Cách nhìn

CÁCH NHÌN

Đôi mắt là quà tặng tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa. Chúa ban cho con người đôi mắt để nhìn người, nhìn thiên nhiên và nhìn những sự kiện biến cố trong cuộc sống. Một tác giả nào đó ví “đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn”. Điều này cho thấy đôi mắt không chỉ để nhìn mà còn để nhận định và phê bình. Như vậy, nhìn thôi thì chưa đủ mà quan trọng là cách nhìn mới là vấn đề.

Trong các phương pháp rèn luyện kỹ năng tư duy logic, có kỹ năng tư duy hai mặt của một vấn đề. Một vấn đề luôn có hai mặt của nó. Tuy là một vấn đề nhưng mỗi người có cách nhìn khác nhau. Người thì nhìn được mặt A của vấn đề. Người khác thì nhìn vấn đề đó ở mặt B. Cũng có người thì nhìn thấy cả hai mặt của vấn đề. Đó là cách nhìn vấn đề một cách toàn diện chứ không phiến diện.

Trong thực tế cuộc sống, con người luôn có xu hướng thiên về cách nhìn soi mói, chỉ trích và phê bình người khác. Mình làm việc xấu bị nói, bị phê bình thì đã đành. Đằng này, mình làm việc tốt, làm việc bác ái Tin mừng, làm việc của Chúa thì cũng bị người ta nói.

Thế thì, cái gì tạo nên xu hướng này? Có phải nguyên nhân sâu xa và cốt lõi là do lòng ganh tỵ ẩn sâu trong lòng mỗi người. Thấy người khác làm việc tốt, sinh ích lợi cho nhiều người lẽ ra phải mừng cho người ấy. Ngược lại còn đi nói sau lưng, nói những điều không hay cho người anh em mình. Có phải mình làm không được, mình làm chưa được, khi người khác làm được nhiều việc tốt thì mình cảm thấy đố kỵ? Một nguyên nhân nữa có lẽ là do cách nhìn vấn đề của người ấy. Đó là cách nhìn rất chủ quan, cảm tính và phiến diện. Đó là cách nhìn rất vội vàng: chưa đủ dữ kiện mà đã vội kết luận bản chất của một vấn đề sự kiện.

Điểm nhấn then chốt trong trình thuật Tin Mừng về “Người phụ nữ ngoại tình” (Ga 8,1-11) có lẽ nằm ở câu nói của Chúa Giêsu: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.” (Ga 8,7). Câu nói này cho thấy cách nhìn một con người, một vấn đề hay một sự kiện của Chúa Giêsu thật độc đáo. Đó cách nhìn thực tại về một cá nhân mà không quan tâm đến quá khứ. Quan trọng hơn, Ngài luôn tin vào sự cố gắng của người phụ nữ ngoại tình trong tương lai. Ngoài ra, Chúa còn nhìn thấy cái não trạng soi mói, dèm pha, nhiều chuyện và nói xấu của đám đông. Họ là những người chỉ thấy cái rác trong con mắt người khác mà không thấy cái xà trong mắt của chính mình.

Cách nhìn của Chúa Giêsu trong Tin Mừng, đặc biệt đoạn trình thuật về “Người phụ nữ ngoại tình” mang chiều kích đức tin. Nếu là một người có đức tin vững thì dễ có cách nhìn cảm thông và tích cực đối với tha nhân. Ngược lại, nếu là người đức tin chưa vững vàng thì dễ có cái nhìn lệch lạc, chỉ trích, và ganh tỵ với anh em mình.

Vậy thì, hãy nhìn những vấn đề đang xảy ra chung quanh chúng ta một cách toàn diện. Cần bình tĩnh suy xét và nhận định trước khi kết luận một sự kiện hay một con người. Và quan trọng, hãy học cách của Chúa Giêsu khi nhận định tha nhân hoặc sự kiện; hãy cảm thông hơn là lên án; cần bao dung hơn là chỉ trích; và yêu thương chứ không ganh tỵ; thi hành công việc hơn là lời bình phẩm. Đó là cách nhìn không chỉ ở lý trí mà còn sử dụng quả tim biết xót thương. Đó chính là cách nhìn của Tin Mừng, là vẻ đẹp của Tin Mừng của Đức Kitô.

Raphael Trần Dương Tuyển