Nhạc Sư Phanxicô Hải Linh

Thân thế & sự nghiệp Nhạc Sư Hải Linh

https://thanhnhacvietnam.net/HinhAnh...NS.HaiLinh.jpg
Phanxicô Trần Văn Linh (4/10/1920 - 6/1/1988)

[align=justify:abda390e05]I. Thời thơ ấu:
Sinh ngày 4 tháng 10 năm 1920 tại Ứng Luật, Phát Diệm (Ninh Bình). Ngày sinh nhằm lễ kính Thánh Phanxicô thành Assisi, nên hai cụ chọn Thánh nhân làm bổn mạng cho Nhạc sư. Nhưng trong giấy khai sinh lại ghi là ngày 30/10/1920.
Nhạc sư hải linh là người con thứ 2 của cụ cố Trần Đức Minh và Nguyễn Thị Lan (thường gọi là cố Chánh Minh). Cụ thân sinh có 4 con trai và 3 con gái. Ngoài Nhạc sư hải linh, Linh mục Trần Đức Hoan là con trai thứ tư. Thân phụ làm nghề đắp tượng. Thân mẫu là một bà ''quản'' phụ trách việc dâng hoa, ngắm lễ, dâng hạt... tại nhà thờ Lưu Phương, Phát Diệm. Chính lời kinh, tiếng hát của thân m ẫu và bàn tay điêu khắc nghệ thuật tinh vi đã là những nhân tố chính, tác thành nên một hải linh biết rung cảm, biết say sưa đắm đuối trong suối nhạc, nguồn thơ...

II. 1931 - 1944:
Năm 1931, dâng mình cho Chúa tại Giáo xứ Đại Đê (Bùi Chu) do sự bảo trợ của Cha già Trác. Cha già đổi tên là Trần Đức Trị.
1932-1934: nhập trường thử Trung Linh (Bùi Chu). Thời gian này đã tỏ ra rất say mê và có năng khiếu về âm nhạc, coi âm nhạc là nguồn sống. Trong khoảng thời gian này, tuy chưa biết gì về nhạc lý nhưng đã bắt đầu sáng tác theo nguồn cảm hứng.
1935-1936: nhập Tiểu Chủng Viện Ninh Cường (Bùi Chu).
1937-1938: giúp xứ An Bài\.
1940-1945: Giáo sư trường Thầy giảng Bùi Chu. Bắt đầu sáng tác từ đây. Năm 1944, viết đoản khúc đầu tiên ''Mẹ ơi! đoái thương xem nước Việt Nam''. Cùng với Vũ Minh Trân sáng tác và xuất bản Tuyển Tập Ca Vịnh về Đức Mẹ Đặc biệt về dâng hoa bài Au Paradis cũng được sáng tác trong thời gian này. Cùng với Vũ Minh Trân và các bạn hữu thành lập nhạc đoàn sao mai. Đóng góp cho Nhạc Đoàn này gồm các Thầy như: Nguyễn Quang Lãm, Thăng Ca (Ngô Duy Linh), Thiên Hương (Lê văn Tế), Võ Thanh (Vũ Đình Trác), Thiên Phước Hồ Khanh (Trần Thái Hiệp), Hương Trinh (Thiện Cẩm), Đinh Vương Tịnh, Đinh Vương Trung, Đỗ Văn Qúy, Phạm Liên Hùng.

III. 1945 - 1950:
Mùa Giáng Sinh 1945, sáng tác bản Thánh ca bất hủ Hang Belem. Đây có thể coi như khởi điểm nguồn sáng tác phong phú trải dài suốt 42 năm. Bản nhạc Hang Belem đã được chính ông Minh Châu Đỗ Minh Phúc lo việc ấn loát và phát hành. Nhạc sư Hải Linh gởi lên thủ đô Hà Nội ít bản để phổ biến, đồng thời chính tác giả đem theo bản nhạc về Phát Diệm. Thánh lễ nửa đêm Giáng Sinh, Nhạc sư Hải Linh điều khiển Hội Ca Vịnh Nhà Thờ Chính Tòa Phát Diệm hợp xướng bản hang belem. Cũng trong Thánh lễ này, Đức Giám Mục Phạm Ngọc Chi (bấy giờ ngài là Linh mục Giám đốc Đại chủng viện Phát Diệm) điều khiển các Đại chủng sinh Phát Diệm hợp xướng bản Tìm Hang Đá của Linh mục Phương Linh mới sáng tác trước đó ít ngày. Ngay sau Thánh lễ, cha bề trên Phạm Ngọc Chi tới gặp Thầy Hải Linh và khen ngợi: ''...bản nhạc của Thầy là một tuyệt tác. Hãy tiếp tục nghiên cứu âm nhạc và sáng tác thêm...''. Kể từ đó, Ngài bắt đầu lưu ý đến tác giả bản nhạc bất hủ này.
Thực sự bắt đầu nghiên cứu âm nhạc, sáng tác thêm một số nhạc phẩm nổi tiếng: chiến sĩ phúc âm, tiếng nhạc oai hùnG, hương quê, thanh niên ca, xuân bính tuất. Tất cả những nhạc phẩm này được phổ biến rộng rãi và được đón nhận cách nồng hậu.

IV. 1950 - 1956:
Năm 1950: Tòa Thánh đặt cử Đức Cha P.M. Phạm Ngọc Chi cai quản Giáo Phận Bùi Chu. Về trọng nhậm địa phận, công việc đầu tiên là Ngài tuyển chọn 50 tu sĩ, chủng sinh đi ngoại quốc học các ngành chuyên biệt. Thầy Hải Linh được cử đi học về âm nhạc tại Rome. Tuy nhiên, trước khi đi Rome, thầy Hải Linh lên Hà Nội gặp Thẩm Oánh và một số nhạc sĩ để bàn thảo một hướng đi mới.
Học tại Âm Nhạc Viện ở Rome một thời gian ngắn, rồi sau đó qua Paris (Pháp) cư ngụ chung trong một căn nhà với Linh Mục Kim Định tại 21 Rue Beaurepaire, Paris X. Trọn vẹn 6 năm, học tại trường Nhạc cesar franck (một trường nổi tiếng dạy về sáng tác) và institute gregorien de paris (chuyên dạy về Bình ca). Tốt nghiệp các văn bằng composition musicale, chef de choeur, diplome de chant gregorien với luận án la couleur vietnamienne dans le chant gregorien (Màu sắc Việt Nam trong Bình ca).
Theo lời thuật lại của Linh Mục Nhạc sĩ Hoàng Kim thì Giáo sư guy de lioncourt, Giám đốc Nhạc viện cesar franck đã nói: ''...trong suốt cuộc đời dạy học của tôi, tôi chỉ gặp được 2 thiên tài: đó là hải linh và kishio hirao (Trưởng ban nhạc Đài phát thanh Tokyo, Nhật Bản)''.
Thời gian này, sáng tác trường ca Ave Maria. Tất cả những sáng tác sau này đều nằm trong 2 chủ đề: tôn vinh thiên chúa & tán tụng quê hương.

V. 1956 - 1960:
Về Việt Nam, dạy Hợp ca tại Nhạc viện Sài gòn. Thành lập Ca đoàn hồn nước. Trong thời gian này sáng tác những nhạc phẩm: ra đời - đà lạt trăng mờ - duyên kỳ ngộ - chuỗi cười - tiếng thu - hò non nước - nhạc việt - cóc quân - chinh phụ ngâm - cung đàn bạc mệnh - lòng mẹ - nữ vương hòa bình.
Mùa Giáng Sinh năm 1957, ca đoàn hồn nước ra mắt lần đầu tại rạp Thống Nhất (Sài gòn) với bản trường ca ave maria dưới quyền điều khiển của Nhạc sư Hải Linh.
Năm 1958, Ca đoàn hồn nước chính thức ra mắt tại Thảo Cầm Viên Sài gòn. Nhạc phẩm đà lạt trăng mờ được trình tấu với phần nhạc đệm do Ban nhạc Đại Hòa Tấu New York của Nhạc Trưởng sherman dưới quyền điều khiển của Nhạc sư Hải Linh.
Năm 1959, điều khiển Ca đoàn hồn nước trong Thánh lễ Đại Trào đại hội thánh mẫu toàn quốc. Bài nữ vương hòa bình được giải nhất trong dịp này.
VI. 1961 - 1970:
Năm 1961 đi Hoa Kỳ khảo cứu về Âm Nhạc và Giáo Dục. Tại đây, Nhạc sư Hải Linh có dịp ra mắt nhạc giới Hoa Kỳ với nghệ thuật điều khiển hợp ca độc đáo và tinh vi, được các Nhạc trưởng, nhạc công và thính giả Hoa Kỳ hết lời ca ngợi. Trong thời gian này, dạy một ít giờ tại Viện Ngôn Ngữ Đông Phương ở California.

