Bài giảng lễ Thánh Giuse bạn trăm năm Đức Maria 19.3.2022

THÁNH GIUSE: TẬN TÂM VỚI CHÚA VÀ LÀ NGƯỜI CHA TẬN TỤY VỚI GIA ĐÌNH

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí – Gp Xuân Lộc

Trong hầu hết các quốc gia, người mẹ trong gia đình được so sánh như là ánh sáng, là vườn hoa, là gió mát cho ngôi nhà, thì người cha được ví như trụ cột, giữ vai trò chính yếu chống đỡ cho cả ngôi gia gia đình. Dù cột trụ là quan trọng, nhưng sự hiện diện của người cha nhiều khi rất âm thầm, đến độ bị bỏ quên trong gia đình. Cho dù không được nhắc đến, nhưng các người cha vẫn đêm ngày chỉ biết tận tâm, tận tuỵ với gia đình với vợ con.

Thánh Giuse cũng là một người chồng, người cha tận tuỵ trong gia đình Nazareth, chèo chống gia đình vượt qua bao sóng gó thử thách. Vậy mà thánh Giuse vẫn giữ sự âm thầm thinh lặng, đến độ dường như mọi người bỏ quên sự hiện diện của Ngài. Hôm nay, cùng với Giáo Hội mừng kính Thánh Giuse, bạn trăm năm của Mẹ Maria và là cha nuôi Chúa Giêsu, chúng ta chiêm ngắm và suy gẫm về cuộc đời thánh Giuse: một con người tận tâm với Chúa và là một người cha tận tuỵ với gia đình.

Trong Giáo Hội, để phân biệt, mỗi khi nhắc đến thánh Giuse, thường luôn kèm theo vai trò của Ngài với Đức Maria hoặc với Chúa Giêsu. Ví dụ gọi Ngài là Thánh Giuse - bạn trăm năm Đức Maria; hoặc Giuse - cha nuôi Đấng Cứu Thế. Chi tiết đó thôi cũng đủ để cho ta suy ra rằng: Thánh Giuse không giữ riêng điều gì cho mình, cũng không có gì nổi bật ngoài việc hoàn toàn gắn bó cuộc đời với Đức Giêsu, Đấng Cứu Thế như là Chúa của mình và với Đức Maria như gia đình của mình.

Giuse quả là một người tận tâm với Chúa

Ngay từ chương đầu Tin Mừng Matthew, khi giới thiệu về hoàn cảnh giáng sinh của Đức Giêsu, đã nhắc đến Đức Maria đính hôn với một người tên là Giuse thuộc chi họ Đavit. Mặc dù được nhắc đến như một nhân vật phụ, nhưng Tin Mừng cũng cũng phải công nhận: “Ông Giuse là một người công chính.” Người công chính có nghĩa là một con người đạo đức, kiên trì trung thành với giới răn lề luật của Thiên Chúa. Người công chính thì khác với người Biệt phái: Người Biệt phái giữ giới răn lề luật theo hình thức phô trương bên ngoài mà không thật lòng yêu mến. Còn người công chính là người giữ giới răn lề luật của cách tận tâm, tận tình, hoàn toàn tin tưởng phó thác nơi Chúa, khiêm tốn chờ đợi lời hứa cứu độ của Chúa.

Đứng trước một mầu nhiệm quá lớn lao: “Maria có thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần”, Giuse đã không biết phải ứng xử thế nào cho phù hợp. Một đàng ông tin tưởng hoàn toàn vào quyền năng của Thiên Chúa và sự trong trắng của Đức Maria, người yêu của ông; đàng khác ông không thể hiểu, cũng không thể giải thích sự việc Maria có thai. Giuse đã chọn giải pháp âm thầm rút lui, thay vì tố cáo người bạn của mình. Giuse định âm thầm rút lui vì cung kính trước một mầu nhiệm lớn lao và vì thấy mình quá bất xứng. Nhưng Thiên Chúa đã có cách của Ngài, Ngài muốn Giuse cộng tác cách tận tâm, tận tình vào chương trình của Ngài qua việc đón nhận Maria và Hài Nhi về làm vợ và làm con của mình. Chỉ qua một giấc chiêm bao, Giuse đã nhận ra ý Chúa và đã mau mắn thi hành: “Khi tỉnh dậy, Giuse đã làm như sứ thần Chúa truyền dạy.”

