Đấng Đồng Công Cứu Chuộc

ĐẤNG ĐỒNG CÔNG CỨU CHUỘC
Câu truyện
Đồng Công Cứu Chuộc (Co-redemtrix) có lẽ là danh hiệu gây sôi nổi nhất trong tất cả các danh hiệu của Đức Maria. Cuộc tranh luận xuất phát một phần do việc chưa hiểu đúng ý nghĩa của danh hiệu này. Rất nhiều người nghĩ rằng Đấng Đồng Công Cứu Chuộc là người giữ một vai trò ngang hàng với Chúa Kitô trong công cuộc cứu độ nhân loại. Tuy nhiên trong trường hợp này, tiền tố “co” không mang ý nghĩa ngang hàng; nhưng đúng hơn mang ý nghĩa “với”, “cùng với,” “cộng tác với,” hoặc “chia sẻ một phần trách nhiệm với”. Đó là cung cách Đức Maria đã thực hiện trong vai trò Đấng Đồng Công Cứu Chuộc.
Đức Maria được tham dự vào công cuộc cứu độ của Chúa Kitô bằng ba cách:
1. Mẹ hoàn toàn hợp tác với chương trình cứu độ của Thiên Chúa bằng cách đồng thuận làm Mẹ Thiên Chúa.
2. Mẹ được tôn nhận là Mẹ Mọi Ơn, vì Mẹ phân phát cho nhân loại những ân sủng Chúa Kitô đã sắm cho họ qua công cuộc cứu độ.
3. Mẹ liên kết đau khổ của bản thân vô tội với đau khổ của Chúa Giêsu, và qua đó, tích cực thông phần vào hành vi cứu thế của Người.
Điểm sau cùng này là điều gây tranh luận, và cần một giải thích tương đối hiện đại. Vị Giáo Hoàng đầu tiên viết về vai trò Đồng Công Cứu Chuộc của Đức Maria là Đức Leô XIII: “…chúng ta thấy đứng gần bên thập giá Chúa Giêsu có Mẹ Người , Đấng, qua một phép lạ của đức ái… đã vui lòng hiến dâng Người lên cho phép công bình Thiên Chúa, đã tử nạn với Người trong Trái tim, chịu lưỡi gươm đau buồn đâm thâu” (Jucunda semper, 1894. Đức thánh Giaó Hoàng Pius thứ X cũng hưởng ứng lập luận ấy: “Nhờ sự hợp nhất trong đau khổ và mục đích giữa Chúa Kitô và Mẹ Maria, Mẹ đã lập nên công trạng để trở nên Đấng đền bồi đáng công nhất của thế giới đã hư mất…” (Ad diem illum, 1904). Đức Biển Đức thứ XV tiếp tục khai triển chủ điểm trên: “Đức Maria đã cùng Người Con tử giá vâng phục thánh ý Thiên Chúa Cha đến độ đã đau khổ hầu như chết cùng với Người Con tử nạn, từ bỏ hoàn toàn những quyền lợi của Người Mẹ trên Người Con cứu thế, và hiến dâng Con như một của lễ, để làm nguôi đức công bình Thiên Chúa Cha. Như thế đương nhiên chúng ta có thể nói Mẹ đã cùng Chúa Kitô cứu chuộc nhân loại” (Tông thư, 1918).
Đức Piô thứ XI đã minh giải rất nhiều về tư tưởng Đức Maria Đồng Công Cứu Chuộc. Chẳng hạn trong tông thư Miserentissimus redemptor, ngài đã giải thích, “Đức Maria đã sinh ra Chúa Giêsu là Đấng Cứu Thế, đã nuôi dưỡng Người, đã hiến dâng Người như Hy Lễ trên thập giá, và do ơn đặc tuyển Chúa ban, Mẹ đã trở thành Đấng Đồng Công Cứu Chuộc của nhân loại.” Vào năm 1933, Đức Pius còn khuyên nhủ các tín hữu hành hương, “ chúng ta hãy kêu cầu Mẹ dười tước hiệu Đồng Công Cứu Chuộc.”
