Xin nhắc lại vài điều về thuyết tiến hóa Darwin

Hơn một tuần tuy luôn ngồi máy tính, nhưng tôi không viết bài trả lời như đã hứa với bạn thenguyen tức Dom.NTP vì nhiều suy tư mà chưa thể lựa chọn ra một phương hướng thích hợp!

___ Do dự vì thấy rằng nhiều khi rất khó đạt sự đồng tâm nhất trí, mà sơ sẩy thường dẫn đến những vi phạm đến sự dịu dàng và lòng bác ái!
___ Nhưng không thể im lặng vì bổn phận và trách nhiệm phải bênh vực cho Chân lý.

Giờ đây, tôi sẽ trả lời cho đến cùng những tồn tại, những bất đồng giữa tôi và bạn thenguyen, và cũng có thể là của cả một số người khác, nhưng trong một tinh thần dịu dàng và tôn trọng lẫn nhau. Và tôi cho rằng thà im lặng còn hơn nói lời nặng nề. Do đó nếu một ai thấy tôi nóng nảy thiếu sự kiềm chế, xin hãy chỉ bảo và tôi sẵn sàng lắng nghe.

Trước tiên tôi xin nói về thuyết tiến hóa của Darwin, một cái giả thuyết mà rất nhiều kẻ chống Đạo đã dựa vào đó để huênh hoang rằng đã đánh sập được thành trì đức tin của Đạo Công Giáo! Có thể nói rằng không những tất cả học sinh Công Giáo, mà những người biết đọc sách, báo chí đều nghe đến ù tai những lời phỉ báng đạo của mình!
Có lẽ Thiên Chúa là đấng Nhẫn nhịn, Từ bi, Thương xót, không chấp nhất những kẻ công kích Người, nhưng có thể Chúa đã thấy cần phải chứng tỏ Chân lý của Người cho nên khi mà cái giả thuyết Darwin này ăn mừng thọ chưa quá 150 năm, thì các nhà Khoa học đã không chịu nổi sự mạo danh, lừa bịp, cho nên họ đã đồng loạt lật lại hồ sơ những sự lừa dối này, và đã triệt hạ nó như đốn một cây sồi đã thối nát gốc rễ. Hiện tại trên thế giới, kể như tất cả những cái gọi là giả thuyết tiến hóa của Darwin đã bị quẳng vào sọt rác và khai tử ra khỏi các sách giáo khoa dùng trong nhà trường!

Trong hai đề tài: CHẤP NHẬN hay TỪ BỎ thuyết tiến hóa và SỰ LỪA DỐI XUYÊN THẾ KỶ tôi đã trích dẫn đầy đủ tài liệu của các nhà Khoa học khi bác bỏ và phơi trần sự lừa dối của thuyết này.

Tôi đã từng thách thức những ai còn tin ở sự bịp bợm của giả thuyết này, hãy đưa ra những lý luận để bào chữa cho một cái nhà xây dựng cẩu thả không có nền móng trên một bãi lầy không đáy này! Nhưng tiếc rằng chưa có một ai giỏi hơn bên công tố là các nhà Khoa học nổi tiếng, hoặc bác bỏ được những bằng chứng xác đáng, cho nên có thể ở một nơi nào đó không có internet hoặc bị hạn chế, siêu tường lửa như Triều tiên chẳng hạn, người ta mới không biết sự thật mà thôi!

Bạn thenguyen hay Dom.NTP là một người Công Giáo rất tri thức, nên tôi không dám kết luận rằng bạn ấy bênh vực thuyết tiến hóa của Darwin, nhưng trong những cuộc tranh luận thuộc về đề tài tiến hóa này, lập trường của bạn ấy là không chống mà cũng chẳng theo…!

Trước đây, để giải thích cho việc không đồng ý với quan điểm thuyết tiến hóa bị sụp đổ bạn Dom.NTP cho rằng việc phê bình thuyết tiến hóa Darwin y như việc chỉ thấy phần nổi của tảng băng sơn! Thậm chí một nhận định chung chung của riêng bản thân của Đức Gioan Phaolo II cũng được nhiều người sử dụng cho mục đích của mình. Người chống đạo thì cho rằng: đến một vị Giáo chủ của Đạo công Giáo mà còn phải “công nhận” thuyết tiến hóa! Một số khác thì theo một chủ thuyết trung dung là có nhiều loại thuyết tiến hóa nên không thể cho rằng thuyết thuyết hóa là bỏ đi được!

