Thư Đức Giám Mục Giáo phận Qui Nhơn gửi các anh chị em ca viên nhân ngày cử hành Năm Đức Tin
Anh chị em ca viên thân mến,
1. Chúng ta đang cùng với Giáo Hội hoàn vũ sống Năm Đức Tin, đặc biệt nhấn mạnh đến việc củng cố đức tin của mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận. Một đức tin vững mạnh không những phải được tuyên xưng, được sống và làm chứng, mà còn phải được cử hành. Trong tự sắc Porta fidei về Năm Đức Tin, số 9, Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã viết: “Năm này sẽ là một cơ hội thích hợp để tăng cường việc cử hành đức tin trong phụng vụ”. Các cử hành đức tin trong phụng vụ không chỉ diễn tả đức tin, mà còn có sức củng cố đức tin của từng người tham dự và của toàn thể cộng đoàn. Để đạt được điều ấy, “Mẹ Giáo Hội tha thiết ước mong toàn thể tín hữu được hướng dẫn tham dự các việc cử hành phụng vụ cách trọn vẹn, ý thức và linh động”.[1]
2. Một trong những yếu tố góp phần quan trọng làm cho việc cử hành phụng vụ trở nên linh động và sốt sắng chính là thánh ca và thánh nhạc. Ngay từ thời Cựu Ước, dân Chúa đã biết sáng tác và ca hát các thánh vịnh cùng với sự phụ họa của các nhạc cụ. Giáo Hội công giáo tiếp tục phát huy truyền thống này, như lời thánh Phaolô nhắn nhủ các tín hữu Êphêxô: “Hãy cùng nhau đối đáp những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca do Thần Khí linh hứng; hãy đem cả tâm hồn mà ca hát chúc tụng Chúa” (Ep 5,19; x. Cl 3,16-17).[2] Công đồng Vaticanô II cũng khẳng định: “Truyền thống âm nhạc của toàn thể Giáo Hội đã kiến tạo nên một kho tàng vô giá, vượt hẳn mọi nghệ thuật khác, nhất là vì điệu nhạc thánh đi liền với lời ca, góp phần cần thiết hoặc trọn vẹn trong phụng vụ trọng thể”.[3]
3. Thánh ca và thánh nhạc càng mang tính thánh thiện “khi chúng liên kết chặt chẽ hơn với hành động phụng vụ”, và thể hiện được ba chức năng chính, đó là “diễn tả lời cầu nguyện cách dịu dàng hơn, cổ võ sự đồng tâm nhất trí và làm cho các nghi lễ thêm phần long trọng”. Như thế, thánh ca và thánh nhạc giúp cho phụng vụ đạt được “mục đích là làm vinh danh Thiên Chúa và thánh hóa các tín hữu”.[4]
Trong tác phẩm tự thuật mang tựa đề Tự thú, thánh Augustinô đã thưa với Chúa như sau: “Bao lần con đã rơi lệ khi nghe các thánh thi, thánh ca của Chúa, những âm thanh dịu dàng vang lên trong thánh đường của Chúa, con đã xúc động biết bao! Các âm thanh đó rót vào tai con, và chân lý được tinh luyện trong trái tim con, từ đó niềm hứng khởi đạo đức sục sôi lên và nước mắt tuôn tràn, những điều đó làm cho con hạnh phúc”.[5] Có lẽ cũng từ kinh nghiệm này mà ngài đã có một câu nói bất hủ: “Hát là cầu nguyện hai lần”.[6]
4. Trong cuộc sống đời thường, lời ca tiếng hát có sức xóa tan u sầu, tạo được niềm vui, tăng cường sức lực, nối kết mọi người và diễn tả tình yêu. Cũng vậy, trong đời sống tôn giáo, thánh ca và thánh nhạc có sức nâng đỡ tâm hồn, động viên tinh thần, củng cố đức tin, tạo được sự đồng tâm nhất trí và bày tỏ tình yêu đối với Thiên Chúa. Hơn nữa, trong hoàn cảnh mới chúng ta đang sống, Năm Đức Tin mời gọi mọi người thực hiện một cuộc Tân Phúc Âm Hóa, tức là rao giảng Tin Mừng với một nhiệt tình mới, bằng những phương pháp mới và những cách diễn tả mới. Có thể nói: rao giảng Tin Mừng bằng lời ca chính là một cách diễn tả mới phù hợp với thời đại hôm nay.
5. Để thánh ca và thánh nhạc có thể đạt được những hiệu quả tuyệt vời như thế, cần phải có nhiệt tình và sự hy sinh đóng góp của các ca viên thuộc các ca đoàn cũng như cộng đoàn. Các ca đoàn có một chỗ đứng đặc biệt không thể thiếu trong các cử hành phụng vụ, đặc biệt trong những dịp lễ trọng. Tuy nhiên vai trò của ca đoàn không loại bỏ sự tham gia của cộng đoàn. Vì thế công đồng Vaticanô II đã dạy: “Về phần các giám mục và chủ chăn khác, hãy nhiệt tâm lo lắng để trong bất cứ nghi lễ nào có hát, tất cả cộng đoàn tín hữu đều có thể tham dự một cách linh động vào những phần dành riêng cho họ”.[7]
6. Là những người được Thiên Chúa phú ban một khả năng âm nhạc, một giọng hát tốt, anh chị em hãy nhiệt tình tham gia các ca đoàn trong giáo xứ, dù phải hy sinh sức khỏe và thời giờ, để giúp cộng đoàn dân Chúa thêm sốt sắng và thánh thiện khi tham dự các cử hành phụng vụ, nhất là thánh lễ. Hơn nữa, chính nhờ tham gia ca đoàn, anh chị em sẽ có dịp và có động lực để tham dự các cử hành phụng vụ cách thường xuyên hơn. Khi diễn tả tâm tình qua lời ca tiếng hát, chính bản thân anh chị em cũng thêm lòng sốt sắng. Anh chị em cũng hãy siêng năng tham dự những cuộc tĩnh tâm, hội thảo, học hỏi, chia sẻ, cầu nguyện, dành cho các ca viên trong giáo xứ, nhờ đó anh chị em ý thức hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc mình làm, về vai trò và sứ mạng của mình, để có thể luôn hăng say trong công việc cao cả đáng quí này.
Xin Thiên Chúa chúc lành cho anh chị em và cho công việc phục vụ của anh chị em, đặc biệt trong ngày cử hành Năm Đức Tin cho các ca đoàn trong giáo phận. Kính chúc anh chị em một Năm Đức Tin thật nhiều hồng ân, một mùa Giáng Sinh chứa chan an bình và một năm mới đầy tràn hạnh phúc.
Tòa Giám mục Qui Nhơn, ngày 14 – 12 – 2012
+ Matthêô Nguyễn Văn Khôi
Giám mục Giáo phận Qui Nhơn
