùng cái búa đập vào nó. Chúng ta cũng giống y như vậy, chỉ có cách bằng những nhát búa Thiên Chúa làm cho chúng ta trở nên khiêm tốn, bất luận bản chất tính khí chúng ta tốt lành cỡ nào.”

Thánh Giuse là nhân vật thánh thiện thứ hai, chỉ sau vợ Ngài. Thiết nghĩ Thánh Giuse là Đấng bảo trợ xứng đáng nhất, quyền thế nhất, chúng ta có thể nói Ngài đi đầu trong tất cả các nhân đức, nên xin Ngài cầu bầu và học tập những nhân đức tuyệt vời của Ngài là hết sức khôn ngoan, đúng đắn. Ngài ở vị trí, uy thế cao trọng trên thiên đàng, lời chuyển cầu của Ngài vô cùng thần thế, hiệu nghiệm. Chúng ta thử tưởng tượng: tất cả các thánh đến trước ngai của Đức Mẹ như những đứa con lệ thuộc vào Bà, còn Thánh Giuse hiện diện trong vị thế người chồng. Tất cả các thánh đến trước Ngai Tòa Chúa Giêsu như những đầy tớ, trong khi thánh Giuse xuất hiện trước mặt Chúa như một người cha. Thử hỏi còn ai mạnh thế hơn nữa ! Bởi đó nên vào năm 1870 Đức Giáo Hoàng Piô IX công bố là Thánh Bản Mệnh của Giáo Hội Hoàn Vũ. Còn Giáo Hội Việt Nam sau đó nhận Ngài làm Thánh Quan Thầy.

Tóm lại, Giáo hội đã chuẩn bị cho chúng ta rất nhiều gương nhân đức của các thánh để chúng ta noi theo, đặc biệt nhất có Đức Trinh Nữ Maria và Thánh cả Giuse, vì hai Ngài với những nhân đức vượt trội tất cả các thánh, được thưởng công xứng đáng trên thiên quốc. Học tập cũng như chạy đến hai Ngài là con đường an toàn, ngắn nhất để đến với Con các Ngài. Chúng ta có thể ví hai Ngài như chiếc cầu hay con thuyền đưa chúng ta đến vương quốc của Con các Ngài cách bảo đảm và nhanh chóng nhất. Tha thiết xin các Ngài chuyển cầu cùng dạy dỗ, trợ sức để chúng ta có thể học và diễn tập nhất là nhân đức khiêm tốn và bác ái. Giáo hội cũng mong muốn chúng ta sùng kính các Ngài, học tập nơi các Ngài và nhờ các Ngài chuyển cầu. Xin mở ngoặc: mặc dù biết rằng nhận thức đức tin của người Tín Hữu hôm nay phần lớn đã trưởng thành, tuy vậy ngày nay thời đại đối thoại, đại kết, nhất là với các hệ phái anh em - tôi nghĩ rằng tìm cách đưa những anh em sai lạc trở về với Giáo Hội đích thực là đòi hỏi của nhân đức bác ái - , do đó Giáo hội vẫn khôn khéo, cẩn thận nhắc nhở qua Tông Huấn Marialis Cultus của Đức Giáo Hoàng Phaolô đệ Lục ngày 02-02-1974: ”Mục đích tận cùng của lòng sùng kính Đức Trinh Nữ Maria là để tôn vinh Thiên Chúa và đưa người Kitô hữu đến chỗ tự ký thác cuộc đời, điều chỉnh cuộc sống họ cho phù hợp với Thánh ý của Chúa.”.

Để kết thúc xin mượn ý tưởng sau đây

: ”Chúng ta hãy chạy đến Thánh Cả Giuse trong mỗi nhu cầu và ánh sáng rực rỡ trong nụ cười của Đấng Cứu Độ sẽ dừng lại trên chúng ta. Chúng ta hãy cầu nguyện bên cạnh Ngài, Ngài linh hứng tất cả chúng ta dâng lời tạ ơn lên Đấng Cứu Chuộc Yêu Thương, vì những mầu nhiệm ẩn giấu của ân sủng trong cuộc sống chúng ta và vì mọi lời chúc lành của Thiên Chúa Tình Yêu ”.

Ngô Suốt, CTS