|
|
Yếu Tố Sống Tu Đức:
Mạc Khải và Đức Tin
-----------Qua những gì liên quan tới tiến trình sống tu đức được Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II chia sẻ trên đây, chúng ta có thể tự hỏi đâu là nguồn gốc của các thứ ánh sáng liên quan tới những giá trị của tạo vật đối với linh hồn từ bậc thanh tẩy sang bậc sáng tỏ, và đâu là nguyên lý và yếu tố làm cho linh hồn được hiệp nhất với Thiên Chúa?
-----------Đúng thế, nếu Tu Đức trực tiếp liên quan tới đích điểm hiệp thông thần linh của Kitô hữu, thì nó là cả một tiến trình bao gồm hai yếu tố chính yếu làm nên Kitô Giáo, đó là yếu tố Mạc Khải Thần Linh và yếu tố Đức Tin Cứu Độ.
-----------Đúng thế, để con người có thể được hiệp thông thần linh với mình, “Thiên Chúa là Thần Linh” (Jn 4:24) đã chẳng những tỏ mình ra cho con người mà còn thông ban mình cho con người nữa. Ngài đã tỏ mình ra cho con người qua Lời Nhập Thể, để “ai thấy Thày là thấy Cha” (Jn 14:9), và đã thông ban mình ra cho con người nơi Chúa Kitô Vượt Qua, “Vị Mục Tử Nhân Lành đến cho chiên được sự sống và là sự sống viên mãn” (Jn 10:10), khi Người thông Thánh Thần là Đấng ban sự sống cho con người sau khi Người từ trong kẻ chết sống lại (x Jn 20:22).
-----------Phần con người, để có thể hiệp thông thần linh với Vị “Thiên Chúa chân thật duy nhất” (Jn 17:3) là Đấng “đã yêu thương thế gian đến ban Con Một của mình” (x Jn 3:16), và cũng là Đấng “đã tuôn đổ tình yêu của Ngài vào lòng chúng ta qua Thánh Thần Ngài đã ban cho chúng ta” (Rm 5:5), họ cần phải có một “đức tin tuân phục” (Rm 1:5), để có thể đáp ứng một cách tương xứng Mạc Khải Thần Linh, tức để họ có thể chấp nhận Lời Nhập Thể (x Jn 1:12), nhờ đó, họ được nên một với Người, như cành nho dính liền với thân nho, hầu trổ sinh muôn vàn hoa trái (x Jn 15:5), hay như chi thể liên kết với đầu, để có thể sinh động, đạt đến tầm vóc viên trọn của một thân thể.
-----------Thế nhưng, tình trạng Kitô hữu được nên một với Chúa Kitô như cành nho dính liền với thân nho, để có thể trổ sinh hoa trái đây, chính là nhờ một yếu tố thiết yếu bất khả thiếu là nhựa của cây nho, tức nhờ Thánh Thần của Lời Nhập Thể, vị Thánh Thần đã được Chúa Kitô Tử Giá và Phục Sinh thông ban cho con người, khi Người từ cõi chết sống lại thở hơi trên các vị tông đồ vào tối Ngày Thứ Nhất trong tuần (x Jn 20:22). Đúng thế, khi Kitô hữu lấy “đức tin tuân phục” mà chấp nhận Chúa Kitô thì cũng do bởi Thánh Thần là “Thần Chân Lý… dẫn vào tất cả sự thật” (Jn 16:13; x. 1Cor 12:3). Bởi thế, tiến trình tu đức của Kitô hữu chính là linh đạo thánh hóa của Chúa Thánh Thần, là linh đạo Thánh Thần Kitô Hóa con người, cho đến khi họ thực sự trở thành hiện thân của Chúa Kitô và là chứng nhân cho Chúa Kitô (x Lk 24:48; Acts 1:8).
-----------Về phía Kitô hữu, theo tiến trình được Kitô Hóa này của Chúa Thánh Thần, họ càng ngày sẽ càng có được một Cảm Nghiệm Thần Linh sâu xa hơn, thấm thía hơn, chân thực hơn, hoàn hảo hơn. Cảm Nghiệm Thần Linh này chính là kiến thức về Thiên Chúa nơi họ, là nhận thức Thiên Chúa nơi họ như Ngài là, như Ngài tỏ mình ra nơi Lời Nhập Thể và Vượt Qua (x Jn 17:3), chứ không phải là Vị Thiên Chúa theo tình cảm của họ mường tượng thấy, hay theo lý trí của họ nghĩ ra. Tiến trình cảm nghiệm thần linh này đã được chứng thực qua biến cố Chúa Giêsu hỏi các tông đồ rằng: “Phần các con, các con cho Thày là ai?” (x Mt 16:15). Bấy giờ mới thấy được mức độ cảm nghiệm thần linh của thành phần chứng nhân tiên khởi là tông đồ đoàn này như thế nào và tới đâu, (đúng nhưng chưa trọn – Mt 16:23), sau một thời gian khá đủ để trắc nghiệm các vị về Đấng mà hai người trong họ đã trực giác cảm nghiệm thấy ngay từ ban đầu: “Chúng tôi đã gặp Đức Kitô” (Jn 1:41).
