Sắc chỉ Venerabilium Nostrorum (ngày 24-11-1960)

Sắc chỉ Venerabilium Nostrorum (ngày 24-11-1960) của Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII về việc thiết lập phẩm trật Giáo hội tại Việt Nam

Gioan Giám mục,

Tôi tá các tôi tá Thiên Chúa để ghi nhớ muôn đời.

Chư huynh đáng kính, vị hồng y Giáo hội Roma, phụ trách tại Thánh bộ Truyền giáo, sau khi tham khảo ý kiến hiền tử Mario Brini, Khâm sứ Toà Thánh tại Đông Dương, đã nghĩ việc thiết lập phẩm trật Giáo Hội tại Việt Nam là thích thời và tối lợi cho giáo sự. Ta đây cũng đồng ý, lại tự suy xét chín chắn và thêm ý kiến những người liên hệ, Ta lấy quyền Tông Toà mà quyết định và truyền thi hành như sau: tại Việt Nam sẽ thành lập ba giáo tỉnh, tức là:

GIÁO TỈNH HÀ NỘI: gồm Tổng giám mục Hà Nội, tới nay chỉ là đại diện tông toà, với nhà thờ chính toà danh hiệu Thánh Giuse, và thêm những giám toà thuộc hạt từ nay cũng hết là Đại diện Tông toà, để trở nên địa phận chính toà, tức là:

Lạng Sơn với nhà thờ chính toà danh hiệu Thánh Đa Minh hiển tu;

*

Hải Phòng và Bắc Ninh với hai nhà thờ chính toà danh hiệu Nữ Vương Rất Thánh Văn Côi;
*

Hưng Hoá với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Lên Trời.
*

Thái Bình với nhà thờ chính toà danh hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu;
*

Bùi Chu với nhà thờ chính toà danh hiệu Nữ Vương Rất Thánh Văn Côi;
*

Phát Diệm với nhà thờ chính toà danh hiệu Nữ Vương Rất Thánh Văn Côi;
*

Thanh Hoá với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội;
*

Vinh với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Lên Trời;

GIÁO TỈNH HUẾ: gồm Tổng giám mục Huế, trước đây chỉ là đại diện tông toà, với nhà thờ chính toà danh hiệu Trái Tim Cực Sạch Đức Mẹ, và thêm các giám toà thuộc hạt đã được trở thành địa phận chính toà:

*

Quy Nhơn với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Lên Trời;
*

Nha Trang với nhà thờ chính toà danh hiệu Chúa Giêsu Vua;
*

Kontum với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.

Sau cùng,

GIÁO TỈNH SÀI GÒN: gồm Tổng giám mục Sài Gòn, trước đây chỉ là đại diện tông toà, với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, và thêm các địa phận thuộc hạt trước kia chỉ là đại diện tông toà, tức là:

*

Vĩnh Long với nhà thờ chính toà danh hiệu Bà Thánh Anna, thân mẫu Đức Maria;
*

Cần Thơ với nhà thờ chính toà danh hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Và các địa phận mới được thành lập:

*

Đà Lạt với nhà thờ chính toà danh hiệu Thánh Nicôla Bari;
*

Mỹ Tho với nhà thờ chính toà danh hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội;
*

Long Xuyên với nhà thờ chính toà sắp được xây dựng.

Ta cũng lệnh cho các địa phận Lạng Sơn, Hải Phòng, Bắc Ninh, Thanh Hoá, Thái Bình, Huế, đến nay vẫn do Hội Thừa Sai Balê và Dòng Đa Minh điều khiển, và các địa phận mới Đà Lạt, Mỹ Tho, Long Xuyên, tất cả các địa phận kể trên từ nay sẽ trao cho giáo sĩ triều Việt Nam quản nhậm. Ta cũng ban cho các địa phận vừa nói và các địa phận khác đã kể trên, cho các nhà thờ chính toà cũng như các giám mục lãnh đạo được mọi quyền lợi, danh dự, đặc ân thích xứng. Đối với các giám mục lãnh đạo, Ta còn đặt thêm trọng trách và nhiệm vụ. Tất cả các địa phận trên đây sẽ tiếp tục trực thuộc Thánh bộ Truyền giáo, còn các giám mục lãnh đạo thì ta thuyên chuyển như sau:

*

Thân huynh đáng kính Giuse Maria Trịnh Như Khuê, trước đây là Đại diện Tông toà với hiệu toà Synaitana, từ nay là Tổng giám mục Hà Nội.
*

Thân huynh đáng kính Vincentê Phạm Văn Dụ, Giám quản Lạng Sơn với hiệu toà Bosetana từ nay là Giám mục chính toà địa phận Lạng Sơn.
*

Thân huynh đáng kính Phêrô Khuất Văn Tạo, Giám quản Hải Phòng với hiệu toà Caralliensi từ nay là Giám mục chính toà địa phận Hải Phòng đồng thời kiêm Giám quản địa phận Bắc Ninh.
*

Thân huynh đáng kính Phêrô Nguyễn Huy Quang, Giám quản Hưng Hoá với hiệu toà Claudiopolitana xứ Isauria, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Hưng Hoá.
*

Thân huynh đáng kính Đa Minh Đinh Đức Trụ, Giám quản Thái Bình với hiệu toà Cataquensi, từ nay làm Giám mục chính toà địa phận Thái Bình.
*

Thân huynh đáng kính Giuse Phạm Năng Tĩnh, Giám quản Bùi Chu với hiệu toà Bernicensi, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Bùi Chu.
*

Thân huynh đáng kính Phaolô Bùi Chu Tạo, Giám quản Phát Diệm với hiệu toà Numida, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Phát Diệm.
*

Thân huynh đáng kính Phêrô Phạm Tần, Giám quản Thanh Hoá với hiệu toà Justiniapoli bên Galatia từ nay làm Giám mục chính toà địa phận Thanh Hoá.
*

Thân huynh đáng kính Gioan Baotixita Trần Hữu Đức, Đại diện Tông toà ở Vinh với hiệu toà Niciotana, từ nay làm Giám mục chính toà địa phận Vinh.
*

Thân huynh đáng kính Phêrô Martinô Ngô Đình Thục, Đại diện Tông toà tại Vĩnh Long với hiệu toà Saesinensi, từ nay là Tổng giám mục địa phận Huế.
*

Thân huynh đáng kính Phêrô Phạm Ngọc Chi, Đại diện Tông toà tại Bùi Chu và Giám quản tông toà ở Quy Nhơn với hiệu toà Sozopolitana bên Haemimonto, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Quy Nhơn.
*

Thân huynh đáng kính Marcello Piquet, Đại diện Tông toà tại Nha Trang với hiệu toà Erizê, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Nha Trang.
*

Thân huynh đáng kính Phaolô Seitz, Đại diện Tông toà tại Kontum với hiệu toà Catulensi, từ nay là Giám mục chính toà địa phâïn Kontum.
*

Thân huynh đáng kính Phaolô Nguyễn Văn Bình, Đại diện Tông toà tại Cần Thơ với hiệu toà Agnusiensi, từ nay là Tổng giám mục địa phận Sài Gòn.
*

Thân huynh đáng kính Simon Hoà Nguyễn Văn Hiền, Đại diện Tông toà ở Sài Gòn với hiệu toà Sagalassê, từ nay là Giám mục chính toà địa phận Đà Lạt.

Và Ta đặt các hiền tử:

*

Giuse Trần Văn Thiện làm Giám mục chính toà địa phận Mỹ Tho.
*

Antôn Nguyễn Văn Thiện làm Giám mục chính toà địa phận Vĩnh Long.
*

Philipphê Nguyễn Kim Điền làm Giám mục chính toà địa phận Cần Thơ.
*

Micae Nguyễn Khắc Ngữ làm Giám mục chính toà địa phận Long Xuyên.

Trong các địa phận mới này, thuộc giám mục chính toà cũng như tổng giám mục chính toà, nếu vì hoàn cảnh sự vụ hay địa phương, chưa thể thành lập Kinh Sĩ Hội, thì phải lựa đặt Ban Cố vấn Địa phận theo Giáo luật, và một khi Kinh Sĩ Hội được thành lập, Ban Cố vấn tức khắc chấm dứt nhiệm vụ. Các vị lãnh đạo cũng phải đặc biệt lưu ý việc đào luyện thanh niên có triển vọng lên chức linh mục: họ là những hướng đạo tương lai của giáo dân. Ngân quỹ Giám toà thành bởi của cải địa phận hiện có, lợi tức Giám toà, tặng vật người ta tự cúng và tiền Thánh Bộ Truyền giáo trợ cấp. Việc cai quản và điều hành địa phận, quyền lợi giáo sĩ và giáo dân, bổ nhiệm vị đại diện Kinh Sĩ Hội khi trống ngôi và mọi việc khác, thì cứ chiếu Giáo luật mà thi hành.

Sắc chỉ của Ta đây sẽ được niêm ấn chì và Ta truyền cho vị Khâm sứ Toà Thánh tại Đông Dương Ta đã nói trên, phải đích thân hay uỷ nhiệm người khác thi hành, miễn là người ấy có chức vị trong Giáo Hội. Nếu trong thời gian thi hành, vị khác sẽ nhậm chức vụ Khâm sứ Toà Thánh tại Đông Dương, thì vị ấy sẽ thi hành lệnh của Ta. Vị thi hành phải thận trọng lập biên bản đầy đủ khi việc đã hoàn tất và kíp đệ lên Thánh Bộ Truyền giáo các văn kiện đã ký nhận chắc chắùn. Ý Ta là Sắc chỉ này có hiệu lực tức khắc và mãi về sau, cho nên tất cả những gì được ấn định trong Sắc này phải được những người liên hệ tôn trọng thi hành và như thế là có hiệu lực. Không một luật lệ nào nghịch lại có thể ngăn cản hiệu lực của Sắc chỉ này: chính Sắc chỉ này huỷ bỏ các luật lệ ấy. Vì thế bất kỳ ai, ở chức vụ nào, hữu ý hay vô tình nghịch lại những sự Ta vừa nói trên, thì Ta luận phi và kể là vô giá trị.

Lại nữa, không ai được phép xé huỷ hay giả mạo Sắc chỉ này của Ta và nếu công bố hoặc là ấn loát hay viết tay thì những bản đó phải được chức vị trong Giáo Hội đóng ấn và đồng thời phải mang chữ ký của một vị chính thức coi giữ văn kiện thì mới đáng tin. Nếu ai dám khinh dể hay khước từ cách nào toàn Sắc chỉ này thì hãy biết rằng sẽ bị những hình phạt Giáo luật đã ra cho những người không tuân lệnh các Đức Giáo hoàng.

Làm tại Roma nơi đền thờ Thánh Phêrô, ngày hai mươi bốn tháng mười một, năm một ngàn chín trăm sáu mươi, cũng là năm thứ ba triều đại của Ta.

Ký tên

Thay Đức Hồng y Chưởng ấn Giáo Hội Roma:

Đôminicô Tardini, Hồng y Quốc Vụ Khanh.

Grêgorio P. Agagianian, Hồng y và Tổng trưởng T.B.T.G.

Phanxicô Tinello, Nhiếp chính Chưởng ấn Tông toà

Phanxicô Annibalê Ferretti, Tổng Lục sự Tông toà.7774

(Trần Anh Dũng, Hàng giáo phẩm Công giáo Việt Nam 1960-1995, tr.139-144
74