Trong hai ngày 28-29/11/2010 vừa qua, Đức Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp đã thực hiện chuyến thăm mục vụ tới các giáo xứ Nam sông Gianh. Đây là địa bàn thuộc Tổng Giáo phận Huế mới sát nhập vào Vinh thời điểm 4 năm về trước. Xin giới thiệu cùng quý bạn đọc cái nhìn tổng quát về hiện tình phát triển các xứ đạo Tam Toà, Sen Bàng, Trung Quán, Phúc Tín, Hoành Phổ và Bình Thôn nơi mảnh đất địa đầu cực nam Giáo phận.
------------------------------------
Kỳ 1: Giáo xứ Tam Toà trong quá trình hồi sinh
Theo dòng lịch sử, Giáo xứ Tam Toà cách riêng và hạt Quảng Bình thuộc Tổng Giáo phận Huế nói chung là nơi gánh chịu nhiều khổ đau trong các cuộc bách hại dưới thời phong kiến và Văn Thân. Một trong những trang sử bi hùng của giáo xứ phải kể đến là thời điểm năm 1886 với cuộc tàn sát khủng khiếp của giới Văn Thân Quảng Bình. Sáo Bùn - tiền thân giáo xứ Tam Toà bị Văn Thân bủa vây, 52 giáo dân bị giết chết trong cơn hỗn loạn.
Mảnh đất Đồng Hới là chứng nhân lịch sử ghi dấu những cuộc tử đạo của các thánh tử đạo hai Giáo phận Vinh và Huế qua các thời điểm: 24-11-1838 (Đức cha Borie Cao, Linh mục Phêrô Vũ Đăng Khoa; linh mục Vinhsơn Nguyễn Thời Điểm), 10-7-1840 (trùm xứ Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh, thầy giảng Phêrô Nguyễn Khắc Tự), 25-5-1861 (Linh mục Đoàn Trinh Hoan, trùm xứ Matthêu Nguyễn Văn Phượng). Mồ hôi nước mắt và cả máu của tiền nhân đã đổ thấm đẫm để rồi từ đó viết nên trang sử xanh để lại cho muôn đời sau.
Nhìn lại thời điểm 1939, thống kê của Tổng Giáo phận Huế có khoảng 18 giáo xứ, 93 giáo họ với 16.411 giáo hữu trên địa bàn Nam sông Gianh gồm 3 huyện Bố Trạch, Quảng Ninh và Lệ Thuỷ. Thế nhưng cũng với làn sóng di cư 1954-1955 sau Hiệp định Genève đã lần lượt xoá sổ các xứ đạo. Tuy vậy, vẫn còn một số ít giáo dân bám trụ, họ bị kẹt lại trong mảnh đất giáp ranh hai giáo phận miền Trung phải chịu nhiều thiệt thòi vì chính sách hạn chế tôn giáo và không được tham dự trọn vẹn các nghi thức phụng vụ bởi không còn linh mục coi sóc.
Một trang sử mới mở ra trên mảnh đất Nam Quảng Bình với việc chính quyền đồng ý để Tổng Giáo phận Huế chuyển quyền quản lý các xứ đạo sang Giáo phận Vinh kể từ thời điểm 2006.
Sự kiện Tam Toà diễn ra mùa hè 2009 không cản ngăn được bước đường phát triển cũng như làm nhụt chí của người tín hữu Công giáo trên mảnh đất này.
Hơn một năm sau sự kiện Tam Toà, quãng thời gian không dài nhưng cũng đủ để nhìn nhận và đánh giá lại để rút ra bài học kinh nghiệm bằng con mắt khách quan.
Hiện đất đai nhà thờ trở thành vấn đề lưu tâm số một của giáo quyền cũng như chính quyền. Theo thông tin từ phía linh mục quản xứ, có thể giáo xứ sẽ nhận phần đất nằm ở phường Nam Lý thuộc vùng trung tâm thành phố Đồng Hới, cách quốc lộ 1A khoảng 1km. Diện tích đất đai giáo xứ yêu cầu phía chính quyền cấp dự kiến khoảng 6.200m2.
