Bài giảng lễ Chúa nhật Các Thánh TĐVN - 2022

CHÚA NHẬT XXXIII TN C:
CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
SỐNG THEO TRUYỀN THỐNG ĐỨC TIN CỦA CHA ÔNG

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí – Gp Xuân Lộc

Thưa quý OBACE, có lẽ người Việt là một trong những dân tộc ở Châu Á còn giữ được các tập tục truyền thống của gia đình, tổ tiên và dòng họ. Nhiều người rất tự hào về truyền thống văn hoá của dòng họ, làng xã mình. Cũng vì thế, ngày nay, các lễ hội được cho là truyền thống được tái lập tại nhiều thôn, xã, vùng, miền. Có những truyền thống có dấu chứng lịch sử tương đối rõ ràng, nhưng đa số những lễ hội này chỉ còn là tương truyền, mô phỏng hoặc cải biên lại. Vì thế, không thiếu những lễ hội được coi là văn hoá nhưng thực ra không mang những trị văn hoá tích cực, mà chỉ là những hình thức kinh doanh du lịch.

Đạo Công Giáo đã hiện diện trên đất nước Việt Nam gần 500 năm qua, đã để lại rất nhiều giá trị văn hoá, đạo đức và truyền thống sống đức tin cách kiên cường. Trải qua hơn 300 năm bị bắt bớ, bách hại, những người Công giáo Việt Nam đã viết nên những trang sử đức tin bằng máu, bằng hy sinh gian khổ. Hàng trăm ngàn người, đủ mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi đã chấp nhận hy sinh tính mạng để thể hiện lòng trung thành với Chúa và Giáo Hội. Trong số hàng trăm ngàn người ấy, Giáo Hội đã tôn phong 117 vị lên bậc hiển thánh và 01 vị bậc chân phước. Đây là những vị tiêu biểu đại diện cho mọi thành phần của Giáo Hội, đã hy sinh tính mạng vì đức tin và nêu gương trung thành cho chúng ta.

Cùng với Giáo hội Việt Nam, chúng ta vui mừng tạ ơn Chúa vì Chúa đã ban sức mạnh giúp cha ông chúng ta kiên cường trong đức tin và trung thành với Giáo Hội. Tạ ơn Chúa, vì Chúa đã đón nhận những hy sinh của tổ tiên, làm cho các ngài trở thành tấm gương cho các tín hữu. Tạ ơn Chúa, vì nhờ máu các thánh tử đạo đã thấm đẫm mảnh đất Việt Nam, như hạt giống đức tin được gieo vãi, để từ đây Giáo hội tại Việt Nam đã nảy mầm và sinh hoa kết quả như ngày hôm nay. Mừng lễ các thánh Tử đạo tại Việt Nam, chúng ta tái khám phá truyền thống đức tin và lòng trung thành của cha ông để noi gương bắt chước và làm cho truyền thống ấy được phát huy hơn nữa.

Các tín hữu Việt Nam ở những thế kỷ đầu của Giáo Hội, tuy chưa hiểu biết nhiều về giáo lý, cũng chưa được tham dự Thánh lễ bằng tiếng Việt, tại sao các Ngài lại có một đức tin kiên trung, bất chấp gian khổ như thế? Thưa đức tin của cha ông chúng ta lúc đó, không phải là một đức tin dựa trên lý thuyết mà là một đức tin đơn thành. Các Ngài đón nhận đức tin như một quà tặng của Thiên Chúa, hết mực gìn giữ bảo vệ như một gia tài. Đức tin của cha ông chúng ta là một đức tin phó thác trọn vẹn, không lý luận, không đặt vấn đề, nhưng xác tín cách chắc chắn rằng chính Thiên Chúa là Đấng sẽ ban lại cho các ngài hạnh phúc Thiên Đàng. Vì tin vào hạnh phúc Thiên Đàng mai sau, các ngài đã dám đánh đổi cả tuổi thanh xuân, công danh, địa vị và cả cuộc đời để được nước Thiên Đàng.

Các thánh Tử đạo Việt Nam phải trải qua các cực hình ghê sợ không khác gì những cực hình mà câu chuyện trong sách Macabê kể lại hôm nay. Lúc đó người Do Thái bị đô hộ bởi người Hy Lạp. Người Hy Lạp muốn đem văn hoá, tôn giáo của mình để áp đặt trên người Do Thái. Có nhiều người đã dễ dàng chối bỏ đức tin truyền thống, để chạy theo lối sống và thần linh của người Hy Lạp. Tuy nhiên, còn rất nhiều người đã thể hiện lòng trung thành với truyền thống của cha ông, giữ đúng các tập tục của người Do Thái. Bảy anh em trong sách Macabê là một ví dụ: Những người này bị bắt, bị ép phải tế lễ các thần linh của người Hy Lạp, bị bắt buộc phải theo văn hoá Hy Lạp bỏ việc cắt bì và bị ép phải ăn các thứ mà luật Do Thái cấm. Bà mẹ và bảy đứa con đã thể hiện đức tin của mình bằng cách trung thành với luật Môsê, chấp nhận bị cắt lưỡi, lột da, chặt chân, chặt tay. Trong khi chịu hành hình như thế, bảy anh em vẫn một mực tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa, Đấng sẽ ban lại cho họ sự sống, sẽ cho họ sống lại. Lúc phải trải qua những cực hình ghê sợ, họ vẫn một mực tuyên xưng Chúa là Thiên Chúa. Đấng sáng tạo trời đất, Đấng quan phòng an bài mọi sự và là Đấng sẽ ban phần thưởng đời đời. Câu chuyện hôm nay còn ca tụng tấm gương can đảm của người mẹ. Bà chứng kiến lần lượt bảy đứa con bị hành hạ và bị giết. Thế nhưng bà vẫn can đảm dùng những lời lẽ đức tin để khuyến khích các con trung thành khi chịu đau đớn.

