Đức Giáo hoàng Leo XIV gởi lời tri ân giới truyền thông
ĐỨC GIÁO HOÀNG LEO XIV GỬI LỜI TRI ÂN SÂU SẮC ĐẾN GIỚI TRUYỀN THÔNG TOÀN CẦU: “HÃY NÓI KHÔNG VỚI CHIẾN TRANH BẰNG LỜI NÓI, HÌNH ẢNH VÀ TRÁI TIM!”
Trong một khoảnh khắc mang tính bước ngoặt, Đức Giáo hoàng Leo XIV, vị giáo hoàng đầu tiên đến từ nước Mỹ, đã mở đầu triều đại của mình bằng một thông điệp đầy cảm hứng và cấp bách dành cho giới truyền thông toàn cầu. Theo truyền thống lâu đời của Tòa Thánh, ngài đã tổ chức buổi tiếp kiến đầu tiên dành riêng cho các nhà báo, biến sự kiện này thành một diễn đàn để truyền tải một thông điệp chính trị sâu sắc và một phước lành thiêng liêng. Với trái tim rộng mở và tầm nhìn xa, Đức Leo XIV đã cảm ơn các chuyên gia truyền thông trên khắp thế giới vì những nỗ lực không ngừng nghỉ của họ trong việc thúc đẩy hòa bình, bảo vệ nhân quyền, và làm sáng tỏ sự thật trong một thế giới đầy rẫy xung đột và bất công.
Buổi tiếp kiến chính thức diễn ra vào thứ Hai tại hội trường Vatican, nơi hàng ngàn nhà báo từ khắp nơi trên thế giới tụ họp, tạo nên một bầu không khí tràn đầy năng lượng và hy vọng. Trong bài phát biểu của mình, Đức Giáo hoàng không chỉ bày tỏ lòng biết ơn mà còn đưa ra một lời kêu gọi mạnh mẽ: hãy sử dụng sức mạnh của lời nói và hình ảnh để nói “KHÔNG” với chiến tranh, để bảo vệ quyền tự do ngôn luận, và để xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Thông điệp của ngài không chỉ là lời nói, mà là một lời mời gọi hành động, một ngọn lửa hy vọng trong thời đại mà sự thật và hòa bình đang bị đe dọa.
“Buongiorno! Chào buổi sáng!” Đức Giáo hoàng bắt đầu bài phát biểu của mình với một nụ cười ấm áp, ngay lập tức chiếm được cảm tình của đám đông. Hội trường Vatican gần như chật kín, vang lên những tràng pháo tay nồng nhiệt. “Cảm ơn vì sự chào đón tuyệt vời này!” ngài nói, giọng nói tràn đầy năng lượng và sự chân thành. Với phong cách hài hước đặc trưng, ngài tiếp tục: “Người ta nói rằng nếu mọi người vỗ tay lúc đầu thì không có ý nghĩa gì nhiều. Điều quan trọng là liệu họ có còn tỉnh táo vào lúc cuối hay không!” Lời nói đùa của ngài khiến cả hội trường bật cười, tạo nên một bầu không khí thân thiện và cởi mở.
Nhưng ngay sau đó, Đức Leo XIV chuyển sang một giọng điệu nghiêm túc và sâu sắc. “Cảm ơn các bạn thân mến, vì sự cam kết của các bạn đối với sự thật,” ngài nói, nhấn mạnh vai trò không thể thay thế của giới truyền thông trong việc bảo vệ sự thật và lan tỏa ánh sáng trong bóng tối của xung đột. Ngài đặc biệt bày tỏ lòng biết ơn đến các nhà báo đã liều mạng để đưa tin về chiến tranh, những người đã dũng cảm đứng lên bảo vệ quyền được thông tin của nhân loại. “Bởi vì chỉ những người có hiểu biết mới có thể đưa ra quyết định tự do,” ngài nhấn mạnh, khẳng định rằng tự do báo chí là nền tảng của một xã hội công bằng và dân chủ.
Đức Giáo hoàng cũng nhắc đến sự đồng cảm lớn lao của giới truyền thông kể từ khi người tiền nhiệm của ngài, Đức Phanxicô, qua đời. “Cảm ơn bạn rất nhiều vì sự đóng góp của bạn,” ngài nói, giọng nói tràn đầy cảm xúc. Ngài ca ngợi những nỗ lực không mệt mỏi của các nhà báo trong việc đưa tin về các vấn đề toàn cầu, từ chiến tranh và bất công đến những câu chuyện về lòng nhân ái và hy vọng. “Các bạn không chỉ là những người đưa tin, mà là những người gieo mầm hòa bình, những người thắp lên ngọn lửa của sự thật trong trái tim nhân loại,” ngài khẳng định.