VII. 1970 - 1975:
Năm 1970 rời Hoa Kỳ qua Paris (Pháp) rồi về thẳng Sài gòn do lời mời của Hội Đồng Giám mục Việt Nam để thực hiện những dự tính về Âm Nhạc.
1970 - 1975: Giáo sư Âm Nhạc tại Đại học Đà Lạt. Phát triển và đưa Ca đoàn hồn nước tới một trình độ nghệ thuật tinh vi. Hoàn tất được 40 lớp Ca Trưởng tại Sài gòn và Đà Lạt. Thực hiện xong một giờ hợp ca 1 & 2.
Năm 1972, đại hội thánh nhạc toàn quốc khai diễn tại trường Lasan Taberd, Saigon do Ủy Ban Thánh Nhạc tổ chức. Nhạc sư Hải Linh điều khiển Ca đoàn hồn nước và Ca đoàn Đại Hợp Xướng Liên tu sĩ. Sự trở lại trên bục điều khiển sau 12 năm vắng bóng đã đem lại niềm tin tưởng, niềm phấn khởi cho nhiều giới yêu chuộng nghệ thuật Âm Nhạc. Thời gian này, sáng tác thêm Thằng Bờm - Ra Khơi - Ngài Là Thiên Chúa ((Kinh Te Deum)...

VIII. 1975 - 1986:
Tiếp tục dạy sáng tác, ca trưởng tại tư gia. Sáng tác thêm những nhạc phẩm Hồng Ân Thiên Chúa - Tán Tụng Hồng Ân - Bến Thiên Đàng - Khúc Ca Mặt Trời - Trường Ca Các Tạo Vật - Vinh Danh Thiên Chúa - Yêu Con Đời Đời - Con Bướm Trắng - Tình Nước Non - Hoan Ca Mùa Trường Xuân - Chúa Khởi Thắng - Bộ lễ Nữ Vương Hòa Bình - Chúc Tụng Thánh Giuse - Hòa Tấu Khúc Chuông Hòa Bình...
Các mùa Giáng Sinh 1976, 1977, 1978 đều hướng dẫn cho các môn sinh tổ chức những chương trình cầu nguyện Thánh ca tại các trung tâm sinh hoạt công giáo Sài gòn. Đặc biệt, mùa Giáng Sinh 1979, nhờ sự giúp đỡ của cha sở Nhà thờ Huyện Sĩ, Nhạc sư Hải Linh đã tổ chức một đêm thánh ca giáng sinh mang tầm mức quy mô và rộng lớn. Sau đó, tiếp tục tổ chức những buổi cầu nguyện Thánh ca tại Dòng Phanxicô Đakao (Sài gòn) nhân dịp kỷ niệm 800 năm sinh nhật Thánh Tổ phụ dòng. trường ca các tạo vật (bản dịch của Linh mục Vũ Đình Trác) được hoàn thành và trình tấu dịp này.
Mùa Giáng Sinh 1980, trong khi đang hướng dẫn các ca trưởng, các môn sinh để tổ chức đêm cầu nguyện Thánh Ca thần nhạc lên ngôi, quy tụ hầu hết các ca đoàn lớn tại Sài gòn thì biến cố đau thương xảy tới: Vụ án Đắc Lộ (Dòng Tên) đã làm tê liệt hầu hết các ca đoàn. Biến cố nói trên chỉ xảy ra trước Giáng Sinh 1980 có một tuần lễ.
Kể từ sau biến cố này, Nhạc sư Hải Linh âm thầm rút vào bóng tối. Tuy nhiên vẫn tiếp tục dạy sáng tác và ca trưởng cho từng nhóm nhỏ do các giáo xứ gởi đến. Hoàn chỉnh 2 tác phẩm để đời:
1/ lối viết thoáng mỏng - Trình bày một hướng sáng tác độc đáo, nói lên nét đẹp thanh thoát nhẹ nhàng của Á Đông, đặc biệt là Việt Nam. Trình bày lối viết nhạc Việt không cầu kỳ, rườm rà, đồ sộ như nhạc Tây phương. Nhạc sư nhận định: Thế giới ngày nay đang đi tìm một cái gì nhẹ nhàng thanh thoát đáp ứng với nguyện vọng thâm sâu của tâm hồn sau những lúc cảm thấy bấn loạn và bất an. Trong những giờ dạy sáng tác, Nhạc sư Hải Linh luôn luôn nhấn mạnh đến yếu tố này cho các môn sinh.
2/ trình tấu sống động - Nội dung hướng dẫn phương cách để điều khiển một Ban Hợp Ca sao cho đạt tới một trình độ nghệ thuật tinh vi. Làm sao có thể diễn tả được cái hồn của bản nhạc.
Cả 2 tác phẩm này hiện nay đang được thảo luận và tìm phương tiện để ấn hành cùng với những nhạc phẩm của Nhạc sư Hải Linh.

IX. 1986 - 1987:
Sau khi hoàn tất mọi thủ tục, trở lại Hoa Kỳ. Tới San Francisco hồi 8 giờ tối ngày 19 tháng 5 năm 1986. Do sự chuẩn bị và sắp xếp của Linh Mục Nhạc sư Ngô Duy Linh, hồi 10 giờ 30 tối ngày 20 tháng 5 năm 1986 đặt chân tới New Orleans, ngụ tại căn nhà số 3876 Eastview Dr., Harvey, Louisiana (nơi đây có các Cha Ngô Duy Linh, Vũ Hân, Phạm văn Tuệ). Không kịp nghỉ dưỡng sức vì chỉ 2 tuần sau, phải tập dượt gấp gáp cho ca đoàn Hợp Tuyển Việt Nam tại New Orleans kịp trình diễn Thánh ca trong hội nghị thánh nhạc hoa kỳ vào chiều ngày 1/7/1986. Đây là buổi điều khiển đầu tiên sau 16 năm rời Hoa Kỳ. Trong buổi trình diễn này, Nhạc sư Hải Linh đã được 800 ca nhạc sĩ, nhạc công Hoa Kỳ tán thưởng nồng nhiệt. Đây là thành phần cử tọa nghiêm chỉnh, chọn lọc, với một trình độ âm nhạc có tầm vóc. Sau khi trình diễn, Linh mục Giám đốc Ủy Ban Phụng vụ Thánh nhạc Hoa Kỳ, cha Virgil C. Funk đã khiêm tốn đến chào mừng Nhạc sư Hải Linh: ''...tất cả đều dưới bàn tay của ông. Tôi không biết phải dùng những lời cho xứng đáng. Ông nên đưa ca đoàn Việt Nam đi trình diễn Thánh ca trên nước Mỹ. Chúng tôi sẽ giúp đỡ ông...''.
Từ tháng 8 năm 1986 tiếp tục mở những lớp huấn luyện ca trưởng tại New Orleans, California, Portland Oregon, Dòng Đức Mẹ Đồng Công Missouri, Dallas-Fort Worth (Texas). Trong thời gian này, sáng tác những bản Thánh Ca chuẩn bị cho dịp lễ phong Thánh: kính mừng các thánh tử đạo việt nam, bài ca khải hoàn.
Mùa Giáng Sinh 1986, hướng dẫn và cố vấn cho các buổi trình diễn Thánh ca Giáng Sinh tại California. Ngoài ra, điều khiển ca đoàn La Vang tại Portland, Oregon trong Thánh lễ Đại trào 2 kỳ hành hương 1986, 1987.
Nhân dịp Địa phận Thái Bình mừng kỷ niệm 50 năm thành lập, nhạc sư Hải Linh qua Houston, gặp gỡ hướng dẫn các ca đoàn tại đây. Đã có chương trình mở lớp huấn luyện ca trưởng tại vùng Houston.
Tháng 7/1987 rời Portland, Oregon về Missouri giúp Ban Thánh Nhạc và mở lớp ca trưởng tại Dòng Đức Mẹ Đồng Công. Điều khiển ca đoàn Tổng Hợp trong Thánh lễ Đại Trào ngày Thánh Mẫu tháng 8/1987.
Dịp Thanksgiving cuối tháng 11/1987, mở lớp ca trưởng tại Dallas-Fort Worth. Rời Dallas-Fort Worth trong một tâm trạng phấn khởi và tươi vui. Chuẩn bị cho lớp ca trưởng tại Houston theo yêu cầu của giới trẻ tại đây...
Do lời mời của Linh mục Nhạc sư Ngô Duy Linh, Nhạc sư Hải Linh đã nhận lời hướng dẫn phần nghệ thuật các bản Thánh ca trong Thánh lễ đêm Giáng Sinh tại họ Đức Mẹ Lên Trời, Avondale, Louisiana. Điều khiển cộng đồng hợp xướng bản Hang Bê Lem. Đây la lần điều khiển và đệm phong cầm cuối cùng trong cuộc đời.

