Bài giảng lễ Chúa Nhật 23 thường niên A - 2023

CHÚA NHẬT XXIII TN A: GIÚP NHAU SỬA LỖI

Lm. Giuse Đỗ Đức Trí – Gp. Xuân Lộc

Trong cuộc sống, người ta có thể dễ dàng cho nhau những lời khen, kể cả những lời khen giả dối và người ta cũng chỉ thường thích nghe và tìm kiếm những lời khen. Trái lại, để góp ý, sửa sai cho người khác thì thật khó để lựa lời và người được góp ý cũng không dễ dàng để đón nhận hoặc chỉ đón nhận trong miễn cưỡng. Vd: Mội vị vua thường xuyên nghe những lời khen ngợi của nịnh thần, khi có những lời lẽ trái ngược hoặc khó nghe, ông không ngần ngại ra tay sát hại những người dám nói xấu về ông, coi đó là những kẻ phản bội, chống phá.

Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta tinh thần phải có trong việc xây dựng đời sống cộng đoàn, đó là phải dám nói lên sự thật, bênh vực sự thật và chân thành góp ý sửa sai, để giúp anh em mình nên hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, thái độ và mục đích của người nói cũng hết sức quan trọng. Họ được mời gọi góp ý với anh em trong tinh thần bác ái, khiêm tốn, chân thành và người anh em khi được góp ý cũng khiêm tốn, chân thành đón nhận để nhìn lại và điều chỉnh bản thân mình.

Bài đọc một nói lên trách nhiệm liên đới của mỗi người về số phận của anh chị em. Sống trong cộng đoàn dân Chúa, mỗi người không phải là một ốc đảo, cũng không thể dửng dưng vô cảm với anh em. Trái lại, chúng ta đều có trách nhiệm liên đới với nhau. Việc tốt của một người có ảnh hưởng trên người khác, ngược lại, việc xấu của người này cũng sẽ ảnh hưởng đến người kia. Hôm nay, Lời Chúa nói qua tiên tri Êdêkien: “Ta đặt ngươi là người canh gác cho nhà Israel, ngươi phải thay Ta nói lời Ta cho chúng… nếu ngươi không cảnh cáo để kẻ gian ác bỏ đường gian ác, để nó phải chết trong sự gian ác. Ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu của nó. Còn ngươi lên tiếng mà nó không nghe, nó sẽ phải chịu trách nhiệm về sự gian ác của nó.”

Với những lời này của Chúa cho thấy một cái nhìn hết sức mới mẻ về mối tương quan trong đời sống cộng đoàn, dù là cộng đoàn nhỏ là gia đình hay cộng đoàn lớn là giáo xứ, Giáo hội: Mỗi người đều có trách nhiệm liên đới với nhau. Chúng ta không thể dửng dưng để lên Thiên Đàng một mình, cũng không thể làm ngơ khi thấy anh em mình sa vào con đường xấu xa gian ác. Nếu mỗi người không hết mình khuyên bảo, nhắc nhở và lôi kéo anh em mình trở lại, Thiên Chúa sẽ đòi nợ nơi chúng ta. Còn nếu khi mỗi người hết mình nhắc bảo anh em, giúp họ quay trở lại đường công chính mà từ bỏ điều xấu, ta sẽ cứu được người anh em và còn cứu được chính bản thân mình.

Để góp ý sửa sai cho anh em là điều khó nói, khó bắt đầu. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta những bước đi cần thiết để giúp sửa lỗi anh em trong tình bác ái, đồng thời không gây tổn thương cho anh em mình: “Nếu người anh em ngươi trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi.” Đây là bước đầu tiên để góp ý sửa lỗi cho anh em. Dù khi anh em có sai lỗi, thì không vì thế mà coi thường hay làm nhục người anh em, nhưng vẫn phải hết sức khéo léo, kín đáo góp ý cho nhau, nhằm tôn trọng danh dự của nhau. Lời dạy này hoàn toàn trái ngược với cách cư xử ngày nay, khi một người có điều sai lỗi, nhiều người khác muốn phổ biến công khai cái lỗi của anh em trên mạng, đe doạ đưa lên mạng xã hội để cho nhiều người biết. Hậu quả của việc này là khiến người anh em mình bị tổn thương bởi những người không quen biết nhảy vào chửi bới, lăng mạ không một chút cảm thông.

Bước thứ hai: “Nếu người đó không chịu nghe thì đem theo một hay hai người nữa để mọi việc được giải quyết căn cứ vào một hay hai nhân chứng.” Đến bước thứ hai này, cho dù người anh em vẫn không nhận ra sai lỗi của mình, không hoán cải, thì vẫn phải tôn trọng họ; vẫn phải kiên nhẫn để cậy nhờ thêm những người có uy tín, có thế giá khuyên bảo cách khôn khéo, để danh dự của người anh em không bị tổn thương. Một hay hai nhân chứng nói ở đây là những người hiểu biết, có khả năng và có thế giá, để sự việc được khách quan hơn.

