KHÔN - KHỜ

LỜI CHÚA - CHÚA NHẬT 9 THƯỜNG NIÊN A

BÀI ĐỌC I: Đnl 11, 18. 26-28
"Ta đặt trước mặt các ngươi sự chúc phúc và sự chúc dữ".

Trích sách Đệ Nhị Luật.
Lúc ấy, Môsê nói với dân chúng rằng: "Các ngươi hãy ghi lòng tạc dạ những lời này, và đeo nó nơi tay như bửu bối, và hãy luôn để nó trước mắt các ngươi. Đây hôm nay ta đặt trước mặt các ngươi sự chúc lành và sự chúc dữ: nếu các ngươi tuân giữ các giới răn của Chúa là Thiên Chúa các ngươi, mà hôm nay ta rao truyền cho các ngươi, thì các ngươi được chúc phúc, còn nếu các ngươi không tuân giữ các giới răn của Chúa là Thiên Chúa các ngươi, mà lại đi sai đường lối ta vạch ra cho các ngươi hôm nay, và chạy theo các thần ngoại lai mà các ngươi chẳng hiểu biết, thì sẽ bị chúc dữ".

BÀI ĐỌC II: Rm 3, 21-25a. 28 "Con người nhờ đức tin mà được công chính hoá, chứ không phải nhờ việc làm theo lề luật".

Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Rôma.
Anh em thân mến, bây giờ sự công chính của Thiên Chúa đã tỏ hiện không tuỳ vào lề luật, nhưng có lề luật và các tiên tri làm chứng. Sự công chính của Thiên Chúa nhờ tin vào Đức Giêsu Kitô sẽ ban cho mọi kẻ tin vào Người, không có gì phân biệt: vì mọi người đều phạm tội và đã thiếu mất vinh quang của Thiên Chúa, họ được công chính hoá cách nhưng không do ơn nghĩa của Người và nhờ sự cứu chuộc nơi Đức Giêsu Kitô, Đấng Thiên Chúa đã đặt làm của lễ đền tội, nhờ tin vào máu của Người.
Quả thế, chúng tôi thâm tín rằng con người nhờ đức tin mà được công chính hoá, chứ không phải bởi việc làm theo lề luật.

PHÚC ÂM: Mt 7, 21-27
"Nhà xây trên nền đá và nhà xây trên cát".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Không phải tất cả những ai nói với Ta: 'Lạy Chúa, lạy Chúa!', là được vào nước trời, nhưng chỉ có người thực hiện ý Cha Ta ở trên trời, kẻ ấy mới được vào nước trời. Trong ngày đó, nhiều người sẽ nói với Thầy rằng: 'Lạy Chúa, lạy Chúa, nào chúng tôi đã không nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quỷ, và nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ đó ư?' Và bấy giờ Thầy sẽ tuyên bố với chúng rằng: 'Ta chẳng hề biết các ngươi, hỡi những kẻ làm điều gian ác, hãy lui ra khỏi mặt Ta'.
"Vậy ai nghe những lời Thầy nói đây mà đem ra thực hành, thì giống như người khôn ngoan đã xây nhà mình trên đá; mưa có đổ xuống, nước có tràn vào, gió bão có thổi đến và lùa vào nhà đó, nhà vẫn không sập, vì nhà ấy được xây trên nền đá. Và hễ ai nghe những lời Thầy nói đây mà không đem ra thực hành, thì giống như người ngu đần, xây nhà mình trên cát, khi mưa sa nước lũ, gió thổi và lùa vào nhà đó, nhà sẽ sập và sẽ trở nên đống hoang tàn". Đó là lời Chúa.

KHÔN - KHỜ

Ba bài đọc trong Thánh lễ hôm nay như một sợi chỉ đỏ nối kết với nhau nói lên sự lựa chọn của môn đệ của Chúa, trong đó, mỗi kitô hữu chúng ta phải trả lời cho sự lựa chọn đấy. Sự lựa chọn đấy rất rõ ràng chứ không mang tính mập mờ, mang sự lập lờ, mang sự lưỡng lự. Đó là nghe và giữ và không giữ, thế thôi chứ không có sự nhập nhằng.

