Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo
Các bài suy niệm Tin Mừng Lễ Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo
https://canhdongtruyengiao.net/wp-co...PhaoloMiki.jpg
“THÁNH PHAOLÔ MIKI VÀ CÁC BẠN – NHỮNG CHỨNG NHÂN TIN MỪNG TRONG ĐẤT NƯỚC MẶT TRỜI MỌC”
Hôm nay, chúng ta quy tụ nơi đây để mừng kính Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo. Đây là dịp đặc biệt để chúng ta nhìn lại sức mạnh của đức tin Kitô giáo trên đất nước Nhật Bản vào cuối thế kỷ XVI, nơi các ngài đã dâng hiến chính mạng sống để làm chứng cho Tin Mừng. Dẫu câu chuyện xảy ra hàng trăm năm trước, nhưng tấm gương can đảm của các vị tử đạo vẫn chiếu sáng, đồng thời mời gọi chúng ta suy ngẫm về những lời cuối cùng của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Mát-thêu (Mt 28,16-20) với sứ mạng lên đường mang Tin Mừng đến cho muôn dân.
Lược lại bối cảnh lịch sử, cách đây khoảng năm mươi năm trước cuộc tử đạo, Thánh Phanxicô Xaviê đã đặt chân đến quần đảo Nhật Bản, gieo những hạt giống Tin Mừng đầu tiên. Tấm lòng nhiệt thành của ngài cùng các thừa sai kế tiếp đã làm bùng lên sức sống Kitô giáo giữa lòng một dân tộc vốn đã có nền văn hóa đặc thù, chịu ảnh hưởng của Thần đạo và Phật giáo. Chỉ trong vòng chưa đầy bốn mươi năm, con số Kitô hữu trên toàn nước Nhật tăng lên hơn hai trăm ngàn người – một thành quả mà chính Thánh Phanxicô Xaviê cũng không ngờ tới. Tuy nhiên, với sự phát triển quá nhanh của cộng đoàn Công giáo, những nghi ngại, hiểu lầm và đố kỵ cũng bắt đầu nảy sinh nơi giới cầm quyền và các nhà lãnh đạo tôn giáo truyền thống. Đỉnh điểm của sự bách hại xảy ra dưới thời tướng Hideyoshi, cũng như từ nhiều lãnh chúa và quan lại khác nhau trên khắp nước Nhật, khiến nhiều Kitô hữu phải ẩn mình hoặc chịu khốn đốn.
Trong bầu khí ấy, vào cuối tháng 12 năm 1596, một đợt truy bắt quy mô lớn đã diễn ra tại Miyako và Osaka. Sáu tu sĩ Dòng Phanxicô, một số thừa sai khác cùng với mười tám giáo dân Nhật Bản bị bắt vì “không tuân lệnh Hoàng đế” và vẫn kiên trì sống đức tin. Người ta xẻo tai các ngài như một hình phạt bêu rếu, rồi buộc phải diễu hành qua các thành phố có nhiều Kitô hữu để răn đe, trước khi bị đưa tới Nagasaki và đóng đinh trên những thập giá. Chính lúc này, tinh thần của các ngài lại rực sáng hơn bao giờ hết. Thay vì sợ hãi, nhiều vị lại nở nụ cười hạnh phúc, không ngừng rao giảng, chia sẻ về Chúa Giêsu, kêu gọi những người hiếu kỳ đang đến xem hành hình hãy ăn năn, hoán cải.
Nổi bật nhất trong đoàn tử đạo ấy là Thánh Phaolô Miki – một chàng trai được sinh ra trong một gia đình quý tộc tại đảo Shikoku năm 1564, gia nhập Dòng Tên năm 22 tuổi, đang chuẩn bị hoàn tất chương trình học để trở thành linh mục. Dù mang quốc tịch Nhật, Phaolô Miki đã đón nhận Tin Mừng và quyết tâm sống ơn gọi tu sĩ, nhiệt thành rao giảng đạo Chúa ngay trên quê hương mình. Cái chết đã chặn lại ước mơ được làm linh mục, nhưng lại mở ra cho ngài vinh dự tử đạo, nên một chứng nhân kiên trung cho Đức Kitô trên đất nước mặt trời mọc.
Ngày 05/02/1597, trên một ngọn đồi bên ngoài thành phố Nagasaki, hai mươi sáu cây thập giá được dựng lên, đánh dấu giờ hiến tế đẫm máu của những người tin vào Chúa. Dưới chân thập giá, quân lính và dân chúng ngỡ ngàng trước niềm vui, những lời cầu nguyện, lời hát thánh ca vang lên dõng dạc. Một số vị – trong đó có Thánh Phaolô Miki – cất tiếng kêu gọi mọi người hãy tin vào Chúa Giêsu, rằng chính nhờ Chúa mà cái chết này trở nên cánh cửa vinh quang. Tương truyền, Phaolô Miki đã tha thứ cho kẻ hành hình, xin Chúa đoái thương tha thứ cả những ai vu khống và kết án các ngài. Sự bình an tỏa ra nơi những con người sẵn sàng hiến dâng cả mạng sống mình vì Tin Mừng, khiến nhiều kẻ bách hại ngỡ ngàng, thậm chí giận dữ. Sau cùng, họ đã cầm giáo đâm thẳng vào ngực các ngài, kết thúc cuộc đời tử đạo trên thập giá. Đó là một cái chết bi hùng, nhưng cũng chứa chan niềm hy vọng phục sinh.