Với thái độ tận tâm, tận tình với Thiên Chúa, Giuse được Chúa chọn để đứng vào gia phả của Đấng Cứu Thế, đã chu toàn cách vuông tròn sự tín nhiệm của Thiên Chúa. Mặc dù không sinh ra Đấng Cứu Thế theo máu huyết, nhưng qua việc kết hôn với Đức Maria, đón nhận Hài Nhi Giêsu, thì đồng thời Giuse cũng sẵn sàng dâng tặng cho trẻ Giêsu dòng dõi vua Đavit của mình. Quyết định này của Giuse đã làm trọn lời Chúa đã hứa và các ngôn sứ tiên báo: “Đấng Cứu Thế thuộc dòng dõi vua Đavit.” Lời hứa này đã trở thành niềm hy vọng cho dân Israel, giúp họ vượt qua biết bao thăng trầm của lịch sử.
Giuse một người cha tận tâm với Gia đình

Kể từ khi đón nhận Đức Maria và Hài Nhi về nhà mình, Giuse trở nên một người chồng, người cha tận tuỵ với gia đình. Giuse vẫn âm thầm chu toàn trách nhiệm của mình theo thánh ý Thiên Chúa mà không một lời than thở. Ông chu toàn trách nhiệm trong gia đình với lòng đạo đức và đời sống công chính. Ngay khi đón Maria về nhà không được bao lâu, thì lệnh đăng ký hộ tịch của hoàng đế Augustô đã gây ra bao khó khăn cho gia đình mới này: Cuộc sống của hai người có lẽ chưa ổn định; công việc thất thường, vì nghề thợ mộc của Giuse cũng chỉ là bác thợ trong làng; kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn; người vợ trẻ lại đang mang thai sắp đến thời kỳ sinh nở. Vậy mà, Giuse không thắc mắc, ông nhận ra lệnh hồi hương về Bêlem như là lệnh của Chúa. Cũng vì nhận ra ý Chúa và hoàn toàn vâng phục, trở về thành Bêlem, Giuse đã góp phần làm ứng nghiệm lời các ngôn sứ tiên báo: Đấng Cứu Thế sẽ sinh ra tại Bêlem, quê hương của vua Đavit.

Trở về quê hương, nhưng có lẽ cũng không còn người ruột thịt, Giuse một mình phải xoay sở để làm lại từ đầu, ổn định cuộc sống, chu cấp những nhu cầu cần thiết cho Maria và Hài Nhi Giêsu. Cuộc sống của gia đình trẻ này chắc chắn không phải là cuộc sống thoải mái dư dật. Việc chu cấp cho gia đình có cuộc sống tạm ổn có lẽ cũng đã là công việc khá vất vả cho người cha. Nhưng Giuse cũng không hề lên tiếng, ông chỉ âm thầm tận tuỵ làm việc và giữ vai trò như trụ cột trong gia đình. Cuộc sống bình lặng không kéo dài bao lâu, thì sứ thần lại báo tin cho Giuse trong giấc mộng: “Phải đưa Maria và Hài Nhi trốn qua Aicập để tránh sự truy sát của vua Hêrôđê.” Một lần nữa, trong sự vâng phục hoàn toàn thánh ý Thiên Chúa, Giuse đem trẻ Giêsu và Mẹ Người trốn sang Ai Cập. Cuộc sống tại quê hương đã khó khăn, thì cuộc sống nơi đất khách quê người càng khó khăn hơn nữa. Với vai trò là người chồng và với trái tim của người cha, Giuse vẫn tận tuỵ âm thầm phục vụ Maria và Hài Nhi Giêsu tại Ai Cập cho đến khi Thiên Chúa lại báo mộng, gọi ông đem Hài Nhi và Mẹ Người trở về. Một lần nữa với sự vâng phục hoàn toàn, Giuse đã đưa Maria và trẻ Giêsu trở về Giuđa, để làm ứng nghiệm lời Kinh Thánh: “Ta gọi con ta từ Ai cập trở về.”

