Dụ Ngôn Kho Tàng trong Ruộng, Viên Ngọc Quý và Chiếc Lưới

Chú Thích Dụ Ngôn Kho Tàng trong Ruộng, Viên Ngọc Quý và Chiếc Lưới (Mt 13:44-52)

Trong ba tuần qua, Hội Thánh đã giới thiệu cho chúng ta về bản chất của Nườc Trời. Tuần này chúng ta nghe về giá trị của Nước Trời. Ai muốn được Nước Trời thì phải bán hết gia tài mà mua. Đối với người đời, có lẽ đây là một canh bạc. Nhưng đối với những ai yêu mến Thiên Chúa thì đây là một hành động khôn ngoan vô giá. Hành động này cũng không khác gì việc vua Salômon đã xin sự khôn ngoan để biết phải trái mà thi hành nhiệm vụ Thiên Chúa trao phó thay vì xin được sống lâu, giàu sang hay chiến thắng quân thù. Còn Thánh Phaolô thì cho chúng ta biết rằng tất cả mọi sự Thiên Chúa làm đều nhằm làm ích cho những ai yêu mến Ngài. Cho nên khi bán tất cả để mua lấy Nước Thiên Chúa chúng ta chẳng thiệt thòi gì, mà còn được lợi gấp ngàn lần, vì được Chúa là được tất cả.

Mt 13:44 (44a)Nước trời giống như kho tàng chôn giấu trong ruộng, người kia tìm được, vội chôn vùi xuống,

Ở Trung Đông ngày xưa kia cũng như ở Việt Nam, vì loạn lạc, người ta phải đem kho tàng chôn trong ruộng trước khi chạy loạn để hy vọng là khi hết loạn có thể trở về đào lên mà dùng. Khi chôn giấu như thế thường người ta chôn ở những chỗ không ai ngờ đến. Có nhiều chủ không bao giờ có dịp trở về để đào lại kho tàng của mình, nên chúng vẫn nằm trong ruộng. Theo luật Do Thái thời đó thì ai làm chủ thửa ruộng cũng làm chủ kho tàng ấy, nên muốn làm chủ kho tàng, người ta phải mua cho được thửa ruộng ấy. Người tìm thấy kho tàng này có lẽ là một nông phu làm công cho chủ ruộng mới. Và chính người chủ ruộng chắc cũng không biết rằng trong ruộng mình có kho tàng. Nếu người làm công này chân thật thì phải cho chủ ruộng biết, chứ không chôn lại rồi đi mua. Ở đây Chúa Giêsu không nói về tính cách luân lý của hành động có vẻ lương lẹo này, mà Người chỉ nói theo phản ứng và suy nghĩ thông thường của dân chúng để giúp họ dễ hiểu dụ ngôn của Người. Người muốn nhấn mạnh đến thái độ người này khi tìm được kho tàng để mọi người học theo.

Kho tàng của thế gian dù to lớn và quý giá thế nào đi nữa cũng không bao giờ làm cho con người thỏa mãn. Còn kho tàng của Thiên Chúa là kho tàng sung mãn vô tận. Thiên Chúa giấu kho tàng này trong một thửa ruộng gọi là Hội Thánh và kho tàng ấy chính là Đức Kitô. Người là kho tàng chứa đựng mọi ân sủng để cho chúng ta được sống sung mãn.

