50 câu hỏi về Đức Giêsu: 7. Ngôi sao Bêlem

50 câu hỏi về Đức Giêsu: 7. Ngôi sao Bêlem

50 CÂU HỎI VỀ ĐỨC GIÊSU

50 câu hỏi này xuất phát từ ý định của một nhóm chuyên gia thuộc Khoa Thần học của Đại học Navarra (các Giáo sư Juan Chapa, Francisco Varo và những người khác) đã biên soạn một số tài liệu được xuất bản trong cuốn “50 preguntas sobre Jesús” do nhà xuất bản Rialp Madrid.

7. Ngôi sao Bêlem

Hai chương đầu của Tin Mừng Mátthêu và Luca được gọi là “Tin Mừng Thời Thơ Ấu” vì chúng cho chúng ta biết những sự kiện liên quan đến việc ra đời và thời thơ ấu của Đức Giêsu. Qua thánh Mátthêu, chúng ta biết rằng một số “Đạo sĩ” đã đến Giêrusalem và hỏi: “Vua dân Do Thái mới sinh ở đâu? Chúng tôi đã thấy ngôi sao của Người xuất hiện và chúng tôi đến để thờ lạy Người” (Mt 2,2).

Các trình thuật này có văn phong hơi khác so với phần còn lại của các Tin Mừng. Chúng đầy rẫy những ám chỉ đến Cựu Ước và mỗi sự kiện được thuật lại đều mang tính biểu tượng cao. Theo nghĩa này, tính lịch sử của các trình thuật ấy không thể được kiểm chứng theo cùng một cách với các sự kiện khác được kể trong các Tin Mừng. Hơn nữa, chúng có những khác biệt: nơi thánh Luca, thời thơ ấu của Đức Giêsu thay cho phần giới thiệu về Tin Mừng của ngài, còn nơi thánh Mátthêu, đó là một bản tóm tắt của toàn bộ sứ điệp cuốn sách.

Trong đoạn văn về các Đạo sĩ (Mt 2, 1-12) thánh Matthêu thuật lại cách một số người ngoại giáo, tức là những người không thuộc dân Israel, đã khám phá ra mặc khải của Thiên Chúa nhờ những nghiên cứu và kiến thức nhân loại của riêng họ (qua các vì sao). Tuy nhiên, họ đạt đến sự viên mãn của chân lý nhờ Kinh Thánh của Israel.

Vào thời điểm các Tin Mừng được biên soạn, một niềm tin phổ biến ngay cả trong văn hóa ngoại giáo (Svetonius, Cuộc đời các hoàng đế, Augustus, 94; Cicero, Về bói toán, 1, 23, 47; v.v.) và trong văn hóa Do Thái (Flavius Josephus, Cuộc chiến tranh Do Thái, 5, 310-312; 6, 289), đó là sự ra đời của một nhân vật quan trọng hoặc một sự kiện có tầm ảnh hưởng lớn được báo trước bằng các điềm lạ trên trời. Hơn nữa, trong Cựu Ước, trong sách Dân Số, có ghi lại lời sấm của Balaam: “Tôi nhìn thấy Người, nhưng không phải bây giờ, tôi chiêm ngắm Người, nhưng không gần: một ngôi sao mọc lên từ Giacóp và một vương trượng xuất hiện từ Israel…” (Ds 24,17). Đoạn Kinh thánh này được hiểu như là lời loan báo về Đấng Cứu Thế. Do đó, để hiểu đúng lý do tại sao ngôi sao được nhắc đến, cần phải ghi nhớ những tham chiếu này: mối liên hệ giữa các điềm lạ trên trời và các sự kiện quan trọng, và lời tiên tri chứa đựng trong sách Dân Số.

Các nhà chú giải kinh thánh hiện đại đã đặt câu hỏi về hiện tượng tự nhiên nào đã được con người thời đó hiểu như là điều phi thường. Có ba giả thuyết chính đã được đưa ra:

1) Kepler (thế kỷ XVII) đưa ra giả thuyết về một siêu tân tinh, tức là một ngôi sao mới rất xa phát nổ, khiến nó trở nên cực kỳ sáng trong vài tuần và có thể nhìn thấy được từ Trái Đất.

2) Sao chổi, một vì sao di chuyển theo quỹ đạo elip đều đặn quanh Mặt Trời: ở phần xa nhất của quỹ đạo, chúng không nhìn thấy được, nhưng khi chúng gần hơn thì trở nên dễ quan sát. Giả thuyết này cũng trùng khớp với những gì thánh Mátthêu đã ghi lại, mặc dù các lần xuất hiện của sao chổi mà chúng ta biết và có thể nhìn thấy từ Trái Đất không trùng khớp với ngày sinh của Đức Giêsu.

3) Một giả thuyết khác là các nhà thông thái Ba Tư đã nhìn thấy sự kết hợp giữa Sao Mộc và Sao Thổ. Kepler cũng nhận thấy hiện tượng định kỳ này và nếu các tính toán của chúng ta chính xác, có thể một sự kết hợp như vậy đã xảy ra vào năm thứ 6 hoặc 7 trước công nguyên, tức là vào khoảng thời điểm có nhiều khả năng Đức Giêsu ra đời.

G. Võ Tá Hoàng
Chuyển ngữ từ 50 domande su Gesù