X. 1988:
Hồi 5 giờ chiều ngày 5 tháng 1 năm 1988 rời New Orleans đi Los Angeles, California chuẩn bị tập hát dịp Lễ Phong Thánh. Trước khi tới Los Angeles, máy bay ngưng ở Dallas một thời gian ngắn, gặp và nhắn nhủ anh em nhóm Dallas-Fort Worth.
Đêm 5/1/1988 tới Los Angeles trong một trạng thái mệt mỏi vì tuổi đã cao và phải ngồi trên máy bay lâu giờ. Trải qua một đêm trằn trọc, mất ngủ...
Ngày 6/1/1988, mệt mỏi và muốn tới phòng mạch Bác sĩ. Sau những giây phút đau đớn dồn dập, Nhạc sư Hải Linh từ trần hồi 6 giờ 30 chiều (giờ địa phương) tại bệnh viện Fountain Valley, California.
Linh cửu được đặt tại Nhà Quàn, Hội Việt Nam Tương Tế (Nghĩa Trang Melrose Abbey, 2302 South Manchester, Anaheim, California).
Thánh lễ tiễn đưa cử hành vào lúc 5 giờ 15 chiều thứ Tư ngày 13 tháng 1 năm 1988 tại Thánh đường Saint Callistus (Cộng đoàn Tam Biên) 12921 Lewis St., Garden Grove, California\.
Di chuyển linh cửu về New Orleans, Louisiana trên chuyến bay số 798 Delta Airlines. Máy bay rời Los Angeles hồi 12:20PM (giờ địa phương) tới New Orleans lúc 5:44PM (giờ địa phương) ngày 14 tháng 1 năm 1988.
Thánh lễ cầu nguyện được cử hành tại Westside Funeral Home, Westbank Expressway, Marrero, Louisiana vào hồi 5 giờ chiều ngày 15 tháng 1 năm 1988.
Hồi 9 giờ sáng ngày 16 tháng 1 năm 1988 chuyển linh cửu từ Westside Funeral Home tới Nguyện đường Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, Avondale, Louisiana (nơi cha Ngô Duy Linh làm quản nhiệm). Phần cầu nguyện Thánh Ca tưởng niệm và Thánh lễ đồng tế trọng thể đã được diễn tiến từ 10 giờ đến 12 giờ 30 trưa. Sau đó, chuyển linh cửu ra nghĩa trang Avondale. Phần mộ tọa lạc tại:
Restlawn Park Cemetery
Garden of Family Devotion
Block H, Square G
Plot 22, Lot 2[/align:abda390e05]
Gia Nhân

Nguồn: http://www.gpnt.net/diendan/

HỒN NHẠC BẤT TỬ, THIÊN TÀI HẢI LINH
(1920-1988)

Hòa Giang Đỗ Hữu Nghiêm

[align=justify:69ca5526c4]1. Tuổi Thơ Nhạc

Phanxicô Assisi Trần Văn Linh được hạ sinh ngày 4/10/1920 và về cõi thiên thu ngày 6/1/1988.

Cậu Trần Văn Linh chảo đời ngày 4 tháng 10 năm 1920 tại Ứng Luật, Phát Diệm (Ninh Bình), một vùng quê bạt ngàn do Nguyễn Công Trứ hướng dẫn lập nên và lần đầu đón nhận Tin Mừng do Thánh Phanxicô Xaviê được lịch sử Giáo Hội Việt Nam nhắc đến thế kỷ 16. Sau đó, từ thế kỷ 17, Thừa Sai Đắc Lộ, Dỏng Tên từng truyển giảng có hiệu quả với nhiểu tu sĩ linh mục thuộc nhiều dòng tu khác nhau. Cậu ra đời đúng ngày lễ kính Thánh Phanxicô thành Assisi, nên song thân theo truyển thống đạo đức tốt lành của người Việt Nam Công Giáo là chọn ngay vị thánh mừng lễ hôm đó làm Thành bổn mạng cho cậu. Ngày này khác với ngày tháng ghi trong giấy khai sinh là 30/10/1920.

Cậu là người con thứ 2 của ông bà Trần Đức Minh và Nguyễn Thị Lan (người trong thôn làng, xứ đạo thường gọi là cố Chánh Minh). Gia đình của cậu có 4 con trai và 3 con gái. Ngoài cậu là anh thứ hai, cậu có người em là Trần Đức Hoan về sau bước lên bàn thánh làm linh mục. Thân phụ có năng khiếu sinh sống bằng nghề đắp tượng, thân mẫu làm bà ''quản'' phụ trách dâng hoa, ngắm lễ, dâng hạt... tại nhà thờ Lưu Phương, Phát Diệm. Chính lời kinh, tiếng hát du duơng thánh thót của thân mẫu và bàn tay điêu khắc nghệ thuật tinh vi của thân phụ đã là những nhân tố di truyền, tác thành nên một thanh niên Hải Linh giàu cảm hứng, biết rung cảm, say mê đắm đuối trong suối nhạc, nguồn thơ, như người đang xuất thần

2. Con Đường Đi Vào Nhà Chúa, 1931 – 1934

Năm 1931, cậu được gia đình dâng cho Chúa tại Giáo xứ Đại Đê (Bùi Chu) do Cha già Trác dìu dắt bảo trợ trong tình thương yêu. Cha già còn có tên về sau là Trần Đức Trị.

Trong giai đoạn 1932-1934: cậu được nhận vào tu học ở Trường Thử Trung Linh (Bùi Chu). Thiên tài âm mnhạc của cậu bộc lộ rất sớm Cậu tỏ ra say mê và có năng khiếu về âm nhạc, coi âm nhạc là nguồn sống. chưa hiểu gì về nhạc lý nhưng đã bắt đầu sáng tác theo nguồn gợi hứng tự nhiên.

Cậu tiếp tục gia nhập Tiểu Chủng Viện Ninh Cường, 1935-1936 (Bùi Chu) sau khi mãn trường thử. Học xong hết chương trình Tiểu Chủng Viện cậu được chỉ định giúp xứ An Bài (1937-1938).Hai năm sau thấy nằng lực và sở trường của thầy, Bề Trên giáo phận chuyển thầy làm Giáo sư trường Thầy giảng Bùi Chu (1940-1945).

Con đường sáng tác khởi đầu từ đây. Năm 1944, ca khúc ra mắt đầu tiên ''Mẹ ơi! đoái thương xem nước Việt Nam'' trùng hợp với phong trào ca nhac dân tộc tràn làn khắp miền Bắc, từ Hà Nội bành trướng như cơn lũ trong những thanh niên say sua ânm nhạc như Thiên Phụng, Hùng Lân, Nguyễn Khắc Xuyên Hoài Đức.

Xuống đến miệt trung châu Bắc Phần, cùng với Vũ Minh Trân sáng tác và xuất bản Tuyển Tập Ca Vịnh về Đức Mẹ Đặc biệt về dâng hoa. Người ưa vãn dân hoa kinh Đức Mẹ không thể quên bài Au Paradis được sáng tác trong thời gian này.

Cùng với Vũ Minh Trân và nhiều bạn hữu thành lập nhạc đoàn Sao Mai. Đóng góp cho Nhạc Đoàn Sao Mai này gồm các Thầy như:

Nguyễn Quang Lãm,
Thăng Ca (Ngô Duy Linh),
Thiên Hương (Lê văn Tế),
Võ Thanh (Vũ Đình Trác),
Thiên Phước Hồ Khanh (Trần Thái Hiệp),
Hương Trinh (Trần Thiện Cẩm),
Đinh Vương Tịnh,
Đinh Vương Trung,
Đỗ Văn Qúy,
Phạm Liên Hùng.

3. Phong Trào Sáng Tác Thánh Nhạc Nở Rộ, 1945 – 1950

Giáng Sinh 1945 rộn ràng chào đón cầu nguyện vànố nức thưởng thức sáng tác Thánh ca bất hủ Hang Belem. Be Lem mở màn cho phong trào sáng tác phong phú kèo dài suốt 42 năm, gần nửa thế kỷ với các bạn nhạc khác như tác giả Cao Cung Lên, Vào Trong Hang Đá, … trong Cung Thánh Hợp Tuyển của một số nhạc sĩ Hà Nội và một loạt thánh ca Giáng sinh lam nức lòng người . Hang Belem đã được chính Minh Châu Đỗ Minh Phúc (người vợ của ông hiện còn sống trong tuổi già với con cháu ở tiểu bang Kentucky) lo ấn loát kiêm phát hành.

Hải Linh gởi lên thủ đô Hà Nội một số bản để phổ biến, đồng thời chính tác giả đem theo bản nhạc về Phát Diệm. Thánh lễ nửa đêm Giáng Sinh, chính Hải Linh điều khiển Hội Ca Vịnh Nhà Thờ Chính Tòa Phát Diệm hợp xướng Hang Belem.

Cũng chính trong Thánh Lễ này, Linh mục Giám đốc Đại chủng viện Phát Diệm Phạm Ngọc Chi (sau này làm Giám Mục) điều khiển các Đại Chủng Sinh Phát Diệm hợp xướng bản Tìm Hang Đá của Linh mục Phương Linh mới sáng tác trước đó ít ngày. Ngay sau Thánh lễ, cha giàm đốc Phạm Ngọc Chi tìm gặp Thầy Hải Linh với lời khen ngợi đầy chân thật:

''...bản nhạc của Thầy là một tuyệt tác. Hãy tiếp tục nghiên cứu âm nhạc và sáng tác thêm...''.