Trang tin mừng mà chúng ta vừa nghe cho chúng ta thấy hai thái độ rõ ràng của người khôn và ngược lại.

Nghe lời mà đem ra thực hành thì là người khôn, không thực hành là người ngu dại.

Lời ấy là gì ?

Lời ấy cũng chính là lời mà Môsê mời gọi dân Israel trong sách Đệ Nhị Luật mà chúng ta vừa nghe: “Vậy anh em phải lo đem ra thực hành mọi thánh chỉ và quyết định mà hôm nay tôi trình bày cho anh em”. (Đnl 11,32)

Thánh chỉ và quyết định mà từ ngàn xưa Môsê đã truyền cho dân đó là gì ?

Đó là anh em dẹp bỏ hết mọi nơi mà các dân tộc anh em sắp trục xuất đã phụng thờ các thần của chúng, trên các núi cao, các ngọn cây và dưới mọi cây xanh. Anh em phải phá huỷ đền thờ của chúng; cột cờ của chúng, anh em phải bỏ vào lửa mà thiêu; tượng thần của chúng, anh em phải vằm nát; anh em phải xoá bỏ tên chúng khỏi nơi ấy. Anh em không được làm như vậy đối với Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em. Anh em sẽ chỉ được tìm Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em … (Đnl 12,2-4).

Sau đó, Môsê còn chỉ dẫn dân chúng nhiều chi tiết nữa về việc dâng cúng lễ tế, bắt chước các việc tế tự của người Canaan, đề phòng kẻo phải bị lôi cuốn bởi thần ngoại …

Sau những lệnh truyền là những điều chúc phúc: Nếu anh em thật sự nghe tiếng Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em mà lo đem ra thực hành tất cả những mệnh lệnh của Người mà tôi truyền cho anh em hôm nay, thì Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em sẽ cho anh em vượt trên mọi dân tộc trên mặt đất, và mọi phúc lành sau đây sẽ đến với anh em và bao trùm anh em, bởi vì anh em đã nghe tiếng Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em (Đnl 28,1tt)

Và nếu không giữ thì sẽ bị nguyền rủa: “Nhưng nếu anh em không nghe tiếng Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, không lo đem ra thực hành tất cả những mệnh lệnh và thánh chỉ của Người mà tôi truyền cho anh em thì những lời nguyền rủa sau đây sẽ đến với anh em và bao trùm anh em …” (Đnl 28,15tt)

Điểm đầu tiên, điểm căn cốt của giới luật mà Môsê đưa ra cho dân đó là chỉ chỉ được tìm Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em (Đnl 12, 5).

Nhìn lại lịch sử cứu độ của Israel, có người bảo rằng dân Israel sao mà khờ thế, sao mà dại thế, sao mà chẳng giữ luật Chúa qua ông Môsê chi cả để rồi suốt cái hành trình cứu độ đấy có điều gì đó trục trặt giữa hai bên. Một bên là một Thiên Chúa thành tín và yêu thương còn một bên là con người lòng dạ bất nhất, lòng một mà dạ lại đến hai.

Chúng ta thấy có cái gì đó nó khập khiễng giữa Thiên Chúa và con người. Thiên Chúa mãi yêu thương con người còn con người thì quay lưng lại với Thiên Chúa. Có những lần, Thiên Chúa đã sai các ngôn sứ đến để cảnh báo, để nhắc nhở mối tương quan giữa Thiên Chúa và con người nhưng con người cố tình bỏ ngoài tai để rồi Thiên Chúa giận, có lần Thiên Chúa đã ví dân Israel như là một con điếm ngoại tình vậy.

Chúng ta nhìn lại cuộc đời mỗi người chúng ta, cũng không ít lần chúng ta ngoại tình với Chúa, chúng ta đã không tôn thờ Chúa như Chúa dạy chúng ta như Chúa dạy dân Chúa qua môi miệng của Môsê.

