100 Bài Giáo lý Kinh Thánh

Đức Chúa Giêsu nối liền Cựu ước và Tân ước

1. Thánh Phalô đã nói về Đức Chúa Giêsu: Người sinh ra bởi một nữ trinh, sinh dưới lề luật (Gal. IV. 5). Đức Chúa Giêsu tuân theo luật cũ, rồi lại rao truyền luật mới, để nối liền Tân ước với Cựu ước, và để cứu mọi người sống dưới Tân ước, cũng như người sống dưới Cựu ước.

2. Vì thế, nên sinh ra được 8 ngày, Chúa Giêsu chịu phép cắt bì và được đặt tên như các trẻ trai Do-thái. Và 40 ngày sau, Mẹ Ngài tuy Đồng trinh sạch sẽ, cũng tuân giữ lệ tẩy uế như mọi người nữ khác. Và chính Ngài là con trai đầu lòng, phải dâng cho Chúa, và chuộc lại như các con trai đầu lòng Do-thái (XH. XXXIV. 19-20).

Đức Chúa Trời ra luật buộc dâng con đầu lòng chính vì Đức Chúa Giêsu sau này. Chính Ngài lúc mới tượng thai đã thưa với Đức Chúa Cha: “Của lễ chiên bò không đẹp lòng Cha, Cha đã ban cho Con một thân xác, này đây con đến để vâng theo thánh ý Cha” (Heb.X.8-9). Cha mẹ chuộc con lại, theo luật Moisen, chỉ là để nuôi Ngài lớn lên, làm tròn nhiệm vụ Đức Chúa Cha sai, và sau cùng, Ngài tự trao mình hoàn toàn cho Đức Chúa Cha: “Con xin phú linh hồn con ở tay Cha” (Lc.XXIII.46).

3. Lúc cha mẹ Ngài dâng Ngài vào đền thờ, thì ông già Simêon trong Nhóm Nghèo của Chúa, lâu nay trông đợi Chúa đến an ủi, đã ẵm lấy Chúa trong tay, và hát lên: “Bây giờ xin Chúa để cho tôi tớ Chúa về được nghỉ theo lời Chúa hứa, vì mắt tôi đã nhìn thấy Đấng cứu chuộc Chúa gởi đến cho muôn dân.

Rồi lúc trao lại cho Đức Mẹ ông nói: Trẻ này sẽ nên cớ cho nhiều người vấp ngã, và nhiều người chỗi dậy trong Israel, và nên dấu cho nhiều cuộc tranh luận.

Và ông nói với Đức Mẹ: Một lưỡi gươm sẽ thâu qua lòng bà, và như thế ý tưởng của nhiều người sẽ bày tỏ ra (Lc.II.34-35).

5. Cùng với Simêon, có bà Anna, góa chồng hồi con trẻ, bà ở thủ tiết, lo phục vụ Chúa trong Đền thờ cũng nhận biết Đức Chúa Giêsu là chính Đấng Đức Chúa Trời hứa cho dân, bà hoan hỉ ca ngợi Chúa, và báo tin cho nhiều người có lòng trông đợi ơn cứu chuộc được biết.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Những chứng tá đầu tiên

1. Thánh Phaolô đã nói: “Không có máu đổ ra, thì không có sự cứu rỗi” (Heb.IX.22). Đức Chúa Giêsu đã bắt đầu đổ máu trong ngày cắt bì, và sẽ đổ cho đến giọt máu cuối cùng trên thánh giá. Hiểu được lòng thương cùng tột của Chúa, loài người muốn đáp lại, cũng phải đổ máu ra để làm chứng lòng tin và lòng mến của mình. Kẻ chịu đổ máu ra vì đạo, là những vị làm chứng tá công trình cứu chuộc.

2. Các vị đạo sĩ theo ngôi sao dẫn đường, đến thành Giêrusalem hỏi tìm vua Do-Thái mới sinh. Herôđê vời các luật sĩ đến hỏi, nên biết Chúa sinh ra ở Bêlem. Vua dặn các đạo sĩ đi tìm, và lúc tìm được về tin lại cho vua để vua cũng đi thờ lạy. Các đạo sĩ, nhờ ngôi sao dẫn đường, đã đến Bêlem thờ lạy Chúa, và dâng của lễ, nhưng được Thiên thần mách bảo cho biết ác ý của Herôđê nên theo ngả khác về quê.