Đức Gioan Phaolô II đã xử dụng thuật ngữ Đồng Công Cứu Chuộc- đôi khi được dịch thành Đấng Cộng Tác- nhiều hơn bất kỳ vị Giáo Hoàng nào khác. Chẳng hạn ngài đã nói, “Đức Maria, qua việc thụ thai mà không vương vấn tội nhơ, đã tham dự một cách kỳ diệu vào những đau khổ của Người Con Chí Thánh, để trở thành Đấng Đồng Công Cứu Chuộc của nhân loại.” (Ngày 8-9-1982).
Trong tông thư Salvifici doloris, Đức Gioan Phaolô ii đã giải thích cặn kẽ về danh hiệu này:
Nhiều đau khổ lớn lao đã dồn dập và liên tục ập đến với Đức Maria.. đó không chỉ là một bằng chứng cho thấy đức tin không lay chuyển của Mẹ; mà còn là một cống hiến vào công trình cứu độ tất cả chúng ta…Trên đỉnh đồi Canvê cùng với đau khổ của Chúa Giêsu, những đau khổ của Đức Maria đã lên đến cùng cực, đến nỗi đầu óc nhân loại hầu như không thể tưởng tượng nổi, nhưng đó lại là những đau khổ mầu nhiệm siêu nhiên và đem lại ơn cứu độ cho thế gian. Việc Mẹ cùng lên đồi Canvê, và đứng kề thánh giá với người môn đệ Chúa yêu là một sự thông phần đặc biệt vào cái chết cứu thế của Con Mẹ.
Tư tưởng của các vị Giaó Hoàng đã trình bày trên đây chính là Đức Maria, Mẹ Chúa Kitô, đã có một ơn gọi đặc biệt. Bất cứ người mẹ nào cũng buồn khổ khi con cái đau yếu hoặc cùng khốn. Bà hy sinh thới giờ, tài sản, sức khoẻ, và cả mạng sống, nếu cần, để mưu ích chop con cái. Chắc chắn, Đức Maria đã nhiều lần hy sinh cho Người Con của Mẹ. Nhưng trong tư cách Mẹ Giaó Hội và Mẹ Mọi Người , Đức Maria đã hy sinh Người Con của Mẹ vì thiện ích của mọi con cái nhân loại. Khi sẵn lòng hiến dâng Người Con- bằng lòng để Người chấp nhận khổ hình thập giá – Đức Maria đã tham dự một cách cá biệt, theo cách thế con người vào công cuộc cứu độ nhân loại của Chúa Kitô. Bằng cách cộng tác vào công trình cứu thế, Mẹ đã góp phần cứu độ nhân loại.
Giáo hội tin rằng mọi tín hữu đều được mời gọi cộng tác vào công trình cứu độ thế giới. Thực vậy, công cuộc cứu thế của Chúa Kitô sẽ ra vô ích nếu như không làm biến đổi được những cuộc sống. Vai trò của Đức Maria là độc nhất vô song giữa nhân loại, và vì thế, Mẹ được xưng tụng là Đấng Đồng Công Cứu Chuộc. Đức Gioan Phaolô II đã tóm lược vai trò cá biệt của Mẹ:
Sự cộng tác của các tín hữu vào công trình cứu thế diễn ra sau biến cố Canvê, biến cố với những thành quả mà họ ra sức làm triển nở bằng lời cầu nguyện và hy sinh. Trong khi Đức Maria đã cộng tác vào chính biến cố và trong vai trò người mẹ; như vậy, sự cộng tác của Đức Maria gắn liền với toàn bộ cộng việc cứu độ của Chúa Kitô. Chỉ một mình Mẹ đã được cộng tác một cách cá biệt vào hy tế cứu độ để sinh công trạng cứu chuộc toàn thể nhân loại. Trong sự hợp nhất và tuỳ thuộc vào Chúa Kitô, Mẹ đã cộng tác để đem lại ơn cứu rỗi cho toàn thể nhân loại… Mặc dù tiếng Chúa mời gọi hãy công tác vào công trình cứu độ liên quan đến mọi người, nhưng việc tham dự của Đức Maria vào công trình ấy là độc nhất vô nhị và không thể trùng lặp (buổi tiếp kiến chung ngày 9-4-1997)