Tôi đã phải khẳng định lại rằng tôi không cần biết có bao nhiêu loại thuyết tiến hóa bởi vì ngay cả Khoa học cũng chưa biết làm gì với các mớ lý thuyết này! Huống chi một người Công Giáo như tôi thấy cái thuyết tiến hóa của Darwin được rất nhiều người dùng nó như một pháo đài để triệt hạ đức tin Công Giáo, mà bỗng dưng cái pháo đài ấy tự nhiên sụp đổ một cách tro tàn thảm bại mà nguyên nhân là vì nó xây dựng cẩu thả trên một bãi lầy khổng lồ! Do đó chủ đề bài viết của tôi nhằm mục đích hô hào mọi người nhận định đâu mới là Chân Lý thực mà thôi! Chính vì thế tôi mới có yêu cầu rằng nếu một ai đó thấy rằng tôi :”vơ đũa cả nắm”, oan cho một thuyết tiến hóa chân chính, khoa học, có giá trị…mà không chống lại Thiên Chúa ở đâu đó, thì hãy nêu cái thuyết tiến hóa chân chính ấy ra cho tôi xem thử!

Cho đến bây giờ cày nát cả google tôi cũng chưa tìm ra một thuyết tiến hóa chân chính, khoa học, giá trị …mà không chống lại Thiên Chúa huống chi trông mong gì vào những người tài tử nghiệp dư!

Bây giờ nhân vì bạn thenguyen, tức Dom NTP có viết một bài:”Nhà khoa học, con khỉ và nải chuối” nhằm mục đích khẳng định lại lập trường của mình về thuyết tiến hóa Darwin, tôi xin góp ý của mình như sau:

___ Tất nhiên đối với tôi Thiên Chúa là Chân lý , cho nên bất cứ cái gì phủ nhận, bác bỏ Thiên Chúa là tôi sẽ chống lại nó đến cùng! Tuy thế bạn Dom.NTP đưa ra định luật Mendel và tự cho rằng chỉ cần định luật này đã đủ sức bác bỏ giả thuyết Darwin , thì bỗng dưng tôi có cảm tưởng rằng những con người chống đạo là những kẻ khờ khạo , ngoan ngoãn và không biết lý luận đến nỗi hễ ai nói gì là nghe theo ngay lập tức!

Bạn thừa sức biết rằng thuyết tiến hóa Darwin ra đời khi mà cuốn sách :” Nguồn gốc các loài” (“The origin of species) được công bố tức khoảng năm 1859 , còn định luật Mendel được công bố khoảng năm 1863 đến 1865. Xin nói thật rằng tôi mới nghe thấy lần đầu rằng chỉ cần một định luật Mendel là đã triệt hạ được thuyết Darwin, trong khi bây giờ mọi người cứ thử cày nát cái google xem có thấy nhà khoa học nào trích dẫn hay đưa ra định luật Mendel như một viên tướng soái , một thứ vũ khí đầy uy thế để bác bỏ, lột mặt nạ học thuyết Darwin hay không? Nếu mà định luật Mendel đủ uy lực triệt tiêu thuyết tiến hóa Darwin thì không phải đợi mãi đến cuối thế kỷ thứ 20 (khoảng năm 1997) các nhà khoa học mới tung những trận đánh quyết định hầu xóa sổ giả thuyết này ra khỏi Khoa học và các sách giáo khoa của các học đường trên thế giới!

Bạn hãy đặt một bên cái định luật Mendel và những bằng chứng của các nhà khoa học mà tôi đã trích dẫn để cho mọi người nhận định: Một người tầm thường không sức lực và không võ nghệ như chúng ta, khi tiêu diệt sư tử cần một cái roi tre hay cần một khẩu đại liên?

Sau đây tôi sẽ giải thích rằng nguyên nhân tại sao tôi không cần biết đến một thuyết tiến hóa chân chính nào đó, cũng như tôi không cần biết đến có bao nhiêu loại thuyết tiến hóa!

Có một số người dù là Công giáo, dù là rất thông hiểu về giáo lý kinh Thánh đi nữa nhưng khi so sánh giữa Khoa học và đạo Công Giáo, họ vẫn băn khoăn và né tránh không dám trả lời trực tiếp câu hỏi: “Công Giáo và Khoa học ,nên theo bên nào”?