Herôđê đợi mãi không thấy họ trở lại, tức giận, vì sợ Chúa chiếm ngôi vua mình sau này nên ra lệnh giết hết các trẻ nam trong thành Bêlem, từ hai tuổi sấp xuống. Cả và thành đều than van khóc lóc. Những trẻ em vô tội bị giết vì Chúa, là những vị tử đạo đầu tiên, đổ máu ra làm chứng tá công trình cứu chuộc, nên gọi là các thánh Anh hài.

Đó là lời tiên tri của ông Simêon thực hiện, tâm tình phản đối Đức Chúa Giêsu đã bắt đầu biểu lộ.

3. Nhưng vua tàn bạo kia không giết được Đức Chúa Giêsu, vì Thiên thần đã báo tin cho Giuse đem Chúa và Mẹ Ngài đi trốn.

Thánh Giuse đem Chúa đi trốn nơi nào không ai biết, nhưng thánh Mathêô nhớ lại lời tiên tri Osêa nói: Ta gọi con Ta từ Ai-Cập về (Os.XI.i), nên đã chép: Chúa trốn qua Ai-Cập.

Thế là Chúa và Đức Mẹ, đã bắt đầu cuộc thương khó, vì lòng người nham hiểm thù ghét. Nhà đã nghèo, mẹ và con còn non tháng, nên dầu trốn ẩn nơi nào cũng phải nhiều điều cực khổ.

Cho đến lúc vua Herôđê chết, Thiên thần lại bảo ông Giuse đem Đức Chúa Giêsu và Đức Mẹ về. Vì nghe con Herôđê là Herôđê Achelaus cai trị xứ Giuđêa tàn bạo, nên thánh Giuse đưa gia đình về Nagiarét là nơi trú ngụ trước.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Chúa tỏ ra nguồn gốc của Ngài

1. Các vị lập đạo khác, không có một bằng chứng nào bảo đảm nguồn gốc cao siêu của họ. Chính họ cũng không biết mình bởi đâu đến, và phải làm gì.

Đức Chúa có bằng chứng đặc biệt. Ta đã thấy bằng chứng do các lời tiên tri. Đây, chính Ngài đã tỏ ra Ngài am hiểu rõ ràng thân thế và địa vị của mình, ngay từ hồi thơ ấu.

2. Lúc lên 12 tuổi, Ngài theo cha mẹ đến thành Giêrusalem dự lễ. Lúc mãn các ngày lễ, thánh Giuse và Đức Mẹ ra về theo giới của mình, không thấy trẻ Giêsu theo, người nọ tưởng đi với người kia, hay với họ hàng quen biết. Đến chiều họp nhau lại, hai ông bà tìm khắp nơi không thấy trẻ Giêsu, mới lo lắng trở lại Giêrusalem tìm kiếm con.

Đến ngày thứ ba, vào Đền thờ, hai ông bà gặp Chúa đang ở giữa các thầy tấn sĩ.

3. Đền thờ Giêrusalem rộng lớn, có nơi dùng làm lớp dạy Giáo lý cho trẻ em. Hôm đó trong số trẻ em, có một cậu bé, mặt mũi khôi ngô, đáp được rành mạch các câu vị giáo sĩ hỏi, và cậu hỏi lại câu nào, thì vị giáo sĩ trả lời lúng túng. Vị này đi gọi thêm vị khác, tiếng đồn ra, nhiều vị Luật-sĩ họp lại để thử tài cậu bé. Ai nấy đều kinh ngạc vì trí thông minh và lời cậu thưa đáp.

Chính lúc đó, cha mẹ cậu đến. Bà Maria nói lời ngụ ý đoán trách: “Con ơi! Sao con làm như thế? Nầy cha con và mẹ lo lắng tìm con!” Trẻ Giêsu đáp lại khiêm tốn, nhưng nghiêm trang: “Cha mẹ tìm con làm gì? Cha mẹ không biết con phải lo việc của Cha con sao?” (Mt.II. 41-52).

