Mười ba con ma : Nhãn

Lần đầu tiên tôi bước rạp xem phim 3D phải nói là cảm giác hoàn toàn lạ lẫm so với trước đây. Các bộ phim truyền thống với chất lượng hình ảnh và âm thanh cao cấp cũng thực sự là thua kém loại hình 3D ít nhiều. Cảm giác xem phim 3D làm tôi nhớ đến lúc còn nhỏ được đến các khu vui chơi là thích đi vào nhà cười. Chẳng biết trong cái thời hiện đại như bây giờ, các em thiếu nhi còn biết được niềm vui nho nhỏ như khi bước vào nhà cười không nữa ? Có thể là niềm vui đó quá đơn sơ không được hấp dẫn như các game đầy tính phiêu lưu và lung linh sắc màu. Soi mình truớc những tấm gương, cái lồi, cái lõm, khi nhìn vào ta lại thấy to-nhỏ, méo-tròn; ô hay sao hôm nay ta thật ngộ nghĩnh ! Tuy nhiên trong cái đơn sơ của những tấm kính nhà cười lại có cả một bài học lớn trong đời người : thấy vậy mà không phải vậy.

Chuyện xưa kể lại rằng Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ Lỗ sang Tề. Thời đó chiến tranh liên miên, chư hầu loạn lạc, dân chúng đói khổ. Thầy trò Khổng Tử rau cháo cầm hơi. Nhưng không một ai kêu than thoái chí. Ngày đầu tiên đến đất Tề, một nhà hào phú từ lâu đã nghe danh Khổng Tử, đem biếu ít gạo. Khổng Tử phân công : Tử lộ dẫn các môn sinh vào rừng kiếm rau. Nhan Hồi đảm nhận việc thổi cơm.

Nhà trên cách bếp một cái sân nhỏ. Khổng tử đang đọc sách, bỗng nghe tiếng động mạnh từ bếp vọng lên. Khổng Tử nhìn xuống bếp, thấy Nhan Hồi dùng đũa xới cơm cho vào tay, nắm từng nắm nhỏ, đưa lên miệng ăn. Khổng Tử thở dài, ngửa mặt lên trời than rằng: Chao ôi! Học trò nhất của ta mà đi ăn vụng! Chao ôi! bao nhiêu hy vọng ta đặt vào trò Hồi nay thành mây khói !

Mọi người mang rau về, luộc rau, dọn cơm ở nhà trên, cùng chắp tay mời thầy dùng bữa. Khổng Tử nói: Trong cảnh hoạn lạc này, thầy trò ta bôn ba đã lâu nay trên đất Tề có được bữa cơm đầu tiên, làm ta chạnh lòng nhớ đến quê hương nước Lỗ. Ta nhớ đến bậc sinh thành nên ta muốn xới một bát cơm để cúng dâng, các con bảo có nên chăng ? Trừ Nhan Hồi đứng im, còn các môn sinh đều chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nên ạ!” Khổng Tử lại nói: “Nhưng không biết nồi cơm này có sạch hay không?”

Tất cả học trò không rõ ý Khổng Tử muốn nói gì nên ngơ ngác nhìn nhau. Lúc bấy giờ Nhan Hồi chắp tay thưa: Cơm đã ăn trước rồi không nên cúng. Bởi vì khi con mở vung ra xem thử cơm đã chín chưa? Chẳng may một cơn gió tràn vào, bồ hóng và bụi trên mái rơi xuống. Con nhanh tay vội đậy nắp vung lại, nhưng không kịp. Con xới lớp cơm bẩn ra định vứt đi. Nhưng cơm thì ít mà anh em lại đông. Chúng sẽ mất một suất ăn. Con đã mạn phép Thầy và anh em, ăn trước phần cơm bẩn ấy. Như vậy là hôm nay con đã ăn cơm rồi. Bây giờ con xin phép chỉ ăn phần rau.

Nghe xong Khổng Tủ mới ngửa mặt lên trời, than rằng: Chao ôi! Thế ra trên đời này có những việc chính mắt mình nhìn thấy trông thấy rành rành mà vẫn không phải là sự thật. Chao ôi! Suýt tý nữa, Khổng Tử này đã là một kẻ hồ đồ.

Một vài tấm gương lồi lõm, một nồi cơm có thể cho người ta thấy cả một bài học lớn trong cuộc sống. Thì tất nhiên rất nhiều cái mà người ta nhìn thấy trong cuộc sống này đều có thể rút ra những bài học theo cách khác nhau. Tuy nhiên điều đó cũng nói lên rằng tầm nhìn của con người trong đời sống này rất hạn chế. Đang khi đi lại trên cõi đời này và hít thở bầu không khí này, bất luận có mong muốn điều gì khác đến đâu, cũng chỉ có thể thấy những mảnh rời của một điều bí ẩn mà chẳng tài nào ráp nối chúng cho khớp với nhau. Từng cái nhìn hẳn sẽ là những bài học lớn nhưng nếu không có sự bao dung và điềm tĩnh sẽ không bao giờ có thể nhận ra mục đích của từng khó khăn gặp phải. Cũng như Khổng Tử đã bao dung và điềm tĩnh mà cho Nhan Hồi cơ hội, chính lúc đó mới nghe thấy được điều mà ông không thấy. Ánh mắt đầy yêu thương sẽ làm trải lộ ra và giúp thấy tường tận công dụng của từng bàn tay trợ giúp, từng lời khuyên bảo và thậm chí từng nụ cười đã chia sẻ đi trong những cơn thử thách của cuộc sống. Đó là điều mà người xưa nói đến cho cách nhìn một cách tưởng chừng như ngây ngô : "vậy mà không phải vậy, không phải vậy mà là vậy" !

Dom.NTP, 06-05-20133