Kể từ đó, tác giả bản nhạc bất hủ này đã lôi cuốn cha Phạm Ngọc Chi lưu ý đến.

Thực sự thiên tài Hải Linh đã vùi đầu say sưa vào nghiên cứu âm nhạc, sáng tác thêm một số nhạc phẩm nổi tiếng: Chiến Sĩ Phúc Âm, Tiếng Nhạc Oai Hùng, Hương Quê, Thanh Niên Ca, Xuân Bính Tuất. Tất cả những nhạc phẩm này được phổ biến rộng rãi và được quần chúng tín đồ đón nhận nồng hậu, và trở thành bất tử trong dòng thánh nhạc Công Giáo.

4. Du Học Sinh Âm Nhạc Tại Nước Ngoài, 1950 - 1956

Sau khi Giám Mục Hồ Ngọc Cẩn từ trần năm 1948, thì năm 1950: Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha P.M. Phạm Ngọc Chi phục vụ Giáo Phận Bùi Chu kế vị. tách lập với giáo phận Thái Bình. Lãnh nhận sứ mệnh mục vụ mới tại địa phận, công việc đầu tiên Ngài thi hành là tuyển chọn 50 tu sĩ, chủng sinh đi du học ngoại quốc về các ngành chuyên biệt khác nhau. Thầy Hải Linh là một trong số những chủng sinh được cử đi học về âm nhạc tại Roma. Tuy nhiên, trước khi đi Roma, thầy Hải Linh lên Hà Nội gặp Thẩm Oánh và một số nhạc sĩ để bàn thảo một đường hướng mới.

Học tại Âm Nhạc Viện ở Roma chỉ một thời gian ngắn, rồi sau đó Thầy Hải Linh qua Paris (Pháp, cư ngụ chung nhà với Linh Mục Lương Kim Định tại 21 Rue Beaurepaire, Paris X. Suốt 6 năm thụ huấn tại Trường Âm Nhạc Cesar Franck (một trường nổi tiếng chuyển huấn luyện về sáng tác) và Học Viện Institute Gregorien De Paris (chuyên giảng dạy về Bình ca). Tốt nghiệp các văn bằng Composition Musicale, Chef De Choeur, Diplome De Chant Gregorien với luận án “La Couleur Vietnamienne Dans Le Chant Gregorien” Màu Sắc Việt Nam Trong Bình Ca.

Theo Linh Mục Nhạc sĩ Hoàng Kim, Giáo sư Guy De Lioncourt, Giám Đốc Nhạc Viện Cesar Franck đã nói:

''...trong suốt cuộc đời dạy học của tôi, tôi chỉ gặp được 2 thiên tài: đó là Hải Linh và Kishio Hirao (Trưởng ban nhạc Đài phát thanh Tokyo, Nhật Bản)''.

Chính trong thời gian này, Trường ca Ave Maria ra đời. Thiên tài âm nhạc Hải Linh đường như được Chúa quan phòng để găp được Hàn Mặc Tử trong dòng suối thơ nhạc thần bí xuất thần. Người viết về Hải Linh đã may mắn đơn ca “Như Song Lộc Triều Nguyên…Ơn Phước Cả…” trong Trường Ca Ave Maria với các ca viên của Ca đoàn Trùng Dương dưới quyền điều khiển của ca trưởng Trần Văn Quí, một cựu sinh viên của Dòng Chúa Cứu Thế tại nhà nguyên Regina Pacis số 42 đường Tú Xương Sàigòn trược sự hiện diện chủ tọa của chính Giám Mục Khâm Sứ Toà Thánh Tại Việt Nam Cộng Hoà vào Mùa Giáng Sinh năm 1965. Tất cả những sáng tác sau này đều không ra ngoài trong hai chủ đề cơ bản: Tôn Vinh Thiên Chúa và Tán Tụng Quê Hương.

5. Phục Vụ tại Nhạc Viện Sàigòn, 1956 - 1960

Trở về Việt Nam, nguồn suối của thi hừng âm nhạc dân tộc, Thầy Hải Linh phụ trách giảng dạy Hợp ca tại Nhạc viện Sài gòn. Chính trong thời gian này, Ca Đoàn Hồn Nước xuất hiện với nhiều nhạc phẩm được sáng tác: Ra Đời - Đà Lạt Trăng Mờ - Duyên Kỳ Ngộ - Chuỗi Cười - Tiếng Thu - Hò Non Nước - Nhạc Việt - Cóc Quân - Chinh Phụ Ngâm - Cung Đàn Bạc Mệnh - Lòng Mẹ - Nữ Vương Hòa Bình.

Mùa Giáng Sinh năm 1957, Ca Đoàn Hồn Nước ra mắt lần đầu trình diễn tại rạp Thống Nhất (Sài gòn), nhất là với trường ca Ave Maria dưới quyền điều khiển của Nhạc sư Hải Linh.

Năm 1958, Ca Đoàn Hồn Nước chính thức ra mắt tại Thảo Cầm Viên Sài gòn. Đà Lạt Trăng Mờ được trình tấu với phần nhạc đệm do Ban Nhạc Đại Hòa Tấu New York Của Nhạc Trưởng Sherman cũng đặt dưới quyền điều khiển của Nhạc sư Hải Linh.

Năm 1959, Nhạc Trưởng Hải Linh điều khiển Ca Đoàn Hồn Nước trong Thánh Lễ Đại Trào Đại Hội Thánh Mẫu Toàn Quốc do Hồng Y Agagianian chủ tọa. Bài Nữ Vương Hòa Bình được giải nhất trong dịp này.

6. Thâm Cứu, Trao Đổi về Giáo Dục Âm Nhạc tại Hoa Kỳ, 1961 - 1970

Năm 1961 đi Hoa Kỳ trao đổi thâm cứu về Âm Nhạc và Giáo Dục. Tại đây, Nhạc sư Hải Linh có dịp ra mắt nhạc giới Hoa Kỳ thể hiện nghệ thuật điều khiển hợp ca thiên phú, độc đáo và tinh vi, được các Nhạc trưởng, nhạc công và thính giả Hoa Kỳ hết lời ca ngợi. Trong thời gian này, Nhạc Sư được mời giảng dậy một số giờ tại Viện Ngôn Ngữ Đông Phương ở California.

7. Trở Lại Việt Nam Với Nhiệm Vụ Mới, 1970 - 1975

Năm 1970 Nhạc Sư Hải Linh rời Hoa Kỳ qua Paris (Pháp) rồi về thẳng Sài gòn theo lời mời của Hội Đồng Giám mục Việt Nam để thực hiện những dự tính về Âm Nhạc.

Giáo sư Âm Nhạc tại Trường Sư Phạm,Viện Đại học Đà Lạt (1970 – 1975). Phát triển và đưa Ca Đoàn Hồn Nước tới trình độ nghệ thuật tinh vi điêu luyện hơn. Hoàn tất huấn luyện 40 lớp Ca Trưởng tại Sài gòn và Đà Lạt. Thực hiện xong băng nhạc một giờ hợp ca 1 & 2.

Năm 1972, Đại Hội Thánh Nhạc Toàn Quốc khai diễn tại trường Lasan Taberd, Saigon do Ủy Ban Thánh Nhạc, Hội Đồng Giàm Mục Việt Nam, tổ chức. Nhạc sư Hải Linh điều khiển Ca Đoàn Hồn Nước và Ca Đoàn Đại Hợp Xướng Liên Tu Sĩ. Nhạc Sư trở lại bục điều khiển ở Việt Nam sau 12 năm vắng bóng đã đem lại niềm tin tưởng, phấn khởi cho nhiều giới yêu chuộng nghệ thuật Âm Nhạc, nhất là nhạc trưởng tại các csa doàn xú đạo. Thời gian này, có thêm nhiều sáng tác mới: Thằng Bờm - Ra Khơi - Ngài Là Thiên Chúa ((Kinh Te Deum)...

8. Âm Thầm Huấn Luyện Ca Trưởng Các Ca Đoàn Giáo Xứ, 1975 - 1986

Trong tình hình mới sau 30/4/1975, Nhạc Sư âm thầm kiên trì tiếp tục giảng dạy sáng tác, huấn luyện ca trưởng tại tư gia, nhất là các giáo xứ vùng Sàigòn Gia Định. Nhạc Sư vẫn có thêm nhữn q sáng tác thánh nhạc đặc sắc: Hồng Ân Thiên Chúa - Tán Tụng Hồng Ân - Bến Thiên Đàng - Khúc Ca Mặt Trời - Trường Ca Các Tạo Vật - Vinh Danh Thiên Chúa - Yêu Con Đời Đời - Con Bướm Trắng - Tình Nước Non - Hoan Ca Mùa Trường Xuân - Chúa Khởi Thắng - Bộ Lễ Nữ Vương Hòa Bình - Chúc Tụng Thánh Giuse - Hòa Tấu Khúc Chuông Hòa Bình...