Chúng ta hãy chiêm ngắm những hình ảnh ấy trong ánh sáng của bài Tin Mừng theo thánh Mát-thêu, đoạn cuối (Mt 28,16-20). Ở đó, Chúa Giêsu Phục Sinh gặp mười một môn đệ tại ngọn núi ở Galilê. Ngài trao phó sứ mạng cao cả: “Hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ; làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, và Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.” Sứ mạng này không chỉ thuộc về thời Giáo Hội sơ khai, nhưng xuyên suốt đến mọi thời đại, trong đó có thế kỷ XVI ở Nhật Bản. Thánh Phanxicô Xaviê và các thừa sai đầu tiên đã can đảm “đi”, đem Tin Mừng tới một nền văn hóa xa lạ, gieo những hạt giống đức tin đầu tiên. Các Kitô hữu bản địa như Phaolô Miki tiếp nối công cuộc ấy, mạnh dạn loan báo danh Chúa bằng ngôn ngữ, lối sống và cả tấm gương của mình. Dù đôi khi họ phải đương đầu với ngờ vực, chống đối, nhưng điều thúc đẩy họ chính là lệnh truyền của Chúa: “Hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ.”
Nhìn lại cách các vị tử đạo sống trọn Tin Mừng, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học. Trước hết, các ngài nêu bật tinh thần can đảm đón nhận Thánh Giá. Chúa Giêsu đã dạy rằng môn đệ của Ngài không thể tránh né thập giá nếu muốn thực sự thuộc về Ngài. Việc đi rao giảng Tin Mừng đồng thời cũng chấp nhận đối mặt với khổ đau, thậm chí mất mạng sống. Chúng ta nhìn Phaolô Miki và 25 bạn hữu bị đóng đinh, nhưng trên khuôn mặt của họ lại có nụ cười và lời cầu nguyện, khao khát cho nhiều người nhận biết ơn cứu độ. Điều này chứng tỏ các ngài vững tin lời Chúa hứa: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.” Sự hiện diện của Đấng Phục Sinh đã biến thập giá của các ngài thành cánh cửa mở vào cuộc sống vĩnh cửu.
Hơn nữa, qua tấm gương tử đạo, ta thấy quyền năng của sự tha thứ. Phaolô Miki đã xin Chúa thương xót cả những kẻ kết án và hành hạ mình. Đây là lối sống của Tin Mừng, khi Chúa Giêsu trên thập giá cũng khẩn nguyện: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm.” Tha thứ không phải vì yếu đuối, nhưng là phản chiếu sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa, có khả năng hoán cải cả những tâm hồn chai đá nhất.
Bài học thứ ba mà các ngài để lại cho chúng ta là lòng hăng say truyền giáo. Dù đứng trước giây phút cuối đời, các ngài vẫn không ngừng “rao giảng” bằng cách cầu nguyện lớn tiếng, hát thánh ca, giảng giải với dân chúng. Thậm chí, ngay cả các em nhỏ trong nhóm vẫn can đảm cất bài hát Laudate Pueri, ca khen Chúa, khiến đám đông chứng kiến phải xao xuyến. Qua cuộc tử đạo, nhiều người ngoại giáo đã được đánh động mà tìm hiểu và gia nhập đạo Chúa. Đây chính là minh chứng cho chân lý: máu các vị tử đạo luôn là hạt giống trổ sinh những người tín hữu mới.
Vậy làm thế nào để chúng ta, những Kitô hữu đương đại, sống được tinh thần của Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo? Chúng ta không nhất thiết phải chờ đến lúc đổ máu. Nhưng chắc chắn, môi trường sống và làm việc hôm nay đòi chúng ta có tinh thần dấn thân, chấp nhận gian khó để làm chứng cho Chúa. Có thể đó là những hy sinh lặng thầm: cố gắng duy trì đời sống cầu nguyện, trung thực trong công việc, hết lòng phục vụ tha nhân, dũng cảm nói lên sự thật, hay đơn giản là không ngần ngại bộc lộ niềm tin Kitô giữa môi trường đời. Đó cũng là cách chúng ta “đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ.” Rất nhiều người xung quanh ta – có thể là chính gia đình, nơi làm việc hay nơi học tập – đang cần chứng tá rõ ràng để gặp gỡ Chúa.
Sau cùng, hãy nhớ lời Chúa Giêsu: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.” Ngài không để chúng ta chiến đấu một mình. Sự hiện diện ấy được cụ thể hóa qua Bí Tích Thánh Thể, Lời Chúa, cộng đoàn Giáo Hội, và nhất là Chúa Thánh Thần luôn hoạt động trong lòng ta. Nhờ ơn Chúa, chúng ta có thể noi gương Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo, biến cuộc đời mình thành một chứng tá sống động. Chính nhờ những chứng tá ấy, vô số tâm hồn có cơ hội nhận ra dung mạo của Chúa và được lôi cuốn vào đại gia đình đức tin.