Việc Galileo bị Giáo hội Công Giáo cấm loan truyền việc trái đất quay chung quanh mặt trời trái với thuyết địa tâm của Plotolemy đã được những người chống đạo coi như là một bằng chứng để kết luận Công giáo là nghịch lại với Khoa học, rồi vênh vang tự hào chính khoa học mới là tôn giáo như phát biểu của bác học Einstein! Rất nhiều người Công Giáo cảm thấy rất ngượng ngùng khi không thể bào chữa cho việc Giáo hội đã sai lầm khi bức bách Galileo, cho nên một là nói lảng tránh, hai là cố gắng giải thích một cách gượng ép, mù mờ với mọi người rằng giữa đạo Công Giáo và Khoa học không có gì đối nghịch nhau…!

Việc trên rất giống như chúng ta chạy theo một kẻ “sang” để bắt quàng làm họ nhưng thay vì đáp trả lại cái bắt tay thân thiện, họ lại nhằm vào mặt chúng ta để cho vài bạt tai!

Có ai trong chúng ta dùng gậy ông đập lưng ông, tức là dùng chính Khoa học để cho những kẻ biết một nhúm cái gọi là khoa học đầu không tới đít thì không mà lại hòng công kích Đạo Công Giáo, sáng con mắt ra hay không? Thí dụ như vô số kẻ chống đạo thường rêu rao vũ trụ này đã hơn 13 tỷ năm, trái đất cũng hơn 5 tỷ năm trong khi Kinh Thánh lại bảo có 6 ngày! Thần đô huyền nhiệm, một cuốn sách mà mọi Ki tô hữu cần phải đọc, đã nói chính xác đến độ có số lẻ hẳn hòi khi chép rằng tính từ lúc tạo thiên lập địa cho đến khi Ngôi Lời giáng trần là khoảng sáu hay tám ngàn năm có cả số lẻ ngày tháng!

Đối với những người có đức Tin sâu xa thì chẳng cần phải dài dòng giải thích làm gì! Họ chỉ tin một điều rất đơn giản mà vô cùng chính xác: chỉ có duy nhất Thiên Chúa là Chân Thiện Mỹ. Nhưng những kẻ dở dở ương ương như chúng ta trong lòng vẫn khắc khoải băn khoăn: hình như có một sự gì không hợp lý và không có sức thuyết phục trong Giáo lý và Kinh Thánh của chúng ta!

Dù muốn dù không, không những đa số giới trẻ, mà rất nhiều người lớn hình như không thoát khỏi cái định kiến :”Khoa học là Chân Lý”,ít ra là ở trần gian này, cho nên khi bị vặn vẹo,chất vấn và bị ép buộc so sánh giữa Khoa học và Công Giáo, họ thường lảng tránh!

Tôi không biết bạn DomNTP nghĩ gì, nhưng tôi cho rằng thái độ không chống mà cũng chẳng theo như bạn ấy đã phát biểu trong suốt đề tài: CHẤP NHẬN hay TỪ BỎ thuyết tiến hóa và một số bài viết tranh luận gần đây, làm tôi phải nghĩ rằng bạn ấy vẫn tin rằng Khoa học là một sự chính xác, một điều “không thể sai lầm “! Giống y như hồi còn học tiểu học, tôi còn nhớ rất rõ cái loa phóng thanh đầu đường oang oang:” Hãy tin vào…. Không thể sai lầm”!

Tôi xin phát biểu rằng: “chỉ có duy nhất Thiên Chúa là Chân Lý”. Chính vì thế nếu những gì đối nghịch lại Chân lý sẽ không thể và không bao giờ được gọi là Chân Lý!

Thuyết địa tâm dưới mắt con người bây giờ là sai trái , ngu dốt chứ hàng ngàn năm trước khi nó còn đang ngự trị, nó là Khoa học đấy!

Định luật vạn vật hấp dẫn của Isaac Newton mà khi tính toán đường bay cho phi thuyền Apollo, cơ quan NASA vẫn còn phải dùng đến nó, và hơn hai trăm năm ngự trị nó là một định luật khoa học chính xác tuyệt vời đấy!

