Chén đắng - Tinh thần phục vụ

Chúa Nhật XXIX Thường Niên B
CHÉN ĐẮNG – TINH THẦNH PHỤC VỤ
Is 53,10-11; Dt 4,14-16; Mc 10,35-45

Tom Dooley sinh trưởng trong một gia đình giàu có ở St. Louis, Missouri. Khi còn nhỏ, Tom có mọi sự Tom muốn.
Tom muốn làm Bác sĩ. Đó có thể là một cách bảo đảm có tiền để hưởng thụ cuộc sống. Tom đã có thể chăm chỉ học hành hơn, nhưng thực ra anh chỉ học đủ để thi đậu. Cuối cùng anh cũng đã thật sự trở thành Bác sĩ. Rồi Tom gia nhập Hải quân và được gởi sang Việt nam để phục vụ trong thời gian chiến tranh.
Đến Việt nam, Tom thấy hàng ngàn người nghèo đói, đau khổ và rất nhiều người bệnh tật. Họ đã bỏ nhà cửa đi tìm tự do. Là một Bác sĩ Tom cũng biết được rằng có nhiều người chưa từng bao giờ đi Bác sĩ, vì những nơi miền quê hẻo lánh không có Bác sĩ.
Kinh nghiệm làm việc ở Việt nam đã biến đổi đời sống của Bác sĩ Tom. Anh bỏ ý định làm giàu. Sau khi nghỉ làm việc cho Hải quân, Bác sĩ Tom trở lại vùng Đông Nam Á và mở một bệnh viện nhỏ ở Lào. Anh học tiếng Lào. Anh yêu mến người Lào. Người Lào tin tưởng và yêu mến Anh. Tom huấn luyện một số người làm y tá và điều dưỡng viên để chăm sóc bệnh nhân.
Một ngày kia Bác sĩ Tom khám phá ra ông bị bệnh ung thư. Anh biết mình không còn sống được bao lâu nữa. Anh làm việc nhiều hơn để giúp những người đau ốm. Anh dâng hiến đời mình cho Chúa Kitô. Anh mất năm 1961 khi được 34 tuổi.
Nhân dân Lào và Việt nam ca ngợi lòng can đảm và thương người của anh. Hải quân và Quốc hội Hoa Kỳ đã tưởng thưởng huy chương đặc biệt cho anh. Tom là người Hoa Kỳ cao thượng và là một người Công giáo cao cả. Ngày nay Giáo hội Hoa kỳ đang vận động để xin phong thánh cho Tom Dooley "
Chén đắng cuộc đời và tinh thần phục vụ của Tom Dooley làm chúng ta gợi nhớ về ý nghĩa chén đắng và phép rửa của Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ cùng với giáo huấn tinh thần phục vụ nơi người muốn làm lớn của người môn sinh Chúa Kitô.
Chúa Giêsu loan báo về cuộc thương khó của Ngài lần thứ ba (x. Mc 10,32-34), các môn đệ vẫn chưa hiểu hết được mầu nhiệm thập giá, các ông vẫn hy vọng một triều đại Messia mà Thầy sắp sửa khai mạc với sự vinh quang của Thầy – Đấng Messia – Đấng Cứu Thế. Hai anh em Giacobê và Gioan nhanh chân xin trước hai chỗ danh dự trong nước Ngài: cho ngồi bên tả và bên hữu Thầy khi Vương Quốc Messia khai mạc. Rõ ràng lời thỉnh cầu này bỏ qua mạc khải hành trình Giêrusalem, bỏ qua thập giá mà Thầy đang mặc khải.
Họ vẫn chưa hiểu gì cả về định mệnh đích thực của Chúa Giêsu. Bằng những câu hỏi,"Các anh không biết các anh xin gì, Các anh có uống nổi chén Ta sẽ uống không!” Đức Giêsu cố gắng chuyển biến tư tưởng của họ từ "vinh quang của Đấng Mêsisa" theo quan niệm con người sang “con đường dẫn đến vinh quang" là xuyên qua khổ giá qua hình ảnh chén đắng và phép rửa: “Chén Thầy sắp uống, anh em cũng sẽ uống; phép rửa Thầy sắp chịu, anh em cũng sẽ chịu.”

• Trong Cựu ước, “Chén” đôi khi người ta nói đến chén chúc tụng, nhưng cũng nói về chén đắng để diễn tả những đau đớn trước khi chết. Khi nói với các môn đệ, Chúa Giêsu nhấn mạnh đến chén đắng, mà chính Ngài lãnh nhận lúc hấp hối ở Vườn Cây Dầu, Đức Giêsu đối diện với chén đắng phải uống đó là sự thương khó, Lúc phải uống chén đau khổ ấy, Chúa Giê-su đã phải nói: “Tâm hồn Thầy buồn đến chết được” (Mt26, 38), và cơn hấp hối tâm thần của Người đã đạt tới mức độ khủng khiếp đến nỗi“mồ hôi Người như những giọt máu rơi xuống đất” (Lc 22, 44). Trong cảnh cô đơn cùng cực, Ngài đã bối rối và cảm thấy không thể uống nổi chén quá đầy đau khổ, Ngài xin Chúa Cha cất chén đắng: “Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi uống chén này” (Mt 26, 39), nhưng vì ơn Cứu độ cho con người Ngài lãnh nhận chén đắng khi nói tiếp: “Nhưng đừng theo ý Con, cứ theo ý Cha”.