Các mùa Giáng Sinh 1976, 1977, 1978 đều hướng dẫn cho các môn sinh tổ chức những chương trình cầu nguyện Thánh ca tại các trung tâm sinh hoạt công giáo Sài gòn. Đặc biệt, mùa Giáng Sinh 1979, nhờ sự giúp đỡ của cha sở Nhà thờ Huyện Sĩ, Nhạc sư Hải Linh đã tổ chức một Đêm Thánh Ca Giáng Sinh mang tầm mức quy mô và rộng lớn.

Tôi có may mắn đến thăm người cháu là một cựu tu sĩ dòng Salêdiêng Việt Nam, đang thụ huấn lớp Ca Trưởng của Nhạc Sư Hải Linh tại Nhà Thờ Huyện Sĩ. Nhạc Sư luôn luôn lạc quan và kiên trì say mê những buổi huấn luyện như vậy trước khi rời bỏ Việt Nam.

Sau đó, Nhạc Sư tiếp tục tổ chức những buổi cầu nguyện Thánh ca tại Dòng Phanxicô Đakao (Sài gòn) nhân dịp Kỷ Niệm 800 Năm Sinh Nhật Thánh Tổ Phụ Dòng. Trường ca Các Tạo Vật (bản dịch của Linh mục Vũ Đình Trác) được hoàn thành và trình tấu dịp này.

Mùa Giáng Sinh 1980, khi đang huấn luyện hướng dẫn các ca trưởng, các môn sinh để tổ chức Đêm Cầu Nguyện Thánh Ca Thần Nhạc Lên Ngôi, quy tụ hầu hết các ca đoàn lớn tại Sài gòn thì biến cố đau thương xảy tới: Vụ Án Đắc Lộ (Dòng Tên) đã làm tê liệt hầu hết các ca đoàn.

Biến cố nói trên chỉ xảy ra trước Giáng Sinh 1980 có một tuần lễ.

Kể từ sau biến cố này, Nhạc sư Hải Linh âm thầm rút vào bóng tối. Tuy nhiên vẫn tiếp tục dạy sáng tác và ca trưởng cho từng nhóm nhỏ do các giáo xứ gởi đến. Nhạc Sư vẫn tiếp tục hoàn chỉnh hai tác phẩm bất hủ:

a. Lối Viết Thoáng Mỏng
Đây là tác phẩm trình bày một chiều hướng sáng tác độc đáo, toát lên nét đẹp thanh thoát nhẹ nhàng của nền văn hóa Á Đông, đặc biệt là Việt Nam. Tác phẩm trình bày lối viết nhạc Việt không cầu kỳ, rườm rà, đồ sộ, hoành tráng với những nhạc cụ lớn lao như nhạc Tây phương.

Theo nhạc sư nhận định, thế giới ngày nay đang đi tìm một cái gì nhẹ nhàng thanh thoát đáp ứng với nguyện vọng thâm sâu của tâm hồn sau những giẩy phút cảm thấy bấn loạn và bất an. Trong những giờ dạy sáng tác, Nhạc sư Hải Linh luôn luôn nhấn mạnh đến yếu tố này cho các môn sinh.

b. Trình Tấu Sống Động.
Nội dung tác phẩm này hướng dẫn phương cách điều khiển một Ban Hợp Ca sao cho đạt tới một trình độ nghệ thuật tinh vi, diễn tả được cái hồn của bản nhạc.

Cả hai tác phẩm này hiện nay đang được thảo luận và tìm phương tiện để ấn hành cùng với những nhạc phẩm của Nhạc sư Hải Linh.

9. Sinh Hoạt Trở Lại Ngắn Ngủi Tại Hoa Kỳ, 1986 - 1987

Sau khi hoàn tất mọi thủ tục, nhạc Sư Hải Linh trở lại Hoa Kỳ. Đáp xuống phi trường San Francisco hồi 8 giờ tối ngày 19 tháng 5 năm 1986. Với giúp đỡ chuẩn bị và sắp xếp của Linh Mục Nhạc sư Ngô Duy Linh, ngay hôm sau, hồi 10 giờ 30 tối ngày 20 tháng 5 năm 1986, Hải Linh đặt chân tới New Orleans, ngụ tại căn nhà số 3876 Eastview Dr., Harvey, Louisiana (nơi đây có các Cha Ngô Duy Linh, Vũ Hân, Phạm văn Tuệ).

Chưa kịp nghỉ dưỡng sức vì chỉ 2 tuần sau, Hải Linh đã lăn xả tập dượt nhanh vội cho Ca Đoàn Hợp Tuyển Việt Nam Tại New Orleans, kịp trình diễn Thánh ca trong Hội Nghị Thánh Nhạc Hoa Kỳ vào chiều ngày 1/7/1986. Đây là buổi điều khiển đầu tiên sau 16 năm rời Hoa Kỳ.

Trong buổi trình diễn này, Nhạc sư Hải Linh đã được 800 ca nhạc sĩ, nhạc công Hoa Kỳ tán thưởng nồng nhiệt. Đây là thành phần cử tọa nghiêm chỉnh, chọn lọc, với một trình độ âm nhạc điêu luyện nhuần nhuyễn. Sau khi trình diễn, Linh mục Giám đốc Ủy Ban Phụng vụ Thánh nhạc Hoa Kỳ, cha Virgil C. Funk đã khiêm tốn đến chào mừng Nhạc sư Hải Linh:

''...tất cả đều dưới bàn tay của ông. Tôi không biết phải dùng những lời cho xứng đáng. Ông nên đưa ca đoàn Việt Nam đi trình diễn Thánh ca trên nước Mỹ. Chúng tôi sẽ giúp đỡ ông...''.

Từ tháng 8 năm 1986 tiếp tục mở những lớp huấn luyện ca trưởng tại khắp các tiểu bang ở Hoa Ky: New Orleans, California, Portland Oregon, Dòng Đức Mẹ Đồng Công Missouri, Dallas-Fort Worth (Texas). Trong thời gian này, Hai Linh nhiệt tình tham gia sáng tác những bản Thánh Ca chuẩn bị cho đại lễ tôn phong, Kính Mừng Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, Bài Ca Khải Hoàn.

Mùa Giáng Sinh 1986, hướng dẫn và cố vấn cho các buổi trình diễn Thánh ca Giáng Sinh tại California. Ngoài ra, điều khiển ca đoàn La Vang tại Portland, Oregon trong Thánh lễ Đại trào cho kỳ hành hương 1986, 1987.
Nhân dịp Giáo Phận Thái Bình mừng Kỷ Niệm 50 Năm Thành Lập, nhạc sư Hải Linh qua Houston, Teaxas gặp gỡ tiếp xúc và hướng dẫn các ca đoàn tại đây. Đã có chương trình mở lớp huấn luyện ca trưởng tại vùng Houston.

Tháng 7/1987 rời Portland, Oregon về Missouri giúp Ban Thánh Nhạc và mở lớp ca trưởng tại Dòng Đức Mẹ Đồng Công. Điều khiển Ca Đoàn Tổng Hợp trong Thánh Lễ Đại Trào Ngày Thánh Mẫu Tháng 8/1987.

Dịp Thanksgiving cuối tháng 11/1987, mở lớp ca trưởng tại Dallas-Fort Worth. Rời Dallas-Fort Worth trong một tâm trạng phấn khởi và tươi vui. Chuẩn bị cho lớp ca trưởng tại Houston theo yêu cầu của giới trẻ tại đây...

Theo lời mời của Linh mục Nhạc sư Ngô Duy Linh, Nhạc sư Hải Linh đã nhận lời hướng dẫn phần nghệ thuật các Thánh ca trong Thánh lễ đêm Giáng Sinh tại họ Đức Mẹ Lên Trời, Avondale, Louisiana. Điều Khiển Cộng Đồng Hợp Xướng Bản Hang Bê Lem. Đây la lần điều khiển và đệm phong cầm cuối cùng trong cuộc đời. Hang Be Lem đã mở đầu cuộc đời sang tác của Nhạc Su thề nào thì Hang Be Lem cũng tiễn đưa nhạc sư về cõi thiên thu như vậy. Hải Linh là một huyền nhiệm cho nền ca nhạc của giáo hp65i và dân tộc Việt Nam.

10. Cuộc Tiễn Đưa Về Thế Giới Bên Kia, 1988

Hồi 5 giờ chiều ngày 5 tháng 1 năm 1988 rời New Orleans đi Los Angeles, California Chuẩn Bị Tập Hát Dịp Lễ Phong Thánh. Trước khi tới Los Angeles, máy bay ngưng ở Dallas một thời gian ngắn, gặp và nhắn nhủ anh em nhóm Dallas-Fort Worth.

