ông vua lạ lùng

ÔNG VUA LẠ LÙNG

Sờ cằm râu lởm chởm, lẩn thẩn nghĩ giả thử được sống vào hồi xửa hồi xưa, có lẽ mình đang chuẩn bị ăn mừng thượng thọ thất tuần. Tự nhiên thấy hiện lên hình ảnh một cụ già lụ khụ, mình mặc áo chữ thọ thùng thình, đầu đội khăn nhiễu tam giang to đùng, ngồi co ro trên một ghế bành quá rộng, nhưng vẫn cố ra vẻ ta đây oai phong lẫm liệt đưa tay vuốt chòm râu chỉ còn lưa thưa mấy cọng. Những hình ảnh mâu thuẫn tréo ngoe nhau như vậy tập trung cả vào một thân xác gầy gò, hom hem da bọc xương, khiến cho tôi phì cười liên tưởng tới những ông vua phong kiến còn trẻ, rất trẻ đã để râu, ngồi trên ngai vàng quát nạt đám quần thần. Cứ mỗi lần quát xong một tiếng, lại đưa tay vuốt râu hoặc se hai cánh ria cho vểnh cao mãi lên đến gần mang tai. “Giả thử mình để râu bây giờ thì giống ai nhỉ ?” – tôi lẩm cẩm tự hỏi.

Đúng là cái sự liên tưởng của tôi nó chẳng “tư duy lô-gic” (chữ dùng cửa miệng nơi các cán bộ mẫn cán thời đại) một tí nào cả ! Ôi chao ! Thế thì vì lý do gì lại có cái sự liên tưởng kỳ cục ấy ? Cúi nhìn xuống tay mới thấy là mình đang cầm trên tay cuốn “Việt Nam sử lược” của Trần Trọng Kim, và chợt nhớ ra là mình đang tìm đọc lại một ông vua phong kiến có nhiều cái hay hay : vua Lê Thánh Tông. Chẳng hạn như gốc tích xuất thân của ngài có vấn đề (không phải dòng dõi chính tông), nên ngài làm rất nhiều bài thơ khẩu khí vịnh những vật dụng tầm thường để bày tỏ khí tượng đế vương (vịnh cái chổi, thằng bù nhìn, thằng ăn mày, cái cối đá, …) hầu chứng tỏ mình cũng không phải hạng xoàng. Những cái chổi cùn nơi xó bếp, thằng bù nhìn te tua nơi bờ ruộng, thằng ăn mày tơi tả nơi chợ búa, cái cối đá sứt mẻ nơi góc sân… tư nhiên được khoác cho cái áo vương hầu, cái khí tượng đế vương, khí tượng Con Trời (Thiên tử), kể cũng ngộ nghĩnh thật ! Tuy nhiên, Lê Thánh Tông vẫn được kể như một vị anh quân vì cái tính tình bình dân và “thương dân như con đẻ” (!!!). Kể ra tìm được một ông vua phong kiến bình dân không phải chuyện dễ. Mà thực sự ổng có bình dân đi chăng nữa, thì cái đám quần thần nịnh hót nó cũng chẳng để yên đâu. Cứ nịnh riết, hót miết, thì rồi cũng đến độc tài, võ đoán mà thôi. Ấy là chưa kể cái đám nô bộc vô tích sự ấy còn “cáo mượn oai hùm” nữa thì ông vua đó lại trở thành một Tần Thuỷ Hoàng thứ hai, thứ ba… cũng chưa biết chừng !

Những ông vua phong kiến thường để lại trong tôi những ấn tượng chẳng đẹp chút nào (nào cung tần mỹ nữ nhung nhúc, nào cung đình sơn son thếp vàng choáng lộn, nào ngai vàng ỷ ngọc chói lọi ; rồi thì hét ra lửa, mửa ra khói, chỉ một cái phất tay khó chịu là ít ra cũng một sinh mạng đi tong, mà gầm lên một tiếng thì … ôi chao, không dám kể nữa !). Dám viết ra những lời lẽ này, có lẽ cũng là nhờ đang sống trong thế kỷ XXI, chứ cứ như ao ước được sống vào “hồi xửa hồi xưa” thì coi chừng cái chỗ đội nón không còn. Vâng, quả thực thời đại phong kiến thì một ông vua là một cái gì không nên nhắc tới, nói tới, kẻo mắc tội “khi quân, phạm thượng” là toi đời. Mà ngay cận kim thời đại cũng chẳng thua kém đâu (một Hitler, một Mussolini cũng đủ minh hoạ !).