Các thánh Tử đạo Việt Nam đã can đảm để gìn giữ gia sản và truyền thống đức tin đã lãnh nhận. Các Ngài chấp nhận biết bao nhiêu tra tấn và hành hình. Những cực hình các ngài đã phải chịu, chỉ hình dung cũng đã thấy ghê sợ. Những kiểu hành hình như thắt cổ, chém đầu, xẻo thịt, băm xác, lột da… quả là vô cùng dã mãn, đau đớn. Tuy nhiên, cha ông chúng ta đã can đảm đón nhận và mạnh dạn tuyên xứng đức tin của mình. Khi bị tra tấn có vị nói với vua quan rằng: “Từ nhỏ tôi đã theo đạo Chúa, làm sao tôi có thể bỏ Chúa tôi được; Tôi bị hành hình không phải vì phản bội nhà vua cũng không phản bội đất nước, tôi chết là vì trung thành với Thiên Chúa của tôi. Vì phúc Thiên Đàng mà tôi hy sinh những bổng lộc vua ban.”

Từ bỏ những lời hứa hẹn của vua quan, bổng lộc và mạng sống vì Chúa và vì đức tin, các thánh Tử đạo Việt Nam đã sống và thực hành điều kiện mà Chúa Giêsu nói trong bài Tin Mừng: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá hàng ngày mà theo Tôi. Ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy.” Điều kiện mà Chúa Giêsu đưa ra là một đòi hỏi dứt khoát và quyết liệt. Vì, không thể vừa theo Chúa lại vừa theo các thần minh khác; không thể chia sẻ hạnh phúc Thiên Đàng nếu không vác thập giá mình mà theo Chúa; và không thể đạt hạnh phúc đời đời nếu không dám đánh đổi bổng lộc, danh lợi và cả mạng sống mình. Đòi hỏi của Chúa còn là đòi hỏi dứt khoát không thể chần chừ nấn ná, cũng không thể bắt cá hai tay, nhưng phải dám đặt trọn cuộc đời, tương lai và hy vọng hạnh phúc nơi Chúa. Vì thế, theo Chúa không thể là một cuộc sống dễ dãi, nhưng phải cố gắng liên tục.

Thưa quý OBACE, Nước Trời hay Thiên Đàng không phải là mặt hàng giảm giá, khuyến mãi, mà là kết quả, là phần thưởng Chúa ban cho những ai dành cả một đời nỗ lực cố gắng và trung thành.

Chúng ta ngày nay được thừa hưởng truyền thống đức tin và đời sống đạo đức từ cha ông. Chúng ta cũng được thừa hưởng gương kiên trung và lòng quảng đại tha thứ của các ngài. Trải qua bao cực hình như đã ghi lại, nhưng, người ta không thể tìm, hay nghe thấy một lời oán trách hay thù hằn nơi các vị Tử đạo Việt Nam. Cho dù, nhiều người muốn gán ghép cho các vị tử đạo các tội danh khác mang tính chính trị, nhưng trong tất cả các bản án tử của các ngài đều mang một lý do duy nhất đó là: Tòng Giatô bất khẳng quá khoá. (Theo đạo Kitô không chịu bước qua Thánh giá).

Các vị Tử đạo Việt Nam chấp nhận cực hình và cái chết vì một lý do duy nhất đó là trung thành với đạo Chúa Giêsu và không chấp nhận chối bỏ dưới bất cứ hình thức nào. Đó chính là những giá trị, là gia sản tốt đẹp thánh thiện và cũng là truyền thống mà các vị tử đạo đã để lại cho con cháu. Noi gương các vị tiền nhân, chúng ta có bổn phận duy trì và làm phát triển truyền thống đạo đức và làm gia tăng truyền thống sống đức tin nơi bản thân và gia đình.

Giờ kinh sớm tối trong gia đình, việc siêng năng tham dự Thánh lễ vốn là truyền thống tốt đẹp của người tín hữu Việt Nam. Nhưng trong thực tế, nhiều cá nhân đã bỏ qua việc cầu nguyện, nhiều gia đình đã không còn giờ kinh sớm tối, việc tham dự Thánh lễ chỉ còn là tối thiểu, việc lần hạt Mân côi bị coi là mất thời giờ. Chính vì thế truyền thống đạo đức của nhiều người, nhiều gia đình giảm sút: Họ chọn công việc, giải trí hơn là chọn đọc kinh dâng lễ; chọn tiền bạc công danh hơn là chọn Thiên Chúa và sự sống đời đời.

Ngày nay không còn những cơn bách hại khốc liệt và những cuộc hành hình dã man, nhưng nhiều người có đạo dường như đã tự nguyện đầu hàng, bỏ Chúa và Hội Thánh. Nhiều người không trung tín với Chúa trước những thử thách nữa, dễ dàng gục ngã trước cơn lốc của kinh tế thị trường, đã buông xuôi, đầu hàng và để cho cơn lốc của xã hội cuốn theo cuộc đời và tương lai của mình và gia đình.

Mừng kính các bậc tổ tiên Tử đạo hôm nay, chúng ta cùng cầu xin các thánh tử đạo Việt nam giúp mỗi người nhận ra và gìn giữ những truyền thống đạo đức, cùng noi theo gương sống đức tin của cha ông, trung kiên theo Chúa đến cùng và hết lòng yêu mến Giáo Hội của Chúa. Amen.