Bài giảng lễ Chúa nhật 22 thường niên B - 2015

SUY THOÁI TRONG ĐỜI SỐNG ĐỨC TIN

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí – Gp. Xuân Lộc

Chúng ta thấy hiện nay, nhiều hoạt động văn hóa lễ hội tại Việt Nam đang trong tình trạng hết sức lộn xộn và bị biến thái. Các nhà quản lý hầu như không quản lý nổi nên họ để mặc các lễ hội tự do tự phát. Vì thế, các lễ hội văn hóa tôn giáo tâm linh ngày càng mang tính chất kinh doanh và đáp ứng những nhu vật chất, bình dân mê tín. Người ta chú trọng nhiều đến yếu tố thu lợi hơn là giá trị văn hóa tôn giáo. Ví dụ, ngày Giỗ tổ Hùng Vương được coi như ngày quốc lễ, nhưng việc tổ chức nhắm đến kinh doanh hơn là tâm tình biết ơn tổ tiên. Người ta khoe mẽ những chiếc bánh chưng bánh dày to kỷ lục, nhưng nhân bên trong thì bằng giấy vụn, hoặc đồ giả. Cùng với hình thức bên ngoài là tình trạng buôn thần bán thánh, cầu lộc cầu tài để thu tiền.

Tình trạng suy thoái trong đời sống đạo cũng rất dễ xảy ra khi con người không bám sát chuẩn mực của Đấng Sáng lập, khi muốn thêm những ý kiến cá nhân vào các chuẩn mực đó, tạo ra những hình thức dễ dãi đáp ứng cho đám đông. Thời Chúa Giêsu cũng đã xảy ra tình trạng biến thái trong đời sống đạo nơi những người Do Thái, đặc biệt nơi những người có trách nhiệm. Hôm nay Tin Mừng cho thấy, Chúa Giêsu trách những Biệt Phái, luật sĩ, vì họ đã đặt ra quá nhiều chi tiết hình thức trong đời sống đạo.

Người Biệt Phái chỉ trích các môn đệ của Chúa không giữ tập tục tiền nhân. Khi chỉ trích như thế, họ muốn trách cả Chúa Giêsu là người không giữ luật và không biết dạy các học trò của mình giữ luật. Người Do Thái quan niệm rằng chỉ có họ là dân thánh, còn các dân khác đều là phàm tục. Vì thế, khi tiếp xúc với người ngoại, họ phải tắm rửa vì sợ nhiễm ô uế. Khi ăn, họ rửa chén bát, rau thịt mua ở chợ phải thanh tẩy vì sợ bám bụi ô uế của dân ngoại. Rửa tay trước khi ăn theo tục lệ do Thái, không phải là việc rửa tay giữ vệ sinh khi ăn, mà là nghi lễ thanh tẩy.

Người Pharisiêu chuyên tâm giữ chi tiết của lề luật, nhưng điều chính yếu họ lại không giữ. Hơn nữa, họ giữ lề luật không phải vì yêu mến Thiên Chúa cho bằng muốn thể hiện khả năng và sự đạo đức của mình. Họ cho rằng khi chu toàn lề luật chi tiết như thế, Thiên Chúa sẽ mắc nợ họ và mọi người sẽ khen ngợi họ. Người Pharisiêu giữ luật không phải vì Thiên Chúa mà vì bản thân. Chúa Giêsu đã không chấp nhận thái độ như thế, Ngài không muốn một lối sống đạo hình thức bên ngoài nhưng vô hồn, trống rỗng bên trong. Ngài không muốn con người giữ luật chỉ vì sợ luật, nhưng Ngài muốn mọi người tôn trọng lề luật vì lòng yêu mến thúc đẩy.

Chúa Giêsu đã trích lời Isaia để cảnh người Pharisiêu: Dân này tôn kính ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì xa Ta. Thiên Chúa là Cha yêu thương, Ngài muốn chúng ta đến với Ngài trong tâm tình của người con đến với cha mình. Chúa muốn chúng ta giữ luật để hoàn thiện bản thân và để sống xứng với tư cách là con Thiên Chúa, chứ không muốn những hình thức giả trá bên ngoài. Ngài muốn chúng ta đến với Chúa bằng tấm lòng tin kính mến yêu, chứ không như dân ngoại đến với thần linh của họ như để đút lót, mua chuộc.

Cũng dịp này, Chúa Giêsu giải thích cho người Biệt Phái rằng: Điều làm cho người ta ra ô uế không phải từ cái chén, cái bình hoặc mớ rau con cá, mà là những cái phát xuất từ bên trong con người. Từ suy nghĩ sai, tư tưởng xấu, sẽ dẫn đến hành động xấu; từ những tư tưởng tà dâm, gian tham, độc ác, xảo trá, ganh tị, kiêu ngạo, ngông cuồng sẽ làm ô uế tâm hồn con người. Khi những tư tưởng này thể hiện ra bên ngoài qua hành động, nó sẽ là những hành động ô uế và gian ác. Như thế, Chúa Giêsu cho thấy việc tẩy rửa bên ngoài chén bát hoặc rửa tay trước khi ăn, không quan trọng cho bằng việc tẩy rửa tâm hồn. Việc đến với Thiên Chúa bằng tâm hồn đơn sơ, trong sạch thì đẹp lòng Chúa hơn là những nghi lễ rườm rà. Việc chu toàn giới răn lề luật vì lòng yêu mến Thiên Chúa thì tốt hơn là hình thức bên ngoài.