4. Thánh Mathêô kết luận: Ông bà không hiểu nghĩa lời Ngài nói. Đức Mẹ và thánh Giuse biết Cha Ngài là Thiên Chúa, nhưng không hiểu Ngài ở lại trong Đền thờ để làm gì? Còn các người khác, không thể hiểu nghĩa lời Ngài. Họ cứ tưởng Ngài là con của Giuse.

Như thế, Ngài biết mình là con thật Đức Chúa Cha, và cha mẹ Ngài ở thế gian chỉ là những vị giúp Ngài làm tròn công việc cứu chuộc nhân loại.

5. Sau đó Ngài theo cha mẹ trở về Nagiarét sống trong vâng lời chịu lụy. Càng thêm tuổi, Ngài càng thêm sự hiểu biết tự nhiên, và càng tỏ ra khôn ngoan và thánh thiện.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Đức Giêsu lập lại nước trời

Gioan dọn đường cho Chúa

1. Một vị Quốc trưởng đến viếng thành nào, thường sai người đi báo trước để người ta chuẩn bị cuộc nghênh tiếp. Suốt cả 19 thế kỷ lịch sử Do-thái, Đức Chúa Trời đã sai nhiều tiên tri đến dọn đường cho Chúa Cứu thế đến. Lúc gần ngày, Chúa còn sai một vị sứ giả đặc biệt là ông Gioan.

2. Ông Gioan sinh ra lạ lùng, nhờ nhân đức và lời cầu nguyện của cha mẹ. Vừa lớn lên, ông bỏ gia đình, vào rừng tu như các ẩn sĩ, ăn mật ong và châu chấu, mặc áo lông lạc đà, suốt ngày chỉ lo suy niệm lời Chúa.

3. Đến kỳ Chúa định, ông xuống miền bờ sông Giođanô giảng cho dân chúng theo lời tiên tri Isaia: “Tôi là tiếng kêu trên rừng: hãy dọn đường cho Chúa Cứu thế đến” (Is.XL.3). Đấng Thiên sai đã đến giữa nhân loại, Ngài là đấng cao cả, ông không đáng mở giây giày cho Ngài, Ngài đến cứu rỗi bằng cách xét đoán dân: như cầm sàng để sàng mọi người, như cầm búa để chặt những cây không sinh hoa quả. Bất cứ ai cũng được cứu rỗi, miễn là sinh hoa quả, là biết ăn năn trở lại. Phải ăn ở công bằng, lính tráng không được hà hiếp người ta, người thu thuế không được thu đa nộp thiếu. Phải yêu người, chia của ăn áo mặc cho người không có. Phải khiêm nhường, chớ cậy mình là con cái Abraham.

Để chứng tỏ lòng ăn năn, phải xuống sông, để ông làm phép rửa cho. Phép rửa đó chưa có sức tha tội, nhưng để chứng tỏ lòng ăn năn, là điều kiện để được Chúa tha thứ. Người ta gọi ông là Gioan Tẩy giả.

Theo lời ông giảng dạy, dân chúng hướng về Chúa Kitô. Lúc ông làm phép rửa cho Chúa Giêsu rồi, được Chúa Thánh Thần cho biết chắc Ngài chính là Đấng Cứu Thế, ông chỉ cho môn đệ: Nầy là chiên Thiên Chúa là Đấng mang tội trần gian (Jn.I.29). Lúc biết người ta theo Chúa, chịu phép rửa tội bởi tay các tông đồ Chúa, ông vui mừng cho rằng sứ mệnh làm môi giới của mình đã hết. Ông còn sai môn đệ đến hỏi Chúa để biết Ngài có phải là Đấng Cứu thế muôn dân trông đợi không? Chúa đã trả lời họ: Về nói cùng Gioan mọi điều các ngươi đã thấy: người mù được thấy, người què được đi, người chết sống lại, người nghèo khổ được nghe giảng Tin mừng (Mt.XI.2-6). Và Chúa tỏ ra: Gioan là Đấng mà tiên tri Isaia đã nói, sẽ đi trước dọn đường cho Chúa (Is.XXIV.19). Chúa còn ca tụng ông: Trong con cái người nữ, không ai trọng bằng Gioan (Mt.XI.11).