Bước tiếp theo: “Nếu nó không nghe thì hãy đi thưa với Hội Thánh.” Hội Thánh là mẹ và là thầy của chúng ta trong đức tin và luân lý. Mỗi người là thành viên trong gia đình Hội Thánh, vì thế, chúng ta cần tôn trọng tiếng nói và sự phân xử của Hội Thánh. Ở đây, Chúa dạy chúng ta khi gặp những người anh em cố chấp thì thưa với Hội Thánh chứ không phải thưa với chính quyền. Nói điều này cũng cần lưu ý thêm là, trong mỗi sự việc, ta cần biết đâu là những việc liên quan đến Hội Thánh và đâu là những việc liên quan đến thẩm quyền dân sự. Chúng ta có thể đưa vấn đề thuộc thẩm quyền dân sự để cậy nhờ Hội Thánh phân giải, nhưng không thể làm ngược lại, tức là không thể cậy nhờ thẩm quyền dân sự giải quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền của Hội Thánh.

Bước sau cùng: “Nếu Hội Thánh mà nó cũng không nghe, thì hãy kể nó như một người ngoại đạo hay như kẻ thu thuế.” Cho dù đến bước này, thì Lời chúa vẫn mời gọi chúng ta phải tôn trọng phẩm giá người anh em và tôn trọng cả quyết định của họ. Một khi kẻ làm điều sai lỗi đã cố chấp trong cái sai của mình, bất chấp những lời khuyên nhủ, bảo ban của người thân, của cộng đoàn hay của đại diện Hội Thánh, điều này có nghĩa là người đó đã không còn coi Hội Thánh là mẹ và là thầy của mình, không còn muốn hiệp thông trong cộng đoàn Hội Thánh. Kể nó như người ngoại đạo, có nghĩa là để cho kẻ đó có thời gian suy nghĩ mà hối cải.

Những bước góp ý sửa lỗi anh em như Chúa dạy, không nhằm ép anh em mình vào thế bí hay ngõ cụt, nhưng tỏ ra khoan dung độ lượng và kiên nhẫn với người anh em. Vì Thiên Chúa không bao giời loại trừ ai, và Ngài cũng không muốn một ai phải hư mất. Những lời dạy bảo của Tin Mừng hôm nay, nhắc chúng ta: Nếu là người có lỗi, ta cần khiêm tốn nhìn nhận điều sai lỗi của mình để hoán cải, còn nếu là người sửa lỗi, ta cần có sự bao dung và kiên nhẫn với người anh em. Con người luôn có thể thay đổi. Vì thế, đừng nhìn người anh em với một cái mác quá khứ của họ, cũng không nhìn anh em như kẻ có tội bị loại trừ, mà cần nhìn nhau với cái nhìn cảm thông và hy vọng.

Nhưng điều quan trọng hơn Chúa muốn chúng ta phải làm, khi anh em mình sai lỗi hoặc khi thấy những điều xấu xảy ra trong cộng đoàn, là hãy cùng nhau cầu nguyện: “Ở dưới đất có hai người trong anh em họp nhau cầu xin, thì Cha Thầy Đấng ngự trên trời sẽ ban cho. Ở đâu có hai ba người tụ nhau cầu nguyện thì có Thầy ở giữa.” Như vậy, nếu liên kết lời dạy này của Chúa với việc sửa lỗi ở trên thì điều quan trọng trước khi, đang khi và sau khi sửa lỗi cho anh em là mỗi người cần cầu nguyện và cùng nhau cầu nguyện cho người anh em. Cầu nguyện để mình biết dùng những lời nói, cách thế bác ái yêu thương với anh em; cầu nguyện để xin Chúa giúp người anh em nhận ra sai lỗi mà hoán cải. Một người cầu nguyện không đủ, thì hai ba người và cả cộng đoàn cầu nguyện cho người anh em, thì Cha trên Trời sẽ nhận lời.

Ngày nay, các trang mạng xã hội đang là nơi để nhiều người soi mói, kết tội nhau cũng như phơi bày sự sai lỗi của anh em để làm nhục họ. Cách sống và hành xử như thế, không phải là cách của những người anh em trong Hội Thánh của Chúa. Hội Thánh là mẹ, không bao giờ muốn thấy con cái mình xâu xé, cạnh khoé chửi bới và làm nhục nhau, nhưng muốn tất cả cùng sống tình anh em trong gia đình. Chắc chắn, trong cộng đoàn Hội Thánh không phải tất cả mọi người đã là thánh, nhưng là những người đang cố gắng mỗi ngày để nên thánh. Vì thế trong tiến trình nên thánh này, không thể tránh được những sai lỗi, thiếu sót. Với tình anh em trong gia đình Hội Thánh, chúng ta được mời gọi chân thành sửa lỗi cho nhau trong sự tôn trọng danh dự của nhau. Nhưng trên hết và trước hết, mỗi người cần cầu nguyện cho mình và giúp nhau mỗi ngày sống thánh thiện hơn, biết nhìn lại bản thân mỗi ngày để sửa chữa những gì chưa ổn chưa tốt để nên tốt hơn.

Xin cho con cái Chúa trong gia đình Giáo Hội luôn biết yêu thương và tôn trọng lẫn nhau, biết dùng sự khoan dung, hiền hoà, độ lượng để cư xử với nhau như Chúa đã cư xử với mỗi chúng ta bằng tình yêu và lòng thương xót của Ngài. Xin cho chúng ta đừng bao giờ mượn tay người đời hay mượn những cách thế, phương tiện của người đời mà làm ô danh Hội Thánh và anh em của mình. Amen.