Bài giãng lễ Chúa nhật 23 mùa thường niên B - 2018

CHÚA NHẬT XXIII TN B:
NGHE, KHẢ NĂNG LẮNG NGHE, VÀ NHÌN NGẮM

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí - GP Xuân Lộc

Nhìn vào cuộc sống, con người và vũ trụ, người ta đã có thể nhận ra sự khôn ngoan kỳ diệu của Thiên Chúa. Nơi con người, Thiên Chúa dựng nên tất cả đều cân đối, đối xứng. Thiên Chúa dựng nên hai con mắt, hai lỗ tai, nhưng lại chỉ có một cái miệng. Có người nói rằng: “nếu Thiên Chúa dựng nên hai cái miệng chắc là cuộc sống chung sẽ nhức đầu lắm vì ai cũng nói gấp đôi; nếu có hai cái miệng thì tay làm không đủ để nuôi cái miệng, nó ăn sẽ sập nhà, lở núi”. Phải chăng khi dựng nên như thế, Thiên Chúa muốn mỗi người phải nhìn và nghe gấp hai lần so với cái miệng. Có lẽ đúng như vậy, con người cần có khả năng nghe nhiều hơn nói. Tuy nhiên trong thực tế, có nhiều người dù tai không bị điếc, nhưng họ đã mất khả năng nghe vì họ không muốn lắng nghe.

Trong tiếng Anh có hai từ khác nhau để chỉ về việc nghe đó là hearing và listening. Hearing là nghe: ta vẫn nghe thấy âm thanh, tiếng động xung quanh, nhưng những âm thanh ấy không đi vào não, không chạm đến tim. Ví dụ: ta có thể nghe tiếng xe đang chạy ngoài đường, song chúng ta không quan tâm. Trái lại, listening là lắng nghe tức là: nghe cách chăm chú, nghe có suy nghĩ và để cho lời chạm đến tâm trí và trái tim của mình. (hearing is through ears, but listening is through the mind)

Thiên Chúa đã thực hiện biết bao việc kỳ diệu để bảo vệ dân của Ngài. Ngài đã dùng cánh tay hùng mạnh và nhiều phép lạ để đưa dân Chúa ra khỏi đất Ai Cập. Phép lạ cho dân vượt qua Biển Đỏ khô chân là một phép lạ vô cùng lớn lao, người Do Thái vẫn còn nhắc lại cho con cháu mọi thế hệ. Tại núi Sinai, Thiên Chúa đã hiện ra ký kết giao ước với Israel qua Môsê, Ngài làm cho ngọn núi Sinai rung chuyển, khiến cho dân chúng khiếp sợ. Dân cam kết tuân theo giới răn và huấn lệnh của Thiên Chúa. Tuy nhiên, với thời gian, người Do thái đã đánh mất khả năng nghe - nhìn này. Họ nhìn mà không thấy, nghe mà không thấm. Nói đúng hơn, họ cố tình không muốn thấy và không muốn nghe những lời của Thiên Chúa.

Tiên tri Isaia trong đoạn sách hôm nay, khơi lên cho dân Do thái một niềm hy vọng trong lúc họ đang bị lưu đày bên Babylon. Israel đã chóng quên các phép lạ Chúa đã thực hiện trong quá khứ, đã bỏ qua những lời hứa và giới răn lề luật của Thiên Chúa. Họ buông mình theo lối sống dễ dãi, buông thả của người Babylon. Vị tiên tri loan báo sẽ đến ngày Thiên Chúa mở mắt cho người mù, mở tai cho người điếc. Thiên Chúa sẽ cho người què đi được và mở miệng cho người câm có thể reo hò ca tụng Thiên Chúa. Đó là thời Thiên Chúa sẽ đem lại niềm vui ơn cứu độ cho những ai mở tai để lắng nghe Lời của Chúa và mở mắt mở lòng cho những ai tin nhận Chúa.

Tin Mừng cho thấy, Đức Giêsu là Đấng đã thực hiện lời tiên báo của Isaia năm xưa. Thánh Marcô thuật lại việc người ta đem đến cho Chúa Giêsu một người vừa điếc vừa ngọng và xin Ngài chữa anh. Thánh Marcô muốn nhấn mạnh cho chúng ta một số chi tiết trong phép lạ này. Trước hết là đám đông dân chúng: Những người dân ngoại này chắc chắn đã nghe nói về Đức Giêsu, nay họ có dịp tận tai nghe, tận mắt được nhìn thấy Ngài, họ đã mở lòng để tin Ngài. Con mắt, lỗ tai và tâm hồn của họ đã mở. Vì thế họ đem người điếc và ngọng này đến để xin Chúa đặt tay chữa lành cho anh.

Chúa Giêsu đã thực hiện những việc hết sức đặc biệt trên người bệnh này. Trước hết, Ngài kéo riêng anh ra khỏi đám đông. Việc làm này cũng có nghĩa là Chúa đã muốn kéo riêng anh về phía Chúa để anh được ở gần Chúa hơn và để anh được thuộc về Chúa chứ không thuộc về đám đông dân ngoại nữa. Ngài đặt tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh: Việc làm này có vẻ giống các thầy lang thời đó, nhưng sâu xa hơn, việc làm này cho thấy Chúa Giêsu đã thực sự đụng chạm không chỉ đến tai, đến miệng của anh, mà Chúa còn đụng chạm đến con người, trái tim và tâm hồn của anh nữa. Từ đây, Chúa không chỉ chữa anh khỏi câm, ngọng, mà Chúa mở tai, mở mắt tâm hồn để anh có thể nhận ra Ngài là Thiên Chúa quyền năng và có thể lắng nghe Lời của Chúa. Được Chúa chạm đến tâm hồn và cuộc đời, chắc chắn sẽ có một sự biến đổi lớn lao. Không dừng lại ở việc làm, Chúa Giêsu còn ngước mắt lên trời để cầu nguyện cho anh và đồng thời Ngài thực hiện một phép lạ lớn trong cuộc đời của anh đó là mở toang tất cả những gì còn bị đóng kín, chôn chặt trong cuộc đời anh qua một mệnh lệnh: “Epphata – Hãy mở ra”. Thánh Marcô diễn tả: “lập tức, tai anh ta mở ra, lưỡi hết bị trói buộc. Anh ta nói được rõ ràng”.