Đêm 5/1/1988 tới Los Angeles trong một lúc mệt mỏi vì tuổi đã cao và phải ngồi trên máy bay lâu giờ. Trải qua một đêm trằn trọc, mất ngủ... vì say mê âm nhạc, quên mọi sự.

Ngày 6/1/1988, mệt mỏi và muốn tới phòng mạch Bác sĩ. Sau những giây phút đau đớn dồn dập, Nhạc sư Hải Linh từ trần như quên mình sẽ rời bỏ mọi vinh hoa thế gian hồi 6 giờ 30 chiều (giờ địa phương) tại bệnh viện Fountain Valley, California, hưởng thọ 68 tuổi.

Linh cửu được đặt tại Nhà Quàn, Hội Việt Nam Tương Tế (Nghĩa Trang Melrose Abbey, 2302 South Manchester, Anaheim, California).

Thánh lễ tiễn đưa cử hành vào lúc 5 giờ 15 chiều thứ Tư ngày 13 tháng 1 năm 1988 tại Thánh đường Saint Callistus (Cộng đoàn Tam Biên) 12921 Lewis St., Garden Grove, California.

Linh cửu được không vận về New Orleans, Louisiana trên chuyến bay số 798 Delta Airlines. Máy bay rời Los Angeles hồi 12:20PM (giờ địa phương) tới New Orleans lúc 5:44PM (giờ địa phương) ngày 14 tháng 1 năm 1988.
Thánh lễ cầu nguyện được cử hành tại Westside Funeral Home, Westbank Expressway, Marrero, Louisiana vào hồi 5 giờ chiều ngày 15 tháng 1 năm 1988.

Hồi 9 giờ sáng ngày 16 tháng 1 năm 1988 chuyển linh cửu từ Westside Funeral Home tới Thánh Đường Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, Avondale, Louisiana (nơi cha Ngô Duy Linh làm quản nhiệm). Phần cầu nguyện Thánh Ca tưởng niệm và Thánh lễ đồng tế trọng thể đã được diễn tiến từ 10 giờ đến 12 giờ 30 trưa. Sau đó, chuyển linh cửu ra nghĩa trang Avondale. Phần mộ tọa lạc tại:

Restlawn Park Cemetery
Garden of Family Devotion
Block H, Square G
Plot 22, Lot 2

11. Những Suy Niệm Về Một Thiên Tài Thay Cho Kết Luận

Một Hải Linh từ lúc đi tu đến lúc chết không hề làm linh mục, nhưng các hoạt động của anh được mọi người quí mến và cộng tác chặt chẽ với sinh hoạt thánh ca phụng vụ trong cac thánh đường và ca đoàn. Con người ấy không đi tu mà sống một cuộc sống tu hành và sống tràn lan hết mình cho mọi người. Hải Linh đã hiển thân trọn vẹn cho mọi người đến lúc chết, mà quên mình bất tử trong lòng Giáo Hội và Dân Tộc Việt Nam. Các Thánh Tử Đạo Việt Nam sẽ là những vị thánh nhớ đến Hải Linh trong Trường Ca Thiên Thu với Ca Đoàn Thiên Thần Nhạc Sĩ trên trời, ca tụng Thiên Chúa muôn đời. Hải Linh đã ra đi thật nhẹ nhàng, như một nhà tu thực thụ, không bịn rịn chuyện vợ con![/align:69ca5526c4]

Tham khảo tư liệu và kinh nghiệm sống với Hải Linh ở Việt Nam để tổng hợp lại, xong ngày 14/12/2006.

Xin cám ơn những người đã giúp đỡ và đóng góp cho tôi xây dựng bải khảo luận này cách này hay cách khác.

http://www.catruong.com/nhacsi/ns_hailinh1.htm

Oakland, CA. ĐHN ghi lưu ngày 4/12/2006.

Bắt đầu xây dựng lại ngày 12/12/2006.

Gia Nhân

Nguồn: http://www.gpnt.net/diendan/

NHỚ HẢI LINH

* KIM ĐỊNH *

Nhớ Hải Linh là nhớ tới thời chúng tôi sống an vui ở Paris, nơi đất khách quê người chẳng quen ai, nhưng cứ sống như chim trời cá nước : không hề đặt vấn đề học bổng học biếc chi cả, mặc cho bên nhà cứ gửi sang hết nhóm chủng sinh này đến nhóm nữ tu kia, trên mười mấy mạng, không hề từ chối. Hễ bên nhà đủ sức gửi thì bên này cũng đủ sức đón nhận.

Chính trong bầu khí AN VI đó mà HẢI LINH được gửi sang Rome học Nhạc. Nhưng chỉ ít lâu, Hải Linh ngỏ ý muốn qua Pháp là tôi chấp nhận liền. Lúc ấy, chúng tôi đã tậu được một apartment 3 phòng ở 21 Beaurepaire, thuộc quận 10 tại Paris. Tôi để Hải Linh ở một phòng và Hải Linh bắt đầu đi học Nhạc tại trường Cesar Frank. Còn rảnh thì giờ nào thì phân tích các bài dân ca. Lúc ấy tôi đang đi tìm Triết Đông nên rất thích thú nghe Hải Linh nói về Nhạc, vì tôi gặp thấy trong dân nhạc nhiều điểm giống với Triết Đông. Chẳng hạn Nhạc Việt theo hệ thống ngũ cung thì Triết Đông căn cứ trên Ngũ Hành… Nhạc là Nữ Vương Nghệ Thuật. Vì bản tính nghệ thuật là HÒA mà NHẠC thì HÒA từ trong bản tính, nên ta quen nói Hòa Âm, Hòa nhạc, Hòa tấu…

Triết cũng là Nữ Hoàng các Khoa Học vì khi đi được đến cùng cực thì đạt THÁI HÒA cũng là đạt thập thành, đạt đủ 4 đức tính của nền Triết là VĂN – LÝ – MẬT – SÁT. Do vậy mà tôi không chuyên về Nhạc cũng rất thích nói chuyện với Hải Linh về Nhạc.

Tôi thường giục Hải Linh tìm ra trong Nhạc Việt xem cơ cấu nào đặc trưng tương tự như của Nhật Bản : nghe là biết được âm nhạc của Nhật liền, không lẫn đi đâu được. Hải Linh nói có nhưng vì mình có đến 3 Miền nên không nổi bật lên như thế được.

Trong thời gian này, Hải Linh bắt đầu sáng tác những nhạc phẩm như : Nhạc Việt, Chinh Phụ Ngâm, Cung Đàn Bạc Mệnh… có những câu láy mà Hải Linh lướt trên piano được, còn người học thành tài không sao diễn tả nổi.

Nguồn:

http://www.hailinhquehuong.net/

ĐƯA NHẠC VÀO THƠ MỘT NGÓN TÀI HOA CỦA HẢI LINH

1. Đọc "Kinh Thi" – một trong Ngũ Kinh của Trung Quốc xưa – mới thấy vai trò quan trọng của ngôn ngữ như thế nào. Người Trung Quốc gọi đó là "nhạc phủ", bao gồm những bài thơ ngắn được phổ nhạc (dệt nhạc) thành bài ca để hát lên cùng với sự thể hiện cử điệu của thân mình (vũ) và nhạc khí hòa theo. Thí dụ :

Tương tống Lao Lao chử

Trường giang bất ưng mãn

Thị nùng lệ thành hử

Tạm dịch là : Tiễn nhau qua bến Lao Lao,

Chốn Trường Giang ấy có bao giờ đầy

Bồi hồi giọt lệ thương ai

Nước giòng sông vẫn tuôn dài mênh mông.