Chúng ta vẫn thi thoảng đã bỏ Chúa ra khỏi cuộc đời của chúng ta mà chúng ta lờ như không biết, vờ như không hay vậy.

Chúa tể chúng ta như Thánh Phaolô nói nó chính là cái bụng. Từ cái bụng ấy không biết bao nhiêu là mưu mô tính toán hơn thua, tranh giành, đố kỵ. Từ những tâm tính như thế, chúng ta đẩy Chúa ra khỏi cuộc đời chúng ta, chúng ta đã đẩy anh chị em đồng loại ra khỏi cuộc đời chúng ta.

Chúa tể của chúng ta có khi là dục tình.
Chúa tể của chúng ta có khi là danh vọng.
Chúa tể chúng ta có khi là tiền bạc.
Chúa tể chúng ta có khi là địa vị.

Nếu chúa tể chúng là những điều phù phiếm ấy là làm Chúa giận, Chúa hờn. Thế nhưng dẫu có giận, có hờn đi chăng nữa nhưng Thiên Chúa mãi mãi là một Thiên Chúa trung tín với con người. Chuyện quan trọng của mỗi người chúng ta là chúng ta có tín trung với Chúa hay không ?

Vấn đề luật mà Môsê đưa ra thật ra như Thánh Phaolô tông đồ gửi cho chúng ta trong thư gửi tín hữu Rôma: “Thưa anh em, ngày nay, sự công chính của Thiên Chúa đã được thể hiện mà không cần đến Luật Môsê. Quả thế, người ta được Thiên Chúa làm cho nên công chính nhờ vào lòng tin vào Đức Giêsu Kitô. Tất cả những ai tin đều được như thế, bất luận là ai. Thật vậy, mọi người đã phạm tội và bị tước mất vinh quang Thiên Chúa nhưng họ được trở nên công chính do ân huệ Thiên Chúa ban không, nhờ công trình cứu chuộc thực hiện trong Đức Kitô Giêsu… Thật vậy, chúng tôi nghĩ rằng: người ta được nên công chính vì tin, chứ không phải làm những gì Luật dạy.

Và lòng tin Thánh Phaolô nói đấy nó phải được thể hiện bằng chính đời sống của mỗi người chứ không phải chỉ nói lạy Chúa lạy Chúa là được vào nước trời như Chúa Giêsu đã nói trong đoạn tin mừng mà chúng ta vừa nghe.

Vấn đề căn cốt đó chính là niềm tin và niềm tin đấy phải được hành động chứ không phải niềm tin đấy nói trên môi trên miệng mà thôi.

Niềm tin đấy nó lồng ở trong giới luật mà Thiên Chúa đã gửi đến cho dân mà chúng ta đã nghe đó là: Anh em sẽ chỉ được tìm Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em … (Đnl 12,4)

Thử hỏi cuộc đời của mỗi người chúng ta, chúng ta đi tìm Chúa hay đi tìm chúng ta ?

Lời của Môsê nói cho dân chúng xưa kia chính là lời mà Thiên Chúa cũng chất vấn mỗi người chúng ta hôm nay.

Giữa một thế giới phát triển chóng mặt, giữa một thế giới khoa học kỹ thuật đã làm những điều kỳ diệu mà con người không thể nào ngờ được, giữa một thế giới mà người ta đã cố gắng để phục vụ sở thích, thèm muốn của con người hết sức có thể thì người Kitô hữu chúng ta, nói riêng, có còn tin vào sự hiện diện của Thiên Chúa nữa hay không ? Người kitô hữu chúng ta còn thờ một Thiên Chúa duy nhất hay không ?

Vấn đề rõ ràng mà Chúa đã nói cho mỗi người chúng ta, hoặc là khôn, hoặc là khờ.

Con người phát minh nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật, đã tìm ra cách chữa trị nhiều chứng bệnh nan y nhưng thử hỏi con người, cách riêng mỗi kitô hữu chúng ta có kéo dài được mạng sống của chúng ta thêm một giây phút nào không khi mà Thiên Chúa mời gọi ta về trình diện với Ngài.