-----------Phải, theo tiến trình tu đức tam cấp của Kitô Giáo thì cảm nghiệm thần linh “chúng tôi đã gặp Đức Kitô” có tính cách trực giác ban đầu này nơi thành phần môn đệ Chúa Kitô sẽ còn phải và cần phải được “duc in altum – nước sâu thả lưới” (Lk 5:4) nữa, nó mới thực sự làm cho họ trở thành “ánh sáng thế gian” (Mt 5:14), trở thành “chứng nhân của Thày… cho đến tận cùng trái đất” (Acts 1:8). Đó là lý do vị trưởng tông đồ đoàn là Thánh Phêrô, sau khi đã bỏ mọi sự mà theo Chúa (x Mt 4:20, 19:27), vẫn còn phải tiếp tục cuộc hành trình đức tin “theo Thày” là “Đường” (Jn 14:6) đầy cam go này, thậm chí đến chỗ trắng trợn chối bỏ chính Đấng là “Sự Thật” (Jn 14:6) đã được người tông đồ nắm trong tay chìa khóa Nước Trời ấy cương quyết thà chết cũng theo cho tới cùng (x Mt 26: 31, 33, 35, 70, 72, 74). Thế nhưng, tiến trình tu đức “theo Thày” một cách tự nhiên ban đầu nhưng lại hết sức chân thành đầy nhiệt tình ấy nơi tông đồ Phêrô thực sự đã càng ngày càng dẫn ngài tới chỗ gần với Đấng là “Sự Sống” (Jn 14:6) hơn, Đấng sau khi phục sinh đã tái kêu gọi ngài ở bờ hồ Tibêria rằng: “Hãy theo Thày” (Jn 21:19). Để rồi, cuối cùng, ngài đã được hoàn toàn Kitô Hóa, tức được hoàn toàn nên giống Thày, được trở thành chứng nhân trung thực của Thày và cho Thày bằng việc tử nạn với Thày và như Thày (x Jn 21:18).
-----------Căn cứ vào tiến trình tu đức của chung các vị tông đồ và của riêng Thánh Phêrô, như được nhận định trên đây, thì tiến trình tu đức Kitô Giáo ba bậc hay ba giai đoạn theo các vị thánh thần bí, thì chẳng những liên quan tới chính bản thân Chúa Kitô, theo lời tuyên nhận của Người: “Thày là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” (Jn 14:6), mà còn liên quan tới bản thân Kitô hữu nữa, tức liên quan tới việc “theo Thày” của họ, một cuộc theo đuổi đã được Người dứt khoát khẳng định với thành phần môn đệ của Người là: “Ai muốn theo Thày, phải bỏ mình đi, vác thập giá mình mà theo Thày” (Mt 16:24).
-----------Ở đây, dù tiến trình tu đức Kitô Giáo là một linh đạo có 3 bậc hay 3 giai đoạn, nhưng chỉ được cấu tạo bởi nguyên 2 yếu tố, đó là Mạc Khải Thần Linh và Đức Tin Tuân Phục, (như đã được đề cập đến trước đây). Mạc Khải Thần Linh đây là chính Chúa Giêsu Kitô, và Đức Tin Tuân Phục được tỏ lộ ở Cảm Nghiệm Thần Linh. Bởi thế mà tuyệt đỉnh của tiến trình tu đức Kitô Giáo là ở chỗ, nhờ Thần Chân Lý, Kitô hữu Cảm Nghiệm Thần Linh được “tất cả sự thật”, tất cả Chúa Kitô, tức được hoàn toàn Kitô Hóa, đến độ Chúa Kitô hoàn toàn chiếm đoạt họ, làm chủ họ, sống trong họ (x Gal 2:20; Jn 15:5), và họ đạt đến tầm vóc viên trọn của Người (x Eph 4:13,15), nhờ đó, họ trở thành hiện thân của Người, trở thành chứng nhân sống động cho Người, như Người đã là hiện thân của Cha (x Heb 1:3), để “ai thấy Thày là thấy Cha” (Jn 14:11). Nếu theo 2 yếu tố tu đức này thì 3 giai đoạn tu đức sẽ diễn tiến như sau.