Tuy người tìm được kho tàng trong dụ ngôn tình cờ tìm thấy kho tàng trong khi đào bới đất. Nhưng nếu người ấy không đào bới, cày bừa thì cũng chẳng tìm được kho tàng trong ruộng ấy. Cũng thế, ai muốn tìm thấy Kho Tàng Nước Trời cũng phải cúi mình xuống mà cày bừa thửa đất Hội Thánh. Phải khiêm nhường học hỏi và vâng phục những gì Chúa truyền lại qua Hội Thánh. Thiên Chúa giấu kho tàng này khỏi mắt những “người khôn ngoan uyên bác, mà chỉ mặc khải cho những người bé nhỏ” (Mt 11:25). Người càng thông minh, uyên bác thì càng kiêu ngạo, chỉ biết nhìn lên nên không nhận ra sự hiện diện của Đức Kitô ở dưới đất, trong những người tầm thường và bé nhỏ mà họ gặp hằng ngày, là hiện thân của Đức Kitô. Họ không nhận ra sự hiện diện thật của Đức Kitô trong tấm bánh quá bé nhỏ nơi Bí Tích Thánh Thể. Họ không nhận ra sự hiện diện của Chúa trong Bí Tích Hòa Giải qua thừa tác vụ của những vị linh mục xem ra bình thường như mọi người và đôi khi còn tầm thường nữa. Vì kiêu cằng nhiều người đã hãnh diện vì biết hết mọi túi khôn của loài người mà không biết Lời Chúa trong Thánh Kinh. Kho tàng của Thiên Chúa sờ sờ trước mắt họ mà họ không nhận ra. Chỉ có những ai có tinh thần khiêm nhường và bé nhỏ mới nhận ra kho tàng này mà thôi.

Giáo Lý Công Giáo viết: “Nước Thiên Chúa thuộc về những người nghèo hèn bé mọn, nghĩa là những người đón nhận với lòng khiêm hạ. Ðức Kitô được cử đến để "loan báo Tin Mừng cho người nghèo" (Lc 4:18) (x.Lc 7:22). Người tuyên bố rằng họ có phúc, bởi vì "Nước Trời là của họ" (Mt 5:3). Chúa Cha đã thương mặc khải cho những kẻ bé mọn điều Người giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết (x. Mt ll,25).” (GLCG 544)

(44b) vui mừng trở về bán tất cả những gì anh có mà mua thửa ruộng ấy.

Như đã nói ở trên là Chúa muốn nhấn mạnh đến thái độ của người tìm được kho tàng là “vui mừng” và nhất định “mua thửa ruộng ấy” bằng mọi giá.

Ngày 16/7/2008, Thông tấn CAN đăng tin cầu thủ bóng đá Chase Hilgenbrinck đã quyết định giải nghệ để học trở thành một linh mục Công Giáo. Anh nói: “Tôi biết là tôi đang chuyển sang một cái gì đó lớn hơn.” Một cầu thủ 26 tuổi thời danh, bỏ tất cả để đi tu làm linh mục. Thật là một chuyện ngược đời đối với nhiều người. Nhưng anh Chase nói, “Tôi cảm thấy cách mạnh mẽ là Chúa đã gọi tôi trở thành Linh Mục trong Hội Thánh Công Giáo”, và anh không thể chần chờ được vì “trì hoãn vâng lời là bất phục tùng.” Anh đã tìm thấy kho tàng là Đức Kitô và đã bán hết mọi sự để được Đức Kitô.

Hội Thánh cũng nhắc nhở cho chúng ta “trước hết phải tìm ‘mối lợi tuyệt vời là được biết Ðức Kitô’; phải "’mất hết.. . để được Ðức Kitô và được kết hợp với Người’, và để ‘biết Người quyền năng thế nào nhờ đã phục sinh, cùng được thông phần những đau khổ của Người, để nên đồng hình đồng dạng với Người trong cái chết của Người, với hy vọng có ngày cũng được sống lại từ trong cõi chết’ (Pl 3,8-ll)” (GLCG 428).

Mt 13:45-46 (45) Nước trời cũng giống như người buôn nọ đi tìm ngọc quý. (46) Tìm được một viên ngọc quý, anh về bán mọi của cải mà mua viên ngọc ấy.

