. CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM
1- Lý do thực hiện công trình xây dựng chủng viện thừa
sai. Mọi sự đều do Chúa an bài xếp đặt và Người có thời điểm riêng cho công việc truyền giáo. Sau biết bao thăng trầm, nhiều khi tưởng chừng lửa hỏa ngục sắp thiêu hủy Giáo Hội tại Việt-nam nói chung và Tây Nguyên nói riêng. Vậy mà việc Truyền giáo tại đây tuy không có những bước vĩ đại, nhưng nhờ ơn Chúa vẫn được phát triển và hướng về tương lai đầy lạc quan tin tưởng.
a- Tình hình Địa Phận
Qua thống kê, tình hình địa phận mới (năm 1933) từ nhân sự đến cơ sở, nhất là niềm tin, phần nào được bám rễ trong lòng người tín hữu kinh cũng như dân tộc.
Mối quan tâm bậc nhất của một địa phận còn non trẻ là cấp
bách thiết lập cơ sở đào tạo linh mục tương lai vì vùng truyền giáo này có những nhu cầu đặc biệt khác với những vùng truyền giáo khác, kể cả địa phận MẸ- QUINHƠN. “Từ ngày khai sinh vào năm 1933, vùng truyền giáo KONTUM chỉ có trường CUENOT để đào tạo các thầy giảng người dân tộc. Sự thành lập này, trong 25 năm qua đã thực hiện tốt mục đích cao cả của mình, vì nó không ngừng cung cấp các thầy giảng cho tất cả mọi làng công giáo chúng tôi, đã làm nhẹ bớt công việc đang đè bẹp các vị thừa sai trong rừng sâu. Dầu vậy, các giáo lý viên đông bao nhiêu đi nữa cũng không đủ để thiết lập một vùng truyền giáo; cần phải có linh mục, phải có chủng viện; để có chủng viện, phải có chủng sinh. Nói cách khác, trước nhất phải chắc chắn tìm ra ơn gọi làm linh mục. Đúng là điều chúng tôi sợ thiếu trong vùng mới như vùng chúng tôi. Cũng vậy, để hoàn thành chủng viện theo dự án, với hy vọng có những linh mục tốt sau này, chúng tôi phải tìm một phương thế khác. Chúng tôi muốn thiết lập một Hội các linh mục thừa sai Việt Nam để chiêu mộ ơn gọi từ các địa phận Việt Nam miền duyên hải, nhiều dân cư và người công giáo. Xin Thiên Chúa chúc lành (...)”
. MỪNG 75 NĂM (1935-2010)
b- Sự cần thiết của trường thừa sai.
Số giáo dân gia tăng, các linh mục thừa sai thiếu hụt, già nua, bệnh tật. Đó là lý do phải cấp bách xây dựng chủng viện với hy sinh phấn đấu, kiên quyết. Chúng tôi xin tạm dịch lại bản tường trình của địa phận KONTUM cho Hội Thừa sai Paris năm 1934 như sau:
“ KONTUM
Giáo dân: 20.934.
Rửa tội cho người lớn: 933.
Rửa tội cho các em bên lương: 100.
“Miền truyền giáo non trẻ KONTUM, được thiết lập vừa đúng 2 năm với 14 linh mục thừa sai cũng ngần ấy linh mục bản xứ. Vào tháng 2 cha GUICHARD qua đời; tháng 4 cha IROS và tháng 7 cha BONNAL. Trong số những vị còn lại, cha IRIGOYEN đã 78 tuổi rồi; cha PRIOU bị tai nạn chiến tranh tàn phế hoàn toàn và 7 vị khác đã mừng LỄ BẠC linh mục. Mặt khác, các bệnh truyền nhiễm đã làm cho 1320 người chết (gần 7% tổng số giáo dân), trong khi số tử những năm vừa qua trung bình là 4% mà thôi. Đây là một điều ít an ủi nâng đỡ đối với địa phận mới!. Nhưng, Đức Cha JANNIN đáng kính nói đó có phải là một sự thử thách mà lòng Chúa an bài đã bỏ rơi chúng ta không!?. Không phải vậy. Điều mà Chúa lấy khỏi chúng ta ở tay này, Ngài lại ban cho chúng ta ở tay khác và sẽ thúc giục nhiều hơn ban Cố vấn tại Paris thay thế những vị đã rời xa chúng ta”. “Trong tháng 10 vừa qua, cha MARTY đầy sức khỏe. linh hoạt đã đến với chúng ta. Chỉ có 8 tháng mà cha đã rành tiếng Việt khó nói này và với một tinh thần hăng say, cha học tiếng Bahnar. Vào mùa thu năm 1934, chắc chắn chúng ta đón tiếp người anh em thứ hai. Ai có Chúa thì chẳng sợ gì !...” “Nếu trên hết toàn vùng thừa sai này, người ta đang và còn ở trong thời kỳ gieo vãi vất vả, dẫu vậy, nhờ ơn Chúa, ở một vài nơi cũng đã gặt hái được những thành quả. Thần khí Chúa thổi CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM đi đâu thì thổi (Spiritus ubi vult, spirat). Chúng