Cách đây non một tháng, biến cố đau buồn tang tóc đã xảy ra cho đất nước Myanma, cho đất nước Trung Quốc. Điều bi thương này chẳng ai muốn nó xảy ra cả nhưng qua đó, chúng ta nhận chân với nhau rằng Thiên Chúa muốn nói cho con người biết rằng con người dù có giỏi dang, có thông minh, có tiến bộ mấy đi chăng nữa nhưng cũng chẳng thể nào quyết định được vận mệnh đời mình.

Làm sao mà có thể chế ngự được thiên nhiên, được bão tố, được động đất. Lẽ ra, con người phải khiêm tốn trước thiên nhiên, trước Thiên Chúa nhưng con người đã không khiêm tốn, con người đã kiêu ngạo trước sự hiện diện huyền nhiệm của Thiên Chúa. Có những người nghĩ ra một uỷ ban thật hay để rồi họ đặt tên cho cái uỷ ban đấy: Uỷ ban phòng chống lụt bão trung ương ! Quá kiêu ngạo khi mà có cả một cái uỷ ban chống Thiên Chúa tận trung ương.

Thế đấy ! Những người không tin họ đã lập nên cái uỷ ban phòng chống Thiên Chúa tận trung ương, còn mỗi người tin chúng ta trước sự hiện diện của Thiên Chúa chúng ta có thái độ như thế nào là tuỳ mỗi người chúng ta.

Chúng ta, trong đời sống thường nhật, chúng ta tin Chúa và chúng ta đáp trả lòng tin của chúng ta bằng những cách hành xử trong cuộc sống. Cách hành xử đấy sẽ bị thiệt thòi, bị thua thiệt trước những người không tin và thường thì chúng ta bị những người không tin cho là khờ khạo nhưng chúng ta hãy yên tâm vì những gì mà thế gian cho là khôn ngoan thì đối với Thiên Chúa, trước mặt Thiên Chúa đó là sự khờ dại.

Nước chúng ta, cùng đích của chúng ta là Thiên Chúa.

Chúa nói rằng những người khờ xây nhà trên cát, sóng có đến, bão có đến thì sụp đổ, còn người không xây nhà trên đá thì mua đổ, sóng cuồng hay bão táp thì không bị sụp. Thật ra, chúng ta không nên hiểu, không nên dừng trên cái căn nhà vật chất, cát đá, xi măng, cốt thép, bê tông ở trần gian này nhưng Chúa muốn mời gọi chúng ta xây căn nhà lớn hơn, căn nhà bền vững hơn và nền tảng được đặt trên chính Thiên Chúa.

Khôn ngoan của con người có đó, những căn nhà cao tầng, những khối bê tông chẳng phải đã được đặt trên những tảng bêtông thật chắc chắn chăng ? Nhưng chỉ cần một trận động đất là không còn hòn đá nào trên hòn đá nào cả.

Vậy, chuyện căn cốt, chuyện cốt lõi hôm nay Chúa mời chúng ta đặt lại cuộc đời chúng ta, chúng ta xây căn nhà cuộc đời chúng ta trên Thiên Chúa hay trên những tảng đá, những mảnh bêtông vật chất ?

Nếu chúng ta xác tín cuộc đời chúng ta trường thọ và mãi mãi, căn nhà vật chất thật đẹp đấy mãi mãi là của chúng ta và khi chết chúng ta mang theo nó được về bên kia thế giới thì chúng ta cố gắng để xây dựng cho thật bền để chúng ta mang theo.

Không ! Không bao giờ có được căn nhà vĩnh cửu như nhiều và nhiều người ngày đêm cật lực, nai lưng và thậm chí hy sinh cả con người của mình để xây dựng nhưng thật bi đát là vài chục năm sau thôi thì căn nhà với biết bao nhiêu mồ hôi, biết bao nhiêu nước mắt lại dành cho người khác.

