Bức tượng ba không (Suy niệm Chúa nhật IV mùa chay A - 2023)
BỨC TƯỢNG BA KHÔNG
Lm.Jos Tạ Duy Tuyền
Hiện nay ở một số nơi công cộng, kể cả nhà Chùa, nhà Xứ cũng thấy trưng bày tượng ba con khỉ: con thì che mắt, con thì bịt tai, con thì bịt miêng. Có người giải thích là : không thấy, không nghe, không nói. Với ngụ ý: hãy cố gắng sống an phận, đừng quan tâm đến những chuyện của người khác, mặc kệ những gì đang xẩy ra chung quanh và họ bàng quan sống theo thuyết “Mackeno” (= mặc kệ nó). Tương tự như câu người ta thường nói :”Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi” (tục ngữ). Ai sao mặc ai, miễn sao mình “khỏe re” là được.
Nếu đây là triết lý được trưng bày cổ vũ sẽ là một thảm họa cho xã hội. Một xã hội mà người ta kêu gọi sống dửng dưng với nhau thì làm sao có tương thân tương ái, làm sao có công bằng và yêu thương. Nếu ai cũng chọn an phận thì xã hội sẽ đi về đâu, và tình người liệu có còn nếu cứ bịt tai, bịt mắt, bịt miệng như thế?
Thực ra, nghĩa ban đầu của bức tượng là : không được nhìn bậy, không được nghe bậy và không được nói bậy. Và ý nghĩa sâu sắc nhất của ba bức tượng ấy là:
Bịt mắt để dùng TÂM mà nhìn
Bịt tai để dùng TÂM mà nghe
Bịt miệng để dùng TÂM mà nói
Khi TÂM ở trạng thái tịnh mới nhìn rõ, mới thấu hiểu, mới cảm thông.
Đối với Kinh Thánh thì :”Mắt là đèn của thân thể. Nếu mắt các con sáng thì toàn thân chúng con sẽ sáng” (Mt 6,22; Lc 11,34).
Bài tin mừng hôm nay nói đến rất nhiều nhân vật nhưng chỉ có một người là sáng mắt thực sự. Người có mắt sáng là người biết nhìn nhận sự việc đúng sự thật. Người sáng mắt không lệch lạc về quan điểm, về sự việc. Đó là anh mù từ thuở mới sinh. Anh mù về thể xác nhưng tâm anh nhìn thấu mọi sự. Anh đã dám nhìn nhận sự thật cho dù vì đó mà anh bị trục xuất khỏi cộng đoàn. Anh đã công khai nói lên niềm tin của mình vào Đấng đã chữa lành cho anh.
Trong ba năm rao giảng tin mừng, Chúa Giêsu cũng chữa nhiều người mù lòa tâm hồn. Ngài mở mắt cho Giakêu thấy được sự nguy hiểm của tiền tài (Lc 9,1-10). Ngài mở mắt cho người đàn bà ngoại tình, giúp chị từ bỏ quá khứ lỗi lầm (Lc 7,36-50). Ngài mở mắt cho người trộm lành nhận ra lòng Chúa thương xót (Lc 23,32-43)...
Nhiều người có con mắt thể xác rất sáng nhưng cái tâm lại mù lòa. Cụ thể là những biệt phái vì ghen tương nên đã có cái nhìn lệch lạc về việc làm của Chúa Giêsu. Và như cha mẹ anh mù vì cầu an nên không dám nói sự thật. Xem ra bệnh mù về tâm hồn có muôn vàn nguyên nhân dẫn đến mù loà. Bởi lẽ, mỗi một cách sống sai với lương tri con người đều được coi là căn bệnh mù loà của tâm hồn.
Có lẽ chúng ta cần phải bắt chước bức tượng con khỉ để bịt mắt lại. Bịt mắt lại để đừng nhìnchỗ không nên nhìn, đừng nhìn đời bằng nửa con mắt, đừng thiển cận thành kiến dễ dẫn đến cái nhìn không đúng sự thật, vội vàng đánh giá sai vần đề. Đừng vội nhìn vào hiện tượng mà đánh giá bản chất sự việc, nên suy xét mọi việc bằng con mắt nhân văn, bằng sự suy ngẫm thấu đáo. Và nhờ bịt mắt, bịt tai, bịt miệng để tâm tịnh thì tâm hồn mới nhìn thấy chân thiện mỹ.
Nguyện xin Chúa là Đấng đã mở mắt người mù thể xác và tâm hồn,”Xin mở mắt cho con nhìn thấy luật pháp Ngài kỳ diệu biết bao (Tv 119,18), nhờ đó mà chúng con sống theo điều luật của Ngài. Amen