Qua phép lạ này, Chúa Giêsu không chỉ mở tai, mở miệng cho người bị câm điếc, nhưng Ngài còn mở lòng, mở trí cho đám đông dân chúng. Tin Mừng ghi lại: việc này xảy ra tại miền Tirô và Siđon tức là vùng của những dân ngoại. Khi Đức Giêsu chữa lành cho người câm điếc, Ngài căn dặn anh và dân chúng chung quanh đừng nói với ai. Nhưng càng cấm thì dân chúng càng loan truyền rộng rãi, khiến cho mọi người đều ngạc nhiên thán phục mà rằng: Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp. Ông làm cho kẻ điếc nghe được và kẻ câm nói được. Trước các việc tốt lành Đức Giêsu đã thực hiện, những người dân ngoại này đã được mở mắt để tin Ngài là một Vị Ngôn Sứ. Họ đã mở tai đón nhận lời giáo huấn của Chúa Giêsu và cũng là Lời Quyền Năng có thể biến đổi hoàn toàn con người, xua trừ mọi bệnh tật, vốn được coi như hậu quả của ma quỷ và tội lỗi. Họ mở miệng để ca ngợi Chúa Giêsu: “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp”.

Thưa quý OBACE, có thể chúng ta cũng giống như người Do Thái, dù không bị điếc, mù hay câm, nhưng chúng ta đã đánh mất khả năng nghe - nhìn và nói về Thiên Chúa. Chúng ta mất khả năng nghe vì chúng ta đã cố tình không muốn nghe và không chăm chú lắng nghe. Vì thế Lời dạy bảo của Chúa không thể lọt vào tim vào trí chúng ta được. Chúng ta đang sống trong môi trường có quá nhiều âm thanh ồn ào, khiến chúng ta giảm khả năng nghe Lời của Thiên Chúa. Những tiếng ồn này không chỉ là những tiếng ồn của âm thanh chung quanh, mà có cả sự ồn ào trong tâm hồn. Nhiều người đang để trong mình sự ồn ào gào thét của dục vọng, âm thanh của sự gian dối và cả những lời lôi kéo của sự lười biếng vv… khiến chúng ta không nghe được Lời Chúa. Ngoài ra còn có các thứ âm thanh khác trong tâm hồn cản trở khả năng nghe của chúng ta, như âm thanh của tiền bạc, danh vọng và các thú vui. Các thứ âm thanh đó khiến cho lòng chúng ta bị khô cứng, tâm hồn bị đóng băng, khiến cho Lời của Chúa và Tin Mừng không thấm vào tim vào hồn chúng ta được.

Trong cuộc sống cộng đoàn và cuộc sống gia đình, nhiều người cũng đánh mất khả năng lắng nghe nhau bởi vì họ nói nhiều hơn nghe, đổ lỗi cho người khác nhiều hơn nhận trách nhiệm về mình. Vì thế cuộc sống chung của cộng đoàn và gia đình thường xuyên bị căng thẳng cãi vã, đưa đến đổ vỡ. Nhiều người mất khả năng lắng nghe là vì họ để trong mình sự kiêu căng, tự mãn khiến cho tâm hồn không thể tĩnh lặng để có thể lắng nghe nhau và xét lại những hành vi của mình.

Nguy hiểm hơn nữa đó là tình trạng câm điếc trong tâm hồn đang xảy ra nơi chúng ta, khiến ta không nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa, không nhìn thấy những việc Chúa đang thực hiện cho mình và gia đình; cố tình không muốn nghe Lời Chúa nhắc bảo qua tiếng nói lương tâm, qua luật Chúa và Giáo Hội. Có nhiều người bị điếc khi làm ngơ trước lời kêu cứu của anh chị em đang gặp khổ đau. Có người bị câm vì sợ hãi không dám nói lên sự thật và không dám bênh vực cho sự thật. Có nhiều người vì quyền lợi, địa vị hoặc vì một thứ bổng lộc nào đó của xã hội, mà chấp nhận biến mình thành kẻ điếc, thành người câm hoặc mù lòa.

Muốn được chữa khỏi sự câm điếc trong tâm hồn, chúng ta cần phải có những bước đi của người câm điếc trong Tin Mừng hôm nay. Đó là: để cho Chúa kéo ra khỏi đám đông là những thói quen cũ, cùng những thói xấu và sự lười biếng để ở riêng một mình với Chúa trong cầu nguyện và gặp gỡ Chúa mỗi ngày. Hãy để cho Lời Chúa đụng chạm đến đôi tai, môi miệng và con mắt tâm hồn, để Ngài tháo gỡ những gì cản trở, trói buộc ta và thanh tẩy môi miệng chúng ta.

Xin cho chúng ta luôn sẵn sàng lắng nghe tiếng Chúa và mở rộng tâm hồn để đón nhận giáo huấn của Chúa. Xin cho chúng ta không ngừng nhận ra quyền năng của Chúa và dùng môi miệng mình để ca tụng tôn vinh danh Chúa luôn mãi. Amen.