Mùa chay là cơ hội thuận tiện để thanh tẩy ký ức

Mùa chay là cơ hội thuận tiện để thanh tẩy ký ức

https://gpbanmethuot.net/uploads/news/2025_03/mcch.png


Vào ngày 12 tháng 7 năm 2003, Hoa Kỳ khánh thành tàu sân bay USS Ronald Reagan. Tên của tàu được đặt theo tên của Tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ, Ronald Reagan, để vinh danh ông và những đóng góp của ông cho quốc gia. Tổng thống Ronald Reagan không tham dự lễ khánh thành tàu sân bay USS Ronald Reagan (CVN-76), vì lý do sức khỏe. Vào thời điểm đó, ông đã nghỉ hưu và đang sống với bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, phu nhân của ông, bà Nancy Reagan, đã tham dự và đóng vai trò là người bảo trợ cho tàu.

Ông được một người thân tín cho biết con tàu vừa khánh thành lấy tên của tổng thống. Vẫn giữ phong thái lịch thiệp như ngày nào, Ronald Reagan bối rối hỏi lại: “Nhưng, tại sao người ta lại đặt tên một con tàu theo tên tôi?” Căn bệnh Alzheimer đã tàn phá ký ức của ông đến mức chính Ronald Reagan không còn nhớ mình từng là Tổng thống của Hoa Kỳ suốt tám năm trời.

Mùa Chay, khoảng thời gian linh thiêng trải dài bốn mươi ngày, không chỉ là hành trình sám hối và hy sinh, mà còn là lời mời gọi thiết tha để mỗi người chúng ta đi sâu vào nội tâm, thanh luyện tâm hồn và ký ức. Trong sự tĩnh lặng của Mùa Chay, thúc giục con người nhìn lại quá khứ, không phải để chìm đắm trong nuối tiếc hay tự mãn, nhưng để dâng lên Thiên Chúa tất cả những gì mình có và mình là, kể cả những ký ức tưởng chừng như vô hình.

Một kinh nguyện nổi tiếng của Thánh Inhaxiô có tên "Suscipe", ý tứ trong từng câu chữ, gợi lên cho chúng ta những ý nghĩa sâu xa để suy niệm trong Mùa Chay này.

Lạy Chúa,

xin nhận lấy trọn cả tự do, trí nhớ, trí hiểu, và trọn cả ý muốn của con, cùng hết thảy những gì con có, và những gì thuộc về con.
Mọi sự ấy, Chúa đã ban cho con, lạy Chúa, con xin dâng lại Chúa hết thảy.
Tất cả là của Chúa, xin Chúa sử dụng hoàn toàn theo ý Chúa.
Chỉ xin ban cho con lòng mến Chúa và ân sủng Chúa.
Vì được như thế là đủ cho con. Amen.

Lời kinh Suscipe như chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa Mùa Chay, đặc biệt là khi chúng ta dừng lại ở cụm từ “trí nhớ, trí hiểu, và trọn cả ý muốn của con”. Quả thực, trong suốt hành trình đã qua, tôi nghiệm ra rằng, dâng hiến tự do, trí hiểu biết hay ý chí có lẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc dâng ký ức. Bởi lẽ, ký ức không đơn thuần là những mảnh ghép quá khứ, mà nó chính là một phần sâu thẳm của con người tôi. Mất đi ký ức, chẳng phải tôi sẽ trở nên vô định, lạc lõng sao?

Thế nhưng, Mùa Chay, với sự khôn ngoan và ân sủng đặc biệt, nhẹ nhàng dạy bảo tôi rằng, ngay cả ký ức, kho tàng quý báu của tâm hồn, cũng cần được thanh luyện, được hiến dâng, được thánh hóa để mang lại ơn ích thiêng liêng.

Hành trình bốn mươi ngày Mùa Chay không chỉ giới hạn trong việc chiến đấu chống lại những yếu đuối và tội lỗi, mà còn mở ra một không gian để chúng ta nhìn lại toàn bộ ký ức cuộc đời. Đó là ký ức về những mối tương quan đã qua, những thành công và thất bại đã trải, những vết thương lòng còn âm ỉ, và cả những hy vọng vẫn còn đang dang dở.

Thánh vịnh 51, như lời cầu nguyện thống hối vang vọng qua bao thế kỷ, vẫn tiếp tục đồng hành cùng Hội Thánh trong suốt Mùa Chay, như một tiếng chuông thức tỉnh và mời gọi:

“Lạy Chúa Trời,
xin tạo cho con một tấm lòng trong trắng,
đổi mới tinh thần cho con nên chung thuỷ.
Xin đừng nỡ đuổi con không cho gần Nhan Thánh,
đừng cất khỏi lòng con thần khí thánh của Ngài” (Tv 51,12-13).