Thế mà ngay từ khi ra thuyết Tương đối rộng, tức khoảng hàng chục năm sau khi ra thuyết tương đối hẹp(1905), bác học Albert Einstein đã phải viết một số dòng xin lỗi bác học Newton vì ông biết đích xác rằng thuyết Tương đối rộng của ông sẽ khai tử định luật vạn vật hấp dẫn của Newton, nhất là trong một phạm vi tính toán rộng lớn như phạm vi thiên hà, một phạm vi rộng lớn của một vũ trụ mênh mông .Chính các nhà khoa học về thiên văn vũ trụ của NASA mà gần đây nhất đã dùng các máy móc thiết bi tối tân nhất kiểm chứng lại thuyết Tương đối rộng và thấy những tính toán hơn bảy tám chục năm trước của Einstein hoàn toàn chính xác!

Nhưng có chắc là thuyết Tương đối thọ lâu hơn định luật vạn vật hấp dẫn của Newton hay không ? Mọi người thử cày trên google cho kỹ sẽ tìm ra câu trả lời! Chỉ cần con người ta khám phá ra một tốc độ nhanh hơn ánh sáng,hay một cái tạm gọi là lỗ hổng thời gian, thì thuyết Tương đối của Einstein nếu không sụp đổ thì cũng phải xây dựng, sửa sai lại! Còn biết bao nhiêu cái mà con người ta không biết hoặc không thể biết được khi khám phá cái gọi là Khoa học chẳng hạn như đến bao giờ các nhà Khoa học sẽ báo cáo đầy đủ chân dung cái gọi là vật chất tối?

Nếu gọi là Chân Lý, mà nay đúng mai sai thì có còn gọi là Chân lý hay không? Những suy nghĩ , phán xét và nhận định của con người mà được mệnh danh là Khoa học có phải là Chân lý không khi mà hầu như tất cả những nhà bác học đều phải thốt rằng những hiểu biết của con người cực kỳ bé nhỏ so với hàng tỷ điều chưa biết? Đã vậy được một nhúm gọi là thành công thì hôm nay là vua , mai lại là nô lệ! Hôm nay được tung lên mây xanh, ngày mai lại mang đi chôn dưới mộ sâu!

Chúng ta đã được học rằng tội nguyên tổ gây ra hậu quả làm lòng trí con người trở nên tối tăm, kiêu ngạo và không nhận ra Thiên Chúa. Và đúng là một sự phán bảo chính xác khi con người chỉ vin vào một tí cái gọi là Khoa học để định chối bỏ Thiên Chúa! Tất nhiên không thể nói hễ theo Khoa học là nghịch lại cùng Thiên Chúa, mà phải nói rõ rằng Khoa học chính là một trật tự mà Thiên Chúa đã sáng tạo và đặt thành một quy luật, và chúng ta thay vì tôn vinh kỳ công ấy, lại vịn vào những kỳ công đó để nghịch lại Thiên Chúa, chúng ta mới có tội mà thôi!

Để kết thúc, tôi cho rằng vẫn chưa có ai phản bác được những chứng minh mà các nhà khoa học hàng đầu thế giới đã nêu ra để khai tử cái thuyết tiến hóa của Darwin, và kể luôn cả một hay nhiều cái thuyết tiến hóa cao siêu, kỳ diệu hay rất khoa học nào đó mà đến bây giờ tôi vẫn không được ai mô tả rõ hình dáng, mặt mũi của chúng là như thế nào! Cái ước mơ lật đổ Thiên Chúa bằng cái gọi là Khoa học ngự trị không phải ít trên tâm trí của rất nhiều nhà khoa học, toán học, thiên văn học, nhất là một nhóm Khoa học gia đã từng đề nghị với chính phủ rằng:” Hãy chi cho chúng tôi 10 tỷ USD (để làm máy gia tốc hạt), chúng tôi sẽ giao nộp Chúa cho các ông”. Thế rồi tháng 7 năm 2012 vừa qua, người ta đã tìm ra tông tích của một loại hạt hạ nguyên tử mà báo chí thường mệnh danh là “hạt của Chúa” (hạt Higgs) . Nhưng Chúa thì vẫn ngự trên Thiên Cung không thể chạm tới, mà các nhà khoa học lại đối đầu với vấn đề giải quyết “một lực thứ năm” sẽ phát sinh. Thế là cái hy vọng thống nhất mọi lực trong vũ trụ thành một lực thống nhất hầu như tiêu tan, de dọa nghiêm trọng ước mơ giải thích một vũ trụ không phải do Thiên Chúa mà do vật chất tự hình thành!