Thực tình thì tôi đang muốn nói tới một ông vua sống trong thời đại phong kiến, và cũng rất trẻ – một ông vua lạ lùng – lạ lùng đến không thể tưởng tượng nổi. Đó chính là ông vua Giêsu.

Vua Giêsu đến thế gian đã được tiên báo từ hơn 5 thế kỷ trước Công nguyên (thời kỳ Israel bị lưu đầy : 587-538), qua ngôn sứ Isaia : “Vì vậy, chính Chúa Thượng sẽ ban cho các ngươi một dấu : Này đây người thiếu nữ mang thai, sinh hạ con trai, và đặt tên là Emmanuel” (Is 7, 14) ; “Vì một trẻ thơ đã chào đời để cứu ta, một người con đã được ban tặng cho ta. Người gánh vác quyền bính trên vai, danh hiệu của Người là Cố Vấn kỳ diệu, Thần Linh dũng mãnh, người Cha muôn thuở, Thủ Lãnh hoà bình” (Is 9, 5). Đến khi Người chào đời tại Bêlem, thì có 3 nhà đạo sĩ chiêm tinh gia ở phương Đông, đã nương theo vì sao dẫn lối tìm đến Giêrusalem hỏi thăm : “Đức Vua dân Do thái mới sinh, hiện ở đâu ? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người” (Mt 2, 1-2). Đức Vua giáng trần trong một đêm đông giá lạnh không phải tại nơi cung điện nguy nga, mà tại một hang bò lừa ở một vùng quê hẻo lánh, nghèo nàn ; không bạc vàng, không nhung lụa, không lò sưởi, mà được đặt trên máng cỏ, và sưởi ấm bằng hơi thở bò, lừa. Thế đó !

Khi Đức Vua trưởng thành, Người đã hành xử vương quyền bằng cách “không ngựa xe đưa rước, không võng gấm lọng vàng, không tiền hô hậu ủng” đến với những người nghèo hèn, bệnh tật, tội lỗi. Người thu nhận môn đệ nơi những giai cấp thấp cổ bé miệng (chài lưới, nông phu, lao động…), hoặc bị xã hội lên án là tội lỗi (người thu thuế). Cũng chính trong khi Người thu nhận môn đệ thì những người được thu nhận đã nhận ra đó chính là Đức Vua mà họ hằng mong đợi (Ông Na-tha-na-en hỏi Người : "Làm sao Ngài lại biết tôi? " Đức Giê-su trả lời: "Trước khi Phi-líp-phê gọi anh, lúc anh đang ở dưới cây vả, tôi đã thấy anh rồi." Ông Na-tha-na-en nói: "Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa, chính Thầy là Vua Ítraen!" Đức Giê-su đáp: "Vì tôi nói với anh là tôi đã thấy anh ở dưới cây vả, nên anh tin ! Anh sẽ còn được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa". Người lại nói : "Thật, tôi bảo thật các anh, các anh sẽ thấy trời rộng mở, và các thiên thần của Thiên Chúa lên lên xuống xuống trên Con Người" – Ga 1, 48-51). Ngay đến cả Tổng trấn Philatô khi xét hỏi, cũng gọi Người là vua (“Ông Phi-la-tô cho gọi Đức Giê-su và nói với Người: "Ông có phải là vua dân Do-thái không? " Đức Giê-su trả lời : "Nước tôi không thuộc về thế gian này. Nếu Nước tôi thuộc về thế gian này, thuộc hạ của tôi đã chiến đấu không để tôi bị nộp cho người Do-thái. Nhưng thật ra Nước tôi không thuộc chốn này." Ông Phi-la-tô liền hỏi : "Vậy ông là vua sao? " Đức Giê-su đáp : "Chính ngài nói rằng tôi là vua. Tôi đã sinh ra và đã đến thế gian nhằm mục đích này: làm chứng cho sự thật. Ai đứng về phía sự thật thì nghe tiếng tôi." – Ga 18, 33…-37). Và rồi cái bản án tử treo trên đầu Người ("Người này là Giê-su, vua dân Do-thái" – Mt 27, 37) được viết ra với ý mỉa mai, nhưng không ai ngờ rằng đó cũng lại là một sấm ngôn (chú thich Ga 19, KT Tân Ước) cho biết : Người Do thái đã đóng đinh chính vị vua của họ – vị vua mà đến Tổng trấn Philatô (quan cai trị) cũng không tìm ra được một lỗi lầm nhỏ nào !