Mỗi khi suy ngẫm cuộc hành trình can đảm của Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo, chúng ta thêm vững tin rằng: thập giá không bao giờ là dấu chấm hết cho người tín hữu, nhưng là nhịp cầu đưa họ bước vào vinh quang Phục Sinh. Máu của các ngài đã thánh hiến mảnh đất Nagasaki, để rồi từ đó, hạt giống Tin Mừng nảy nở và trở nên di sản đức tin phong phú cho Giáo Hội Nhật Bản nói riêng, và cho toàn thể Giáo Hội nói chung. Xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Thánh Phaolô Miki và các bạn, ban cho chúng ta lòng hăng say, can đảm, và lòng thương xót để nối tiếp sứ mạng: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ.” Đừng quên rằng Chúa ở cùng ta mọi ngày cho đến tận thế, để nâng đỡ, bổ sức và đồng hành, hầu chúng ta luôn vững vàng tiến bước trên con đường làm chứng nhân cho Tin Mừng.
Lm. Anmai, CSsR
“THÁNH PHAOLÔ MIKI VÀ CÁC BẠN TỬ ĐẠO – HẠT GIỐNG ĐỨC TIN NỞ HOA GIỮA GIAN NAN”
Hôm nay, cùng với Hội Thánh hoàn vũ, chúng ta hân hoan mừng kính Thánh Phaolô Miki và các bạn Tử Đạo, những vị anh hùng đức tin đã dâng hiến mạng sống để làm chứng cho Đức Kitô tại Nhật Bản vào cuối thế kỷ XVI. Khi tưởng nhớ các ngài, chúng ta không chỉ chiêm ngắm tấm gương can đảm, mà còn được mời gọi đào sâu ý nghĩa của việc theo Chúa, của sứ mạng truyền giáo, và nhất là của mầu nhiệm Thánh Giá – nơi mà Chúa Giêsu đã chiến thắng sự chết bằng chính tình yêu cứu độ.
Trong lời nguyện nhập lễ, chúng ta đã nghe nài xin Chúa “thương nhận lời các Ngài cầu thay nguyện giúp cho chúng ta hằng can đảm tuyên xưng đức tin và trung thành giữ vững đến hơi thở cuối cùng.” Tâm tình ấy dường như tóm gọn tất cả những gì chúng ta cần suy gẫm: Can đảm tuyên xưng đức tin – Trung thành đến hơi thở cuối cùng. Hai yếu tố này đã bừng sáng rực rỡ trong cuộc đời của Thánh Phaolô Miki và các bạn Tử Đạo tại Nhật Bản.
Chúng ta hãy để tâm hồn lắng đọng và quay về với bối cảnh lịch sử. Theo ghi chép, Thánh Phanxicô Xaviê đã đến truyền giáo tại Nhật Bản vào khoảng giữa thế kỷ XVI. Ngài gieo những hạt giống đầu tiên của Tin Mừng nơi miền đất mới mẻ này, và thật lạ lùng, dù thời gian ban đầu không quá dài, nhưng hạt giống đức tin đã âm thầm nảy mầm, lớn lên mạnh mẽ. Gần nửa thế kỷ sau, số người tin vào Chúa Kitô không ngừng tăng. Thế nhưng, sự bách hại cũng bùng nổ dữ dội từ những nghi kỵ, hiểu lầm, và những toan tính chính trị. Hideyeshi, một viên chức có thế lực, dựa trên những lời “la hét điên khùng” của một thuyền trưởng Tây Ban Nha về việc các thừa sai có thể “dọn đường” cho cuộc chinh phục Nhật Bản, đã kích động một cuộc đàn áp tàn bạo. Kết quả, nhiều Kitô hữu bị bắt bớ, trong đó có các tu sĩ Dòng Phanxicô, Dòng Tên, cùng những giáo dân Nhật Bản thuộc Dòng Ba Phanxicô. Tất cả phải trải qua một hành trình đẫm máu, bị đóng đinh và chịu chết trên những thập giá ở Nagasaki năm 1597.
Trong nhóm 26 vị Tử Đạo ấy, chúng ta đặc biệt nhớ đến ba vị tu sĩ Dòng Tên: Thánh Phaolô Miki, Gioan Gottô và Giacôbê Kissi. Người ta vẫn hay nhắc đến Phaolô Miki, một người Nhật Bản, là một nhà giảng thuyết nhiệt thành, dấn thân sâu xa vào đời sống truyền giáo. Ngay cả trong lúc bị dẫn đi hành hình, ngài cùng các anh em vẫn lớn tiếng rao giảng Tin Mừng, mời gọi người nghe trở về với Chúa, và sẵn sàng tha thứ cho những kẻ gây nên cái chết cho mình. Hình ảnh các vị Tử Đạo, đặc biệt là các thiếu niên Luy, Antôn, và Tôma Cosaki (chỉ mới 12 – 15 tuổi) trong máu me bê bết nhưng gương mặt vẫn ánh lên niềm vui, là dấu chứng hùng hồn cho sức mạnh của ơn Chúa. Khi nhìn thấy các em tươi cười dù phải vác thập giá của chính mình, nhiều người chứng kiến đã xúc động đến rơi lệ, có người xin được “lên cùng một xe” với các vị, nhưng không được toại nguyện.