Vai trò Đấng Đồng Công Cứu Chuộc của Đức Maria không làm suy giảm vai trò của Đức Kitô là Đấng Cứu Độ. Thánh Kinh đã minh chứng địa vị cao vượt của Chúa Kitô. Thánh Phaolô đã viết, Thiên Chúa đã đưa chúng ta vào vương quốc của “Người Con Chí Ái của Người, trong Ngài, chúng ta được ơn cứu độ và ơn tha tội” (Cl 1,13-14), và các tội nhân được công chính hoá qua ân sủng “nhờ việc cứu chuộc trong Đức Kitô Giêsu” (Rm 3, 24). Niềm tin của Gíao Hội sơ khai vào quyền năng Chúa Kitô có nền tảng vững vàng là những lời ngôn sứ từ ngàn xưa, cho các tín hữu biết rằng Thiên Chúa đã công bố, “Ta là Chúa, Đấng cứu ngươi, và Đấng chuộc ngươi là uy dũng của Jacob” (Is 49,26). Như lời tiên tri của ông Job xác quyết, “Tôi biết Đấng Cứu Chuộc tôi hằng sống, và sau cùng, Người sẽ đứng dậy trên đất” (19,25).
Đức Maria không soán đoạt cũng không giữ vai trò ngang hàng với Chúa Kitô là Đấng Cứu Độ, vì Mẹ có vai trò riêng của Mẹ. Là Đấng Đồng Công Cứu Chuộc, Đức Maria là phản ảnh tình yêu bao la của Chúa Giêsu dành cho nhân loại. Vì một tình yêu cao cả mà Con Mẹ và Mẹ cùng dành cho toàn thể nhân loại, Mẹ đã hy sinh mối tình tự nhiên của Mẹ dành cho Chúa Giêsu. trong vai trò vừa là Hiền Mẫu vừa là Đấng Đồng Công Cứu Chuộc, Đức Maria đã làm tất cả những gì cần thiết để cứu độ các con cái của Mẹ.
LỜI KINH TRUYỀN THỐNG
Ôi Mẹ tình yêu thương xót, khi Người Con vô cùng dấu yêu của Mẹ hoàn tất công trình cứu độ nhân loại trên bàn thờ thập giá, Mẹ đã đứng kề bên và cùng đau khổ với Người trong tư cách là Đấng Đồng Công Cứu Chuộc…, chúng con nài xin Mẹ gìn giữ chúng con, và từng ngày, hãy làm gia tăng hoa trái quý báu ơn cứu độ của Người và lòng thương cảm của Mẹ.

Đức Piô XI, kinh kết thúc năm thánh Cứu Độ,

Ngày 28 tháng 4 năm 1935
LỜI KINH MỚI
Lạy Mẹ Đồng Công vô cùng dấu ái, ý niệm truyền thống về công trình cứu độ thật đáng sợ đối với con – Thiên Chúa đã để Chúa Giêsu phải chịu một cái chết thê thảm trên thập giá, bởi vì một mình Con Thiên Chúa mới có thể hoàn toàn giải thoát con khỏi mọi tội lỗi của con. Còn vai trò của Mẹ trong hoàn cảnh ấy là gì? Mẹ đã bằng lòng hiến dâng Người Con yêu dấu, để hoàn tất chương trình Thiên Chúa. Đớn đau, hãi hùng, và phiền não như thế mà vẫn như chưa có ý nghĩa gì đối với con. Vậy con nài xin Mẹ hãy giúp con ý thức sâu xa hơn nữa về công trình cứu độ. Xin hãy minh chứng cho con sự nhất thiết phải có cuộc hy sinh ấy. Xin giải thích cho con về sự đền bồi ấy. Xin dạy cho con ý nghĩa của sự chuộc tội ấy. Và xin tỏ cho con biết mục đích đích thực của việc cộng tác của con. Lạy Mẹ từ ái, con muốn tin, nhưng con cũng muốn hiểu. Xin Mẹ giúp con. Amen.