5. Vì Gioan quở trách vua Herôđê đã cướp bà Hêrôđiađê là em vợ mình, nên bị vua bỏ tù, về sau bị Hêrôđiađê báo thù, xui con gái đòi cho được cái đầu của ông. Ông Gioan lấy máu mình làm chứng đạo thánh Chúa.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Đức Chúa Giêsu bắt đầu cuộc đời công khai

1. Trong đạo cũ, các vị tiên tri đều khai mạc sứ mệnh bằng một nghi thức đặc biệt. Chúa phải tỏ ta Chúa kêu gọi họ, giao phó sứ mệnh, và ban cho ơn đặc biệt để làm tròn phận sự. ông Moisen được Chúa hiện ra trong bụi gai, sai qua Ai-cập cứu dân, và ban cho cây gậy làm phép lạ. Ông Isaia được Chúa tỏ ra sự oai nghi trong Đền thờ, giữa các Séraphim, và sai một thần Séraphim lấy than đỏ luyện miệng lưỡi người, để sai đi giảng.

Đức Chúa Giêsu cũng khai mạc sứ mệnh Ngài một cách long trọng.

2. Lúc đến 30 tuổi, Ngài đến sông Giođanô xin ông Gioan làm phép rửa cho. Ông từ chối: “Chính tôi mới phải xin Ngài làm phép rửa”. Chúa đáp: “Ông cứ làm đi, chúng ta phải làm trọn mọi việc công chính” (Mt.III.13-15). Ông Gioan làm phép rửa xong, Ngài bước lên bờ, thì bỗng cửa trời mở ra, Thần trí Chúa hiện xuống trên Ngài như hình chim bồ câu và có tiếng bởi trời phán: “Nầy là Con rất yêu dấu và đẹp lòng Ta mọi đàng” (Mt. III.17).

3. Đó là cách long trọng Đức Chúa Cha tấn phong cho Con. Không phải hôm nay Thánh thần mới xuống trên Ngài. Thánh thần đã đầy dẫy trong lòng Ngài ngay từ giây phút tượng thai trong lòng mẹ. Nhưng hôm nay, Đức Chúa Thánh Thần tỏ ra công khai cho mọi người thấy. Và Đức Chúa Cha tuyên bố: Đây là Con Ta rất yêu dấu và đẹp lòng Ta mọi đàng. Đó là dấu Đức Chúa Cha công nhận Ngài là Đấng Chúa sai, tất nhiên chấp nhận hết mọi việc Ngài làm, những lời Ngài dạy, và truyền khiến ta phải vâng theo lời Ngài.

4. Nhờ tiếng nói và dấu lạ đó, ông Gioan biết rõ Ngài là chính Đấng Chúa sai, nên chỉ cho các môn đệ biết: “Đây là con chiên Thiên Chúa, đây là Đấng gánh tội trần gian”.

Từ đây Đức Chúa Giêsu khai mạc đời sống công khai của Ngài.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Đức Chúa Giêsu khai chiến với ma quỉ

1. Chủ đích của Đức Chúa Giêsu xuống thế gian, là chiến đấu với ma quỉ hỏa ngục, để chiếm lại linh hồn người ta. Cuộc chiến đấu khởi sự ngay từ lúc Chúa chịu phép rửa, và kéo dài cho đến lúc Chúa tắt hơi, là lúc Chúa toàn thắng trong Chúa, nhưng còn kéo dài cho đến tận thế mới toàn thắng trong nhiệm thể Chúa.

