PHƯƠNG PHÁP ĐỘNG NÃO
I. DẪN NHẬP:
Các thành viên trong một Nhóm thường quen thụ động, ỉ lại vào người lãnh đạo, không muốn phải suy nghĩ để cùng phác họa những kế hoạch, chương trình chung. Do vậy, đến khi triển khai, hiệu quả không cao. Phương Pháp Động Não sẽ giúp khắc phục khuyết điểm này khi kích thích mọi người tham gia suy nghĩ, đóng góp kinh nghiệm và sáng kiến cho công việc chung. Vì thế, tiếng chuyên môn gọi phương pháp này là Brain Storming, diễn tả tiến trình giống như một cơn bão ( storm ) lay động nhanh và mãnh liệt mọi khả năng vận động làm việc của bộ não ( brain ).
Nên tiến hành phương pháp này phối hợp cho một Nhóm 10 tới 30 người để cùng bàn thảo, hoạch định và tổ chức một công việc hoặc suy nghĩ, học hỏi một chủ đề. Khi tiến hành, cần phối hợp khéo léo và thành thạo với các Phương Pháp Lập Phiếu ( Fichier ), Nhóm Ong ( Buzz-Group ) để đạt hiệu quả cao nhất.
II. ĐỊNH NGHĨA:
Phương Pháp Động Não được định nghĩa là cách thức:
q Vận dụng kinh nghiệm và sáng kiến mỗi người,
q Trong thời gian tối thiểu tùy vấn đề đưa ra,
q Để có được tối đa những dữ kiện tốt nhất.
Tất cả nhắm đạt được hiệu quả theo công thức dưới đây, trong đó, hệ số năng động là cách tổ chức sinh động của người Linh Hoạt Viên cũng như sự hưởng ứng nhiệt tình của tập thể.
DỮ KIỆN THU NHẬNIII. TIẾN HÀNH:
HIỆU QUẢ NĂNG ĐỘNG = HỆ SỐ NĂNG ĐỘNG X
THỜI GIAN TIẾN HÀNH
Nội dung phương pháp đòi hỏi 2 yếu tố cần và đủ:
q Yếu tố cần: Các thành viên sẽ phân tích vấn đề càng nhiều chi tiết, góp lại càng nhiều dữ kiện, càng đạt hiệu quả cao.
q Yếu tố đủ: Linh Hoạt Viên phải tổng hợp vấn đề lại thành hệ thống gồm các mảng, các khối dữ kiện có tương quan liên hệ với nhau.
Có thể tiến hành theo hai cách: Điều động gián tiếp bằng phiếu và điều động trực tiếp bằng lời nói, mỗi cái đều có mặt mạnh của nó.
1. ĐIỀU ĐỘNG GIÁN TIẾP BẰNG PHIẾU:
Cách này vận dụng đến Phương Pháp Lập Phiếu và Phương Pháp Nhóm Ong để thu nhặt được nhiều dữ kiện với thời gian tối thiểu, Linh Hoạt Viên dễ tổng hợp và lưu trữ các tờ phiếu làm tài liệu.
Nhưng chỗ yếu của phương pháp này là: các dữ kiện nêu lên dễ bị trùng hợp nhau, khi tiến hành thì bầu khí ít sôi động vì thiếu sự ganh đua giữa các thành viên.
Tiến trình động não diễn ra như sau:
a) Chia Nhóm ra thành nhiều Toán ứng với số mảng vấn đề của chủ đề nêu ra.
b) Phát cho mỗi Toán các xấp phiếu với mầu khác nhau ứng với từng mảng vấn đề.
c) Đề nghị trong 3 đến 5 phút tuỳ nội dung, mỗi người động não để liệt kê tối đa những dữ kiện mình tìm ra cho vấn đề đã nêu.
d) Hết thời gian, mỗi Toán thu phiếu giao cho một thư ký tổng hợp và hệ thống lại, cùng với các thư ký các Toán kia dán tạm các tờ phiếu lên bảng theo từng cột của từng vấn đề. Trong lúc đó, Linh Hoạt Viên cho một trò chơi để thư giãn.
e) Sinh hoạt xong, Linh Hoạt Viên đúc kết toàn bộ chủ đề trên bảng, lượng giá thành quả động não.
2. ĐIỀU ĐỘNG TRỰC TIẾP BẰNG LỜI NÓI:
Cách thức này đòi hỏi phải có 3 người cùng tổ chức và phối hợp với nhau, gồm có: Linh Hoạt Viên phải tỏ ra sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn; một bạn được mời làm thư ký chung phải nhanh nhẹn, tháo vát; và thêm một bạn được nhờ tổng hợp cũng phải nhạy bén, chính xác. Bầu khí tiến hành sẽ sôi động hơn cách điều động bằng phiếu đã nêu ở trên, bởi các thành viên trong Nhóm được kích thích tranh đua với nhau để động não liên tục, do đó thời gian sử dụng sẽ ở mức tối thiểu mà vẫn đạt hiệu quả rất cao.