Thanh tẩy ký ức, chẳng phải là để chính Chúa Thánh Thần bước vào những góc khuất sâu kín nhất của tâm hồn, nơi cất giữ cả những kỷ niệm đau thương lẫn tự hào đó sao? Để rồi, xin Ngài gột rửa, chữa lành những vết thương, và ban tặng cho chúng ta một trái tim mới, một ký ức mới, được tinh luyện và tràn đầy ân sủng.

Mùa Chay soi sáng cho chúng ta thấy rằng, ký ức không phải là gánh nặng níu kéo chúng ta mãi trong quá khứ, nhưng là chất liệu quý giá để thánh hóa cho hiện tại và hướng về tương lai. Những bài Tin Mừng được chọn đọc trong các Chúa Nhật Mùa Chay càng làm nổi bật tiến trình thanh tẩy kỳ diệu này:

- Người phụ nữ Samaria bên giếng nước (Ga 4,5-42), mang trong mình ký ức nặng trĩu về những đổ vỡ trong các mối quan hệ. Chúa Giêsu không hề xóa bỏ ký ức ấy, nhưng Ngài đã biến nó trở thành điểm khởi đầu cho sứ mạng loan báo Tin Mừng. Bà đã mạnh dạn làm chứng: "Người đã nói với tôi mọi việc tôi đã làm!"

- Người mù bẩm sinh (Ga 9,1-41), cả cuộc đời bị giam hãm trong ký ức tăm tối của bóng đêm. Nhưng khi gặp gỡ Chúa Giêsu, chính ký ức ấy đã trở thành một chứng tá rạng ngời về quyền năng và tình yêu của Thiên Chúa.

- Lazarô được Chúa gọi ra khỏi mồ (Ga 11,1-45), nơi tưởng chừng chỉ còn ký ức của sự chết chóc, thất vọng và nước mắt. Chúa Giêsu đã gieo vào đó mầm sống của niềm hy vọng phục sinh, biến đổi hoàn toàn ý nghĩa của ký ức đau thương.

Thanh tẩy ký ức không phải là quên đi, càng không phải là phủ nhận quá khứ, nhưng là để chính Chúa chạm vào ký ức ấy, tái tạo nó thành dụng cụ của ân sủng. Như Thánh Phaolô từng nói: “Thưa anh em, … tôi chỉ chú ý đến một điều, là quên đi chặng đường đã qua, để lao mình về phía trước. Tôi chạy thẳng tới đích, để chiếm được phần thưởng từ trời cao Thiên Chúa dành cho kẻ được Người kêu gọi trong Đức Kitô Giêsu” (Phil 3,13-14).

Thanh tẩy ký ức không chỉ là công việc riêng của Mùa Chay, nhưng Mùa Chay đặc biệt nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng và sự cấp thiết của việc này. Một ký ức đã được thanh luyện sẽ giúp chúng ta vững bước tiến về ngày viên mãn, ngày mà sách Khải Huyền đã hé mở:

“Họ sẽ được nhìn thấy Tôn Nhan Người, và thánh danh Người ghi trên trán họ. Chẳng còn đêm tối nữa, và họ sẽ chẳng cần ánh sáng đèn hay ánh sáng mặt trời, Vì Đức Chúa là Thiên Chúa sẽ chiếu sáng trên họ, Và họ sẽ hiển trị muôn đời.” (Kh 22,4-5).

Vì vậy, trong mỗi ngày của Mùa Chay thánh này, mỗi người chúng ta hãy biết mở lòng ra để Chúa Thánh Thần thanh tẩy ký ức, biến đổi những đau thương thành dịu ngọt, những kiêu hãnh thành khiêm nhường, và những thất vọng thành hy vọng. Để rồi, trên mọi nẻo đường đời, chúng ta luôn ghi nhớ về Chúa, Đấng luôn đồng hành, chữa lành và ban bình an cho tâm hồn.

Lạy Chúa Giêsu, xin đoái thương thanh tẩy ký ức của con. Xin Chúa đến và biến đổi:

Những ký ức đau thương trở nên nguồn ủi an và sức mạnh,

Những ký ức tự hào giúp con thêm khiêm tốn và biết ơn,

Những ký ức thất vọng mở ra cho con những chân trời hy vọng mới.

Xin cho con luôn nhớ về Chúa trong mọi khoảnh khắc của cuộc đời, để ký ức của con trở thành ký ức được cứu độ, dẫn con đến gần Chúa hơn mỗi ngày. Amen.

G. Võ Tá Hoàng