2. Chịu phép rửa xong, Chúa Giêsu lên rừng vắng ăn chay cầu nguyện 40 đêm ngày. Như dân Israel xưa sống thân mật với Đức Chúa Trời 40 năm trên rừng vắng, như Moisen ở với Chúa 40 đêm ngày trên núi, Chúa Giêsu trước khi lập dân mới, ban lề luật mới, cũng lên rừng vắng ở với Đức Chúa Trời 40 đêm ngày. Bên ngoài Chúa ăn chay nhặt nhiệm, bên trong chăm lo suy gẫm Kinh thánh, và sống giao thân với Đức Chúa Cha.

3. Sau 40 ngày chay, Chúa xuống khỏi núi, liền bị ma quỉ cám dỗ. Ma quỉ chưa được biết rõ Đức Chúa Giêsu là Con thật Đức Chúa Trời, chỉ biết là một người thánh thiện, quyền phép, quyết chí chiến đấu cho Đức Chúa Trời. Nên ma quỉ cố tìm cách làm cho Chúa đi lạc đường (Mt.IV.). Thấy Chúa đói ma quỉ bảo: Ông hãy khiến đá này trở nên bánh mà ăn. Không phải nó cám dỗ mê ăn, cho bằng làm cho Chúa lạm dụng quyền mình quên việc Đức Chúa Cha để mưu ích riêng cho mình. Đức Chúa Giêsu đáp: Người ta sống không phải chỉ nhờ bánh, mà còn nhờ mọi lời bởi miệng Đức Chúa Trời phán ra.

Ma quỉ lại đưa Chúa lên nóc Đền thờ và bảo: Ông hãy gieo mình xuống, vì có lời Chúa phán: “Người sẽ sai Thiên thần nâng đỡ chân ông khỏi vấp phải đá”. Ma quỉ xúi giục Chúa tự phụ, tin cậy vào mình để bắt Đức Chúa Trời làm phép lạ. Đức Chúa Giêsu vẫn biết Đức Chúa Trời chỉ làm phép lạ lúc cần kíp nên đáp: Có lời chép: “Ngươi chớ thử phép Đức Chúa Trời làm chi”.

Ma quỉ thất bại hai lần, liền tỏ ra mình là đứa gian dối, nó đưa Chúa lên đỉnh núi cao, cho Chúa thấy các sự sang trọng thế gian và bảo: Ông sấp mình lạy ta, ta sẽ ban cho. Đức Chúa Giêsu tỏ mặt oai nghiêm mắng nó: “Hỡi Sa-tan, hãy xéo đi”, vì có lời chép: “Ngươi chỉ thờ lạy một Chúa, là Thiên Chúa ngươi, và chỉ làm tôi một mình Người”.

4. Ma quỉ xấu hổ trốn đi, và có Thiên thần đến hầu hạ Chúa.

Lm. Trần Hữu Thanh (Dòng Chúa Cứu Thế)

Hiến chương Nước Trời

1. Nước Đức Chúa Giêsu lập kế tiếp nước Do-thái là dân riêng của Chúa. Tất cả Lề luật trong đạo cũ không bị bãi bỏ. Chúa phán: “Trời đất sẽ qua đi, nhưng một chấm một phết trong lề luật sẽ không qua, cho đến khi mọi sự sẽ nên chọn” (Mt.V.17-10).

2. Đạo mới kế tiếp đạo cũ, và làm cho nên trọn. Về Tín lý, xưa chỉ buộc tin một Chúa, nay Chúa tỏ ra trong Chúa có Ba Ngôi. Suốt ba năm giảng dạy Đức Chúa Giêsu đã nói rõ: Trong Chúa có Ba Ngôi bằng nhau, là Cha, Con và Thánh thần.

3. Đạo Chúa không phải chỉ là làm tôi thờ phượng Chúa (Jn.I.12) mà phải có tâm tình với Chúa như chính Ngôi Hai là con Ngôi Cha để cùng Ngài lãnh gia tài của Cha trên trời (Rom.VIII.17).

Nên tâm tình của ta đối với Chúa, là tâm tình hiếu tử, do Chúa Thánh thần ban cho (Gal.IV.6).

Vì thế, vào Nước Trời là Tái sinh trong nước và trong Thánh thần (Jn.III.5). Việc sinh ra trước là sinh trong xác thịt, việc sinh lại là sinh trong Thần khí.