Nhạc từ, ca từ hay lời hát (paroles, lyrics) là một yếu tố quan trọng trong ca khúc, quyết định tính chất nghệ thuật diễn cảm của ca khúc đó. Khác với một cầm tấu khúc hay một hòa tấu khúc chỉ cần được diễn tấu bằng các nhạc khí. Một ca khúc phải được con người mở miệng hát lên bằng tiếng, được qui ước theo tiết tấu, cao độ, trường độ và cường độ của phần nhạc. Lời hôn phối với nhạc để tạo ra một khúc ca hoàn chỉnh. Người nhạc sĩ có nhiều cách để làm ca từ : tự viết lời, phổ thơ hoặc hợp tác với một ai đó đặt lời… Đem thơ phổ thành nhạc, biến lời thơ trở thành nhạc từ là cách làm khá phổ biến trong âm nhạc Việt Nam. Chỉ riêng trong phương thức phổ thơ cũng đã có đến năm bảy cách, đại để là : phổ thơ, lời thơ, ý thơ, trích thơ, cảm hứng từ thơ v.v… Như vậy, mặc nhiên ta khẳng định mối quan hệ ruột –thịt- không- thể- cách- ly giữa thơ và nhạc. Thi ca là thế đấy. Ngôn ngữ thi ca là ngôn ngữ nghệ thuật, được chọn lọc, được thăng hoa và tự bản chất rất giàu nhạc tính. Khi phổ thành ca khúc, tùy vào tài năng và ngón nghề riêng của nhạc sĩ, bài thơ có thể được giữ nguyên vẹn cả về âm, vần, luật, bố cục hoặc có thể sửa đổi, thêm bớt chút đỉnh mà vẫn giữ được cái phần hứng, phần hồn của thơ. Nhưng dù ở một góc độ nào, bằng cung cách nào đi chăng nữa thì các ca khúc thuộc dạng ấy đều ít nhiều sử dụng lời hoặc ý của nhà thơ. Cái lời cái ý gợi hứng, dẫn dắt nhạc sĩ làm ra giai điệu, cung bậc chứ không phải giai điệu, cung bậc sản sinh ra lời thơ, ý thơ. Trật tự, qui trình ấy không thể đảo ngược, ngoại trừ khi ca khúc được cưu mang và sinh thành cùng một lúc trong tâm hồn người sáng tác. Trường hợp vừa là nhạc sĩ vừa là nhà thơ không phải là không có. Phạm Duy, Trịnh Công Sơn là những điển hình của điển hình. Dĩ nhiên còn một số trường hợp khác đáng được nhắc tới nữa. Nói không ngoa. Nếu chép riêng lời trong toàn bộ nhạc khúc của hai tác giả trên, sẽ được những từ, cụm từ, đoạn thơ, bài thơ mang giá trị cao về mặt văn học nghệ thuật. Cái mảng "tình ca" bất hủ của Phạm Duy và cái mảng "nhân sinh" vời vợi của họ Trịnh. Cứ nhẩm đọc lặng lẽ – không cần đàn hát – thế giới ngôn ngữ của họ, sẽ bắt gặp vô vàn âm sắc, hình tượng, tư tưởng, cảm nghiệm y như khi ta đến với tiểu thuyết, phim ảnh, kinh kệ. A. de Musset, P. Claudel, Apollinaire, R. Tagore, những bậc thầy kỳ vĩ của nhân loại, những biểu tượng sáng ngời về mối quan hệ tương giao giữa thi và ca.



2. Từ một tiền đề trên, tôi muốn tách bạch Hải Linh ra làm hai : Một Hải Linh – Thánh ca khởi hành từ cảm hứng riêng tư để rồi dừng lại ở nguồn suối Thánh Kinh và một Hải Linh – văn học, đồng điệu đồng cảm với một số tác giả tác phẩm văn học, đặc biệt là thơ của Nguyễn Du, Đoàn thị Điểm, Hàn Mặc Tử, Lưu Trọng Lư và cả đến những bài ca dao, đồng dao trong kho tàng văn học truyền khẩu dân gian. Vâng, tôi muốn nói đến cái tài hoa của Hải Linh trong lãnh vực "phổ thơ", thơ đời, thơ tình và thơ đạo, điều mà xưa rày chưa ai đề cập khi tìm hiểu nghiên cứu và đánh giá về sự nghiệp của ông. Có lẽ do cái bóng của ông phủ xuống khu vườn thánh ca VN mấy chục năm lớn quá, rộng quá chăng ? Nay, xin mời bạn cùng tôi điểm lại xem cái ngón tài hoa ấy phát tiết như thế nào.

Có một điều trùng hợp rất lý thú là Hải Linh chào đời đúng vào ngày lễ thánh Phanxicô Assisi, vị đại thánh tổ sư của môi trường, kẻ rao giảng về chủ thuyết "thiên nhiên như một quyển sách mở". Nhấn mạnh chi tiết này để khẳng định rằng yếu tố thời gian, không gian có ảnh hưởng, tác đông trên con người ông. Chẳng thế mà – có lẽ do cảm hứng từ "Bài ca vũ trụ" của thánh bổn mạng mình – nhiều lần trong chỗ riêng tư, ông đã thổ lộ tâm tình với các môn sinh ca trưởng, ca viên: "Vũ trụ bao la với muôn giải thiên hà, với mặt trời, mặt trăng, tinh tú, với trời mây, sông biển, núi rừng, chim muông và con người, tất cả là một bản hợp ca không ngừng ngợi khen Chúa Trời ". Người ta dễ dàng tìm ra giải đáp với những câu hỏi "Tại sao Hải Linh nặng lòng với thi ca" đến thế ? Liệu có một nhà thơ trong con người ông chăng ? Không hẳn. Nhưng chắc chắn Hải Linh phải là người đồng hội đồng thuyền – Nous sommes embarqués – mà tâm hồn ông cũng vô cùng nhạy cảm như thanh kim khí diapason òa vỡ ngân vang kia. Phải rung động lắm, ông mới bước vào sự nghiệp sáng tác qua cánh cửa "ca vãn dâng hoa", mảng thơ Nôm của dân gian nhà đạo. Lúc ấy buổi hừng đông của tân nhạc và thánh nhạc Việt Nam (1940-1945). Phải "tiền duyên nặng nợ" lắm với các vốn ngũ cung đã thành máu thịt, Hải Linh mới hào hứng tìm thầy học đạo để rồi ra trường với luận án tốt nghiệp đậm đặc mùi vị dân tộc "Màu sắc nhạc Việt trong bình ca" tại Nhạc viện César Franck (1956). Hiện tượng có thể đổi thay, mà bản chất thì không bao giờ. Khi con phượng hoàng vỗ cánh bay lên trời cao, ấy là lúc nó hót líu lo vang động, tự do và thanh thản. Sự hình thành ca đoàn Hồn Nước (1957) – với tôn chỉ "Tôn vinh Thiên Chúa và tán tụng Quê Hương – suốt những thập niên 60 và 70 đã là những chứng từ rõ nét nhất.



3. Thật may mắn và tình cờ. Những năm trọ học ở Tiểu chủng viện Phanxicô Xavie Bùi Chu, những năm ở giảng đường Đại Học Văn Khoa Sàigòn và làm nghề "gõ đầu trẻ" tại trường Nguyễn Bá Tòng, tôi có dịp được mắt thấy tai nghe "người thật-việc thật" về Hải Linh, về ca đoàn Hồn Nước và cả những công đoạn tập tành, chuẩn bị ở hậu trường. Phải thành thật nhìn nhận rằng đây là thời điểm sung mãn nhất của người ca trưởng – nhạc sĩ Hải Linh. Bên cạnh cái hậu phương lớn gồm Đức Cha Pet. Phạm Ngọc Chi, cha Trần Đức Huynh, cha G. Đinh Cao Thuấn, Lm. Nhạc sĩ Ngô Duy Linh (chỉ huy ban hợp xướng Chim Việt) v.v, tôi nghĩ (chắc không đến nỗi không chấp nhận được) còn một nhân vật khá quan trọng đã cộng tác chặt chẽ, đã đồng hành với ông khi đến với văn học VN. Đó là cha Pet. Vũ Đình Trác với bút hiệu Võ Thanh, tác giả ca từ của một số bài thánh ca do chính Hải Linh viết nhạc, hòa âm. Sở dĩ tôi nhắc tới chất xúc tác này là vì tôi biết rất rõ mối quan hệ mật thiết giữa hai người với nhau trong suốt quá trình sáng tác và biểu diễn những năm 1957-1970. Tại sao chỉ có một Hải Linh – Thánh ca nhỉ ? Tài năng ấy – ví như tiếng đàn của Tư Mã Tương Như với đôi tai thẩm âm và tâm hồn đồng điệu của Trác Văn Quân - nếu giao duyên cùng Nguyễn Du, Đoàn Thị Điểm, Hàn Mặc Tử v.v… thì hay biết mấy. Thế là cặp uyên ương "thơ nhạc" ấy lên đường, ra khơi. Hàng loạt tác phẩm ra đời và ca đoàn Hồn Nước, vào thời điểm đó, đã hoàn thành xuất sắc cái chức năng chuyển tải những thông điệp của thơ nhạc đến với công chúng.