Lạ lắm ! Tôi chưa hề được đọc (chớ đừng nói là được thấy) một ông vua lại quỳ xuống rửa chân cho môn đệ, đầy tớ của mình, rồi còn nói “Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa, vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy, Thầy đã cho anh em biết” (Ga 15, 15). Và những Lời Người giảng dậy thì toàn là khuyên bảo ăn ngay ở lành, thật thà công chính, khiêm nhường bác ái, thậm chí còn dậy người ta yêu thương cả kẻ thù (Mt 5, 43-44). Người không chỉ dậy bằng Lời, mà bằng hành động, bằng việc làm, bằng chính cả sinh mạng của Người khi bị treo trên thập giá cho đến chết để đền thay tội lỗi loài người. Trước khi chết treo trên thập tự, Người còn cầu xin Chúa Cha tha cho kẻ đã đóng đinh mình : "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm." (Lc 23, 34).

Không bút mục nào có thể kể, ghi lại cho hết được những điều mà Đức Vua Giêsu đã nói, đã dạy và đã làm, thật đúng như lời Gioan Thánh sử : “Chính môn đệ này làm chứng về những điều đó và đã viết ra. Chúng tôi biết rằng lời chứng của người ấy là xác thực. Còn có nhiều điều khác Đức Giê-su đã làm. Nếu viết lại từng điều một, thì tôi thiết nghĩ : cả thế giới cũng không đủ chỗ chứa các sách viết ra” (Ga 21, 24-25). Đúng là một ông vua lạ lùng, quá lạ lùng, mở ra một trang sử “không tiền khoáng hậu” : chỉ cần 3 ngày là xây xong một đền thờ Giêrusalem mà dân Do thái phải làm trong 46 năm. Và quả thật không sai, chỉ mới đến ngày thứ ba, Người đã khánh thành một Giêrusalem mới trên Vương quốc Thiên đình. Từ Vương quốc đó, Người đã kéo mọi người lên sống một cuộc sống chan hoà Tình Yêu. Trong Vương quốc ấy, không còn chỗ cho thờ ơ lãnh đạm, đố kỵ bon chen, nhỏ nhen ích kỷ, chia rẽ hận thù. Lãnh đạo Vương quốc ấy là một vị Vương giả rất đỗi lạ lùng, lạ lùng đến không thể tưởng tượng nổi, và đó chính là Vua Tình Yêu Giêsu Kitô.

Cũng chính vì “Khi vừa nghe danh thánh Giêsu, cả trên trời dưới đất, và trong nơi âm phủ, muôn vật phải bái quỳ” (Tc Pl 2, 10), nên vào ngày 11/12/1925, ĐTC Piô XI đã chính thức thiết lập Lễ mừng kính “CHÚA KITÔ VUA”. Sau đó, tại CĐ Vaticanô II, khi canh tân Phụng vụ, Giáo Hội đưa thêm vào một ý nghĩa mới : “ĐỨC GIÊSU KITÔ, VUA VŨ TRỤ” (Giáo Hội thừa nhận đặc tính vũ trụ và cánh chung được thể hiện cụ thể và đầy đủ nhất nơi mầu nhiệm Giêsu Kitô, vì thế nên Lễ này được đặt vào đúng vị trí của nó : Chúa nhật cuối cùng của Năm Phụng vụ, thay vì như trước đó, Đức Piô XI để vào CN trước ngày Lễ Các Thánh 1/11).

Ôi, lạy Chúa Giêsu Kitô Vua Tình Yêu ! Xin cho con không đui mù trước những thảm cảnh nơi trần thế, xin cho con khỏi câm điếc trước những bất công đày đoạ con người, và nhất là xin cho con được mở rộng trái tim hèn yếu của con, hằng ngày kín múc Tình Yêu chan chứa nơi Ngài, để con biết đến với anh em của con bằng cách san sẻ nguồn Tình Yêu vô tận đó. Ôi, lạy Đức Vua Tình Yêu ! Xin cho con luôn được sống trong cuộc sống “vui với người vui và khóc với kẻ u sầu”. Ôi ! Lạy Chúa con ! Lạy Thiên Chúa của con ! Amen.

JM. Lam Thy Đinh Văn Diệm