-----------Bậc tu đức thứ nhất, tức bậc tu đức ở vào giai đoạn khởi sinh, giai đoạn Kitô hữu bắt đầu đi “Đường” nhân đức trọn lành, tức bắt đầu “theo Thày”, Đấng “là Đường Lối” (Jn 14:6). Ở giai đoạn tu đức đầu tiên này, Kitô hữu bắt đầu theo Chúa Kitô là “Đấng tuy thân phận là Thiên Chúa song đã không tự cho mình ngang hàng với Thiên Chúa, mà đã tự hủy ra như không, mặc lấy thân phận tôi đòi…” (Phil 2:6-7). Thật vậy, sau giây phút đột nhiên có được một cảm nghiệm thần linh sơ khởi một cách nào đó, chẳng hạn qua một câu Thánh Kinh, đặc biệt là qua những biến cố đau thương phải gánh chịu bởi hậu quả việc làm sai trái của mình, Kitô hữu tự nhiên cảm thấy được sự thật về chính bản thân mình cũng như về Vị “Thiên Chúa là Thần Linh” (Jn 4:24). Và một khi đã nhận ra sự thật và chấp nhận sự thật, một sự thật tự bản chất có mãnh lực giải phóng con người (x Jn 8:32), họ tự động cảm thấy cần phải “ra khỏi tối tăm” (x 1Pt 2:9; Jn 3:19), tức cần phải “bỏ mình đi”. Ở chỗ, trước hết, về phần tiêu cực, từ bỏ tội lỗi cùng các việc làm của ma quỉ, đúng như lời hứa rửa tội, để rồi, về phần tích cực, họ cố gắng tuân giữ tỉ mỉ và kỹ lưỡng tất cả mọi giới luật của Chúa và kỷ luật của Giáo Hội. Điển hình nhất ở bậc tu đức khởi sinh này là trường hợp của người phụ nữ tội lỗi có tiếng trong thành, (theo người viết thì người nữ này chính là Mai Đệ Liên, vì nữ nhân vật này liên quan đến những gì được Thánh Ký Gioan xác nhận trong Phúc Âm của ngài ở đoạn 11 câu 2), có lẽ vì cô đã thấy được chính Chúa Kitô vô cùng trọn lành nhân ái mà cô cảm thấy cô tội lỗi, đâm ra ăn năn thống hối, đến nỗi đã cương quyết từ bỏ tội lỗi và đường lối giả dối để trở về với Chân Lý, với Chúa Kitô, qua việc lấy nước mắt mà rửa chân cho Người, lấy tóc mà lau, rồi hôn chân Người và lấy thuốc thơm xức chân Người, một biến cố đã được Thánh Ký Luca thuật lại ở đoạn 7 câu 37-38.
-----------Bậc tu đức thứ hai, tức bậc tu đức ở vào giai đoạn tiến sinh, cũng gọi là giai đoạn tiến đức, giai đoạn Kitô hữu, về kiến thức, chẳng những ý thức được những giá trị của sự vật và sự việc, mà còn, về thực hành, tỏ ra tôn trọng và siêu nhiên hóa những giá trị ấy nữa, bằng việc họ sử dụng các sự vật theo đúng mục đích của chúng được dự án thần linh ấn định, chứ không phải lạm dụng theo ý mình như trước nữa, và thực hiện những sự việc theo đúng ý muốn của Thiên Chúa là Đấng ủy thác chứ không phải theo hứng chí tự nhiên và mưu đồ tư lợi. Trong giai đoạn tu đức tiến sinh này của Kitô hữu, Chúa Kitô “là Sự Thật” (x Jn 14:6), sau khi đã lôi cuốn họ theo Người “là Đường”,ở giai đoạn tu đức khởi sinh, bắt đầu từ từ tỏ mình Người ra cho họ, như Người đã tỏ mình ra cho các tông đồ xưa, qua lời nói, việc làm và đời sống của Người, nhất là qua Cuộc Vượt Qua của Người. Đó là lý do, trong giai đoạn tu đức thứ hai này, Kitô hữu không còn cảm nghiệm thần linh ở mức độ sốt sắng đầy xúc động như thuở ban đầu nữa, mà ở mức độ lý trí, để rồi từ đó, từ mức độ lý trí này, mức độ nhận biết Sự Thật, nhận biết Chúa Kitô theo những gì họ hiểu được qua Lời Chúa trong Thánh Kinh soi sáng, họ sẽ đi đến chỗ cảm nghiệm thần linh bằng việc “vác thập giá”, trải qua một đêm tối tăm, để có được một đức tin tinh tuyền. Điển hình cho giai đoạn tu đức tiến sinh thứ hai này là trường hợp cũng của Thánh Nữ Mai Đệ Liên, người đã chọn phần tốt hơn là ngồi dưới chân Chúa để nghe lời của Người (x Lk 10:39,42), cũng là người xức dầu thơm chân Chúa và lấy tóc mà lau chân Người (một việc làm cho thấy hình ảnh người nữ tội lỗi đã làm trong Phúc Âm Thánh Luca 7:37-38), như ngưỡng vọng tới việc Người được an táng (x Jn 12:3,7), và là người đã trải qua đêm tối tăm đức tin khi cùng với Mẹ Maria và Tông Đồ Gioan đứng dưới chân thập giá Chúa Kitô (x Jn 19:25). |
|
TU ĐỨC KITÔ GIÁO
Quyền hạn của bạn
Trả lời với trích dẫn