Anh giáo?

Tìm hiểu về Anh giáo thấy mấy bài trong Wikipedia không đáng tin cậy lắm. Bạn nào có nguồn tin cậy hơn viết về Anh giáo không?

THẦN HỌC ĐẠI KẾT

Sự ly khai Tây phương
Vào thời Trung cổ, Giáo hội công giáo đã có lúc có tới hai ba giáo hoàng. May thay, tình trạng đó không kéo dài lâu cho lắm (1378-1417). Từ thế kỷ 16 mới bắt đầu những sự ly khai lớn với sức tác dụng dây chuyền.
Chắc rằng Lutêrô (1483-1546), nguyên là một linh mục dòng Augustinô, không hề có ý định thành lập một Giáo hội ly khai. Ông chỉ muốn đề ra một cuộc cải cách Giáo hội. Sự cải cách này không những chỉ nằm trong phạm vi kỷ luật nhưng còn đi vào những điểm căn bản của đức tin, tựa như khi chỉ chấp nhận Kinh thánh như là nguồn duy nhất của mạc khải (sola Scriptura), khi nhấn mạnh tới đạo lý về sự cứu rỗi duy nhờ đức tin (sola fides), khi đề cao sự siêu việt tuyệt đối của Thiên Chúa (soli Deo gloria); họ cũng đặt sự giảng thuyết và nghe Lời Chúa lên trên việc phụng tự bí tích. Nói chung thì phong trào do Lutêrô xướng lên được gọi là Cải cách (Réforme; có nơi dịch là: cải lương, cảnh giáo, tân giáo). Họ cũng được mệnh danh là Protestant.
.... Từ đó, những ai trung thành với Rôma thì gọi là Công giáo (Catholique. Nguyên ngữ hy lạp có nghĩa là: phổ quát, bao gồm tất cả); đối lại là nhóm Cải cách. Thế rồi, dần dần phe Cải cách, do những lý do khác nhau, lại bị phân tách ra các ngành biệt lập. Ta có thể phân biệt ra ba ngành chính sau đây: Lutêrô, Calvinô, Anh giáo.
1) Những người theo Lutêrô, đa số bên Đức, họp thành các Giáo hội Tin lành (Evangelische Kirche). (Hiện nay các giáo đoàn theo Lutêrô trên thế giới họp thành: "Lutheran World Federation")
2) Những nhóm người theo Ulrich Zwingli (1484-1531) và Jean Calvin (1509-1564) thì đội tên là Giáo hội Cải cách (Eglise Réformée); sang bên Anh và Hoa kỳ thì họ mang tên là Giáo hội trưởng lão (Presbyterians). (Ngày nay họ họp nhau thành: "World Alliance of Reformed Churches").
3) Nhóm thứ ba là Anh giáo. Tuy ra đời vào thời Cải cách, nhưng họ không chấp nhận các đạo lý của Lutêrô. Sự ly khai khỏi Rôma bắt đầu từ việc Tòa thánh không chấp nhận cho vua Henry VIII (1509-47) ly dị. Nhà vua tuyên bố mình là giáo chủ của Giáo hội bên Anh (supreme head of the Church of England). Lúc đầu sự ly khai chỉ có tính cách chính trị, nhưng dần dần cũng mang thêm tính cách đạo lý khi du nhập các tư tưởng của Lutêrô và Calvinô. Thực ra gọi là "Anh giáo" thì không đúng, bởi vì đây không phải là một tôn giáo riêng biệt. Tên gọi chính thức là Giáo hội Anh quốc (Church of England) và từ khi được bành trướng qua các nước thuộc địa, họ mang danh là "Sự thông hiệp Anh" (Anglican Communion"; bên Mỹ, họ được gọi là "Episcopalians"). Nội bộ của họ gồm có ba khuynh hướng: a) Low Church (giáo hội thấp), khuynh hướng theo nhóm Cải cách; b) High Church (giáo hội cao), gần gũi với Công giáo; c) Broad Church (Giáo hội rộng), khuynh hướng rất tự do.
Chính nhờ sự đa dạng đó, mà Giáo hội Anh quốc đã nhiều lần muốn đứng ra bắt cầu môi giới giữa Công giáo và Cải cách. Nhưng cũng cần phải thêm rằng cũng vì sự đa dạng đó mà đã nảy ra bao nhiêu phe phái khác, nhất là tại Hoa kỳ, cựu thuộc địa của Anh. Chúng ta có thể kể:
- Methodists. Tên này được đặt ra để chế nhạo cái "method" mà họ dùng khi cầu nguyện và học Kinh thánh, khởi đầu do hai anh em John Wesley (1703-91) và Charles Wesley (1707-88). Từ nhóm Methodist tách ra Đạo quân cứu rỗi (Salvation Army) năm 1865.
- Baptists : họ chủ trương chỉ rửa tội cho người lớn bằng việc dìm mình. Từ nhóm này tách ra nhóm Cơ đốc Phục lâm (Adventists) năm 1844 (E.G. White), những người chờ đức Kitô quang lâm vào ngày thứ 7 (Seventh-Day Adventists; Sabbatists).
- Evangelicals. Một từ rất rộng, bao gồm rất nhiều phái. Nói chung, các tín điều của họ rất đơn giản; về cơ cấu tổ chức cũng vậy. Xem ra một đặc tính chung của họ là giải thích Kinh thánh theo nghĩa đen (cứ chữ, không đếm xỉa tới khung cảnh lịch sử văn chương) và họ không tham gia các phong trào đại kết. Như đã nói trên, các nhóm Tin lành được truyền sang Việt Nam thuộc ngành này chứ không phải thuộc giáo hội Lutêrô. (Hội thánh Tin lành Việt Nam là chi nhánh của "The Christian and Missionary Alliance" do A.B. Simpson khởi xướng năm 1887)


http://www.mediafire.com/?zzywcdmnv0y

Mình từng nghe Anh giáo cũng có Giám mục, Linh mục, Phó tế, phụng tự như Công giáo mà. Chỉ khác mỗi cái không thần phục Giáo Hoàng thôi.

Tôi đã từng dự Thánh lễ trong nhà thờ Anh giáo. Nghi thức của họ cũng khá giống Thánh lễ Công giáo: đoc Kinh Thánh, rồi 'Tu sĩ' giảng. (Tôi dùng chữ Tu sĩ cho chắc ăn, họ cũng gọi là Priest, nhưng không rõ có thể dịch là Linh Mục không). Nhưng họ không làm bí tích Thánh thể mỗi ngày, chỉ làm vào Chủ nhật đầu tháng thôi.