Đạo đức giả (Suy niệm Tin Mừng Chúa Nhật 8 Mùa Thường Niên năm C)
ĐẠO ĐỨC GIẢ
Chúa Nhật 8 Thường Niên năm C : Lc 6,39-45
Suy niệm
Tác giả sách Huấn Ca cho biết lời của một người nói ra cho ta biết được điều hay điều dở nơi người ấy: “nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27, 4-7). Điều này rất đúng khi lời lẽ thốt ra cách hồn nhiên, chân thành, chưa bị ngụy trang hay uốn nắn bởi những toan tính quanh co. Thực tế thì khó xét lòng người: “Tri nhân tri diện bất tri tâm”, nhưng nếu để xét lòng mình thì giáo huấn trên thật chính xác.
Hãy xét xem tôi thường nói những chuyện gì? Nói nhiều về điều gì thì chứng tỏ tôi quan tâm nhiều về điều ấy, hay nói cách khác tôi đã bị ám ảnh bởi điều ấy. Tôi thường phê bình chỉ trích hay nâng đỡ khích lệ? Điều này giúp tôi biết mình là người hẹp hòi hay rộng lượng; là người gây xáo trộn hay kiến tạo bình an. Khi nói về bản thân, giọng điệu của tôi ra sao? Điều này cho thấy tôi kiêu căng hay khiêm tốn.
Qua bài Phúc Âm, Chúa Giêsu cũng cho chúng ta thấy vấn đề phức tạp không phải là người khác mà là bản thân ta: “Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới”. Ai cũng dễ chủ quan, thấy cái rác trong mắt người mà không thấy cái xà trong mắt mình. Ai cũng thích sửa dạy người khác, nhưng lại không thích người khác sửa dạy mình; muốn thay đổi người khác nhưng không muốn thay đổi chính mình. Ca dao có câu: “Chân mình cũng lấm mê mê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người”. Chúng ta hay nóng lòng về tình trạng sai sót của người khác, đang khi bản thân mình có khi còn tệ hơn. Giáo huấn của Chúa Giêsu cho thấy: lo sửa người là kẻ đạo đức giả, lo sửa mình mới là người đạo đức thật.
Người xưa có câu: “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”. Cũng từ đó mà ta thường rất hà tiện trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong tiếng chê. Một trong những tội con người dễ phạm nhất là hay xét đoán, hay nghĩ xấu và nghĩ sai cho người khác. Đang khi đó thì lại không nhìn lại mình, có khi tìm cách tránh né, không đủ can đảm để nhận sự thật về mình. Càng có địa vị và danh giá trong xã hội hay Giáo Hội, ta càng khó thấy những nhược điểm của mình, và càng khó chấp nhận sự góp ý của người khác. Sống trong cảnh mù tối về bản thân, nhưng lại mong dẫn dắt thiên hạ, điều đó quả là một mối họa!
Ai trong chúng ta cũng có thể trở thành những chuyên gia tìm ra tội những người khác và phê phán họ. Những kẻ hay phê phán không phải là những kẻ góp phần xây dựng thế giới, mà thường làm hư hại thêm. Khi muốn sửa lỗi người khác là ta muốn chiến thắng sự xấu trong thế gian, nhưng nếu ta không chiến thắng sự xấu trong mình thì ta vẫn thất bại. Điều này đòi ta phải sám hối và hoán cải, nghĩa là nhận ra mình là tội nhân. Tâm tình đó mới đưa ta lại gần anh em mà không còn thái độ kẻ cả. Chúng ta có bổn phận sửa lỗi cho nhau, nhưng vì biết mình luôn có thể lầm lỗi nên ta làm với tâm tình yêu thương và khiêm tốn.
Để cuộc sống được quân bình và triển nở tươi tốt ta hãy thường xuyên đặt mình trước mặt Chúa, xin Chúa soi sáng cho ta thấu rõ về bản thân của mình. Biết đón nhận sự sửa dạy, ta mới biết sửa dạy; biết thay đổi bản thân ta mới biết thay đổi người khác. Hãy phê bình mình trước khi phê bình anh chị em. Nhiều sự tranh chấp và ngổn ngang trong gia đình cũng như trong cộng đoàn là vì ta không biết nhận lỗi mà cứ đổ lỗi. Chỉ có thể sửa lỗi cho người khác khi ta không tự hào về mình, không còn bị thúc đẩy bởi tham vọng muốn thống trị.
Không có gì làm ta mù quáng cho bằng để ý đến lỗi lầm của người khác. Chúa Giêsu bảo chúng ta đừng mất công tìm trái vả nơi bụi gai, hay tìm quả nho nơi bụi rậm. Nơi cây nào thì tìm nơi cây ấy. Bài học này có thể áp dụng cho việc đánh giá về người khác và về chính bản thân mình. Chúng ta chỉ thực sự mỗi ngày nên tốt khi biết sống từ tâm, biết cảm thông và đón nhận mọi người trong tình trạng của họ. Ai cũng cần có thời gian và ơn thánh Chúa để đổi mới dần dần.
Đừng quên rằng, chúng ta muốn lấy cái rác trong mắt của người khác, nhưng người khác cũng muốn lấy cái rác trong mắt ta. Điều đó giúp ta quân bình hóa cái nhìn và thái độ của mình khi ứng xử. Tình yêu thương là điều cốt yếu để cải hóa mình và cảm hóa tha nhân. Vì thế, từ gia đình đến bên ngoài, lúc nào chúng ta cũng cần sống tốt với nhau, nhìn tốt về nhau, nói tốt cho nhau để đem lại an bình và hạnh phúc cho nhau. Biết để ý khám phá những cái tốt nơi nhau, chúng ta sẽ làm mờ nhạt những cái xấu dần dần, và tạo nên một thế giới mới xung quanh.
Lời nguyện
Lạy Chúa Giêsu!
Chúng con dễ chủ quan và thiển cận,
bởi vì nhìn từ lăng kính của mình,
nên dễ bị sai lầm và ngộ nhận,
khi vội vàng mà xét đoán tha nhân.
Cái xà trong mắt mình thì không thấy,
lại thấy rác trong mắt của anh em,
cái sai của chính mình cho là nhỏ,
còn cái sót của người biến thành to.
Thế là con cứ chăm lo sửa dạy
tự cho mình một tính cách là thầy,
và cử tưởng ta đây là hoàn hảo,
nên lúc nào cũng ra vẻ thanh cao,
đi đâu cũng muốn được vái chào,
đâu ngờ rằng mình cũng chẳng ra sao.
Chúa cho vậy là người đạo đức giả,
vì bản thân vẫn chưa được cải hóa,
chưa ra sao mà đã tự nâng cao,
lo sửa người mà chẳng biết sửa mình,
không thấy bao sai trái cần điều chỉnh,
cứ vô tình trong lối sống vô minh.
Xin cho con biết bản thân,
để con đổi mới tinh thần từ tâm,
biết con yếu đuối lỗi lầm,
nên đừng khe khắt giam cầm nhân sinh.
Biết con che đậy giả hình,
nên cần chân thật sống tình yêu thương,
biết con cũng thích phô trương,
nên cần ăn ở khiêm nhường đơn sơ.
Biết con hay sống bâng quơ,
nên cần sốt sắng phụng thờ Chúa luôn,
biết con chỉ thích nói suông,
nên cần hành động khơi nguồn tin yêu. Amen.
Lm. Thái nguyên