Ngoài ngôi nhà thờ xứ đã trở thành “di tích tội ác của đế quốc Mỹ”, nhiều người chưa biết nơi đây vẫn còn phế tích của một ngôi nhà thờ họ của Tam Toà. Trong buổi sáng ngày 29-11, Đức Giám mục Giáo phận đã tới thăm ngôi nhà thờ nguyên trước đây là họ đạo Sáo Cát nằm bên kia bán đảo Bảo Ninh, cách nhà thờ Tam Toà khoảng 2km. Ngôi nhà thờ bị chiến tranh, thời gian và cả con người tàn phá đã mất toàn bộ phần mái, chỉ trơ lại 4 bức tường. Các hộ dân đã lấn chiếm khuôn viên và còn sót lại một diện tích rất nhỏ bao quanh nền móng nhà thờ.
Tiếp theo là nhân sự cho Giáo xứ Tam Toà. Ngày 27-7-2010, Đức Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp chính thức bổ nhiệm Linh mục Phêrô Lê Thanh Hồng quản xứ Tam Toà. Trước đây, Cha Hồng quản xứ Sen Bàng, phụ trách Tam Toà. Một Ban đại diện giáo dân hình thành từ trước đang được củng cố trở nên một Hội đồng Mục vụ giáo xứ vững mạnh.
Nói chuyện với đông đảo giáo dân Tam Toà có mặt trong buổi lễ tại Giáo xứ Sen Bàng, cách Tam Toà 19km về phía tây nam, Đức Giám mục Phaolô đã chia sẻ nỗi khó khăn vất vả của đoàn chiên nơi đây. Ngài động viên các tín hữu cố gắng xây dựng lại giáo xứ, cùng nhau vực dậy mảnh đất thiêng nơi nhiều vị tử đạo đã đổ máu đào minh chứng Đức Tin. Ngài cũng nhân danh Giáo phận cảm ơn anh chị em giáo dân đã có công gìn giữ Đức Tin và ước mong Chúa sẽ trả công cho những hy sinh vất vả của anh chị em.
Được biết, vào giữa tháng 12 sắp tới, đại diện Toà Giám mục Xã Đoài sẽ có buổi làm việc với UBND tỉnh Quảng Bình để bàn về một số vấn đề đất đai và nhân sự trên địa bàn Nam Quảng Bình, trong đó có vấn đề đất đai Giáo xứ Tam Toà.
Hiện tại, Linh mục Phêrô Lê Thanh Hồng đang phải tiếp tục dâng thánh lễ cho gần 1.000 giáo dân Tam Toà trong tư gia ông Trần Công Lý trên đường Nguyễn Du, phường Đồng Mỹ.
Đức Cha và cộng đoàn Tam Toà tại Nhà thờ Sen Bàng
Giáo dân Tam Toà chào đón Đức cha Phaolô
.jpg)
Nhà ông Trần Công Lý, nơi cử hành thánh lễ hiện tại của giáo dân Tam Toà
(nhà ngoài cùng, bên phải)
Công viên Tháp chuông Tam Toà đang được chính quyền cho người thi công
Phế tích nhà thờ giáo họ bán đảo Bảo Ninh
Tân Linh mục quản xứ Tam Toà bên cạnh phế tích nhà thờ Sao Cát
Nhà thờ Tam Toà nhìn từ cầu Nhật Lệ
Mặt bằng đề nghị cấp diện tích đất quy hoạch các công trình nhà thờ xứ Tam Toà
HIỆN TÌNH PHÁT TRIỂN CÁC XỨ ĐẠO CÔNG GIÁO NAM QUẢNG BÌNH
37)
Trả lời với trích dẫn