Hình ảnh oai hùng và cao quý của các Thánh Tử Đạo khiến chúng ta liên tưởng đến tâm tình của Thánh Phaolô Tông Đồ trong Bài đọc 1 (Gl 2,19-20): “Tôi cùng chịu đóng đinh với Đức Kitô vào thập giá. Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi.” Đây chính là cốt lõi của đời sống Kitô hữu: được mời gọi “chết đi” cho chính mình, để cho ơn thánh của Chúa Giêsu biến đổi, rồi “sống” lại trong ân sủng của Ngài. Đối với các vị Tử Đạo, việc chết cho bản thân không dừng lại ở chiều kích tinh thần, mà còn được cụ thể hóa bằng chính sự hy sinh mạng sống. Thế nhưng, với họ, hy sinh ấy lại trở thành con đường dẫn tới sự sống vĩnh cửu, và càng là cơ hội tuyệt vời để làm chứng cho Chúa Kitô.
Bài Đáp ca (Tv 125) cộng hưởng với chủ đề này khi mô tả niềm vui của những người “tù nhân Xi-on” được trở về, cũng như niềm hy vọng của người nông dân “ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng.” Ta thấy nơi cuộc khổ nạn của các Thánh Tử Đạo mang hình ảnh người gieo giống: hạt giống Tin Mừng đã được tưới bằng máu của các ngài, để rồi đức tin nơi Giáo Hội Nhật Bản trổ sinh hoa trái phi thường, dù phải trải qua nhiều thế kỷ bách hại. Cái chết không bao giờ là dấu chấm hết cho những ai tin vào Chúa. Hạt giống bị chôn vùi có lúc tưởng như mục nát, nhưng chính từ lòng đất ấy, mầm non sẽ bật lên, xum xuê và tràn trề sức sống.
Chúng ta cũng lắng nghe Tin Mừng Matthêu (Mt 28,16-20), đoạn cuối cùng, nhắc chúng ta về sứ mạng trọng yếu: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ…” Lệnh truyền này của Chúa Phục Sinh hướng các tông đồ (và cũng là chúng ta hôm nay) đến một nhiệm vụ: lên đường đến với muôn dân, rao giảng, dạy bảo, và ban phép rửa nhân danh Ba Ngôi Thiên Chúa. Đức Giêsu cũng hứa: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.” Đây chính là niềm hy vọng lớn lao cho bất cứ ai dấn thân trên đường truyền giáo hay can đảm làm chứng cho Chúa. Thiên Chúa không để chúng ta một mình đối diện với mọi gian nan. Chắc chắn, Thánh Phaolô Miki cùng các bạn hữu cũng đã kinh qua kinh nghiệm sâu sắc về sự đồng hành ấy. Họ tin tưởng tuyệt đối vào sự hiện diện của Chúa, đến mức sẵn sàng đón nhận mọi đau khổ bằng lòng mến, chấp nhận cái chết như một lối mở đến sự sống đời đời.
Anh chị em thân mến, truyền giáo không chỉ diễn ra ở những nơi xa xôi hay trong bối cảnh lịch sử đã qua. Mọi thời đại đều có những “miền đất” cần được gieo hạt giống Tin Mừng. Miền đất ấy có thể ở ngay trong gia đình, nơi xứ đạo, trong môi trường làm việc, hay ở bất kỳ nơi đâu Chúa đặt để chúng ta. Có người nghĩ rằng, “Thời nay ai bách hại tôi mà lo?” Thế nhưng, thực tế, cuộc bách hại đức tin có thể không hiện hữu dưới hình thức chém giết hay đóng đinh, nhưng thể hiện qua những thách đố của chủ nghĩa tục hóa, thói vô cảm, sự lôi kéo của những ham muốn trần thế, hay những áp lực của đời sống thực dụng. Không phải lúc nào và ở đâu, người Kitô hữu cũng được tự do thể hiện đức tin; không phải môi trường nào cũng đón nhận lời giáo huấn của Tin Mừng. Vậy nên, sứ mạng “đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” vẫn luôn nóng hổi tính thời sự, đòi hỏi chúng ta can đảm, hăng say, và nhất là xác tín rằng: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.”
Noi gương các Thánh Tử Đạo, trước hết, chúng ta cần “chết đi” cho cái tôi của mình, để Chúa Giêsu thực sự sống trong ta. Một khi sống trong ân sủng, tự khắc ta sẽ thấy niềm vui Loan Báo Tin Mừng không phải là một gánh nặng, mà chính là cách diễn tả tình yêu và lòng biết ơn của mình đối với Chúa. Nhìn lại hình ảnh Thánh Phaolô Miki trên thập giá tại Nagasaki, vẫn lớn tiếng giảng dạy đám đông, vẫn tha thứ cho kẻ bách hại mình, chúng ta thấy một tấm lòng tràn đầy lòng thương xót và nhiệt huyết tông đồ. Ngay trên đỉnh Calvê của Nhật Bản, giữa những nhục hình ghê rợn, các ngài đã khiến gương mặt Chúa Kitô trở nên gần gũi và đầy sức cuốn hút.