Hãy nói về bài ca "chủ đạo" của Hồn Nước trước đã. Thú thật, tôi khẩu phục tâm phục cái thế giới ngôn ngữ của bài ca này. Tôi không dám bàn tí gì về âm nhạc đâu đấy nhé. Nghe Hồn Nước hát, cả hồn bé bỏng của tôi tan loãng ra, chỉ thấy hiu hắt đó đây lời gọi thuở nào của trời mây non nước. Bốn chục năm qua rồi, tôi vẫn còn mường tượng ra một chùm ngôn ngữ kỳ ảo : "Lắng nghe Hồn Non Nước. Nước non bao là tình. Chập chùng tranh Việt ai tô. Thóang trông còn nhớ thuở xưa tung hoành ". Còn bài "Nhạc Việt" nữa. Bao nhiêu luyến láy, ngân nga trong dấu giọng của tiếng Việt đã được Hải Linh khắc họa đến từng chân tơ kẽ tóc. Thương quá những từ điệu VN : à mà, là, chứ, tình bằng… Tôi đọc lại nguyên văn thế này : "Nhạc Việt, nhạc Việt hệ thống (tình bằng) có năm cung (fa, sol, la, đô, rê). Nắn (a) theo (à mà theo là) năm dấu (rê đô la đô rê) tiếng (a) chung, tiếng (a) chung của giống (a) nòi (fa sol fa đô rê). Đủ mầu (mà tình lại) đủ sắc (chứ mà ) đủ hơi (fa sol la đô rê). Tả tình (à mà tình là) tả ý (chứ mới) tả đời (chứ đời là đời) Việt Nam (rê mi fa sol si). Buồn trông khói lửa chiến chinh. Buồn lòng chinh phụ, xót tình chinh phu. Buồn khi hạn hán thiên cơ. Buồn nghe nức nở mơ hồ giọt thu ". Năm 1958, nhân ngày giỗ (22.9) đại thi hào Nguyễn Du, lần đầu tiên truyện Kiều được phổ nhạc. Trước đây cha ông ta chỉ bói Kiều và lảy Kiều, nay hát Kiều. Tài tình quá. Nguyễn Du và Hải Linh cùng "kể lể" : Trăm năm trong cõi người ta , để rồi bắt sang những tâm sự chết người của "cung đàn bạc mệnh" :



Khúc đâu Tư Mã Phượng cầu…

Khúc đâu Hán Sở chiến trường…

Kê khang này khúc Quảng Lăng…

Thiệt lòng mình, cũng nao nao lòng người…



Hóa ra, khi gặp thi ca, tài năng âm nhạc của Hải Linh bỗng xuất thần. Những lựa chọn của ông khiến ta phải suy nghĩ. Tại sao cả mấy trăm câu song thất lục bát của Chinh Phụ Ngâm, Hải Linh chỉ dừng lại ở "Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt" hoặc "Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại… Khói Hàm Dương cách Tiêu Dương mấy trùng …" Nhưng có lẽ cuộc hội ngộ trùng phùng tâm đắc nhất đã diễn ra giữa thơ Han Mặc Tử và nhạc Hải Linh. Họ gặp nhau trong một đức tin, giữa trời mới đất mới, giữa cõi thánh thiêng của Chúa Trời, của ơn Cứu Rỗi, của mùa Xuân Nhập Thể, của Mẹ Sầu bi và của cả tiếng gọi âm thầm mà mãnh liệt của trái tim. Thơ và nhạc ở đây đã chan hòa vào nhau như ánh sáng và hơi nóng của ngọn lửa, chắp cánh cho nhau, bay lên, bay lên chín cõi thiên đàng. Tôi ghi lại phần lời thơ của Hàn Mặc Tử để mời bạn cố hình dung, nhớ lại nguồn nhạc vô biên của Hải Linh trong từng trường hợp.

Ai hãy làm thinh, chớ nói nhiều

Để nghe dưới đáy nước hồ reo

Để nghe tơ liễu run trong gió

Và để xem trời giải nghĩa yêu

(Đà Lạt trăng mờ)

Maria, linh hồn tôi ớn lạnh

Run như run thần tử thấy long nhan

Run như run hơi thở chạm tơ vàng

Nhưng long vẫn thấm nhuần ơn trìu mến

(Ave Maria)



Còn nhiều, ở nhiều bài khác của Hàn Mặc Tử : Ra đời, Tấu lạy Bà, Duyên kỳ ngộ. Của Lưu Trọng Lư, Y Vân nữa. Nghệ thuật muôn đời không phải là kỹ thuật. Phổ thơ là một nghệ thuật đòi hỏi người nhạc sĩ phải- có – tâm – hồn thơ – như – nhà thơ, là – nhà – thơ. Tiếp xúc với ca dao, với Nguyễn Du, Đoàn Thị Điểm, Hàn Mặc Tử, Lưu Trọng Lư…, Hải Linh giúp chúng ta đến gần và yêu mến văn học, yêu mến thi ca hơn. Điều này không phải ai cũng làm được. Xin cảm ơn người ca trưởng – nhạc sĩ tài hoa Hải Linh.

Ngoại ô, 1.1.1998

http://www.hailinhquehuong.net/

Tôi tải lời nhạc trong (TÌM LỜI NHẠC THÁNH CA) về nhưng kg tải được xin cho hỏi cách tải về như thế nào? xin chỉ dùm

Tôi tải lời nhạc trong (TÌM LỜI NHẠC THÁNH CA) về nhưng kg tải được xin cho hỏi cách tải về như thế nào? xin chỉ dùm

Bạn mở bài mà bạn muốn_sau đó click vào File (trên góc trái màn hình) chọn Save as..._và Ok.

Chúc bạn thành công.

Xoicuc phải gọi Cố nhạc sĩ Hải Linh là "Sư Tổ" vì xoicuc dang học ca trưởng theo trường phái của ông ở Chúa CỨu Thế!!!

XOicuc thấy có 1 điều lạ là: Vụ án Đắc Lộ_DÒng Tên. Vụ án đó ra sao, các anh có thể nói rõ hơn ko???

Trích:

---

Nguyên văn bởi xoicucnong

Xoicuc phải gọi Cố nhạc sĩ Hải Linh là "Sư Tổ" vì xoicuc dang học ca trưởng theo trường phái của ông ở Chúa CỨu Thế!!!

XOicuc thấy có 1 điều lạ là: Vụ án Đắc Lộ_DÒng Tên. Vụ án đó ra sao, các anh có thể nói rõ hơn ko???

---

xoicucnong tên là Khôi phải ko?

GIỚI THIỆU MỌI NGƯỜI HAI BÀI HÁT CA NGỢI
QUÊ HƯƠNG CỦA CỐ NHẠC SƯ HẢI LINH

NHẠC VIỆT

Audio player
--->DOWNLOAD<---

CÓC QUÂN

Audio player
--->DOWNLOAD<---

Trích:

---

Nguyên văn bởi josviet

xoicucnong tên là Khôi phải ko?

---

dạ phải, sao anh Jos biết hay vậy???:6::6::6:

Trích:

---

Nguyên văn bởi xoicucnong

dạ phải, sao anh Jos biết hay vậy???:6::6::6:

---

ờ, mình cũng học ở đó mà (đoán đi)

hổng giỡn đâu nha, anh là anh Việt đứng lớp á hả??? khó đoán quá à, chiều nay đi học, chắc cho anh 1 trận quá!!!:secret:

Trích:

---

Nguyên văn bởi xoicucnong

hổng giỡn đâu nha, anh là anh Việt đứng lớp á hả??? khó đoán quá à, chiều nay đi học, chắc cho anh 1 trận quá!!!:secret:

---

ai đứng lớp vậy? Mình ko hiểu? Mình đang học thôi

này sao mọi người giỏi quá ta, học làm ca trưởng nữa ta, còn mình thì đang học đang guitar ở gần nhà, có thầy Nghĩa dạy hay lắm( vừa guitar + piano luôn) có 100 ngàn tháng à, ai muốn học thì ghé qua đăng ký coi có chỗ không nhé

oh....anh Đúc học ở đâu vậy...em đăng ký liền nè!!! CHo em học chung với nha!!!

Còn anh Jos kia, anh trốn ở đâu mà tìm hoài ko ra vậy hả???

em ghé số 46 Thạch Thị Thanh, Phường Tân Định, Quận 1( gần Chợ Tân Định, căn nhà mà đối diện là hẻm 29 đấy), nhưng em phải ghé qua nói chuyện với Thầy Nghĩa xem là còn chỗ không, vì còn chỗ thì thầy mới nhận .

Hiện tại anh học vào thứ ba và thứ năm, khoảng 6 giờ chiều( vì phải đi lễ 5h30)

thứ 3 thì em học ko được, chỉ học dc thứ 5 thôi à...chán thiệt!!!

toi muon tim bai nhac co loi Vinh danh Thien Chua cua Hai Linh, lam cach nao?

Trích:

---

Nguyên văn bởi giuse nghia

toi muon tim bai nhac co loi Vinh danh Thien Chua cua Hai Linh, lam cach nao?

---

Gởi bạn bài " Vinh Danh Thiên Chúa" - Hải Linh.

http://www.dinh.dk/pdf/vinhdanhThienChua-hl.pdf

Trích:

---

Nguyên văn bởi josviet

GIỚI THIỆU MỌI NGƯỜI HAI BÀI HÁT CA NGỢI
QUÊ HƯƠNG CỦA CỐ NHẠC SƯ HẢI LINH

---

NHẠC VIỆT
Sáng tác: Cố Nhạc sư Lm. Phanxico Hải Linh
Thể hiện: (chưa biết)

Audio player
--->DOWNLOAD<---

* File .PDF (xin bổ sung sau)

CÓC QUÂN
Sáng tác: Cố Nhạc sư Lm. Phanxico Hải Linh
Thể hiện: (chưa biết)

Audio player
--->DOWNLOAD<---

* Link File .PDF:

file 01: https://thanhnhacvietnam.net/dominic...Quan_01_hl.pdf
file 02: https://thanhnhacvietnam.net/dominic...Quan_02_hl.pdf