Trong dụ ngôn trước, Chúa nói về kho tàng mà một người tình cờ tìm được mà chẳng tốn sức bao nhiêu. Trong dụ ngôn này Chúa nói về một người bỏ hết công đi tìm viên ngọc quý. Viên ngọc quý tượng trưng cho Chân Lý Nước Trời. Con người ai cũng đi tìm chân lý, nhưng phải mất rất nhiều công mới tìm thấy chân lý thật, bởi vì rất khó mà biết được đâu là chân lý thật. Nhiều người suốt đời đi tìm hạnh phúc mà chì là chạy theo ảo ảnh. Khi đạt được những gì họ tìm kiếm họ mới khám phá ra rằng họ đã tìm được những viên ngọc giả. Đó là lý do tại sao người ta ly dị. Đó là lý do tại sao người ta miệt mài theo đuổi tiền tài, danh vọng mà không bao giờ được thỏa mãn. Chân lý Nước Trời chính là Đức Kitô. Người “là Đường, là Chân Lý và là Sự Sống” (Ga 14:6).

Hai dụ ngôn trên cho thấy rằng mỗi người có thể tìm thấy Đức Kitô một cách khác nhau, như người thấy trong ruộng, có lẽ cách tình cờ, còn người khác phải đi khắp nơi tìm mới thấy. Nhưng cả hai có cùng một thái độ. Vui mừng, và dứt khoát từ bỏ tất cả để được Đức Kitô. Ðó chính là thái độ mà Chúa muốn mỗi người chúng ta phải có.

Mt 13:47 Nước trời lại giống như lưới thả dưới biển, bắt được mọi thứ cá.

Chúa Giêsu ví Nước Trời như một chiếc lưới thả xuống biển. Chiếc lưới (σαγηνη) là lưới kéo chứ không phải lưới quăng. Chiếc lưới này thả sâu xuống biển và được kéo bởi hai chiếc thuyền. Khi kéo như thế thì bắt được đủ mọi thứ. Nhiều bản dịch là bắt được đủ thứ cá. Nhưng đáng lẽ dịch là gom lại được đủ mọi thứ theo các bản Hy Lạp và La Tinh (εκ παντος γενους συναγαγουση - ex omni genere congreganti). Nghĩa là lưới này gom lại được đủ mọi thứ, trong đó có cả cá. Nước Trời tức là Hội Thánh Chúa. Bao lâu Hội Thánh còn ở dương thế thì bấy lâu chúng ta còn kéo lưới. Trong khi kéo lưới Hội Thánh cũng gom lại đủ mọi thứ người, to, nhỏ, sang, hèn, tốt, xấu…

Mt 13:48-50 (48) Lưới đầy, người ta kéo lên bãi, rồi ngồi đó mà lựa chọn: cá tốt thì bỏ vào giỏ, còn cá xấu thì ném ra ngoài. (49) Trong ngày tận thế cũng vậy: các thiên thần sẽ đến mà tách biệt kẻ dữ ra khỏi người lành, (50) rồi ném những kẻ dữ vào lò lửa, ở đó sẽ phải khóc lóc và nghiến răng.

Giống như dụ ngôn cỏ lùng tuần trước, một lần nữa Chúa nhắc đến ngày tận thế và phán xét. Thiên Chúa sẽ xét xử mọi người. Người lành sẽ được vào Nước Trời, còn kẻ dữ sẽ bị trầm luân trong Hỏa Ngục. Ngày này nhiều người lý luận rằng Thiên Chúa nhân lành vô cùng nên Ngài sẽ không tàn ác đến nỗi phạt người ta xuống Hoả Ngục đời đời. Thực ra Thiên Chúa không phạt ai xuống Hỏa Ngục cả, nhưng người ta đã tự chọn lấy Hoả Ngục bằng cách chối từ tình yêu của Thiên Chúa và không muốn làm theo Thánh Ý của Ngài ở đời này, nên đời sau họ vẫn được sống như họ đã chọn là sống trong tình trạng xa lìa tình yêu Thiên Chúa, là tình trạng Hỏa Ngục. Sở dĩ Chúa nói đi nói lại về Hỏa Ngục, không phải để đe dọa chúng ta, nhưng để xác định cho chúng ta rằng Hỏa Ngục có thật. Thánh Grêgôriô Cả nói rằng, “Tất cả những điều này được Chúa nói ra để chắc ăn rằng không ai có thể tự biện hộ rằng mình không biết những điều đó: sự bào chữa này chỉ hợp lệ nếu hình phạt đời đời chỉ được Chúa nói đến cách mập mờ.” (In Evangelia homiliae,11).