Một trong những điểm nhấn mạnh mẽ nhất trong bài phát biểu của Đức Leo XIV là sự đoàn kết của Giáo hội với các nhà báo bị cầm tù trên khắp thế giới. Ngài gọi những nhà báo này là “những người hùng của sự thật”, những người đã hy sinh tự do cá nhân để tìm kiếm và đưa tin về sự thật. “Nỗi thống khổ của các nhà báo bị cầm tù thách thức lương tâm của các quốc gia và cộng đồng quốc tế,” ngài nói, giọng nói đầy xúc cảm. Ngài kêu gọi các chính phủ và tổ chức quốc tế ngay lập tức trả tự do cho những nhà báo này, nhấn mạnh rằng quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí là “món quà quý giá” cần được bảo vệ bằng mọi giá.
Lời kêu gọi của ngài được đón nhận bằng những tràng pháo tay vang dội từ hàng ngàn nhà báo có mặt tại hội trường. “Quyền tự do ngôn luận không chỉ là một quyền, mà là một trách nhiệm thiêng liêng,” ngài nói. “Không có tự do báo chí, không thể có công lý. Không có sự thật, không thể có hòa bình.” Ngài nhắc nhở rằng các nhà báo không chỉ làm việc cho bản thân, mà còn cho toàn thể nhân loại, bởi họ mang đến ánh sáng cho những góc tối của xã hội, làm sáng tỏ những sự thật mà một số người cố gắng che giấu.
Đức Leo XIV cũng ca ngợi lòng dũng cảm của những nhà báo làm việc trong các khu vực chiến sự, nơi mạng sống của họ luôn bị đe dọa. “Các bạn là những người can đảm nhất trong chúng ta,” ngài nói. “Các bạn đối mặt với hiểm nguy để bảo vệ quyền được biết của nhân loại. Các bạn là tiếng nói của những người không được lắng nghe, là đôi mắt của những người không thể nhìn thấy.” Ngài kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ và bảo vệ các nhà báo, đặc biệt là những người làm việc trong điều kiện nguy hiểm.
Trọng tâm của bài phát biểu là lời kêu gọi mạnh mẽ của Đức Leo XIV về việc sử dụng truyền thông như một công cụ để thúc đẩy hòa bình và chống lại chiến tranh. Ngài nhấn mạnh rằng để đạt được hòa bình, thế giới cần một loại giao tiếp khác – một loại giao tiếp không tìm kiếm sự đồng thuận bằng mọi giá, không sử dụng những từ ngữ hung hăng, không theo đuổi văn hóa cạnh tranh, và không bao giờ tách biệt việc tìm kiếm chân lý khỏi tình yêu. “Hòa bình bắt đầu từ mỗi con người,” ngài nói. “Trong cách chúng ta nhìn người khác, lắng nghe họ và nói về họ. Theo nghĩa này, cách chúng ta giao tiếp là cơ bản.”
Ngài kêu gọi giới truyền thông nói “KHÔNG” với chiến tranh – không chỉ bằng lời nói mà còn qua hình ảnh, qua những câu chuyện lay động lòng người, và qua những hành động cụ thể. “Chúng ta phải từ chối mô hình chiến tranh,” ngài nói. “Chiến tranh không phải là giải pháp. Chiến tranh là sự thất bại của nhân loại. Nhưng các bạn, với ngòi bút và ống kính của mình, có thể viết nên một câu chuyện khác – một câu chuyện về hòa bình, về tình yêu, về sự hiệp nhất.” Lời kêu gọi này không chỉ dành cho các nhà báo, mà còn cho tất cả những ai sử dụng truyền thông, từ các nhà báo chuyên nghiệp đến những người chia sẻ thông tin trên mạng xã hội.
Đức Giáo hoàng nhấn mạnh rằng lời nói và hình ảnh có sức mạnh to lớn. “Một bài viết có thể khơi dậy hy vọng hoặc kích động hận thù. Một bức ảnh có thể chữa lành hoặc gây đau thương. Các bạn nắm giữ sức mạnh ấy – xin hãy sử dụng nó để xây dựng, không phải để phá hủy,” ngài nói. Ngài khuyến khích các nhà báo tập trung vào những câu chuyện về lòng nhân ái, về sự đoàn kết, và về những nỗ lực hòa giải, thay vì chỉ tập trung vào xung đột và chia rẽ.
Liên quan đến việc đưa tin về Giáo hội, Đức Leo XIV bày tỏ lòng biết ơn đến giới truyền thông vì đã giúp vượt qua những khuôn mẫu và sáo ngữ thường được sử dụng để diễn giải đời sống Kitô hữu và hoạt động của Giáo hội. “Các bạn đã giúp thế giới hiểu rõ hơn về sứ mệnh của Giáo hội, về những nỗ lực của chúng tôi trong việc mang lại công lý, hòa bình, và tình yêu cho nhân loại,” ngài nói. Ngài khuyến khích các nhà báo tiếp tục đưa tin một cách công bằng và khách quan, đồng thời tôn trọng sự phức tạp của các vấn đề tôn giáo và xã hội.