Có người đã đem hết khôn ngoan, hiểu biết mà làm việc vất vả mới thành công, rồi lại phải trao sự nghiệp của mình cho một người đã không vất vả gì hết. Điều ấy cũng chỉ là phù vân và là đại hoạ. Chuyện gì sẽ xảy ra cho con người sau bao mối bận tâm và bao gian lao vất vả mà con người phải chịu dưới ánh mặt trời ?

Bao công khó của con người chỉ là đau khổ, bao công khó chỉ đem lại ưu phiền ! Ngay cả ban đêm, con người cũng không chắc được yên lòng yên trí.

Đối với con người, không có gì tốt hơn là ăn uống và hưởng những thành quả do công lao khó nhọc mình làm ra ! Nhưng thật sự ra những điều ấy lại đến từ Thiên Chúa, vì có ai ăn uống, có ai cảm thấy vui mừng phấn khởi mà không nhờ Thiên Chúa ban cho.

Cùng đích cuộc đời con người là thế nhưng chẳng hiểu tại sao con người lại quá vất vả với cái cùng đích hư vô của cuộc đời quá vắn vỏi, quá tạm bợ này.

Nếu chúng ta xác tín cuộc đời chúng ta thật mong manh, thật mỏng dòn thì chúng ta sẽ xây cuộc đời chúng ta trên nền móng mà cho sóng cuốn, nước trào cũng chẳng bao giờ có thể làm hư mất được.

Thật ra mà nói thì con người của chúng ta, cũng mang trong mình những yếu đuối, những mỏng dòn của phận người như dân Iarael ngày xưa. Dẫu biết rằng Thiên Chúa yêu thương mình nhưng sao mà mình cứ ngoảnh mặt với Thiên Chúa thì phải, mình cứ đạp đổ mình cứ muốn đẩy Thiên Chúa ra khỏi cuộc đời của mình thì phải.

Thế nhưng trên những cái trục trặt, những cái đổ vỡ do sự yếu đuối của con người, điều căn cốt Thiên Chúa vẫn chờ đợi, vẫm mời gọi đó là chúng ta có tin vào Chúa hay không ?

Hôm nay chúng ta thấy rất rõ giữa chuyện khôn và khờ.

Ngày còn bé, tôi vẫn nhớ chúng tôi vẫn chơi với nhau cái trò: thiên đàng địa ngục hai bên, hai bên ai dại thời khôn, thiên đàng có Chúa có Cha, phải lo để sống được lên thiên đàng.

Vâng ! khôn mới được lên thiên đàng nơi có Chúa có Cha chứ còn dại làm gì mà lên thiên đàng được.

Ai đẹp lòng Thiên Chúa, thì Người ban cho trí khôn ngoan, sự hiểu biết và niềm vui.

Chúng ta nhớ lại cả cuộc đời của ông vua Salômôn, ông chẳng xin gì với Thiên Chúa ngoài sự khôn ngoan.

Hôm nay chúng ta cũng bắt chước Salomôn để xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta ơn khôn ngoan mà nhớ xin cái ơn khôn ngoan của con cái Thiên Chúa chứ không phải cái ơn khôn ngoan của con cái loài người.

Ơn khôn ngoan của con cái Thiên Chúa sẽ không đi tìm, không đi xây cho mình những căn nhà thật to, thật đẹp, thật hoành tráng ở trần gian này. Ơn khôn ngoan của con cái Thiên Chúa sẽ đi tìm, đi xây cho mình căn nhà ở trên trời, nơi mối mọt, lũ lụt cũng chẳng bao giờ làm hư được. Đặc biệt, căn nhà trên trời ấy được xây trên nền tảng là Chúa nữa thì chúng ta hoàn toàn yên tâm.

Nguyện xin Chúa Giêsu đến và ở lại mãi trên cuộc đời mỗi người chúng ta, xin Ngài đến và làm nền móng căn nhà của chúng ta để rồi dẫu cuộc đời chúng ta có thế nào đi chăng nữa thì Chúa mãi mãi giữ vững căn nhà của chúng ta.
Anmai, CSsR