Mt 13:51 Các ngươi có hiểu những điều đó không?" Họ thưa rằng: "Có".

Trong bài Tin Mừng hôm nay Chúa cũng chỉ cho chúng ta ba phương pháp sư phạm rất quan trọng. Trước hết Người dùng những gì quen thuộc với người nghe để giải thích những mầu nhiệm khó hiểu là Nước Trời qua dụ ngôn. Thứ đến là Người nhắc đi nhắc lại những điểm quan trọng bằng những cách khác nhau. Và giờ đây Người đặt câu hỏi để xem người nghe có hiểu những gì Người đã nói không. Ba điểm trên cũng rất quan trọng đối với một bài học hay một bài Giáo Lý của chúng ta.

Mt 13:52 Người liền bảo họ: "Bởi thế, những thầy thông giáo am tường về Nước trời cũng giống như chủ nhà kia, hay lợi dụng những cái mới, cũ trong kho mình."

Luật sĩ là những người biết và dạy về Lề Luật Môsê. Chúa dùng luật sĩ đã được dạy về Nước Trời để chỉ các Tông Ðồ, là những người sẽ đóng vai trò thầy dạy trong Hội Thánh của Người. Cho nên các Tông Ðồ và các Giám Mục là những vị thầy trong Hội Thánh. Các ngài có quyền và nhiệm vụ giáo huấn. Các Ðức Giáo Hoàng và Giám Mục thực thi quyền này cách trực tiếp. Các linh mục, phó tế và các giáo lý viên là những người được các Ðức Giám Mục trao quyền cộng tác với các ngài trong nhiện vụ giáo huấn.

Tuy nhiên, mọi tín hữu đã được thụ huấn Giáo Lý của Ðức Kitô đều là môn đệ, và có nhiệm vụ truyền giáo huấn này lại cho người khác. Vì thế các tín hữu có nhiệm vụ học cho biết rõ giáo huấn của Ðức Kitô, tức là Giáo Lý. Kho tàng mặc khải của Thiên Chúa quá phong phú và không bao giờ lỗi thời. Những người rao giảng Lời Chúa phải biết áp dụng những chân lý bất di bất dịch của Thiên Chúa trong Kho Tàng Ðức Tin sao cho phù hợp với thời đại của mình, nhưng không được thay đổi chân lý.

Đặc biệt đối với người Công Giáo Việt Nam chúng ta Thiên Chúa đã ban cho hai kho tàng là kho tàng văn hóa và kho tàng đức tin. Chúng ta cũng phải biết biết cách hội nhập văn hóa và đức tin. Biết lấy ánh sáng Phúc Âm mà làm sáng tỏ và thanh lọc nền văn hóa mà chúng ta được thừa hưởng từ tổ tiên, để làm sao đức tin của chúng ta thích hợp với văn hóa, và văn hóa không trái ngược với đức tin. Làm được như thế là chúng ta biết dùng “những cái cũ và mới trong kho tàng của mình.”

Lạy Chúa, Chúa chính là kho tàng mà con đã gặp, Chúa chính là viên ngọc quý mà con đang tìm, bởi vì Chúa là ngồn mạch mọi sự thiện hảo. Xin ban cho con có can đảm từ bỏ ý riêng mình để luôn luôn biết tìm và làm theo Ý Chúa. Lạy Mẹ, là Đấng luôn ấp ủ Lời Chúa và suy niệm trong lòng, xin giúp con biết sống một đời thấm nhuần Lời Chúa. Lạy Thánh Phaolô, xin cầu bầu cho con để con có can đảm bắt chước ngài như ngài đã bắt chước Đức Kitô. Amen

Phaolô Phạm Xuân Khôi