Tôi xin kết thúc đề tài nói về thuyết tiến hóa ở đây , và nay mai sẽ trả lời tiếp các câu ,các vấn đề còn tồn tại. Xin thông cảm vì cuối năm bận việc rất nhiều nên hơi chậm trễ phúc đáp.

Tôi cũng rất thành tâm mong bạn thenguyen tức DomNTP hãy tha lỗi và bỏ qua nếu những lời trong bài viết này xúc phạm đến bạn. Tôi cũng như bạn đều là người Công Giáo, và đều muốn tôn vinh Thiên Chúa. Tôi cũng chỉ là một con người tầm thường đang cố gắng sửa đổi những tính xấu ẩn sâu trong con người mình nhưng chưa thể “ngon “ ngay được! Mong rằng bạn hãy hiểu cho tôi….

Bạn teenvnlabido rất thân mến,

Lời đầu muốn nói với bạn là : hãy cứ vui mừng và hy vọng. Đừng có băn khoăn gì hết bạn à, nhiều khi trao đổi với bạn cũng vui lắm. đời mà, nhiều khi bức xúc chả biết cãi với ai, gặp bạn đôi khi "quý hơn vàng" nữa đấy. Có vài đứa em vẫn hay nói : anh hơi thừa thời gian mà cứ rỗi hơi trả lời cái thằng ấy (xin lỗi tôi dùng nguyên văn) làm gì cho mệt, để sức mà "nghịch ngợm đời" còn hơn. Nhưng tôi vẫn vui vẻ mà nói : chả sao cả, không cãi sao lại lòi ra thêm mớ bài nghịch ngợm.

Bây giờ thì quay trở lại đề tài bạn nhé !

Trong bài "Nhà khoa học, con khỉ và nải chuối", tôi một lần nữa minh định rõ các vấn đề sau :
- Thuyết tiến hóa xuất hiện trước Darwin hơn 2000 năm
- Darwin hệ thống và phát biểu một cách có khoa học.
- Kết luận : "tổ tiên loài người là con khỉ" là do một số môn đồ của học phái Darwin phát biểu, không phải do chính Darwin phát biểu.
- Quá trình tiến hóa là có thật, bằng chứng là các nghiên cứu khoa học chân thực.
- Định luật di truyền của Gregor Mendel cho thấy kết luận "tổ tiên loài người là con khỉ", là không đúng cần loại bỏ.
- Ngoài định luật di truyền của Gregor Mendel còn có nghiên cứu về di truyền trên ruồi giấm của Morgan củng cố thêm một lần nữa.

Trong bối cảnh chỉ phi bác lại kết luận "tổ tiên loài người là con khỉ" nên tôi không cần bàn luận sâu xa thêm, chỉ dừng lại tại định luật di truyền để thấy rằng kết luận kia phản khoa học. Nhưng thực ra các nghiên cứu khoa học cho đến hôm nay thì cho thấy rõ là nơi sinh vật khi phát triển thì đồng thời có cả : di truyền và tiến hóa.

Về di truyền thì đã có ADN làm minh chứng là các bộ nhiểm sắc thể rồi. Còn về tiến hóa thì trong bài viết về ăn chay của bạn, trong đó đã sử dụng hình thức tiến hóa này. Bạn chứng mình là protein trong động vật giúp con người mở mang trí não và thể chất này nọ thì đó không phải là sự tiến hóa qua rất nhiều đời hay sao ? Nếu đó không phải là sự tiến hóa thì lý do đưa ra việc phản đối ăn chay không sát sinh của bạn lại không có cơ sở. Còn nếu đó là tiến hóa thì tại sao thuyết tiến hóa lại không đáng lưu tâm khi ý hướng đó được bạn vận dụng để chứng minh một vấn đề khác ?

Đâu phải mãi đến năm 1997 khoa học mới biết đến những sự kiện bạn nêu mà nói thuyết tiến hóa của Darwin vô giá trị. Nếu có cơ hội tìm đọc quyển "L'humanité préhistorique" (Tiền sử nhân loại) viết năm 1922 của De Morgan (nxb Prehistoric Man, New York, 1925) thì sẽ thấy lỗ hổng của thuyết tiến hóa, bằng chứng khoa học hẳn hoi đấy.