Nếu chúng ta đôi lúc sợ hãi, thoái lui khi phải lên tiếng bảo vệ Chúa, hay ngần ngại khi dấn thân làm việc tông đồ, hãy nhớ rằng ơn Chúa luôn đủ cho ta. Mỗi người có hoàn cảnh và môi trường khác nhau, nhưng Chúa vẫn mời gọi ta can đảm sống đức tin, dám “ra đi gieo giống” dù biết hành trình ấy có thể phải trả giá. Những thử thách, hiểu lầm, hay cả những thiệt thòi mà ta gặp có thể xem như những “giọt máu” tinh thần rơi xuống, tưới gội hạt giống đức tin và đức mến trong cộng đồng chúng ta. Rồi một ngày, “ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng.” Sự trung kiên của ta sẽ mang lại hoa trái vô cùng quý giá cho mình và cho người xung quanh.
Để đáp lại ơn gọi truyền giáo, chúng ta cũng phải chuẩn bị hành trang cần thiết: vun đắp đời sống cầu nguyện, siêng năng lãnh nhận các bí tích, học hỏi giáo lý và Lời Chúa, và rèn luyện đức ái với tất cả mọi người. Sự sẵn sàng này sẽ giúp ta vững vàng trước những cám dỗ của thế gian. Thế giới hiện đại có thể tạo ra nhiều lối sống phản Kitô, nhưng cũng mở ra vô số cánh cửa để chúng ta làm chứng cho tình yêu và lòng nhân từ của Chúa. Công nghệ, mạng xã hội, các phương tiện truyền thông có thể trở thành phương tiện hữu hiệu để loan báo Tin Mừng, miễn là chúng ta biết sử dụng chúng trong sự khôn ngoan, chân thành, và có định hướng đúng đắn.
Anh chị em rất thân mến,
hôm nay, khi chúng ta ngước nhìn Thánh Phaolô Miki và các bạn Tử Đạo, chúng ta thấy rằng thập giá không phải là dấu hiệu của sự bại trận, mà chính là con đường để vinh thắng cùng Đức Kitô. Từ thập giá, Chúa Giêsu đã lấy tình yêu vô biên mà giao hòa chúng ta với Chúa Cha. Từ thập giá của các vị Tử Đạo tại Nhật Bản, Tin Mừng đã chiếu tỏa như luồng sáng lạ lùng, quy tụ biết bao tâm hồn về với Giáo Hội. Cũng vậy, từ thập giá của mỗi người – thập giá ẩn giấu trong chính công việc hàng ngày, thập giá của bổn phận, của hy sinh, của những chông gai mà chúng ta đương đầu – nếu ta biết kết hợp với Chúa Giêsu, những khổ đau ấy sẽ trở nên nguồn ơn thiêng liêng, đưa chúng ta đến sự sống dồi dào.
Vì thế, chúng ta cầu xin Chúa cho mình được vững bước trên đường đức tin, biết sẵn sàng dấn thân trong sứ mạng rao giảng Tin Mừng, không ngần ngại hy sinh chính mình. Nguyện xin các Thánh Tử Đạo Nhật Bản, đặc biệt Thánh Phaolô Miki, chuyển cầu cho chúng ta, để chúng ta có được một tấm lòng sắt son với Chúa như các ngài. Nhờ gương sáng của các thánh, chúng ta ý thức hơn về bổn phận truyền giáo, chia sẻ đức tin cho những người xung quanh, và nhất là can đảm chứng tỏ mình thuộc về Đức Kitô mọi lúc, mọi nơi. Ước gì chúng ta đón nhận Thánh Thể với một tâm hồn nhiệt thành và khao khát, để Đức Kitô “sống trong tôi” như tâm tình Thánh Phaolô Tông Đồ đã nói. Có Chúa sống trong ta, chúng ta sẽ không còn sợ hãi, cũng chẳng lo mình yếu đuối, bởi mọi sự đều có thể trong Đấng ban sức mạnh cho chúng ta.
Kết thúc, chúng ta hãy nhớ rằng: thập giá là dấu ấn tình yêu. Tình yêu của Chúa Giêsu đã nâng các vị Tử Đạo Nhật Bản lên đỉnh vinh quang; cũng chính tình yêu ấy sẽ nâng chúng ta lên khỏi những tầm thường, ích kỷ, dẫn chúng ta đến ơn cứu độ và sự sống đời đời. Nguyện xin Chúa cho chúng ta có được niềm vui và lòng can đảm, để biết “gieo giống trong nước mắt” hầu “thu hoạch trong hân hoan.” Và quan trọng nhất, như Chúa Giêsu hứa: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế,” chúng ta tin rằng cuộc đời Kitô hữu, dù phải trải qua phong ba bão táp, vẫn luôn có Chúa đồng hành và dẫn dắt.
Lm. Anmai, CSsR
GẮN BÓ VỚI THẦY !