tôi được an ủi thấy Gió Ơn thánh Chúa đã thổi rộng khắp trên vùng truyền giáo chúng tôi, nơi mà hầu hết các buôn làng ngoại giáo ao ước tòng giáo. Vả lại, không một làng nào trong các làng đó thương thảo đặt một điều kiện gì cả trước khi trở lại đạo. Không nghi ngờ gì nữa, đó chính là Thần Khí Ơn Chúa đã thổi qua. Than ôi!. Chính sự an ủi này cũng là điều làm cho chúng tôi lo ngại. Chúng tôi luôn bị bó buộc phải để Thần Khí trôi qua!. Có biết bao giờ trở lại nữa không?!. Làm sao tiến bước đi tới?. Chinh phục; rất tốt. Nhưng sau đó cần bảo tồn, đó mới là điều khó. Trong một xứ thượng rộng bao la, có ai muốn chiếm một vùng đất rộng để phát hoang - đối với họ điều đó tương đối dễ - nhưng làm như vậy để làm gì, nếu không tiến đến việc trồng tỉa ?! Mất thời giờ và tiền của! Đối với chúng tôi về mặt thiêng liêng cũng vậy, nếu chúng tôi tiến đến chinh phục truyền bá Phúc Âm mà không có một sự khôn ngoan nào đó. Đau lòng cho chúng tôi ! Những thừa sai khi thấy mùa gặt bao la đã chín vàng và khi thấy không có đủ thợ truyền giáo để thu góp chúng vào kho lẫm của Cha gia đình”
.Trong vùng truyền giáo địa phận KONTUM số dân tộc đa
dạng, khác biệt với các địa phận khác và nhu cầu số buôn làng người dân tộc xin tòng giáo gia tăng nhưng lại thiếu linh mục. Cần phải có giải pháp cụ thể, hay ngồi đó cam chịu tình trạng thiếu hụt linh mục, rồi nói rằng chẳng có gì để làm không? Kêu cứu Âu Châu, Mỹ châu để xin một số linh mục chí nguyện đến tiếp tay ?.
Vì là thời kỳ khủng hoảng ơn kêu gọi linh mục, do đó cầu cứu họ là điều vô ích!. “Khi đó thiết lập một chủng viện như các Hội thừa sai khác?. Đương nhiên, đó là một giải pháp, nhưng mong manh biết bao, trăm ngàn thiếu thốn như các kết quả thực tế đã cho thấy. Quả thật, chúng tôi có thể hy vọng có các chủng sinh MỪNG 75 NĂM (1935-2010) không ?. Chúng tôi có gần 23.000 tín hữu, dựa trên số này, chúng tôi có 18.000 tín hữu dân tộc, 5000 tín hữu kinh, nhưng lại mới định cư trong xứ này. Các tín hữu kinh chắc chắn cung cấp cho chúng tôi được một số tuyển sinh vào Bàn Thánh Chúa, nhưng quá ít so với nhu cầu của chúng ta. Đối với tín hữu dân tộc vẫn là ảo tưởng khi hy vọng giữa các trẻ em của họ có một số ơn gọi nghiêm túc, vì lẽ nền tảng tôn giáo chưa vững chắc.”
“Bằng mọi giá, chúng ta phải tìm cho ra một giải pháp khác”
MỪNG 75 NĂM (1935-2010)
“Rôma, ngày 17 tháng 1 năm 1934”.
“Kính thưa Đức Cha khả ái !
“Đức Thánh Cha PIÔ XI chúng ta, nhờ Ơn Chúa, hiển trị
Giáo Hội, sung sướng nhận được tin Đức Cha đang lo lập một Hội Thừa sai người Việt Nam theo khuôn mẫu Hội Thừa Sai Paris. Dự định này rất am hợp: vì không một ai thích hợp hơn để rao giảng Đạo cho các cư dân còn lạc hậu trong vùng Đông Dương hơn là người Việt Nam đã quen phong thổ, đã từng chịu khổ trong cuộc sống. Trong các thế kỷ qua, họ đã được thử thách lòng sốt sắng và
đức tin vững vàng. Bỡi đó, Đức Thánh Cha ban phép lành đặc biệt và dồi dào trên dự án của Đức Cha. Ngài khẩn nguyện xin Thiên Chúa lòng lành thương ban cho Đức Cha thiết lập Hội chóng trưởng thành sẵn sàng làm phong phú mùa gặt hái các linh hồn”. “Ước chi người Việt Nam đã dâng lên Thiên Quốc bao Đấng tử đạo hằng tỏ lòng ngoan ngùy sốt sắng hơn hết trên các dân tộc trong vùng Đông Dương, trở nên người rao giảng Đức Tin Kitô giáo và khai hóa các bộ lạc, các cư dân lân cận. Lúc đó, đất nước Việt Nam thật đáng được gọi là NỮ TỬ yêu dấu của Giáo Hội bên Viễn Đông. Vả lại, sứ vụ thánh hóa này khởi sự trong năm thánh và trong năm thánh này chúng ta đặc biệt kỷ niệm Chúa Cứu Thế thật là một điều rất tốt lành vậy”.
“Kính chúc Đức Cha những lời cầu chúc tốt đẹp nhất và
luôn dấn thân trong Chúa”
ký tên
FUMASOMI BIONDI
HỒNG Y VIỆN TRƯỞNG
CHARLES SALOTTI ,
TỔNG GIÁM MỤC THƠ KY