Từ khi Darwin phát biểu thuyết tiền hóa, mãi đến 1950 Hội Thánh mới chính thức lên tiếng về thuyết này bằng Thông Điệp Humani Generis (Sáng tạo nhân loại) của Đức Pio XII là vì Hội Thánh phải dựa vào các bằng chứng chắc chắc, mới có thể nói đúng về sự thật. Trong Thông điệp này có một câu được dịch như sau : "cơ thể người ta có thể do một cơ thể nào tiến hoá thành ra, chí như linh hồn phải nhờ Thiên Chúa can thiệp cách riêng". Và năm 1996 Đức Gioan Phaolo II có nói : “… những kiến thức [khoa học] mới nhất cho chúng ta thấy sự tiến hoá [xác thực] hơn là một giả thuyết".

Xin đặc biệt lưu ý là trong văn mạch của 2 vị Giáo Hoàng đều không có nói rằng thuyết tiến hóa đúng hay sai. Hai vị chỉ cho biết : sự tiến hóa có thể là xác thực và lưu ý về mặt nghiên cứu khoa học. Nếu dùng 2 đoạn văn đó mà nói 2 vị Giáo Hoàng thừa nhận thuyết tiến hóa là đúng hoàn toàn thì thật oan cho 2 ngài quá.

Bạn nên quan sát và thấy vì sao tôi chọn định luật di truyền của Gregor Mendel làm cơ sở chính cho những biện luận của tôi :
- Gregor Mendel là một linh mục Công Giáo, tôi chọn vì qua đó vinh danh Hội Thánh.
- Trong chương trình học thời tôi và bạn thì đều được tiếp cận định luật này.
- Khi nói về di truyền thì bộ nhiểm sắc thể và ADN là những kiến thức chương trình học cho học sinh bây giờ vẫn dùng và phổ biến nhất.

Còn nếu nói về các nhà khoa học có liên quan đến thuyết tiến hóa sau Darwin, muốn đem ra biện luận thì nhiều lắm, tôi kể sơ ra nhé : De Vriès, Weismann, Mitchourine, Lyssenko, Spencer, De Morgan, H.Bergson, Teilhard de Chardin.... Nghe bấy nhiêu tên thôi đã mệt rồi huống hồ đem các công trình khoa học của các ông ra nữa thì đọc dài dòng quá mấy ai mà đọc cho nổi. Vả lại cái gì là định luật thì tính bất biến của nó sẽ tồn tại, không thay đổi, dùng định luật di truyền mà chứng minh thì sẽ dễ dàng thấy rõ hơn. Một bình diện rộng hơn nữa là sẽ kết nối được sự liên thông của khoa học và tư tưởng trong vấn đề này : định luật di truyền nói cái gì cha mẹ có thì truyền sang con cái, Thánh Augustine cũng nói "vì thế nên lúa không sinh ra đậu, và đậu không sinh ra lúa, cũng như thú không sinh ra người, hay là người không sinh ra thú".

Đọc ít, đọc ngắn người ta còn chê không thèm đọc huống hồ là đọc dài dòng và sâu xa khó hiểu. Những người mà ngày nay cứ còn vô tri nghe cái kết luận "tổ tiên loài người là con khỉ" và chỉ dựa vào thuyết tiến hóa Darwin thì thật "đốt bỏ sách còn hơn". Họ là những người chỉ có nghe mà không tìm hiểu những gì mình nghe là đúng hay sai. Tâm lý con người mà "tam nhân thành hổ" hay như Josef Goebbels nói đó: "Một điều lừa dối, bịa đặt khó tin nhất, nếu được nhắc đi nhắc lại trăm ngàn lần sẽ được mọi người tin là thật”.

Không tin thì bạn cứ thử khảo sát đi, hỏi một câu đơn giản trong đề tài này thôi : có phải chính Darwin nói "tổ tiên loài người là con khỉ" hay không ? Xem thử xem bao nhiêu người đáp không phải là bạn biết ngay, vì họ chỉ nghe truyền miệng chứ mấy ai đã đọc hết được 2 quyển sách của Darwin viết và biết ông không hề nói câu đó đâu.

Vài dòng lan man thôi bạn nhé. Thân mến !