• “Phép rửa” Thầy sẽ chịu, nói đến phép rửa thì phải có nước, nước như là biểu tượng của sự phá huỷ (x. Tv 41, Tv 42,7; Tv 68, Tv 69,2.15; Is 43,2). Trong hy-ngữ thông dụng, từ này có nghĩa là bị lụt, bị ngập, bị bao trùm (hiểu Lc 12,50 theo nghĩa này). Chúa Giêsu sẽ “chìm đắm” trong cái chết trước khi “chỗi dậy” trong đời sống mới. Trong cuộc khổ nạn, Đức Giêsu sẽ trải qua một phép rửa thật sự. Người sẽ bị dìm xuống làn nước chết, trước khi chỗi dậy vào ngày thứ ba (Fiches dominicales, tr 304). Trong ý nghĩa đó, Phaolô Tông đồ sau này nhấn mạnh phép rửa Kitô giáo (chẳng hạn trong Rm 6,3) trong bí tích rửa tội, toàn thân người Kitô hữu được dìm xuống nước, tượng trưng cho việc chìm đắm chết đi để được sống lại với Chúa Kitô.

Giacôbê và Gioan dù không hiểu điều các ông xin, nhưng vẫn thưa được. Giacôbê và Gioan đã được Chúa cải hóa tham dự vào chén đắng của Thầy khiến các ông như thầy sau này đối diện tử nạn: Giacôbê bị vua Hêrôđê Agrippa giết năm 44 và là vị Tông đồ tử đạo đầu tiên ở Giêrusalem (x. Cv 12,2) và Gioan sẽ phải chịu bắt bớ thời hoàng đế Nêrông, đã bị bỏ vào vạc dầu sôi ở cửa Latinh. Ông thoát chết bị khổ sai tại đảo Patmos (x. Kh 1,9).
Lời thỉnh cầu được vinh quang bên tả và hữu Thầy của Giacôbê và Gioan đã làm các tông đồ khác khó chịu, vì tất cả các ông đều mong muốn làm lớn trong nước Thầy sắp khai mạc. Trong ý nghĩa của mầu nhiệm Thập Giá qua hình ảnh chén đắng và phép rửa, Chúa Giêsu dẫn từ sự mộng mơ về quyền bính vinh quang mà các ông mong muốn đến sư hiệp thông đời sống với Ngài: “Ai muốn làm lớn giữa anh em thì phải làm người phục vụ anh em; ai muốn làm đầu anh em thì phải làm đầy tớ mọi người” (Mc 10, 43-44). Chúa Giêsu có quyền hạn đầy đủ của một vị Thiên Chúa, nhưng Ngài đã không hành xử như một vị thống trị, mà trở nên như "một người đầy tớ". Ngài đã không như “lãnh chúa" mà là "gia nhân" (x. Ga 13,13) bằng cách rửa chân cho các môn đệ vào chiều Thứ Năm Tuần Thánh và dạy bài học phục vụ cho các môn đệ. Đây là nẻo đường duy nhất đưa tới uy tín và sự cao cả thật của người lãnh đạo. Phục vụ là tiêu chuẩn duy nhất giúp đánh giá sự cao cả và thành công của người mang quyền bính: trở nên tôi tớ để phục vụ nhằm mưu ích cho kẻ khác, với trọn tâm hồn, với tất cả sức lực, thì thật sự là người đứng đầu mọi người. Cho nên, người môn đệ Đức Giêsu được chọn để phục vụ anh em theo lời giảng dạy và mẫu gương của chính Thầy - Đức Giêsu như Ngài đã khẳng định bổn phận phục vụ dựa trên nền tảng là lối cư xử của Ngài: “Vì Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn người”.
Trên hành trình của cuộc sống là hành trình thập giá, như hai môn đệ Gioan và Giacobê, Chúng ta được mời gọi uống chén đắng và chịu phép rửa xuyên qua những đối diện mọi gian nan khốn khó của cuộc đời…
Lãnh nhận chén đắng, tư cách của người trách nhiệm với gia đình cộng đoàn và xã hội, là sống lời mời gọi của Đức Giêsu "thương yêu” và "phục vụ” như Ngài mà Phaolô đã cảm nghiệm:
“Người đã thương yêu và thí mạng vì tôi" (Gl 2,20).
Lm. Vinh Sơn, Sài Gòn 20/10/2012