4. Vì thế lề luật cũ không bỏ, nhưng phải giữ cho trọn hơn. Xưa chỉ chú trọng hình thức bề ngoài, nay phải giữ trong tinh thần. Chớ giết người, chưa đủ, phải xa lánh mọi sự mất lòng anh em. Chớ ngoại tình, chưa đủ, phải xa lánh mọi ý xấu. Không phải cầm lấy bàn thờ mà thề, mà cấm mọi tiếng thề. Không phải chỉ yêu kẻ thân thuộc, mà phải yêu kẻ nghịch và làm ơn cho kẻ làm hại mình (Mt.V).

Tóm lại: Phải nên trọn lành như Cha trên trời.

5. Tinh thần mới tóm lại trong 8 mối phúc thật:

Phúc cho ai có lòng khó khăn, vì nước Trời là của họ.
Phúc cho ai hiền lành, vì sẽ được đất làm cơ nghiệp.
Phúc cho ai khóc lóc, vì sẽ được an ủi.
Phúc cho ai đói khát sự công chính, vì sẽ được no đủ.
Phúc cho ai biết thương xót, vì sẽ được thương xót lại.
Phúc cho ai có lòng trong sạch, vì sẽ được thấy mặt Chúa.
Phúc cho ai gây hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Thiên Chúa.
Phúc cho ai bị bắt bớ vì đạo ngay lành, vì nước trời là của họ. (Mt.V).

Lm. Trần Hữu Thanh (DCCT)

Chúa đặt nền móng Nước Trời.

1. Nước Chúa đến như một biến cố, như một luồng gió mới, thổi tới một sự sông êm dịu vui tươi. Nhưng sự sống mới muốn vững chãi, cần có tổ chức. Chúa tổ chức Nước Trời như một xã hội loài người, hữu hình. Và Chúa không muốn làm hết mọi sự. Chúa chỉ đem lửa đến trong thế gian, rồi để cho rơm củi tự cháy và truyền lửa ra. Nên việc đầu tiên của Chúa là chọn các môn đệ.

2. Người Do-thái nghe Chúa giảng hay, thấy phép lạ Chúa làm, chạy theo Chúa đông đúc. Nhưng lúc biết được Chúa không lập lại nước Do-thái hùng cường oanh liệt như xưa, mà chỉ lo lập một nước linh thiêng, họ dần dần xa Chúa. Chỉ có một nhóm thân tín, bền vững theo Chúa.

3. Trong số môn đồ, Chúa chọn riêng 12 ông, làm môn đồ đặc biệt của Chúa, gọi là Tông đồ.

Hai người đầu tiên được Chúa gọi là hai người chài lưới: Simon và em là Anrê. Simon sau được Chúa đổi tên là Xephas, dịch ra tiếng La-tinh là Phêrô, nghĩa là đá. Chúa gọi họ: Hãy theo Ta, Ta sẽ làm cho các ngươi thành kẻ chài lưới người. Đi một quãng, Chúa gọi thêm Giacôbê và Gioan, con của Zêbêđêô, cũng làm nghề chài lưới (Mc.I.16-29). Ngày hôm sau Chúa lại gọi Philipphê, ông này lại kéo thêm ông Nathanaen. Chúa đi vào một nhà thu thuế, và gọi ông Lêvi theo mình. Nhiều môn đệ ông Gioan, lúc thầy bị bắt, cũng nghe lời Thầy đi theo Chúa Giêsu.

Thành ra số Tông đồ kể được 12 vị: Simon, gọi là Phêrô, Giacôbê và Gioan là hai con ông Zêbêđêô, Anrê, Philipphê, Giacôbê, Barthôlômêô, Matthêô, Thomas, Tađêô, Simon và Giuđa.

4. Họ sống chung với Chúa như một cộng đoàn, đi theo Chúa, nghe Chúa giảng dạy cặn kẽ về Nước Trời, được Chúa sai đi thực tập việc giảng đạo, và sau được ủy thác nhiệm vụ kế vị Chúa tiếp tục công trình cứu chuộc của Chúa.

Lm. Trần Hữu Thanh (DCCT)