Ngày xưa, biết lòng dân hay thay đổi, ông Môsê cũng đã từng cảnh báo Israel: Anh em hãy nghe những thánh chỉ của Thiên Chúa và đem ra thực hành để được sống và được vào đất Chúa hứa. Đừng thêm gì cũng đừng bớt gì, nhưng phải giữ những mệnh lệnh của Đức Chúa. Hãy giữ và đem ra thực hành, nhờ đó anh em được các dân tộc coi là khôn ngoan. Cũng cùng tư tưởng ấy, thư Giacôbê nhắn nhủ: Anh em hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em, lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em. Hãy đem lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình.

Lời Chúa hôm nay cảnh báo chúng ta về sự suy thoái trong đời sống đức tin. Chúng ta thường tự hào mình là đạo gốc, đạo dòng, nhưng nhiều người đã chỉ còn sống đạo hình thức như các người biệt phái. Nhiều người mang tên là người có đạo, nhưng không thực hành đạo. Nhiều người sống đạo theo thói quen mà không hề hiểu ý nghĩa của việc mình làm, nhiều người khác lại coi trọng những điều tuỳ phụ mà bỏ qua những điều chính yếu. Nhiều tín hữu tin Chúa, theo đạo do cha truyền con nối, nhưng đời sống kém xa các tân tòng và người ngoại đạo. Nhiều Kitô hữu tin Chúa nhưng không hiểu biết giáo lý và Tin Mừng, vì thế, họ sống đạo cách vô hồn không có lòng yêu mến bên trong. Nhiều tín hữu thích những cuộc kiệu linh đình nhưng bỏ qua việc cầu nguyện, dâng lễ và rước lễ. Bên cạnh đó, nhiều Kitô hữu cho rằng đạo mình khó, nên họ đi tìm một lối sống đạo dễ dãi, chấp nhận bắt tay thoả hiệp với các hình thức ngoại giáo, an phận với một vài thói quen nào đó.

Sự suy thoái trong đời sống đạo còn thể hiện nơi đời sống cộng đoàn, khi chúng ta chỉ chú tâm vào những phô trương cờ quạt, kèn trống, nhưng lại quên việc canh tân, chỉnh sửa đời sống, lơ là trong việc xây dựng đời sống đạo trưởng thành và tình bác ái. Nhiều cộng đoàn bên ngoài sinh hoạt rất rầm rộ, nhưng bên trong thiếu sức sống và nhiệt tâm loan báo Tin Mừng, thiếu tình bác ái và sự sẻ chia. Nhiều người thích đứng ngoài chỉ trích cộng đoàn nhưng lại không chung tay xây dựng.

Chúng ta sống trong một vùng nhiều người Công giáo, nhưng trong đời sống gia đình, trong xóm ngõ, chúng ta không thể hiện được vẻ đẹp của Tin Mừng. Khi phải chọn lựa giữa lề luật Thiên Chúa và tiền bạc danh vọng, nhiều người đã nhắm mắt bước qua luật Thiên Chúa, bỏ Thiên Chúa qua một bên chỉ vì một chút lợi lộc hoặc một chút khó khăn. Nhiều người vẫn đến nhà thờ, vẫn đọc kinh dâng lễ, nhưng ra khỏi nhà thờ thì sống chanh chua lươn lẹo, nuôi trong mình sự thù ghét, oán hận không xứng là người Công giáo.

Lời cảnh báo của Chúa Giêsu cũng là lời cảnh báo các linh mục chúng tôi. Chúng tôi thường bị cám dỗ chạy theo những hình thức tổ chức bên ngoài mà quên xây dựng đời sống tâm hồn của mình và của tín hữu. Chúng tôi cũng bị cám dỗ thích những cuộc lễ hoành tráng bên ngoài nhưng không đọng lại gì bên trong tâm hồn sau buổi lễ. Chúng tôi còn bị cám dỗ ghi danh, ghi công của mình trên các công trình, mà quên làm cho danh Chúa được vinh quang. Có khi chúng tôi lo kêu gọi người khác sám hối nhưng bản thân lại ngại thay đổi. Nhiều người trong anh em linh mục tu sĩ, vẻ bên ngoài rất đạo mạo, giảng dạy rất hùng hồn, nhưng đời sống thì khác xa với lời rao giảng.

Lời Chúa hôm nay nhắc nhở cho từng người, cần xem xét và điều chỉnh lại tương quan của mình đối với Chúa. Chúng ta đang theo Chúa vì mục đích gì? Chúng ta chu toàn luật Chúa vì yêu mến Chúa hay vì lý do nào khác? Chúng ta đang sống, đang làm việc và phục vụ vì động lực nào thúc đẩy? Có phải vì tình yêu đối với Thiên Chúa hay vì danh tiếng cá nhân? Amen.