“Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em
Khi cử hành lễ kính Thánh Mát-thi-a, Tông Đồ, phụng vụ Lời Chúa đưa chúng ta trở về với thời điểm khởi đầu sứ vụ rao giảng Tin Mừng của Giáo Hội, khi cộng đoàn tiên khởi, dưới sự hướng dẫn của Thánh Phê-rô, chọn người thay thế Giu-đa trong nhóm Mười Hai. Đó là thời khắc quan trọng trong hành trình khai sinh Hội Thánh, một hành trình không chỉ đánh dấu bởi sự kiện, mà còn là mặc khải sâu xa về ơn gọi, về tình yêu và sứ vụ mà chính Chúa Giê-su thiết lập cho những ai Ngài tuyển chọn. Thánh Mát-thi-a là người được thêm vào số Tông Đồ không bởi lý do thành tích, công trạng hay năng lực vượt trội, nhưng bởi vì “Chính Thầy đã chọn anh em.” Từ ý nghĩa đó, chúng ta cùng đi sâu vào Lời Chúa để chiêm ngắm và sống tinh thần chọn lựa và sai đi trong lòng Giáo Hội.
Sách Công vụ Tông Đồ kể lại rằng sau cái chết bi thảm của Giu-đa Ít-ca-ri-ốt, cộng đoàn tiên khởi ý thức rằng cần phải tìm một người thay thế để phục hồi sự toàn vẹn cho nhóm Mười Hai, con số biểu tượng cho mười hai chi tộc Ít-ra-en và sự trọn vẹn trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Quyết định của Thánh Phê-rô xuất phát từ chính Kinh Thánh: “Ước gì người khác nhận lấy chức vụ của nó.” Đó không phải là sự sắp xếp ngẫu nhiên, mà là lòng trung thành với ý định của Thiên Chúa và sự vâng phục trước sự hướng dẫn của Thánh Thần. Việc tuyển chọn Mát-thi-a được thực hiện qua cầu nguyện và rút thăm, diễn tả niềm tin phó thác nơi Chúa là Đấng thấu suốt lòng người. Họ cầu nguyện: “Lạy Chúa, chính Chúa thấu suốt lòng mọi người; giữa hai người này, xin chỉ cho thấy Chúa chọn ai.” Như thế, việc lựa chọn không đến từ phía con người nhưng đến từ chính Thiên Chúa, và Mát-thi-a được đón nhận như một người được chọn để bước vào vai trò Tông Đồ, để làm chứng về sự phục sinh của Chúa Ki-tô.
Tin Mừng hôm nay chính là ánh sáng soi chiếu ý nghĩa của việc được tuyển chọn: “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em.” Lời khẳng định của Chúa Giê-su không chỉ dành riêng cho các Tông Đồ mà còn là lời nói với từng Ki-tô hữu, đặc biệt trong ngày kính nhớ Thánh Mát-thi-a, một con người sống âm thầm, không được nhắc nhiều trong các sách Tin Mừng, nhưng lại trở thành gương mẫu cho những ai được gọi để bước đi trong đức tin và phó thác. Khi Chúa chọn một người, Ngài không chọn vì người đó hoàn hảo, tài giỏi hay ưu tú, nhưng vì tình yêu của Ngài, vì kế hoạch của Ngài, và vì ơn thánh của Ngài đủ cho mọi yếu đuối của con người. Câu nói: “Chính Thầy đã chọn anh em” trở thành một lời mời gọi khiêm tốn, để chúng ta không kiêu hãnh với sứ vụ mình có, cũng không chán nản với giới hạn bản thân, nhưng sống trong niềm tin rằng chính Chúa là Đấng thực hiện mọi sự nơi ta.
Trong hành trình sống đức tin, lời Chúa hôm nay mở ra cho chúng ta một chân trời mới: tình yêu và sự sai đi. “Chúa Cha đã yêu mến Thầy thế nào, Thầy cũng yêu mến anh em như vậy… Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy.” Chúng ta không thể sống và thi hành sứ vụ nếu không ở lại trong tình yêu của Chúa Ki-tô. Tình yêu ấy không chỉ là một cảm xúc tôn giáo, mà là một sức mạnh thiêng liêng, một ngọn lửa từ trời thiêu đốt lòng người, làm cho người được yêu có thể yêu lại, có thể vượt qua mỏi mệt, có thể hy sinh mạng sống mình cho tha nhân. Chúa Giê-su khẳng định: “Không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình.” Như vậy, dấu chỉ của người được tuyển chọn không phải là những lời rao giảng hùng hồn, không phải là các thành tích xây dựng, nhưng là khả năng yêu thương, phục vụ và hy sinh đến cùng. Ai càng yêu thì càng được xác nhận là người của Chúa.