Ngài cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa tin có trách nhiệm, đặc biệt trong bối cảnh các thách thức hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI). “Trí tuệ nhân tạo có tiềm năng to lớn, nhưng cũng đòi hỏi trách nhiệm và sự phán đoán để đảm bảo rằng nó được sử dụng vì lợi ích của tất cả mọi người,” ngài nói. Ngài kêu gọi các nhà báo đóng vai trò giám sát, đảm bảo rằng công nghệ được sử dụng để phục vụ con người, thay vì gây tổn hại hoặc chia rẽ.
Cuối buổi tiếp kiến, Đức Leo XIV đã ban phước cho các đại diện truyền thông bằng một bài phát biểu bằng tiếng Latin cổ điển, một cử chỉ mang tính biểu tượng và thiêng liêng. Hành động này đánh dấu sự khác biệt với người tiền nhiệm của ngài, Đức Phanxicô, người đã chọn cách ban phước lành trong im lặng vào ngày 16 tháng 3 năm 2013, để tôn trọng sự đa dạng tôn giáo của các nhà báo. Đức Phanxicô từng nói: “Vì nhiều người trong số các bạn không thuộc Giáo hội Công giáo và những người khác không phải là tín đồ, nên tôi ban phước lành này từ trái tim mình trong im lặng cho mỗi người trong số các bạn, với sự tôn trọng lương tâm của mỗi người, nhưng biết rằng mỗi người trong số các bạn là con của Chúa.”
Trong khi Đức Phanxicô chọn cách tiếp cận khiêm tốn và hòa nhập, Đức Leo XIV đã chọn cách thể hiện phước lành truyền thống, nhấn mạnh sự kết nối thiêng liêng giữa Giáo hội và giới truyền thông. “Phước lành của tôi dành cho tất cả các bạn, không phân biệt niềm tin hay xuất thân,” ngài nói. “Tôi cầu nguyện rằng các bạn sẽ tiếp tục sứ mệnh cao cả của mình với lòng can đảm, sự chính trực, và tình yêu.”
Thông điệp của Đức Leo XIV đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt từ cộng đồng truyền thông quốc tế. Hiệp hội Nhà báo Đức (DJV) đã nhanh chóng đưa ra một thông cáo báo chí, ca ngợi cam kết rõ ràng của ngài trong việc bảo vệ tự do báo chí. “Chúng tôi cảm ơn Đức Giáo hoàng Leo XIV vì cam kết của ngài đối với vấn đề quan trọng này,” Chủ tịch DJV liên bang Mika Beuster cho biết. Ông nhấn mạnh rằng các nhà báo cam kết làm sáng tỏ những sự thật khó chịu, lên tiếng cho những người không được lắng nghe, và chống lại thông tin sai lệch.
DJV cũng bày tỏ sự vui mừng khi Đức Leo XIV tiếp tục lời kêu gọi của Đức Phanxicô về việc giải phóng truyền thông khỏi định kiến, cuồng tín, và hận thù. “Chúng tôi rất vui mừng khi có Đức Giáo hoàng là đồng minh trong cuộc chiến vì tự do báo chí và chống lại thông tin sai lệch và thù hận trên Internet,” Beuster nói. Các tổ chức truyền thông khác trên toàn thế giới cũng đã lên tiếng ủng hộ, gọi thông điệp của ngài là “một lời kêu gọi hành động mạnh mẽ” và “một ngọn lửa hy vọng” cho ngành báo chí.
Thông điệp của Đức Leo XIV không chỉ là một lời cảm ơn, mà là một lời mời gọi hành động cho toàn thể nhân loại. Ngài đã đặt niềm tin vào giới truyền thông, kêu gọi họ sử dụng sức mạnh của lời nói và hình ảnh để xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng, và đoàn kết. “Các bạn là những người kể chuyện của thời đại chúng ta,” ngài nói. “Hãy kể những câu chuyện về hy vọng, về lòng nhân ái, về sự thật. Hãy để mỗi bài viết, mỗi bức ảnh, mỗi câu chuyện của các bạn trở thành một viên gạch xây nên ngôi nhà hòa bình.”
Lời kêu gọi của Đức Giáo hoàng đã chạm đến trái tim hàng triệu người, từ các nhà báo kỳ cựu đến những người trẻ đang sử dụng mạng xã hội để lan tỏa thông điệp hòa bình. Trong một thế giới đang đối mặt với chiến tranh, xung đột, và chia rẽ, thông điệp của ngài là một lời nhắc nhở rằng sức mạnh của truyền thông có thể thay đổi lịch sử. Hãy cùng nhau nói “KHÔNG” với chiến tranh – bằng lời nói, bằng hình ảnh, bằng trái tim. Đức Giáo hoàng Leo XIV tin tưởng vào giới truyền thông, và nhân loại đang chờ đợi những câu chuyện hòa bình từ chính các bạn!
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp
