Tình bạn

TÌNH BẠN

Cuộc sống như một dòng chảy hiện sinh, chan hòa bằng bao mối tương quan. Một trong những mối tương qua gần gũi nhất với con người, đó là tình bạn. Có lẽ ai trong chúng ta cũng có nhiều bạn bè, nhưng để có được người bạn đích thực, người bạn có khả năng chia sẻ cả khi buồn cũng như lúc vui, khi hạnh phúc cũng như lúc gặp bất hạnh đau khổ…thật không dễ chút nào. Lời sách Huấn Ca quả chí lí khi xác quyết, có người bạn tốt là ta có một kho tàng quý giá.
Tôi giả định rằng trên đời này không có sự hiện hữu của tình bạn, điều gì sẽ xảy ra? Hẳn thật thế gian mãi mãi như một ngày mưa phùn gió bấc, không có ánh mặt trời, như đêm đen dày đặc không tinh tú, không ánh sao. Tình bạn không giới hạn bởi tuổi tác, địa vị. Lúc nào tình bạn cũng đẹp, cũng cần thiết cho cuộc sống. Tình bạn là nền tảng để tôi xây dựng tình người. Tình bạn làm cho tôi được lớn lên và được trở nên chính mình nhiều hơn. Tình bạn thì phổ quát, hiển nhiên và tất thiết, thế nên khi tôi khước từ tình bạn chẳng khác gì tôi loại bỏ hạnh phúc, niềm vui. Như lời Cicéron đã quả quyết: “đẩy tình bạn khỏi cuộc sống chẳng khác chi đẩy mặt trời khỏi thế gian này”.
Như một cách để yêu thương, tình bạn thể hiện sự quan tâm chăm sóc giữa hai con người với thái độ chân thành, chấp nhận, tôn trọng và bình đẳng với nhau. Trong mối liên kết yêu thương giữa hai người được nuôi dưỡng và mỗi người có thể phát triển nhân cách của mình một cách lành mạnh, trong tương quan này có thể gọi là mối tương qua “mình với ta”. Thời còn đi học trung học, tôi thường bắt gặp các câu thơ hồn nhiên của trang lứa học trò tặng cho nhau khi phải xa nhau, nó cũng phác họa nên một tình bạn:
“Bạn với tôi như hằng đẳng thức
Sống bên nhau như hai vế phương trình
Xa nhau, thương nhớ bình phương nhé
Hẹn ngày gặp lại sẽ chứng minh”.
Tình bạn sẽ được chứng minh khi tôi xem tình bạn như là mục đích chứ không phải là phương tiện để cho mình đạt đến đích. Dù bạn và tôi có khác nhau về tính cách, sở thích, cuộc sống, nhưng bạn cũng được xem như là mục đích, chứ không phải là phương tiện cho tôi đạt đến mục đích, nhất là mục đích có lợi cho riêng tôi theo kiểu lợi dụng. Dù bạn và tôi có khác nhau về tính cách, sở thích, cuộc sống, nhưng bạn cũng được xem như một vế của phương trình cuộc đời. Bởi bạn cũng có quyền sống, vui chơi, học hành và hạnh phúc như tôi và như mọi người. Cũng như các chữ cái được dùng trong toán học x,y,z…dù có khác nhau về ý nghĩa và mặt chữ nhưng cũng từ đó mà người ta lập nên được phương trình. Nhiều lúc bài toán phương trình không thể giải đáp nỗi nếu người học trò quên đi hằng đẳng thức. Cũng thế cuộc sống của tôi và bạn sẽ bế tắc, mất hết ý nghĩa nếu không xem tình bạn là một “huyền nhiệm” vô biên vô tận trong sự khám phá không ngừng, đồng thời đáng được trân trọng và ghi nhớ.
Không có gì tệ hại hơn khi có sự lừa dối và lợi dụng trong tình bạn. Bởi thế, sự thành thật và trung tín là đức tính không thể thiếu trong tình bạn. Một người bạn tốt thực sự là người gắn bó với tôi và bạn cả lúc tôi và bạn sa cơ lỡ bước, lúc tôi và bạn chẳng còn gì. Trong những câu ngạn ngữ Trung Hoa cũng có những câu đầy tính thuyết phục, triết lý như: “khi hạn hán mới biết những nguồn suối tốt và trong nghịch cảnh mới thấy ai là bạn hiền”. Ngoài ra một thái cực khác cũng cần nói tới đó là sự hiện diện chia sẻ lúc tôi và bạn thành công. Vì lẽ có nhiều lúc hạ mình xuống phân ưu khi hoạn nạn thì dễ nhưng hạ mình xuống chia vui khi bạn thành công mới là khó. Khó như thế mới thấy được sự trân trọng nhau đích thực.
Trong thực tế tình bạn tốt cũng có hai chiều “cho và nhận”. Vì tình chỉ ban phát là tình bố thí thương hại, còn tình chỉ đón nhận là tình vị kỷ, tính toán. Thế nên trong tình bạn không có thống trị, thương hại bố thí, cũng không quy hướng về mình, không đơn điệu nhưng hòa điệu, hòa đồng và bình đẳng với nhau. Khi ca ngợi tình bạn Lamartine đã phải thốt lên: “tình bạn là nước hoa ướp thơm cuộc đời, là sự dịu dàng làm êm ả đời sống, là kỷ niệm làm cho cuộc đời thêm tươi”.
Khi nhìn vào mối tương quan bằng hữu đó, tôi ý thức hơn về mối tương quan giữa tôi với Thiên Chúa. Dù tôi chỉ là thụ tạo nhưng Thiên Chúa đã yêu thương và cho tôi nên bạn hữu với Người. Tự cái thủa xa xưa ấy, khi Thiên Chúa đi dạo với Ađam trong vườn Êđen vào những buổi chiều gió lên, cho đến khi Người cho xuất hiện thêm một người mới là Eva để xoa dịu nỗi buồn cô đơn, mênh mang của Ađam. Từ đó giữa con cái loài người có những mối tình bằng hữu thiết thân và đỉnh cao là mối tình giữa Ngôi Lời với con người. Mối tình ấy, Người đã giữ mãi cả lúc chết đi cho con người vào buổi chiều hoàng hôn ngã màu tím, “tất cả là tình bạn”. Vì thế, hôm nay tôi và bạn nhận lãnh được thần khí để trở thành con cái Thiên Chúa, thành bạn hữu của Ngôi Lời. Quả vậy, Ngôi Lời đã gọi chúng ta là bạn hữu, và chỉ trong mối tương quan bằng hữu này, chúng ta mới có thể ở lại nơi cung lòng của Người và Người mới có thể ở lại nơi trung tâm sâu thẳm cuộc đời ta. Vì thế, sẽ không có sự thăng tiến đời sống tâm linh đích thực, nếu mối tương quan giữa ta với Lời chỉ dừng lại ở tương quan chủ - tớ, đầy sợ hãi, đầy tính toán.
Vậy tôi sẽ cùng với bạn xây dựng một mối tương quan ngôi vị, một tình bạn với nhau và cao hơn với Đấng đã đến “làm người để cho tôi và bạn được làm Chúa”.

Agapaw