Trong xã hội hôm nay, khi người ta dễ bị cám dỗ sống vị kỷ, cạnh tranh, so sánh và đánh giá nhau bằng tiêu chuẩn của thành công vật chất, chức vị hay sự nổi tiếng, thì bài học của Thánh Mát-thi-a là lời nhắc nhở quý giá: chúng ta không sống để tìm cách được chọn, nhưng sống để đáp lại lời mời gọi của Đấng đã chọn ta. Trong Giáo Hội cũng thế, ai được chọn làm linh mục, tu sĩ, giám mục hay giáo dân nhiệt thành… tất cả đều là hồng ân nhưng không, không ai có quyền đòi hỏi, cũng không ai có thể tự chọn mình. Điều quan trọng là người được chọn có khiêm nhường bước đi trong ánh sáng tình yêu Thiên Chúa hay không, có ở lại trong Thầy để sinh hoa trái hay không, và có sẵn sàng yêu thương như Thầy đã yêu không?
Trong bài Tin Mừng, Chúa Giê-su cũng nhấn mạnh rằng: “Thầy gọi anh em là bạn hữu.” Người được tuyển chọn không phải là một người bị bó buộc làm công, cũng không phải là một nhân viên thực thi lệnh cấp trên, mà là một người bạn thân tình, được chia sẻ mọi tâm tư, ý định, được sống trong thân mật với Chúa. Càng ở gần Chúa, càng được biết những gì Cha muốn, càng được sai đi với tư cách của người bạn – người hiểu thấu lòng Chúa, người sống với tâm tình của Chúa. Nếu chúng ta thực sự sống mối tương quan đó với Ngài, thì mọi bổn phận không còn nặng nề, mọi hy sinh không còn cay đắng, mọi thử thách sẽ trở thành cơ hội để tỏ bày tình yêu.
Thánh Mát-thi-a không để lại một bài giảng nào, không có thư tín, không có phép lạ nào được nhắc đến, nhưng sự hiện diện của ngài giữa nhóm Mười Hai là một chứng từ cho lòng trung thành, cho sự thầm lặng sống và chết với Chúa. Giáo Hội hôm nay rất cần những Mát-thi-a mới – những người sẵn sàng bước vào sứ vụ không vì danh tiếng, không tìm quyền lực, nhưng chỉ mong làm chứng cho sự sống lại của Chúa. Cần những Ki-tô hữu sống ẩn danh nhưng đầy trung tín trong gia đình, nơi xí nghiệp, trường học, trong cộng đoàn… Những người không cần được nhắc đến, nhưng luôn hiện diện âm thầm như muối, như ánh sáng, như men trong bột – để cho thế giới nhận ra Chúa Ki-tô là Đấng đang sống.
Lời cuối cùng trong bài Tin Mừng là điều Chúa Giê-su lặp lại: “Điều Thầy truyền dạy anh em là hãy yêu thương nhau.” Mọi sứ vụ, mọi vai trò, mọi việc làm tông đồ, nếu không bắt nguồn từ tình yêu và không hướng đến việc kiến tạo tình yêu huynh đệ, đều dễ rơi vào nguy cơ của hình thức, phô trương hoặc tranh giành. Nhưng khi người môn đệ sống tình yêu như Chúa đã yêu, nghĩa là biết hy sinh cho người khác, biết quên mình để phục vụ, biết tha thứ để chữa lành, biết chia sẻ để nâng đỡ, thì lúc ấy người đó đang ở lại trong Chúa, đang sinh hoa trái, và đang làm vinh danh Chúa Cha như Chúa Giê-su mong muốn.
Cầu xin Thánh Mát-thi-a cầu bầu cho mỗi người chúng ta biết ý thức rằng mình không tự chọn con đường đức tin, nhưng chính Chúa đã gọi ta từ muôn thuở. Xin cho ta biết đáp lại lời gọi ấy bằng một đời sống yêu thương, phó thác, dấn thân phục vụ trong khiêm hạ và niềm vui. Xin cho đời ta, như thánh nhân, trở nên chứng nhân của Đấng Phục Sinh, không bằng những tiếng vang lớn lao, nhưng bằng sự trung tín bền bỉ trong tình yêu và niềm tin.
Lm. Anmai, CSsR