Anh chị em thân mến, hôm nay, chúng ta cùng toàn thể Hội Thánh long trọng mừng kính lễ nhớ bắt buộc Thánh Phao-lô Mi-ki và các bạn, những vị tử đạo tại Nhật Bản, những chứng nhân anh dũng của Chúa Ki-tô. Ngay từ Ca nhập lễ, chúng ta đã nghe văng vẳng lời nhắc nhở rằng các thánh đã theo chân Đức Ki-tô, đã đổ máu mình ra vì lòng yêu mến Người, và giờ đây các ngài được vui mừng trên thiên quốc, được hoan hỷ không ngừng với Đấng mà các ngài hằng yêu quý. Hình ảnh này cũng gợi lên cho chúng ta niềm hy vọng và niềm tự hào thiêng liêng, bởi vì con đường theo Chúa Ki-tô là con đường dẫn đến sự sống vĩnh cửu, dẫu cho con đường ấy nhiều khi gập ghềnh, đầy thử thách, thậm chí có khi phải hy sinh cả mạng sống. Hôm nay, nhìn vào tấm gương của Thánh Phao-lô Mi-ki và các bạn tử đạo, chúng ta cũng được mời gọi hoán cải, được thúc giục để một lần nữa suy tư về giá trị của niềm tin, về sự gắn bó mật thiết với Chúa Ki-tô, và về cung cách sống đức tin giữa thế giới hôm nay.
Trong Bài đọc 1, trích thư gửi tín hữu Ga-lát, thánh Phao-lô Tông đồ đã nói một câu vô cùng xúc động: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Ki-tô sống trong tôi” (Gl 2,20). Lời khẳng định này không chỉ là một công thức hay một suy tư thần học của riêng thánh Phao-lô, mà còn là một kinh nghiệm đức tin sâu xa. Khi con người chấp nhận để cho Đức Ki-tô chiếm trọn cuộc đời, khi người tín hữu không còn sống cho chính mình nhưng để Thiên Chúa sống và hành động nơi mình, ta sẽ kinh nghiệm được một sự biến đổi tận căn. Biến đổi ấy không làm cho ta mất đi chính mình, ngược lại, ta được hoàn thiện và được dẫn tới chỗ nhận ra ý nghĩa đích thực của cuộc đời. Đó là lý do vì sao trong hành trình truyền giáo đầy gian nan, thánh Phao-lô đã có thể chấp nhận mọi mất mát, khổ đau, thậm chí cả tù đày, mà vẫn tràn ngập niềm vui và lòng nhiệt thành. Cũng chính kinh nghiệm này đã thúc đẩy Thánh Phao-lô Mi-ki và các bạn tử đạo ở Nhật Bản dám hiến dâng mạng sống. Các ngài đã can đảm tuyên xưng niềm tin vào Chúa Ki-tô giữa bầu khí bách hại dữ dội. Dù chịu khổ hình, dù thân xác bị treo trên thập giá, lời tuyên xưng của Phao-lô Mi-ki trên thập giá tại Nagasaki vẫn vang lên mạnh mẽ, nói về niềm tin bất diệt vào Chúa Giê-su, sẵn sàng thứ tha cho những ai bách hại mình. Trong đau khổ tột cùng, các ngài minh chứng sống động rằng: “Không phải tôi sống, mà Đức Ki-tô sống trong tôi.”
Thưa anh chị em, bài Đáp ca hôm nay mời chúng ta suy niệm một cách thật cụ thể về hành trình “gieo giống trong nước mắt để gặt trong vui mừng.” Hình ảnh những người gieo vãi hạt giống trong âu lo, trong đắng cay, vậy mà cuối cùng họ trở về giữa hân hoan với những bó lúa vàng nặng trĩu, cho thấy chính Chúa là Đấng làm cho mọi nỗi khổ đau trở nên vinh quang. Ai tin tưởng và trung thành với Chúa, dù phải kinh qua nhiều thử thách, cuối cùng sẽ tìm thấy niềm vui trong sự quan phòng và ân sủng của Ngài. Lịch sử Giáo Hội Nhật Bản thời bách hại đã ghi nhận biết bao máu các vị tử đạo đổ xuống mảnh đất xứ Phù Tang, và ngày nay, đức tin của cộng đoàn Công giáo tại Nhật vẫn tồn tại, vẫn nảy nở như một minh chứng cho sự trung thành kỳ diệu của Thiên Chúa. Quả thực, “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng.” Máu của các vị tử đạo không bao giờ đổ ra một cách vô ích; trái lại, đó là hạt giống trổ sinh những hoa trái đức tin cho các thế hệ mai sau.
Chúng ta tiếp tục suy niệm Lời Chúa trong đoạn Tin Mừng theo thánh Mát-thêu, đoạn cuối cùng của sách Tin Mừng này, nơi Đức Giê-su trao cho các môn đệ sứ vụ lên đường: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” (Mt 28,19). Lệnh truyền này vang lên giữa một bối cảnh vô cùng linh thiêng: Đức Giê-su Phục Sinh hiện ra, đã chiến thắng tử thần, và chính thức sai phái các tông đồ ra đi rao giảng, làm phép rửa cho muôn dân nhân danh Chúa Cha, và Chúa Con, và Chúa Thánh Thần. Cùng với lệnh truyền ấy là lời hứa: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20). Khi chúng ta suy ngắm đến các vị tử đạo Nhật Bản, chúng ta thấy chính lệnh truyền và lời hứa này tiếp thêm sức mạnh cho các ngài. Dù sống trong thời kỳ bách hại, dù phải đối diện với hiểm nguy đến tính mạng, các ngài vẫn can đảm rao giảng Tin Mừng và làm chứng cho Chúa Ki-tô. Để có thể can đảm đến mức này, chắc chắn các ngài đã khắc sâu trong lòng lời hứa “Thầy ở cùng anh em,” và niềm tin vào sự hiện diện của Chúa đã trở thành nguồn động lực bất diệt. Mỗi khi chiêm ngắm hình ảnh các thánh tử đạo, chúng ta không chỉ ngưỡng mộ lòng can trường của các ngài, mà còn nhận ra hoa trái của đức tin: đó là sự trung thành với sứ mạng và lòng xác tín tuyệt đối vào sự đồng hành của Chúa.
Giờ đây, hãy trở lại với cuộc sống thường ngày của chúng ta. Có lẽ không phải ai cũng được mời gọi bước lên đoạn đầu đài, hay chịu đóng đinh như Thánh Phao-lô Mi-ki và các bạn, nhưng mỗi người chúng ta đều đang phải đối diện với những hình thức bách hại hiện đại: có thể là những thử thách trong môi trường làm việc, là ánh mắt nghi ngại của xã hội, là cám dỗ thu mình, là cuộc chiến với những ham muốn thế tục, thậm chí là những lúc ta phải hy sinh danh vọng, sở thích để trung thành với đức tin. Mỗi ngày, ta đứng trước nhiều lựa chọn và phải phân định xem đâu là con đường thuộc về Chúa, đâu là con đường đưa ta xa Chúa. Ngọn lửa đức tin có thể sẽ bị lung lay, nếu ta không nuôi dưỡng bằng đời sống cầu nguyện, Thánh Thể, Lời Chúa và việc bác ái. Chính vì thế, tấm gương của các vị tử đạo nhắc nhở chúng ta về lời mời gọi: “Hãy để Đức Ki-tô sống trong tôi,” để rồi cuộc sống chúng ta trở thành một chứng tá âm thầm nhưng mãnh liệt, bền bỉ với sứ vụ Chúa trao.
Sau cùng,Ca hiệp lễ, nơi Chúa Giê-su nhắc nhở các môn đệ rằng: “Anh em vẫn một lòng gắn bó với Thầy, giữa những lúc Thầy gặp gian nan thử thách… Thầy sẽ ban quyền cai trị cho anh em, để anh em được đồng bàn ăn uống với Thầy, trên vương quốc của Thầy.”
Khi ta dám chấp nhận đồng hành với Chúa Ki-tô trong mọi đau khổ, trong mọi thăng trầm, Chúa không quên phần thưởng. Phần thưởng ấy không đơn giản là vinh quang mau qua ở đời này, mà chính là được chung hưởng sự sống bất diệt trong Nước Trời.
Thánh Phao-lô Mi-ki cùng các bạn tử đạo đã họa lại hình ảnh này một cách sống động, khi biến chính cuộc khổ nạn của mình thành bằng chứng cho tình yêu với Thiên Chúa và sự trung kiên đến hơi thở cuối cùng. Các ngài chết đi nhưng không bị hủy diệt, vì các ngài đang sống lại trong vinh quang cùng Chúa. Điều này cũng là lời mời gọi mỗi chúng ta vững tin nơi Chúa, để rồi, dẫu phải trải qua thử thách nào, chúng ta vẫn nhìn lên thập giá và nhận ra sức mạnh phục sinh. Dẫu chúng ta không chung một thời đại với Phao-lô Mi-ki và các bạn, không nói cùng một ngôn ngữ, nhưng đức tin kết nối chúng ta trong cùng một Hội Thánh, một thân thể mầu nhiệm của Chúa Ki-tô.
Xin cho chúng ta, nhờ gương sáng của các thánh tử đạo, biết dùng chính cuộc đời mình để công bố Tin Mừng, bằng những việc làm cụ thể và bằng sự vâng phục thánh ý Chúa. Xin cho đức tin của mỗi người thêm vững mạnh, ngọn lửa nhiệt thành thêm bừng cháy, và nhất là xin cho chúng ta luôn ý thức rằng: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Ki-tô sống trong tôi.
Lm. Anmai, CSsR
THÁNH PHAOLÔ MIKI VÀ CÁC BẠN TỬ ĐẠO – CHỨNG NHÂN ĐỨC TIN BẤT KHUẤT
Hôm nay, chúng ta cùng nhau cử hành lễ nhớ Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo, những chứng nhân kiên trung đã lấy máu đào để làm chứng cho đức tin. Các ngài đã chịu đau khổ, bị bách hại, và cuối cùng hiến dâng mạng sống vì lòng trung thành với Chúa Kitô. Qua đời sống và sự hy sinh của các ngài, chúng ta được mời gọi suy gẫm về ý nghĩa của việc làm chứng cho đức tin trong đời sống hằng ngày.
Khi nhìn lại lịch sử, chúng ta thấy Kitô giáo được truyền vào Nhật Bản vào thế kỷ XVI, dưới sự hướng dẫn của Thánh Phanxicô Xaviê. Ngọn lửa đức tin đã bừng cháy trong lòng nhiều người dân Nhật, nhưng rồi cơn bão bách hại đã quét qua. Một trong những cuộc bách hại tàn khốc nhất xảy ra vào năm 1597, khi chính quyền Nhật nghi ngờ các nhà truyền giáo phương Tây âm mưu thống trị đất nước. Điều này dẫn đến việc bắt giữ sáu linh mục dòng Phanxicô cùng với một số tín hữu thuộc dòng ba và ba thiếu niên Nhật Bản.
Trong số những vị tử đạo, chúng ta đặc biệt nhớ đến Thánh Phaolô Miki, một tu sĩ dòng Tên người Nhật, sinh trưởng trong một gia đình quý tộc. Ngài đã chọn con đường theo Chúa và sống đời dâng hiến để loan báo Tin Mừng. Khi bị bắt và bị kết án tử, ngài đã không tìm cách trốn chạy nhưng can đảm đón nhận thập giá. Trong cuộc hành trình đến nơi hành hình, các vị tử đạo đã bị nhạo báng, bị cắt mũi, cắt tai, và bị dẫn qua các thành phố lớn như một trò cười cho dân chúng. Nhưng thay vì run sợ, họ lại kiên trì cầu nguyện, hát thánh ca và rao giảng Tin Mừng.
Khi đến đồi Nagasaki, nơi được coi như “đỉnh đồi Canvê” của Nhật Bản, họ được đóng đinh vào thập giá, giống như Chúa Kitô năm xưa. Những chứng nhân trẻ tuổi như Luy, Antôn và Tôma Kosaki đã dũng cảm đón nhận cái chết, không hề tỏ ra sợ hãi. Bé Luy đã hăng hái chạy đến với cây thập giá của mình, miệng không ngớt lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin nhớ đến con khi Ngài vào Nước Chúa.” Một tu sĩ dòng Tên, dù bị đóng đinh trên thập giá, vẫn giảng lời cuối cùng: “Tôi tha thứ cho những ai đã gây nên cái chết của tôi và tôi cầu nguyện cho họ được ơn nhận biết Chúa.”
Hình ảnh những vị tử đạo với khuôn mặt rạng rỡ, tay giang rộng trên thập giá, miệng hát vang ca khúc ngợi khen Thiên Chúa đã trở thành một lời chứng hùng hồn về đức tin. Các ngài đã hiến dâng mạng sống, nhưng không phải trong tuyệt vọng hay đau khổ, mà với niềm vui và hy vọng vào lời hứa sự sống đời đời của Chúa Kitô. Chính vì sự trung thành đó mà Giáo Hội đã tôn phong 26 vị này lên hàng hiển thánh vào năm 1862.
Lời Chúa hôm nay soi sáng cho chúng ta về giá trị của việc tử đạo và sứ mạng loan báo Tin Mừng. Trong thư gửi tín hữu Galát, Thánh Phaolô tuyên bố: “Tôi sống, nhưng không còn là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi” (Gl 2,20). Đây chính là tinh thần của các vị tử đạo: họ không còn sống cho chính mình mà đã để Chúa Kitô chiếm trọn tâm hồn họ. Họ không sợ mất mạng sống, bởi họ biết rằng cái chết vì Chúa chính là con đường dẫn đến sự sống thật.
Tin Mừng Matthêu hôm nay cũng mời gọi chúng ta lên đường loan báo Tin Mừng: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” (Mt 28,19). Các thánh tử đạo Nhật Bản đã sống trọn vẹn lời mời gọi này. Họ đã kiên trung trong đức tin, bất chấp sự bách hại khốc liệt. Cái chết của họ không phải là dấu chấm hết, mà là sự khai mở cho một thời kỳ mới, khi đức tin Kitô giáo tại Nhật Bản trở nên mạnh mẽ và kiên vững hơn bao giờ hết.
Hôm nay, khi mừng kính các ngài, chúng ta được mời gọi noi gương các vị tử đạo, sống trung thành với Chúa Kitô trong đời sống hằng ngày. Không phải ai trong chúng ta cũng được gọi để đổ máu vì đức tin, nhưng tất cả đều được mời gọi tử đạo theo cách của mình. Đó là sự tử đạo trong lòng trung thành với giáo huấn của Chúa, trong sự kiên trì thực thi công bình và bác ái, trong việc dám làm chứng cho Tin Mừng giữa một thế giới đầy cám dỗ và thách thức.
Là những Kitô hữu thời nay, chúng ta cũng gặp phải nhiều hình thức bách hại: đó có thể là sự chống đối từ gia đình, sự chế giễu của xã hội, hay những cám dỗ làm lung lay đức tin. Nhưng nếu chúng ta biết gắn bó với Chúa, nếu chúng ta biết đặt niềm tin tưởng vào sự quan phòng của Ngài, thì chúng ta sẽ tìm thấy sức mạnh để vượt qua mọi thử thách.
Lạy Chúa, chúng con tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo Hội những chứng nhân anh dũng như Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo. Xin cho chúng con cũng biết can đảm làm chứng cho Chúa trong đời sống hằng ngày, biết trung thành với Tin Mừng và không sợ hãi trước những thử thách. Xin các thánh tử đạo cầu bầu cho chúng con, để chúng con có thể sống xứng đáng với ơn gọi Kitô hữu của mình, và một ngày kia được hưởng vinh quang nước trời với Chúa muôn đời. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