Tiến trình động não diễn ra như sau:
a) Linh Hoạt Viên giải thích ngắn gọn, rõ ràng về cách thức động não cho mọi thành viên trong vòng tròn Nhóm gồm các bước:
· Lần lượt từng người nêu một dự kiện liên quan đến vấn đề động não, mỗi dữ kiện chỉ nêu bằng 1 hoặc 2 chữ mà thôi. Người sau không được nêu trùng lại dữ kiện đã nêu rồi.
· Quá 3 giây chờ đợi, người tới phiên mà không nêu được dữ kiện thì Linh Hoạt Viên mời người kế tiếp trong vòng. Ai chưa nêu được dữ kiện nào sẽ phải trả nợ ở vòng sau.
· Mỗi người đều có quyền nêu thêm dữ kiện mới khi tới phiên mình ở vòng thứ hai và thứ ba. Ngược lại, ai đã nêu được ở một vòng, có thể được cho qua nếu không tìm được thêm dữ kiện mới ở vòng xoay sau. Nếu đã xoay đến vòng động não thứ ba mà không ai bị mắc nợ thì động não có thể chấm dứt.
b) Sau khi đã hướng dẫn cách động não, Linh Hoạt Viên cho hiệu lệnh bắt đầu, cố gắng tạo bầu khí sôi nổi như trong một trò chơi thi đua.
c) Người thư ký nhanh tay ghi nhận các dữ kiện mọi người nêu vào một tờ giấy mà không cần sắp xếp ngay thành các hạng mục hay thứ tự gì cả.
d) Khi động não chấm dứt, Linh Hoạt Viên cho một trò chơi nhẹ để Nhóm thư giãn trong 5 phút, trong lúc người tổng hợp sẽ cùng người thư ký hệ thống các dữ kiện vừa thu nhận thành bảng kết quả có chia các hạng mục hoặc có thứ tự trên giấy, hoặc hay nhất là trên bảng treo trong phòng.
e) Trò chơi sinh hoạt vừa xong, nhờ các dữ kiện vừa tổng hợp, Linh Hoạt Viên sẽ đúc kết và lượng giá chung vấn đề cần động não đã nêu từ đầu.
IV. NHẬN XÉT:
Tóm lại, đây là một trò chơi cho mọi lứa tuổi, nhằm liệt kê tối đa các dữ kiện có thể động não trong một Nhóm, tiến hành thật sinh động trong phòng ( in door ) hoặc có thể ở cả ngoài trời ( out door ). Khi Nhóm đã quen chơi động não nhiều vấn đề đơn giản và vui nhộn khác nhau, có thể ứng dụng sâu xa hơn vào việc thu nhặt các dữ kiện cho một vấn đề học hỏi nghiêm chỉnh ngay trong một lớp học, hoặc cho một vấn đề cần chia sẻ thảo luận vòng tròn.
Ngoài ra, Phương Pháp Động Não rất cần thiết khi muốn thiết kế một chương trình, một kế hoạch chi tiết, để sau đó có thể thực hiện một sơ đồ lớn bằng phương pháp PRAISE.
V. THỰC TẬP:
Xin đơn cử một số ví dụ có thể tổ chức động não theo cách điều động gián tiếp bằng phiếu, như sau:
§ Nêu chi tiết diễn tiến của Thánh Lễ trong 4 phần: Phụng Vụ Tập Họp ( Liturgie du Rassemblement ), Phụng Vụ Lời Chúa ( Liturgie de la Parole ), Phụng Vụ Tạ Ơn ( Liturgie de la fraction du Pain ) và Phụng Vụ Sai Đi ( Liturgie du Renvoi ).
§ Nêu những hành trang cần thiết dành cho một Giáo Lý Viên theo 5 mặt: Tâm Linh, Nhân Bản, Kiến Thức, Phương Pháp và Kỹ Năng.
§ Nêu thành phần của ban tổ chức một kỳ Trại Họp Bạn trong 5 khâu: Đối Nội, Đối Ngoại, Hậu Cần, Sinh Hoạt, An Sinh.
Xin đơn cử một số vấn đề có thể động não theo cách thức Điều động trực tiếp bằng lời nói, như sau:
§ Chương trình diễn tiến chi tiết của một kỳ trại 36 tiếng hoặc một chuyến đi pique-nique...
§ Những dụng cụ và hành trang cho cá nhân cũng như cho tập thể cần cho một kỳ trại 12 tiếng, hoặc một chuyến đi tĩnh tâm ngắn hoặc dài ngày...
§ Những thiếu sót thường gặp trong một kỳ Trại Bay hoặc một chuyến đi phục vụ từ thiện xa...
§ Những đức tính cần nhất của một Giáo Lý Viên, hoặc của một ca viên trong ca đoàn... hoặc trong tình bạn, trong tình yêu, trong đời sống hôn nhân Công Giáo...
§ Nêu tên các nhân vật trong Kinh Thánh Tân Ước, các Thánh nam hay nữ, các Dòng Tu nam hay nữ hiện diện tại Việt Nam...
www.trungtammucvudcct.com