Trong hoàn cảnh cuộc sống khó khăn, công việc không ổn định, nhưng Giuse không chỉ lo cho đời sống vật chất của gia đình, mà còn tận tuỵ chu toàn cách tốt đẹp bổn phận đạo đức của gia đình. Mặc dù vất vả, nhưng Giuse đã tạo nên cho gia đình một nếp sống đạo đức qua việc chu toàn bổn phận luật Môsê quy định. Giuse đã đưa Maria lên Đền Thờ để được thanh tẩy, đem con dâng cho Chúa sau bốn mươi ngày sinh và cũng chuẩn bị một của lễ nhỏ là đôi chim bồ câu con. Thánh Luca còn ghi lại: “Hàng năm cha mẹ Đức Giêsu có thói quen lên Giêrusalem mừng lễ Vượt Qua.” Điều đó cho thấy, đối với Giuse, việc chăm lo đời sống đạo đức của gia đình và giáo dục đức tin cho con cái trở thành ưu tiên trong cuộc sống. Để hình thành nên thói quen đạo đức tốt lành, chắc chắn gia đình của Giuse đã phải hy sinh rất nhiều công sức. Tin Mừng còn cho thấy khi Giuse Maria trở lại Giêrusalem tìm trẻ Giêsu sau ba ngày, thì thấy trẻ Giêsu đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ nghe và hỏi họ. Chi tiết này cho thấy, chắc chắn khi ở với Giuse và Maria, trẻ Giêsu đã được cha mẹ dạy cho đọc Kinh Thánh, nghe, học hỏi các sách luật và ngôn sứ. Vì thế, trẻ Giêsu mới có thể ngồi giữa các bậc tiến sĩ để trò chuyện với họ.

Thưa quý OBACE, mỗi lần suy gẫm về cuộc đời thánh Giuse, người ta thấy dường như không có gì để nói về con người âm thầm thinh lặng này. Thế như khi chiêm ngắm chân dung và cuộc đời thánh Giuse trong những đoạn hiếm hoi của Tin Mừng nhắc đến Ngài, chúng ta có thể khám phá ra rất nhiều điều để học nơi gương sống của Giuse. Trên hết, Giuse vẫn là người tín hữu tận tâm tận tình với Chúa và là một người chồng, người cha tận tuỵ làm việc vì gia đình, vì vợ con.

Ngày nay, nhiều người đã đánh mất sự cân bằng giữa việc tận tâm với Chúa và sự tận tuỵ hết mình với gia đình. Nhiều người lấy lý do cuộc sống còn nhiều khó khăn, nhiều lo toan, để bỏ qua bổn phận đối với Chúa. Nhiều gia đình đánh mất sự tín trung trong việc thờ phượng Thiên Chúa, coi việc đến với Chúa như một gánh nặng. Nhiều người khác còn coi Thiên Chúa như sự cản trở công việc làm ăn và sự thăng tiến xã hội, vì thế họ sẵn sàng loại bỏ Thiên Chúa ra khỏi gia đình, công việc. Khi đánh mất sự cân bằng này, gia đình sẽ gặp bất an, bất hoà và bất hạnh.

Xin cho mỗi gia đình, cho các bậc làm cha mẹ biết học nơi gương của thánh Giuse và gia đình Nazareth, biết dành ưu tiên và tận tậm tận tình với Chúa, đồng thời cũng tận tuỵ với bổn phận của mình trong gia đình theo gương thánh Giuse. Xin thánh nhân cũng ra tay nâng đỡ che chở các gia đình mỗi khi gặp khó khăn thử thách. Amen.